Hadis Kütüphanesi | مكتبة الحديث

BÜYÜ Sihir. İlme, fenne uymayan gizli sebebler kullanarak garib işler yapmayı sağlayan ilim. (Bkz. Sihir) ...Kâhinlik yapan ve kâhine giden ve büyü yapan ve yaptıra...Devamı »

BÜRÛZ Zâhir olmak. Görünmek, ortaya çıkmak. Olgun bir velînin sevenlerinde bâzı sıfatlarının zâhir olması, görünmesi. Bir velî, sevenini terbiye etmek, yetiştirmek için,...Devamı »

BÜRÛC SÛRESİ Kur'ân-ı kerîmin seksen beşinci sûresi. Bürûc sûresi Mekke-i mükerremede nâzil olmuştur (inmiştir). Yirmi iki âyet-i kerîmedir. Bürûc, burçlar demektir. Sûr...Devamı »

BÜHTÂN İftirâ. Bir kimseye onda olmayan bir kusuru isnat etme. Allahü teâlâ âyet-i kerîmelerde meâlen buyurdu ki: Mü'min erkek ve mü'min kadınlara, işlemedikleri ...Devamı »

BÜDELÂ Bedeller. Ricâlü'l-Gayb denilen Allahü teâlânın insanlardan gizlediği evliyâ zâtlar.Bedîl'in çokluk şeklidir. Ebdâl de denir. (Bkz. Ebdâl)

BURHÂN-I TATBÎK Kelâm ilminde Allahü teâlânın varlığını ve kadîm (ezelî), olduğunu (başlangıcının olmadığını) isbâtta kullanılan delîllerden biri. Allahü teâlâ, kadîm, e...Devamı »

BURHÂN-I LİMMÎ Limeli (niçinli) delîl. İlletten sebebden ma'lûle (illetin bulunduğu şeye), müessirden (eseri yapandan) esere, san'atkârdan san'ata, sebebden netîceye götüre...Devamı »

BURHÂN-I İNNÎ İnneli (elbetteli) delîl. Eserden müessire (o eseri yapana), san'attan san'atkâra ve netîceden sebebe götüren delîl. Kelâm (akâid) ilminde daha çok bu delîl k...Devamı »

BURHÂN-I TEMÂNÜ Kelâm ilminde Allahü teâlânın varlığını ve birliğini isbâtta kullanılan delîl. Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyruldu ki: Eğer yer ile gökte Allah'tan başka...Devamı »

BURHÂN 1. Bir dâvâyı isbat eden kesin delîl. Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyruldu ki: (Yahûdîler ve hıristiyanlar) dediler ki: "Yahûdî ve Nasrânî olanlardan baş...Devamı »

BURAK Peygamber efendimizin göklere çıkarıldığı, bilinmeyen yerlere götürüldüğü gece (mîrac gecesinde) üzerine bindiği ve kendisini Mekke'den Kudüs-ü şerîfe kadar götüren (...Devamı »

BUHL Cimrilik. Cömertliğin zıddı. (Bkz. Cimrilik)

BUHÂRÎ-İ ŞERÎF İslâm dîninde Kur'ân-ı kerîmden sonra en kıymetli, en üstün kitap. Kütüb-i sitte adı verilen meşhur altı hadîs kitabının birincisi. Bir kimse Buhârî-i şer...Devamı »

BUĞZ Sevmeme, nefret etme, düşmanlık. Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyruldu ki: Onlar (İbrâhim aleyhisselâm ve berâberindeki mü'minler) kâfirlere dediler ki: &qu...Devamı »

BUĞD-I FİLLÂH (Buğz-ı Fillah) Allahü teâlânın düşmanlarını Allahü teâlâ için sevmemek ve onlardan uzaklaşmak. (Bkz. Hubb-i Fillâh-Buğd-i Fillâh)

BUĞÂT Bâğîler, âsîler. Haksız olarak devlete isyan eden, karşı gelenler. Bâğî'nin çokluk şeklidir. (Bkz. Bâğî)

BUDİZM Hindistan'da M.Ö. altıncı yüzyılda yaşamış olan Buda'nın kurduğu, Uzakdoğu ülkelerinde yaygın bozuk bir inanış. Bu inanışta olanlara Budist denir. Bugün Hindistan...Devamı »

BUDİST Budizm adlı bozuk dîne mensûb olan. (Bkz. Budizm)

BUDA Budizm'in kurucusu. Mîlâddan altı asır evvel yaşamış olup, asıl adı Guatama veya Gotama'dır. (Bkz. Budizm)

BREHMEN Brahmanizm denilen bozuk yola mensûb kimse.

