Hadis Kütüphanesi | مكتبة الحديث

 4. Kesilen Hayvanın Karnından Çıkan Yavrunun Da Kesilmesi

1415. Abdullah b. Ömer'den: Deve kurban edildiği zaman şayet karnındaki yavrusunun organları teşekkül etmiş, tüyleri çıkmış ise hayvan karnındaki ile beraber kesilir. Yani anasının kesilmesi kâfidir, karnından çıkan yavru da anasının kesilmesiyle yenir. Ancak Hanefi Mezhebine göre, yavrunun da kesilmesi gerekir Şayet yavru anasının karnından çıkmışsa canlı olarak içerisindeki kanın çıkması için boğazlanır. Şeybanî,651.

1416. Şaid b. Müseyyeb'den: Kesilen hayvanın karnındaki yavrusunun kesimi annesiyle olur. Ancak yavrusunun organları teşekkül etmiş ve tüyleri çıkmışsa, ayrıca kesilir. Şeybanî,652.

٤ - باب ذَكَاةِ مَا فِي بَطْنِ الذَّبِيحَةِ

١٤١٥ - حَدَّثَنِي يَحْيَى، عَنْ مَالِكٍ، عَنْ نَافِعٍ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ، أَنَّهُ كَانَ يَقُولُ : إِذَا نُحِرَتِ النَّاقَةُ، فَذَكَاةُ مَا فِي بَطْنِهَا فِي ذَكَاتِهَا، إِذَا كَانَ قَدْ تَمَّ خَلْقُهُ، وَنَبَتَ شَعَرُهُ، فَإِذَا خَرَجَ مِنْ بَطْنِ أُمِّهِ ذُبِحَ، حَتَّى يَخْرُجَ الدَّمُ مِنْ جَوْفِهِ.

١٤١٦ - وَحَدَّثَنِي عَنْ مَالِكٍ، عَنْ يَزِيدَ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ قُسَيْطٍ اللَّيْثِيِّ، عَنْ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ، أَنَّهُ كَانَ يَقُولُ : ذَكَاةُ مَا فِي بَطْنِ الذَّبِيحَةِ فِي ذَكَاةِ أُمِّهِ، إِذَا كَانَ قَدْ تَمَّ خَلْقُهُ وَنَبَتَ شَعَرُهُ.

 3. Hayvan Keserken Yapılması Mekruh Olan Şeyler

1413. Akil b. Ebî Talib'in azatlısı Ebû Mürre'den: Ebû Hüreyre'ye boğazlanması tamamlanmış bir koyunun vücudunda hareket varsa ne olacak, diye sordum. Onu yiyebileceğimi söyledi. Aynı şeyi bir defa da Zeyd b. Sabite sordum. «Ölünün organları öldükten bir süre sonra elbette titrer. Sen bu vaziyette iken onu yeme!» dedi.

1414. İmâm-ı Mâlik'e yüksekten düşüp sakatlanan ve sahibinin derhal koşup boğazladığı, ancak sadece kan akıttığı, kendisinde hareket olmadığı hayvanın durumu soruldu, O şu cevabı verdi:

« Sahibi, onu kesti, hayvanın da kanı aktı ve hareket ediyordu ise onun etini yesin.»  Şeybanî, 656

٣ - باب مَا يُكْرَهُ مِنَ الذَّبِيحَةِ فِي الذَّكَاةِ

١٤١٣ - حَدَّثَنِي يَحْيَى، عَنْ مَالِكٍ، عَنْ يَحْيَى بْنِ سَعِيدٍ، عَنْ أبِي مُرَّةَ مَوْلَى عَقِيلِ بْنِ أبِي طَالِبٍ، أَنَّهُ سَأَلَ أَبَا هُرَيْرَةَ عَنْ شَاةٍ ذُبِحَتْ، فَتَحَرَّكَ بَعْضُهَا، فَأَمَرَهُ أَنْ يَأْكُلَهَا، ثُمَّ سَأَلَ عَنْ ذَلِكَ زَيْدَ بْنَ ثَابِتٍ، فَقَالَ : إِنَّ الْمَيْتَةَ لَتَتَحَرَّكُ وَنَهَاهُ عَنْ ذَلِكَ.

