Hadis Kütüphanesi | مكتبة الحديث

HÜZN (Hüzün) Üzüntü, keder. Sevincin zıddı. Bu, halk arasında kastedilen dünyevî hüzünden başkadır. Tasavvuf yolunda bulunanlara âit bir hâl. Hüzn, insanın kalbini gafle...Devamı »

HÜSN-İ ZAN 1. Kulların Allahü teâlâdan rahmetini ummaları. Kendisinden başka ilâh olmayan Allahü teâlâya yemîn ederim ki, Allahü teâlâ kendisine hüsn-i zan ederek yapıla...Devamı »

HÜSN-İ HULUK Güzel huy, iyi ahlâk. (Bkz. Ahlâk)

HÜSN-İ HÂTİME Son nefeste, rûhunu îmân ile teslim etme, îmân ile âhirete gitme. Bir insanın hüsn-i hâtime ile mi yâhut sû-i hâtime (îmânsız gitme) ile mi öleceği, s...Devamı »

HÜRRİYET Hürlük, serbestlik. 1. Allahü teâlânın emir ve yasaklarına uyup, herkesin hakkını gözetmek. Hürriyet, başıboş kalıp, her istediğini yapmak demek değildir. (A...Devamı »

HÜRRE Hür kadın. Câriye olmayan kadın. Hürre olan hanımlar, namaz kılarken, yüz ve elden başka bütün bedenlerini örter, göstermezler. Câriyeler (hür olmayan kadınla...Devamı »

HÜR Köle olmayan erkek. Cumâ namazının bir kimseye farz olması için lâzım olan dokuz şarttan biri de hür olmaktır. (İbn-i Âbidîn)

HÜNSÂ Erkek ve kadın olduğu belli olmayan, hem erkeklik hem kadınlık uzvu bulunan kimse. Cemâatle namazda, erkekler, imâmın ardında saf olurlar. Erkeklerin ardında ...Devamı »

HÜMEZE SÛRESİ Kur'ân-ı kerîmin yüz dördüncü sûresi. Hümeze sûresi, Mekke'de nâzil oldu (indi). Dokuz âyet-i kerîmedir. Birinci âyet-i kerîmede geçen hümeze kelimesinden ...Devamı »

HÜMEYRÂ Peygamber efendimizin, hazret-i Âişe vâlidemize verdiği lakab. Dîninizin üçte birini Hümeyrâ'dan öğreniniz. (Hadîs-i şerîf-Medâric-ün-Nübüvve) Âişe Sıddî...Devamı »

Hükmî Temizlik Kadının âdet bitiminden îtibâren on beş gün içinde kan gördüğü halde temiz kabûl edilmesi. Bu on beş gün içinde kan görülen bu kan fâsid kan yâni istihâza ka...Devamı »

Hükm-i Müleffak Helâl ve haram, emir ve yasak, ibâdet ve tâatte, belli bir mezhebin hükümlerine uymayıp, birkaç mezhebin hükümlerini karıştırarak kolayına geleni seçtiği hü...Devamı »

Hükm-i Küllî Allahü teâlâya âit hüküm, emir. Allahü teâlâ bir kul için bir şeye hüküm verdi mi, artık hükm-i küllîyi hiç kimse önleyemez. (Hadîs-i şerîf-Râmûz-ul-Eh...Devamı »

HÜKM (Hüküm) Bir dâvâ, bir mes'ele, bir kişi hakkında verilen karar, emir. Allahü teâlânın mü'minler hakkındaki hükmüne hayret ettim. Ona genişlik taktîr eder ve kulu bu...Devamı »

HÜCRE-İ SEÂDET Medîne-i münevverede Mescid-i Nebevî içinde Peygamber efendimizin mübârek kabirlerinin bulunduğu oda. Peygamber efendimizin sağlığında burası, hanımlarından ...Devamı »

Huzûr-ı İlâhî Allahü teâlânın nezdi. Huzûr-ı ilâhîde bulunan meleklere Mukarrebîn denir. (Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî)

HUZÛR 1. Allahü teâlâdan başka hiçbir şeyin kalbde bulunmaması. Peygamber efendimizin bildirdiği âyet-i kerîmeleri ve duâları, belli vakitlerinde okumalıdır. Bunlar ve n...Devamı »

HUYELÂ Harbde düşmana karşı tekebbür etmek (büyüklenmek, üstün görünmek), kibirlenmek.