BRAHMA DÎNİ (Brahmanizm) Hindistan'da mîlâddan asırlarca önce ortaya çıkmış, Allahü teâlânın varlığına inandığı gibi, başka tanrıları (ilâhları) da kabûl eden ve bütün peyg...Devamı »

BOŞAMAK Nikâh bağını çözmek, evliliğe son vermek. (Bkz. Talâk)

BORÇ Bir kimsenin başka birine bir şey yapmasını veya vermesini gerekli kılan yükümlülük. Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyruldu ki: Sadakalar (zekâtlar) Allahü t...Devamı »

BOLİS ÇUKURU Kendini beğenenlerin, kibirlilerin, büyüklük taslayanların, Cehennem'de şiddetli azâba uğrayacakları yer. Kıyâmet günü, dünyâdaki kibir sâhibleri küçük karı...Devamı »

Bİ'SET Gönderme, gönderilme. Bir peygambere peygamber olduğunun bildirilmesi. Peygamber efendimiz kırk yaşında iken mîlâdî 610 senesi Ramazan ayının on yedinci Pazartesi...Devamı »

BİRR Hayır, iyilik, Allahü teâlânın emirlerine uymak. Allahü teâlâ âyet-i kerîmede meâlen buyurdu ki: Birr ve takvâ (haramlardan, günâhlardan kaçınmak)da birbirinize ...Devamı »

BİLLÂHİ "Allahü teâlâya yemîn ederim" mânâsına, yemîn sözlerinden biri. (Bkz. Yemîn)

BİD'AT-I SEYYİE Resûlullah'ın ve Eshâbının zamanlarında bulunmayıp da, dinde sonradan meydana çıkan ve bir sünnetin unutulmasına sebeb olan bozuk inanış ve ibâdet olarak ya...Devamı »

BİD'AT-I HASENE Resûlullah'ın ve dört halîfesinin zamanlarında bulunmayıp da, dinde sonradan meydana çıkan ve bir sünnetin unutulmasına sebeb olmayan minâre, medrese, mekte...Devamı »

BİD'AT SÂHİBİ Bid'at ehli. Bid'at sâhiplerinin en kötüsü, Resûlullah'ın Eshâbına buğz ve düşmanlık edenlerdir. Bid'at ehline hürmet etmek İslâm'ın yıkılmasına yardım etm...Devamı »

BİD'AT FIRKASI Peygamber efendimiz ve Eshâb-ı kirâmının yolundan ayrılanlar. Hadîs-i şerîfte Cehennem'e gidecekleri bildirilen yetmiş iki fırkadan her biri.

BİD'AT EHLİ Peygamberimizin sallallahü aleyhi ve sellem ve Eshâb-ı kirâmının yolundan (Ehl-i sünnet îtikâdından) ayrılanlar. Bid'at sâhibi. Îtikâdda (îmânda) ve amelde (ibâ...Devamı »

BİD'AT Sonradan ortaya çıkan şey, ilk defâ benzersiz bir şey ortaya koymak. Peygamberimizin ve dört halîfesinin zamanlarında bulunmayıp da, dinde sonradan meydana çıkarı...Devamı »

BÎ-ÇÛN VEBÎ-ÇİGÛNE Hiçbir şeye benzemeyen, nasıl olduğu anlaşılamayan. Allahü teâlânın nasıl olduğunun bilinemeyeceğini ve akıl ile anlaşılamayacağını, idrâk olunamayacağın...Devamı »

BÎ'AT-I RIDVÂN Hudeybiye'de Semûre ismindeki ağacın altında 400 Eshâb-ı kirâmın Peygamber efendimize, emirlerini kayıtsız şartsız yerine getireceklerine dâir verdikleri söz...Devamı »

BÎ'AT (Bey'at) 1. Sözleşme, söz verme, teslimiyet. Allahü teâlâ Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyuruyor ki: Ey Resûlüm! Mü'min kadınlar, Allah'a hiçbir şeyi ortak koşmamak,...Devamı »

BÎ'A Hıristiyanların mâbedi, tapınak, kilise. Bî'adaki küfür alâmetleri boşaltılırsa, namaz kılmak mekruh olmaz. (Alâüddîn Haskefî) Bî'aya gidip hazret-i Îsâ'dan...Devamı »

BEYYİNE SÛRESİ Kur'ân-ı kerîmin doksan sekizinci sûresi. Beyyine sûresi Medîne'de nâzil olmuştur (inmiştir). Sekiz âyettir. Birinci âyet-i kerîmede açık delîl mânâsına o...Devamı »

BEYYİNE Açık delîl. 1. Kur'ân-ı kerîm. Allahü teâlâ, Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyuruyor ki: (Ey Mekkeliler! Bu kitâbı, Kur'ân-ı kerîmi) "Bizden evvel kitap y...Devamı »

BEYTÜ'L-MUKADDES (Beyt-ül-Makdis) Kudüs'deki Mescid-i Aksâ. (Bkz. Mescid-i Aksâ)

BEYTÜLMÂL İslâm devleti hazînesi, mâliye teşkîlâtı. Beytülmâl, devlet gelirlerini muhâfaza eder, gerekli yerlere sarfeder, devletin gelirleri ile giderleri arasında deng...Devamı »

