Hadis Kütüphanesi | مكتبة الحديث

HASEN HADÎS Bildirenler sâdık (doğru) ve emîn (güvenilir) olup, fakat hâfızası (anlayışı) sahîh hadîsleri bildirenler kadar kuvvetli olmayan râvîlerin, kimselerin bildirdiğ...Devamı »

HASED Kıskanmak, çekememek. Allahü teâlânın bir kimseye ihsân ettiği nîmetin, onun elinden çıkmasını istemek. Zararlı bir şeyin ondan ayrılmasını istemek, hased olmaz, gayr...Devamı »

HASEB Şeref, asâlet, ahlâk ve soy temizliği. Kişinin hasebi ahlâkıdır, keremi dînidir. (Hadîs-i şerîf-Nihâye) Baktım ki, insanlardan her biri mal, haseb, şeref v...Devamı »

HÂRÛN ALEYHİSSELÂM Kur'ân-ı kerîm'de adı geçen peygamberlerden. Allahü teâlâ kur'ân-ı kerîmde meâlen buyurdu ki: Selâm, Mûsâ ve Hârûn üzerine olsun. (Saffât sûre...Devamı »

HARÎS Hırslı, bir şeye çok düşen, istekli. Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyruldu ki: Andolsun ki size kendinizden öyle bir peygamber gelmiştir ki, sizin sıkıntıya uğramanı...Devamı »

HÂRİKULÂDE Olağanüstü. İnsan gücünün üzerinde, insanı hayrette bırakan âdet dışı şaşılacak iş. İnsanların bütün hareketleri, işleri, Allahü teâlânın âdet-i ilâhiyyesi iç...Devamı »

HÂRİCÎLER Sıffîn muhârebesinde, taraflar hakem tâyinine râzı olup anlaşmayı kabûl ettiği için hazret-i Ali'nin ordusundan ayrılarak "Hâkim ancak Allah'tır. Hazret-i Al...Devamı »

HAREMEYN Hürmete ve saygıya lâyık iki belde. Mekke-i mükerreme ve Medîne-i münevverenin ikisine verilen ad. Mekke-i mükerremede Kâbe-i muazzama, Medîne-i münevverede sevgil...Devamı »

Harem-i Şerîf Müslümanların kıblesi olan Kâbe-i muazzamanın ortasında yeralan etrâfı kubbeli revaklarla çevrili mescid. Kâbe'nin etrâfı. (Bkz. Mescid-i Harâm)

HAREM 1. Mekke-i mükerreme şehrinden biraz daha geniş olup, hudûdunu İbrâhim aleyhisselâmın diktiği taşların gösterdiği yer, alan. Bu sâha içine gayr-i müslimlerin girmesi ...Devamı »

HARBÎ İslâm devleti ile harb halinde bulunan gayr-i müslimlere âit ülke halkından olan kimse. Bir harbî emân (izin, pasaport) ile İslâm ülkesine girerse malına, canına d...Devamı »

Harâm Lokma Helâl olmayan ve dînen yenmesi yasaklanan yiyecek. Vücûduna harâm lokma karışmış bir kimse, namazdan tad duymaz. (Behâeddîn-i Buhârî) Mîde yenilen şe...Devamı »

Harâm li Gayrihi Aslı harâm olmayıp, sonradan hâsıl olan bir sebepten dolayı harâm olan şey. Bir kimsenin bir kişinin bağına girip, sâhibinin izni olmadan meyve koparıp ...Devamı »

Harâm li Aynihi Leş, domuz eti, şarab gibi Allahü teâlâ tarafından harâm edilen şeyler harâm li aynihidir.Bunlara helâl demek küfr olur, îmânın gitmesine sebeb olur. (...Devamı »

HARÂM Allahü teâlânın Kur'ân-ı kerîmde yapmayınız diye açıkça yasak ettiği şeyler. Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyruldu ki: De ki, Rabbim; bütün fuhşiyâtı (küfür ve ...Devamı »

HARAC Güçlük, sıkıntı, eziyet. 1. Bir farzı yapma veya haramdan sakınma esnâsında karşılaşılan güçlük. Allahü teâlâ âyet-i kerîmede meâlen buyurdu ki: Allah(ü teâlâ)&...Devamı »