HUY Mîzâc, tabiat, ahlâk. İbâdetleri az olan bir kul, iyi huyu ile kıyâmette yüksek derecelere kavuşur. Bir kulun ibâdetleri çok olsa da, kötü huyu, onu Cehennem'in dibi...Devamı »

HUTBE Hitâbe, nutuk, konuşma, vâz. Cumâ namazlarından evvel, bayram namazlarından sonra hatîbin (imâmın) minber denilen yüksekçe yerde cemâate karşı okuduğu Allahü teâlâya ...Devamı »

HUTAME Cehennem'in beşinci tabakası. Allahü teâlâ Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyuruyor ki: Arkadan çekiştirmeyi, yüze karşı eğlenmeyi ve başkalarını ayıplamayı ve servet...Devamı »

HUŞÛ' Tevâzû, alçak gönüllülük. Hakk'a boyun eğmek. Korku ve sevgiden meydana gelen edebli bir hal. Allahü teâlâ, âyet-i kerîmelerde meâlen buyurdu ki: Îmân edenlerin...Devamı »

HÛŞ DER DEM Nakşibendiyye yoluna âit on bir esastan biri. Her nefeste Allahü teâlâyı hatırlamak. Hûş der dem, düşüncelerle gönlün dağılmasını önler. (İmâm-ı Rabbânî) ...Devamı »

HUSÛMET 1. Dâvâ açmak. Erkek vatyden (hanımına yaklaşmaktan, cimâ yapmaktan) âciz ise, Hanefîde kadın, nikâhı fesh (bozmak) için husûmet hakkına mâlik olur. (İmâm-ı Şa'r...Devamı »

HUSÛF NAMAZI Ay tutulduğunda kılınan namaz. Şüphesiz ki, güneş ile ay, Allah'ın âyet (işâret) lerindendir. Bunlar, hiçbir kimsenin hayâtı veya ölümü için tutulmazlar. Si...Devamı »

HURÛMİYYE Bozuk Bâtıniyye fırkasının diğer bir adı. Bu sapık fırkada bulunanlar, birçok haramlara helâl dedikleri için, Hurûmiyye adını almışlardır. (Bkz. Bâtıniyye) ...Devamı »

HURÛF-I MUKATTAA Kur'ân-ı kerîmde bâzı sûre başlarında bulunan ve mânâsı açık olmayan ikisi üçü bir arada veya tek başına yazılı harfler. Elif lâm mîm, Yâsîn, Elîf lâm râ.....Devamı »

HURÛFÎLİK Acem yahûdisi Fadlullah-ı Hurûfî'nin v.796 (m. 1393) kurduğu bozuk yol. Küfür ve sapık inançları sebebiyle Timur'un oğlu Mîrânşâh tarafından öldürülmüştür. Hur...Devamı »

HURMET-İ MÜSÂHERE Erkeğin herhangi bir kadın ile zinâ etmesi veya herhangi bir yerine unutarak ve yanılarak da olsa şehvetle (lezzet alarak) dokunması hâlinde, o kadının ne...Devamı »

HURMA Nahle ağacının meyvesi. Oruçlu olan kimse hurma ile iftar etsin. Çünkü hurma bereketlidir. (Hadîs-i şerîf-Mektûbât-ı Rabbânî) Mü'minin sahûrunun hurma ile...Devamı »

HÛRÎ Allahü teâlânın îmân edenlere mükâfat olarak yarattığı, nasıl oldukları bilinmeyen Cennet kızı... Kızdığı zaman istediğini yapabilecek bir mü'min kimse, kızmazsa, A...Devamı »

HURÂFE Dîne, fenne, akla uymayan sözler ve işler. İslâm dîni, bütün hurâfelerden, efsânelerden temizlenmiş olan, yalancılığı reddeden, insanları günahkâr değil, bilâkis ...Devamı »

HUMÛD Durgunluk, uyuşukluk; bir mâni olmadığı halde bekârlığı istemek. Şehvet ve iffetin azlığı. Şehvetin (hayvânî rûhun kendine tatlı gelen şeyleri istemesi) lüzûmundan...Devamı »

HUMS (Humus) Beşte bir; ganîmetten, mâdenlerden ve bulunan defînelerden beytülmâl denen devlet hazînesine ayrılan beşte bir hisse. Allahü teâlâ Kur'ân-ı kerîmde meâlen b...Devamı »

HULÛS Dünyâ menfaatlerini düşünmeden bütün iş ve ibâdetlerin yalnız Allah için olması, niyet temizliği. (Bkz. İhlâs) Ma'lûm olsun ki, Hak teâlâ her şeyden evvel aklı yar...Devamı »

HULÛL ETMEK Girmek, yer etmek; bir cismin başka bir cisme girmesi, iki şeyin birleşmesi. Allahü teâlânın kula girmesi sûretiyle onun ilâhlaştığını kabûl edenlerin bozuk ve ...Devamı »

HULLE İslâmî nikâh hükümlerine göre üç defâ boşanmış bir kadının, tekrar aynı adam tarafından alınabilmesi için; başka bir erkek tarafından nikâhlanıp, düğün ve vaty oldukt...Devamı »

Huluk-ı Azîm Kur'ân-ı kerîmin bildirdiği ve Peygamber efendimizin sallallahü aleyhi ve sellem sâhib olduğu güzel huylar. Allahü teâlâ Kur'ân-ı kerîmde Muhammed aleyhisse...Devamı »

HULK (Huluk) Huy. Allah'ım halkımı (yaratılışımı) güzel yaptığın gibi hulkumu da güzel eyle. (Hadîs-i şerîf-Berîka)

HULEFÂ-İ RÂŞİDÎN Her bakımdan olgun ve Resûlullah Efendimize uyan yüksek halîfeler mânâsına, Resûl-i ekremden (sallallahü aleyhi ve sellem) sonra sırasıyla halîfe olan hazr...Devamı »