١٤١٤ - وَسُئِلَ مَالِكٌ، عَنْ شَاةٍ تَرَدَّتْ فََكُسِرَتَ، فَأَدْرَكَهَا صَاحِبُهَا فَذَبَحَهَا, فَسَالَ الدَّمُ مِنْهَا وَلَمْ تَتَحَرَّكْ ؟ فَقَالَ مَالِكٌ : إِذَا كَانَ ذَبَحَهَا وَنَفَسُهَا يَجْرِي، وَهِيَ تَطْرِفُ فَلْيَأْكُلْهَا^(٨٣٥).

 2. Mecburiyet Halinde Hayvan Boğazlama Şekilleri

1408. Ata b. Yesa’dan: Harisoğullarından, ensardan bir adam Uhut'da sağmal devesini otlatıyordu. Hayvan aniden düştü, ölmek üzereydi. Sahibi hemen kenarı keskin bir ağaçla bu hayvanı kesti. Daha sonra durum Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'a bildirildi. O da:

« Bir mahzur yok, etini yiyiniz.» buyurdu. Ömer der ki:"Bütün ravilere göre mürseldir." Hadis için bkz. Şeybanî, 640.

1409. Muaz b. Sa'd (veya Sa'd b. Muaz)'dan: Ka’b b. Malik'in cariyesi Sel' dağında koyunlarım otlatıyordu. Koyunlardan bir tanesi rahatsızlandı, cariye hemen yetişerek bir taşla kesti. Bilahare durumu Hazret-i Peygamber'den sordular:

« Bir mahzur yok, etini yiyiniz.» buyurdu. Buharî, ez-Zebâih ve's-Sayd, 72/19. Ayrıca bkz. Şeybanî, 641.

1410. Sevr b. Zeyd ed-Dili'den: Abdullah b. Abbas'a hıristiyan Arapların kestiklerinin yenip yenmiyeceği soruldu. «Bunda bir sakınca yoktur!» diyerek «Sizden her kim onlara dost olursa o onlardandır.» el-Maide: 51. âyetini okudu.

1411. Abdullah b. Abbas'tan: Boyun damarları kesilen hayvanın etini yiyebilirsiniz.

1412. Said b. Müseyyeb'den: Mecbur kalarak kullandığın âletle hayvan boğazlama işini başarmışsan, hiçbir mahzur kalmamış demektir. Şeybanî, 642.

٢ - باب مَا يَجُوزُ مِنَ الذَّكَاةِ فِي حَالِ الضَّرُورَةِ

١٤٠٨ - حَدَّثَنِي يَحْيَى، عَنْ مَالِكٍ, عَنْ زَيْدِ بْنِ أَسْلَم َ, عَنْ عَطَاءِ بْنِ يَسَارٍ: أَنَّ رَجُلاً مِنَ الأَنْصَارِ مِنْ بَنِي حَارِثَةَ كَانَ يَرْعَى لِقْحَةً لَهُ بِأُحُدٍ، فَأَصَابَهَا الْمَوْتُ، فَذَكَّاهَا بِشِظَاظٍ، فَسُئِلَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَم عَنْ ذَلِكَ فَقَالَ : ( لَيْسَ بِهَا بَأْسٌ، فَكُلُوهَا)^(٨٣١).

١٤٠٩ - وَحَدَّثَنِي عَنْ مَالِكٍ، عَنْ نَافِعٍ، عَنْ رَجُلٍ مِنَ الأَنْصَارِ، عَنْ مُعَاذِ بْنِ سَعْدٍ، أَوْ سَعْدِ بْنِ مُعَاذٍ : أَنَّ جَارِيَةً لِكَعْبِ بْنِ مَالِكٍ كَانَتْ تَرْعَى غَنَماً لَهَا بِسَلْعٍ، فَأُصِيبَتْ شَاةٌ مِنْهَا، فَأَدْرَكَتْهَا فَذَكَّتْهَا بِحَجَرٍ، فَسُئِلَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَم عَنْ ذَلِكَ فَقَالَ : ( لاَ بَأْسَ بِهَا فَكُلُوهَا )^(٨٣٢).