HANNÂS İnsanların kalblerine vesvese veren sinsi şeytan. Allahü teâlâ Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyurdu ki: (Ey Habîbim!) De ki: İnsan ve cinden olan ve insanların...Devamı »

HANNÂNE Resûlullah efendimizin dayanarak hutbe okuduğu, Mescid-i Nebevî'de dikili bulunan hurma kütüğü. Resûlullah efendimiz, Medîne'de Mescid-i Nebevî'de, hutbeyi, Hann...Devamı »

HÂNİS Yemîninin gereğini yapmayan. Bir kimse, semâya çıkacağım veya şu taşı altın yapacağım diye yemîn edince, yapmadığı için, hânis olup yemîn keffâreti verir. (İb...Devamı »

Hanîf Dîni Doğru yol, İslâmiyet.

HANÎF Sapıklıktan, yanlış inanışlardan Hakk'a, doğruya meyleden, dönen, müslüman. İslâmiyet'ten önce Arabistan'da putlara tapmayıp, hazret-i İbrâhim'in dîni üzerine bulu...Devamı »

HÂNEKÂH (Hânegâh) Tekke, dergah. İrşâd (doğru yolu gösterme) ve sohbet ile insanları olgunlaştırma hizmetlerinin yapıldığı yer.  (Bkz. Tekke ve Zâviye)

Hanefî Mezhebi Ehl-i sünnetin amelde (yapılacak işlerde)ki dört mezhebinden biri. Hanefî mezhebi Osmanlı Devleti zamânında her yere yayıldı. Devletin resmî mezhebi gibi ...Devamı »

HANEFÎ Ehl-i sünnetin ameldeki dört hak mezhebinden biri olan Hanefî mezhebine mensub kimse.

Hanbelî Mezhebi Ehl-i sünnetin amelde (yapılacak işlerde)ki dört hak mezhebinden biri. İbâdetlerin en kıymetlisi, farz-ı ayn olanlardır. Farzlardan sonra en kıymetlisi, ...Devamı »

HANBELÎ Ehl-i sünnetin ameldeki dört hak mezhebinden biri olan Hanbelî mezhebine mensub kimse.

HAMR Şarab, sarhoşluk veren içki. Allahü teâlâ Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyurdu ki: Ey îmân edenler! Hamr, kumar, (tapmaya mahsus) dikili taşlar, ezlâm (fal oklar...Devamı »

HAMİYYET Dîni, milleti himâye etmekte, korumakta, şerefini savunmakta tenbellik etmeyip, bütün kuvveti ile gayret etmektir. Hamiyyet sâhibi kişi dâimâ şehvete götüren yo...Devamı »

HAMÎD (El-Hamîd) Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnâsından (güzel isimlerinden). Her dilde ve her kalbde övülen. Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyruldu ki: Şüphesiz Allahü teâlâ g...Devamı »

HÂMİD Allahü teâlâya hamdeden.

HAMELE-İ ARŞ Arşı taşımakla görevli dört büyük melek. Allahü teâlâ âyet-i kerîmede meâlen buyurdu ki: Hamele-i Arş melekleri ve Arşın etrâfında tavâf eden (dönen...Devamı »

HAMDELE Elhamdülillah veya bu mânâdaki sözler. Elhamdülillah sözünün mânâsı, Allahü teâlâya hamd olsun, ben her hâlimde O'ndan memnûnum demektir. (Bkz. Hamd) Dînî b...Devamı »

HAMD En üstün şekilde senâ, övgü. Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyruldu ki: Dünyâda ve âhirette hamd Allahü teâlânın hakkıdır, O'na mahsustur. Hükm de O'nundur. Sonunda O'...Devamı »

HALVETİYYE Evliyânın büyüklerinden Muhammed bin Nûr Halvetî hazretlerinin tasavvuftaki yolu.

HALVETHÂNE Çilehâne. Tasavvuf yolunda olgunlaşmak ve ilerlemek için belli bir müddet kendi hâlinde yalnız kalınan ve ibâdetle vakit geçirilen yer.

