Hadis Kütüphanesi | مكتبة الحديث

Buldânu'r-Ruvât Bk. Evtânu'r-Ruvât ve Buldânihim. Ravilerin vatanları ve yurtları yani yerleştikleri yerler manasınadır. Hadis usulünün ravilerle ilgili konularından biridi...Devamı »

Buldâniyye Kelime olarak bir beldeye mensup olanlar anlamına ismi mensuptur. Hadis edebiyatı içinde bazı muhaddislerin, belli bir beldeye mensup hadiscilerin rivayet ettikl...Devamı »

Buhârî Bk. Sahîh-i Buhâri. Hicri üçüncü asnn şöhreti İslâm aleminin her tarafına yayılmış âlimi Ebu Abdillah Muhammed b. İsmail el-Buhârî'nin tamamen sahih hadislerden meyd...Devamı »

Bilâd Tedlîsi Bk. Tedlîs. Karanlığa getirmek, hile yapmak, göz boyamak manasına “delese” kök fiiliniden alınma Tef’il ölçüsünde mastardır. Alışveriş sırasında satıcının sat...Devamı »

Bid'atu'r-Râvî Bk. Bid'at. Değil Hadis ilminde, diğer islamî ilimlerin hemen hepsinde sıkça rastlanan bir terimdir. Sözlükte bir şeye başlamak, ibda ve ihdas etmek, yani bi...Devamı »

Bid'at Değil Hadis ilminde, diğer islamî ilimlerin hemen hepsinde sıkça rastlanan bir terimdir. Sözlükte bir şeye başlamak, ibda ve ihdas etmek, yani bir şeyi ilk defa orta...Devamı »

Beyân Sözlükte açıklama, bir şeyin açıklığa kavuşması, anlatmak, bir şeyi delil getirerek ispatlamak gibi değişik manalara gelir.Hadis ilminde beyân, sünnetin, dolayısiyle ...Devamı »

Belâğât Sözlükte “belâğ” kelimesinin çoğuludur. Büyük muhaddisle-rin, isnad s öylem eksizin belağanâ, belağanî gibi lafızlarla rivayet ettikleri hadislere denir.

Belağanî “Bana ulaştı” demektir. Hadis imamlarının kendilerine ulaşmış bulunan hadisleri veya daha umumi olarak haberleri, isnadını zikretmeksizin rivayetlerinde kullandıkl...Devamı »

Belağanâ “Bize ulaştı” demek olan bu tamir, beleğanî gibi hadis imamlarının kendilerine sahih olarak ulaşan hadisleri isnadını zikretmeden rivayet ederlerken kullandıkları ...Devamı »

Belağanâ Ani'n-Nebî “Hz. Peygamber'den bize ulaştığına göre” anlamında bir tabir olup temrîz sığalarındandır.İbnu's-Salâh'ın kaydettiğine göre bir muhaddisin herhangi bir z...Devamı »

Belağahû “Ona ulaştı demektir. Ravinin, hadis imamlanndan biri olan şeyhine sahih olarak ulaşmış hadisleri isnad zikretmeden rivayet ederken kullandığı lafızlardandır. Bu ş...Devamı »

Belâğ Ulaşmak manasına “belağa” kök fiilinin maştan olan belağ, genelde belağanâ eda sîgasiyla ve isnadsız olarak rivayet edilen habere denir. Çoğul belâğât gelir. (Bk. Bel...Devamı »

Belağ Kaydı Bk. Belağ. Ulaşmak manasına “belağa” kök fiilinin maştan olan belağ, genelde belağanâ eda sîgasiyla ve isnadsız olarak rivayet edilen habere denir. Çoğul belâğâ...Devamı »

Bedel-i Nazil Bedel-i alînin zıddı olarak nuzûl özelliğine sahip bedele, öteki adıyla ibdâle denir. (Bk. İbdâl). Sözlükte değiştirmek, bir nesnenin yerine diğerini getirmek...Devamı »

Bedel-i Âlî Uluvv özelliğine sahip bedel veya öteki adıyla ibdâle denir. (Bk. İbdâl). Sözlükte değiştirmek, bir nesnenin yerine diğerini getirmek mânâsına gelir Hadis usulü...Devamı »

Bedel Bk. İbdâl. Sözlükte değiştirmek, bir nesnenin yerine diğerini getirmek mânâsına gelir Hadis usulü ıstılahı olarak ibdâl, uluvvü nisbînin kısımlarından biridir. Şöyle ...Devamı »

Bâtılun Bk. Bâbl.