BEYTULLAH 1. Mekke-i mükerremede Mescid-i harâmın ortasında bulunan mukaddes binâ. Kâbe-i muazzama; müslümanların kıblesi; Fazîlet ve kıymetini bildirmek için Beytullah bu...Devamı »

BEYT-İ MA'MÛR Meleklerin kıblesi. Göklerde meleklerin devâmlı tavâf ettikleri yer, makam. Beyt-ül-ma'mûrda her gün yetmiş bin melek namaz kılar. Bir kere namaz kılana bi...Devamı »

BEYÂN İLMİ Düzgün ve yerinde söz söyleme yolunu öğreten belâgat ilminin teşbîh (benzetme), mecâz, kinâye gibi konularını anlatan ilim. (Bkz. İlm-i Beyân)

BEYÂN Açık olmak, açıklamak, bildirmek. Konuşma, yazma, anlama, anlatma, ifâde etme. Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyruldu ki: (Allahü teâlâ) insanı yarattı. Ona beyâ...Devamı »

BEY'-İ SAHÎH Aslı ve sıfatı İslâmiyet'e uygun olan satış; doğru ve sıhhatli alış-veriş. Bey'i sahîhin geçerli olması için, alıcı ve satıcının aynı kimse olmaması, yâni b...Devamı »

BEY'-İ MEVKÛF Aslı ve sıfatı sahîh ise de başkasının hakkı karışan alış-veriş.

BEY'-İ MEKRÛH Aslı ve sıfatı İslâmiyet'e uygun ise de kendisine dînin yasak etmiş olduğu bir şey karışmış olan satış. Satın almıyacağı bir malın fiyatını, başka müşteril...Devamı »

BEY'-İ FÂSİD Aslı İslâmiyet'e uygun, fakat sıfatı uygun olmayan satış. Bir kimse satın aldığı bir malın bedeli olan paranın yarısını peşin verip, yarısını da yolcum geli...Devamı »

BEY'-İ BİL VEFÂ(Vefâ ile Satış) Alıcı ve satıcının, satıştan vazgeçmek hakkına sâhip olduğu alış-veriş.

BEY'-İ BÂTIL Sahih olmayan, yâni dînen bulunması lâzım gelen şartların hepsi veyâ bir kısmı bulunmayan alış veriş. (Bkz. Bâtıl)

BEY' Satmak, satış yapmak, alış-veriş. İki kişinin mallarını gönül rızâsı ile değişmeleri. Âyet-i kerîmede meâlen buyruldu ki: Allahü teâlâ bey'i, helâl ve fâizi hara...Devamı »

BEVÂDİH Tasavvufta, insan kalbine gayb âleminden âniden gelen şeyler. Bevâdih kalbe gelen ferahlık ve sevinçtir. Sâhibini güldürür. Yâhut hüzün ve kederdir; sâhibini ağl...Devamı »

BETÛL Peygamber efendimizin mübârek kızı hazret-i Fâtımâ'nın lakabı. İlimde ve ictihâdda hazret-i Âişe, zühd (dünyâya rağbet etmemekte) ve dünyâdan kesilmekte, uzak durm...Devamı »

BEŞÎR 1. Müjdeleyici mânâsına Peygamber efendimizin isimlerinden. Allahü teâlâ Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyuruyor ki: (Ey Muhammed!) Biz seni; mü'minleri, inananl...Devamı »

BEŞER İnsan, âdemoğlu (Bkz. Benî Âdem).

BESMELE Bismillâhirrahmânirrahîm sözü. Kur'ân-ı kerîme saygı göstermek, E'ûzü okuyarak başlamakla olur ve Kur'ân-ı kerîmin anahtarı Besmeledir. (Hadîs-i şerîf-Tefsî...Devamı »

BERZÂH-I SUGRÂ Kabre konduktan kıyâmet kopup kabirden kalkıncaya kadar olan zaman. Ervâh (rûhlar) ve berzâh-ı sugrâ, fazla düşünmeye ve üzerinde inceleme yapmaya gelmez....Devamı »

BERZÂH-I KÜBRÂ Kabirden kalkıp, mahşer yerinde hesâbın görülüp Cennet veya Cehenneme gidilinceye kadar geçen zaman. Berzâh-ı kübrâda, insanların dağılmış, çürümüş, erimi...Devamı »

BERZÂH ÂLEMİ Dünyâ ile âhiret arasındaki âlem; kabir âlemi. Berzâh âleminde ölülerin hâli, dirilerin hâli gibi değildir. Dünyâ hayâtında hem his (duygu), hem de irâde (i...Devamı »

BERR 1. Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnâsından (güzel isimlerinden). İhsân eden, iyilik eden, yâni her iyilik kendisinden olan, îmân edip, iyi ameller yapmayı nasîb edip, bunla...Devamı »

BEREKET 1. Allahü teâlânın bol nîmet vermesi. Allahü teâlâ âyet-i kerîmede meâlen buyurdu ki: Böylece İbrâhim'i ve (kardeşi oğlu) Lût'u (Irak'daki Nemr...Devamı »