١٤١٠ - وَحَدَّثَنِي عَنْ مَالِكٍ، عَنْ ثَوْرِ بْنِ زَيْدٍ الدِّيلِيِّ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ : أَنَّهُ سُئِلَ عَنْ ذَبَائِحِ نَصَارَى الْعَرَبِ ؟ فَقَالَ : لاَ بَأْسَ بِهَا، وَتَلاَ هَذِهِ الآيَةَ : ( وَمَنْ يَتَوَلَّهُمْ مِنْكُمْ فَإِنَّهُ مِنْهُمْ ) (المائدة : ٥١).

١٤١١ - وَحَدَّثَنِي عَنْ مَالِكٍ، أَنَّهُ بَلَغَهُ أَنَّ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عَبَّاسٍ كَانَ يَقُولُ : مَا فَرَى الأَوْدَاجَ فَكُلُوهُ^(٨٣٣).

١٤١٢ - وَحَدَّثَنِي عَنْ مَالِكٍ، عَنْ يَحْيَى بْنِ سَعِيدٍ، عَنْ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ، أَنَّهُ كَانَ يَقُولُ : مَا ذُبِحَ بِهِ إِذَا بَضَعَ، فَلاَ بَأْسَ بِهِ إِذَا اضْطُرِرْتَ إِلَيْهِ^(٨٣٤).

 1. Hayvan Boğazlanırken Besmele Çekilmesi

1406. Hişam b. Urve babasından naklediyor: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'a: « Ya Resûlallah! Bedevilerden bazıları et getiriyor, fakat biz bunları keserken besmele çekip çekmediklerini bilmiyoruz.» dediler. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

« Allah adını anın, sonra da onları yiyin.» buyurdu. Mürsel oluşunda, Malik’e itiraz edilmemiştir.

İmâm-ı Mâlik'ten: Bu, İslamın ilk yıllarında idi. Şeybanî, 657.

1407. Abdullah b. Ayyaş b. Ebî Rebia el-Mahzumî kölesine bir hayvan kesmesini emretti. Köle, hayvanı kesmek isteyince: « Bismillah! de» dedi. Köle: Seri adaba göre, hayvanın nasıl kesileceği henüz iyi bilinmiyordu. Gaflet ve unutkanlık sebebiyle besmele çekme unutulabiliyordu. Daha sonra hüküm herkes tarafından öğrenildi.

« Dedim.» dedi. O yine: Ya kölenin sözüne inanmamış ya da bizzat kulağıyla işitmek istemiştir.

« Bismillah de, kahrolasıca!» dedi. Köle tekrar: « Dedim» diye tutturdu. Bunun üzerine Abdullah b. Ayyaş: «Vallahi, hiçbir zaman o etten yemem» diye yemin etti.

١ - باب مَا جَاءَ فِي التَّسْمِيَةِ عَلَى الذَّبِيحَةِ.

١٤٠٦ - حَدَّثَنِي يَحْيَى عَنْ مَالِكٍ، عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ، عَنْ أَبِيهِ، أَنَّهُ قَالَ: سُئِلَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَم فَقِيلَ لَهُ : يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ نَاساً مِنْ أَهْلِ الْبَادِيَةِ يَأْتُونَنَا بِلُحْمَانٍ وَلاَ نَدْرِي هَلْ سَمَّوُا اللَّهَ عَلَيْهَا أَمْ لاَ ؟ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَم : ( سَمُّوا اللَّهَ عَلَيْهَا، ثُمَّ كُلُوهَا )^(٨٣٠).

قَالَ مَالِكٌ : وَذَلِكَ فِي أَوَّلِ الإِسْلاَمِ.

١٤٠٧ - وَحَدَّثَنِي عَنْ مَالِكٍ، عَنْ يَحْيَى بْنِ سَعِيدٍ، أَنَّ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عَيَّاشِ بْنِ أبِي رَبِيعَةَ الْمَخْزُومِيَّ أَمَرَ غُلاَماً لَهُ أَنْ يَذْبَحَ ذَبِيحَةً، فَلَمَّا أَرَادَ أَنْ يَذْبَحَهَا قَالَ لَهُ: سَمِّ اللَّهَ. فَقَالَ لَهُ الْغُلاَمُ : قَدْ سَمَّيْتُ. فَقَالَ لَهُ : سَمِّ اللَّهَ وَيْحَكَ. قَالَ لَهُ : قَدْ سَمَّيْتُ اللَّهَ. فَقَالَ لَهُ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عَيَّاشٍ : وَاللَّهِ لاَ أَطْعَمُهَا أَبَداً.