HULEFÂ-İ ERBEA Dört büyük halîfe. (Bkz. Hulefâ-i Râşidîn) Hulefâ-i erbeanın birbirinden üstünlüğü hilâfetleri sırası iledir. (İmâm-ı Rabbânî)

HULD CENNETİ Sekiz Cennet'in dördüncüsü. Allahü teâlâ Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyurdu ki: (Ey Resûlüm!) de ki: Acabâ bu Cehenem mi hayırlı, yoksa takvâ sâhiplerine (A...Devamı »

HUL' Zevceyi mal karşılığında boşamak. Hul' ile boşanmada nikâhta anlaşılan mehirden çok istemek mekrûhtur. (Ebü'l-Leys-i Semerkandî)

HUKÛKULLAH Allahü teâlânın emri ve kulluk borcu olarak yapılan, kimsenin tasarrufta bulunamıyacağı, değiştiremeyeceği şeyler. Îmân, namaz, oruc, hac, cihâd, zekât, öşür,...Devamı »

HUKÛK-UL-IBÂD İnsanlara âit haklar. (Bkz. Kul Hakkı)

HUKEMÂ Din bilgilerini, fen bilgileri ile isbat eden mü'minler.  (Bkz. Hakîm)

HUDÛR Allahü teâlâdan başka hiçbir şeyin kalbde bulunmaması. Allahü teâlâ ile berâber olmak, O'nu unutmamak.  (Bkz. Huzûr)

HUDÛD Miktârı, dinde kesin ve açıkça bildirilmiş cezâlar. (Bkz. Had)

HUDÛ' Boyun eğmek, alçak gönüllülük. Kalbde devamlı olan Allah korkusu. Allahü teâlâya itâat etmek. Namazın kusûrsuz olması; dînî hükümleri bildiren fıkıh kitaplarında g...Devamı »

HUDÂ Varlığı kendinden olup, başkasına muhtâc olmayan Allahü teâlâ. Niçin küfrân eder insan, Hudâ nîmet verir iken, Utanmayıp eder isyân, kâmûyu ol görür iken, Beher a...Devamı »

HÛD SÛRESİ Kur'ân-ı kerîmin on birinci sûresi. Mekke-i mükerremede indi. Yüz yirmi üç âyet-i kerîmedir. Hûd sûresi on beşinci ve on altıncı âyet-i kerîmelerinde meâlen b...Devamı »

HÛD ALEYHİSSELÂM Kur'ân-ı kerîmde ismi geçen peygamberlerden. Allahü teâlâ Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyurdu ki: Âd kavmine kardeşleri Hûd'u (peygamber olarak) gönderdi...Devamı »

HUCURÂT SÛRESİ Kur'ân-ı kerîmin kırk dokuzuncu sûresi. Hucurât sûresi Medîne'de nâzil oldu (indi). On sekiz âyet-i kerîmedir. Dördüncü âyet-i kerîmede geçen Hucurât keli...Devamı »

Huccet-ül-İslâm 1. Üç yüz bin hadîs-i şerîfi, senetleri (rivâyet edenleri) ile birlikte ezberden bilen büyük İslâm âlimi. Hüccet-ül-İslâm İmâm-ı Gazâlî buyurdu ki: Pe...Devamı »

HUCCET 1. Senet, vesîka, delîl, burhân. (Bkz. Delîl) Temizliğini tam yapıp, vakitlerine uyarak beş vakit namaza devâm eden kimseye o namaz kıyâmet gününde nûr, huccet ve...Devamı »

HUBB-I SİVÂ Allahü teâlâdan başka şeylerin sevgisi. (Bkz. Mâsivâ) Olup nâdim elim çektim hevâdan, Pâk ettim kalbimi hubb-ı sivâdan. Yüzüm dergâhına döndüm ilâhî, Kapu...Devamı »

HUBB-I RİYÂSET Makam ve mevki sevgisi. Hubb-ı riyâsetin insana yapacağı zarar, iki aç kurdun, bir koyun sürüsüne girdiği zaman, yaptıkları zarardan daha çoktur. (H...Devamı »

HUBB-I FİLLÂH VE BUĞD-I FİLLÂH Allahü teâlâ için sevmek ve Allahü teâlâ için düşmanlık etmek. Allahü teâlâya Cebrâil aleyhisselâm gibi ibâdet etseniz; hubb-ı fillâh ve b...Devamı »

HUBB-I DÜNYÂ Dünyâ sevgisi. Ölümden sonra işe yaramayacak olan şeylere düşkün olmak. Dünyâ; haramlar, mekruhlar ve Allahü teâlâyı unutturan her şeydir. (Bkz. Dünyâ) Hubb...Devamı »

HİZMET Birinin işini görme. Anne ve babanız sizin hizmetinize muhtâc iseler, onlara hizmeti canınıza minnet biliniz. (Hadîs-i şerîf-Riyâd-un-Nâsihîn) Ey dünyâ! B...Devamı »