Halvet Der-Encümen Nakşibendiyye yolunda on bir esastan biri. Halk içinde Hak ile (Allahü teâlâ ile) olmak. Kur'ân-ı kerîmde meâlen; "Öyle adamlar vardır ki, t...Devamı »

HALVET Yalnızlık, yalnız olarak kalma. 1. Yabancı bir kadınla yabancı bir erkeğin bir odada, kapalı bir yerde yalnız kalmaları. Bir erkek, yabancı bir kadın ile halve...Devamı »

HALLÂK Yaratan, her şeyi yoktan vâr eden Allahü teâlâ. Allahü teâlâ âyet-i kerîmelerde meâlen buyurdu ki: Şübhesiz ki senin Rabbin (seni de onları da) Halla...Devamı »

HALK 1. Yaratmak, yoktan var etmek. Allahü teâlâ âyet-i kerîmelerde meâlen buyuruyor ki: Biz insanı en güzel biçimde halk ettik. (Tîn sûresi: 4) O (Allah...Devamı »

HÂLİS Saf, temiz, hîlesiz, katkısız. Menfaat düşüncesi karışmadan sırf Allah için olan, riya ve gösteriş bulunmayan. İbâdetin kabûl olması için niyyetin hâlis olması lâz...Devamı »

HALÎM (El-Halîm) 1. Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnâsından (güzel isimlerinden). Hep hilm sâhibi olan; günâh işleyenlerin, günâh işlemelerini ve emirlerine muhâlefetlerini, kar...Devamı »

HALÎLULLAH Allahü teâlânın dostu mânâsına İbrâhim aleyhisselâmın lakabı. Halîlürrahmân da denir. İbrâhim aleyhisselâm Halîlullah'tır. Çünkü, bunun kalbinde, Allah sevgis...Devamı »

HALÎL Dost. Kelime-i tevhîdi (Lâ ilâhe illallah Muhammedün resûlullah sözünü) çok söyleyenlerde, Allahü teâlâya karşı fevkalâde sevgi hâsıl olmaktadır. Artık o, Allahü t...Devamı »

Halîfe-i Râşide İnsanlara, İslâm dînini anlatma vazîfesini Peygamber efendimiz gibi yapan ve âyet-i kerîmelerde veya hadîs-i şerîflerde halîfe olacağı işâret olunan halîfe....Devamı »

Halîfe-i Câbire Halîfeliği kuvvet zoru ile ele geçiren.

Halîfe-i Âdile Halîfe olacağı, âyet-i kerîme ve hadîs-i şerîfin işâreti ile anlaşılan halîfe. Hazret-i Ebû Bekr'in halîfeliği böyledir.

HALÎFE Birinin yerine geçen. 1. Resûlullah efendimizin (sallallahü aleyhi ve sellem) vekîlî ve yeryüzündeki bütün müslümanların reîsi (başı). Allahü teâlâdan istedim ...Devamı »

HÂLİDİYYE Evliyânın büyüklerinden Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî hazretlerinin tasavvuftaki yolu. Nakşibendiyye yolunun bir kolu olan Hâlidiyye yolu daha çok Anadolu, Irak ve Sûri...Devamı »

HÂLİD BİN SİNÂN ABESÎ ALEYHİSSELÂM Îsâ aleyhisselâmdan sonra gönderilen peygamberlerden. Îsâ aleyhisselâm ile son peygamber Muhammed aleyhisselâm arasında geçen fetret devr...Devamı »

HÂLIK (El-Hâlık) Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnâsından (güzel isimlerinden). Her şeyi taktîr ve tâyin eden, yaratan. Allahü teâlâ Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyurdu ki: O ö...Devamı »

HALF ETMEK Yemin etmek. (Bkz. Yemin)

HÂLET-İ NEZ' Ölürken rûhun çıkacağı an. Allah'ım! Bizi ve dînimizi her türlü zarardan koru. Hâlet-i nez'de îmânımızı alma. O anda şeytanı bize musallat etme. Bizi dünyâ ...Devamı »

HALEF-İ SÂDIKÎN Selef-i sâlihînden yâni Eshâb-ı kirâm, Tâbiîn ve Tebe-i tâbiînden sonra gelen Ehl-i sünnet âlimleri. Halef-i sâdıkîn, îmân (inanç) ve amel bilgilerinde v...Devamı »

HALEF-İ MÜTTEKÎN Bkz. Halef-i Sâdıkîn

Halâl Lokma Haram olmayan, dinde yenilmesi yasak edilmeyen yiyecek. Helâl lokma yemeyen kimse, Allahü teâlâya itâat etme gücünü kendisinde bulamaz. Helâl lokma yiyen kim...Devamı »