Bâtıl Sözlükte “hakk”ın zıddıdır. Aynı şekilde “zâtında sebat ve hakikat olmayan nesneden ibarettir.Çoğulu ebâtîl gelir.” Hadis Usûlünde bâtıl, mevzu manasına kullanıl...Devamı »

Bâb “Kapı” anlamına gelir. Hadis kitaplannda aynı konudaki hadislerin bir arada bulunduğu kitâb başlıklı ana bölümler içinde yer alan tâli bölümlere denir. Bu bölümler, büt...Devamı »

Aziz-i Meşhur Bk. Aziz. Azîz kelimesi sözlükte ikinci babdan sıfatı müşebbehe olarak az bulunan, nadir; üçüncü babdan kuvvetli, güçlü, kıymetli ve aziz manalarına gelir. İk...Devamı »

Azîz Azîz kelimesi sözlükte ikinci babdan sıfatı müşebbehe olarak az bulunan, nadir; üçüncü babdan kuvvetli, güçlü, kıymetli ve aziz manalarına gelir. İkinci manada kullanı...Devamı »

Azbatu'n-Nâs İnsanların en sağlamı manasına olup ta'dil lafızlarındandır. Ta'dilin birinci mertebesinde yer alır. Hükmü o mertebede yer alan ta'dil lafızlarının hükmüdür. ...Devamı »

Azbat “Hadisleri zabtedebilme yeteneği daha üstün” manasına ism-i tafdildir. Adalet vasfını haiz iki raviden birinin diğerinden zabt yönünden üstün ve kuvvetli olduğunu ifa...Devamı »

Avâlî Âvâlî, âlî ıstılahının çoğul şeklidir. Buna göre avâlî, isnadında uluv-vu mutlak vaki olmuş, bir başka deyişle Hz. Peygamber (s.a.s) den âli isnadla rivayet edilmiş h...Devamı »

Atraf Bk. Etraf. Kelime olarak tarafın çoğuludur. Taraf sözlükte Türkçedeki taraf manasınadır. Bir bölük şeye de denir. Hadis Usulünde etraf, ale'l-etrâf denilen metotla ta...Devamı »

Atıf Tedlisi Bk. Tedlîs. Karanlığa getirmek, hile yapmak, göz boyamak manasına “delese” kök fiiliniden alınma Tef’il ölçüsünde mastardır. Alışveriş sırasında satıcının satt...Devamı »

Atfe Sözlük bakımından sihir boncuğu veya ince uçları anlamını verir. Hadîs Usûlü İlminde hadisleri yazarken yanlışlıkla yazılmayıp sonradan sayfa kenarına veya satır arası...Devamı »

Aşere-i Mübeşşere Ashabı Bk. Aşere-yi Mübeşşere. Kaynaklarda el-Aşeretu'1-Mubeşşere bil-Cenne veya kısaca el-Aşera şeklinde geçen bir tabir olup sağlıklarında Cennetle müjd...Devamı »

Aşera-yi Mübeşşere Kaynaklarda el-Aşeretu'1-Mubeşşere bil-Cenne veya kısaca el-Aşera şeklinde geçen bir tabir olup sağlıklarında Cennetle müjdelenen on sahabîye denir.Hz. P...Devamı »

Aslu's-Sened “Senedin aslı” manasına gelir ve senedin şahabı isminin bulunduğu baş tarafına denir. Aynı manada evvel, menşe', âhir, intiha, muntehâ-yı sened tabirleri de ku...Devamı »

Asleyn “İki asıl” anlamına gelen bu tabir Hadis Usulünda Buhârî ile Müslim'in el-Câmi'u's-Sahîh isimli Kur'ân-ı Kerim'den sonra en sahih kitaplar olarak kabul edilmiş olan ...Devamı »

Asl Sözlükte “kök, esas, temel, kaide” gibi manalara gelir. Hadis Usulü terimi olarak, ravi veya şeyhin başka şeylerden rivayet ettiği hadislerinin yazılı olduğu kitabına d...Devamı »

Ashâbu's-Suneni'l-Erba'a “Dört Sünen sahibi” demektir. Hadis Edebiyatında sünen isimli daha çok ahkâm hadislerinden oluşan kitap müelliflerine ashabu's-sünen tabir edilmişt...Devamı »

Ashabu's-Sunen Bk.Ashâbu's-Suneni'l-Erba'a. “Dört Sünen sahibi” demektir. Hadis Edebiyatında sünen isimli daha çok ahkâm hadislerinden oluşan kitap müelliflerine ashabu's-s...Devamı »

Ashâbu's-Suffe Bk. Ashab-ı Suffe. “Suffeliler” manasına gelen bir tamlama olup Medine'de Mescidu'n-Nebî (Peygamber Mescidi) bitişiğinde bulunan ve adına Suffe denilen üstü ...Devamı »

Ashâbu'l-Ulûf “Binler sahibi” demek olup rivayet ettiği hadis sayısı binlerle ifade edilen sahabîler için kullanılan bir tabirdir.Sahabîler, Hz. Peygamber'den rivayet ettik...Devamı »

Ashâbu'l-Mi'în “Yüzlerce hadis sahibi” anlamına gelen bir tabir olup rivayet ettiği hadislerin sayısı binden az, üçyüzden fazla olan sahabîler için kullanılır. Bu gruba dah...Devamı »

Ashâbu'l-Mı'eteyn “İkiyüz hadis sahibi” manasına gelir. Rivayet ettiği hadislerin sayısı ikiyüz ile üçyüz arasında olan sahabîler için kullanılan tabirdir.Hz. Peygamber'in ...Devamı »

Ashâbu'l-Mi’e Yüz hadis sahipleri” demek olup sahabilerin rivayet ettikleri hadis sayısına göre taksimi sonucu yüz ile ikiyüz arasında hadis rivayet eden sahabîler için kul...Devamı »