Hadis Kütüphanesi | مكتبة الحديث

Hadd-i Zinâ Akıllı olan, ergenlik çağına gelen ve konuşabilen müslüman veya müslüman olmayan kadın ve erkeğe, dâr-ül-İslâm'da (İslâm memleketinde), tehdîd edilmeden, arzûla...Devamı »

Hadd-i Sirkat İslâm hukûkunda başkasının az veya çok malını gizlice, haksız olarak veya rızâsı olmayarak almak sebebiyle verilen cezâ. Akıllı ve erginlik çağına gelmiş e...Devamı »

Hadd-i Kazf İffetli, temiz olan erkek veya kadına zinâ isnâd etmek (zinâ ettiğini söylemek) sebebiyle verilen cezâ. Kazf (temiz erkek veya kadına zinâ isnâd etmek), İslâ...Devamı »

Hadd-ı Bülûğ Ergenlik çağı; cünüp olup, gusül abdesti almaya başlama zamânı. (Bkz. Sinn-ı Bülûg)

HAD İslâmiyet'te miktârı kesin olarak bildirilen cezâ. Beş günah için had cezâsı vardır:Zinâ, şarab içmek, alkollü içki ile sarhoş olmak, kazf (iffetli erkek veya kadına...Devamı »

HAÇ Birbirini dik olarak kesen iki doğrunun meydana getirdiği, hıristiyanlık dîninin sembolü olarak kabûl edilen şekil. Buna salîb ve istavroz da denir. İnsanların doğuş...Devamı »

HÂCİS Kalbe (gönle) gelen ve hemen gidermek mümkün olan kötü düşünceler. Kalbe gelen hâcisi melekler yazmaz. Hasenelere (iyi düşüncelere) sevâb yazılır.(Abdülganî Nablüs...Devamı »

HÂCI Hac yapan kimse. (Bkz. Hac) Hanefî mezhebinde, yalnız Arafat meydanında ve müzdelife'de hâcıların iki namazı cem' etmeleri, birleştirmeleri lâzımdır. (Abdullah...Devamı »

HÂCET NAMAZI Maddî ve mânevî bir ihtiyaca, dileğe kavuşmak niyeti ile iki ve en fazla on iki rek'at olarak kılınan namaz.  Bir kimsenin Allahü teâlâdan veya benîâd...Devamı »

HACER-ÜL-ESVED Kâbe-i muazzamanın doğu köşesinde bir buçuk metre kadar yükseklikte bulunan ve Cennet yâkutlarından olan parlak, siyah taş. İbrâhim aleyhisselâm ile oğlu ...Devamı »

HÂCEGÂN YOLU Daha çok nübüvvet kemâlâtına (olgunluklarına, üstünlüklerine) kavuşturan Hazret-i Ebû Bekir'den gelen yolun, Yusuf-ı Hemedânî hazretlerinden îtibâren aldı...Devamı »

HÂCE-İ KÂİNÂT Hâce-i âlem.

HÂCE-İ ÂLEM Âlemin, kâinâtın mürşidi, rehberi, yol göstericisi mânâsına Resûlullah efendimize mahsûs bir ünvan. Hâce-i âlem, gelmiş ve gelecek, yaratılmış ve yaratılacak...Devamı »

HÂCE Müderris, hoca, efendi mânâsına ilim sâhibi kimselere verilen Farsça bir ünvan. Hâce Ubeydullah-ı Ahrâr buyurdu ki: Bütün iyi hâlleri ve buluşları bize verseler, fa...Devamı »

HACB İslâm mîrâs hukûkunda bir vârisi (hisse sâhibini) diğer bir vârisin bulunmasından dolayı kısmen veya tamâmen mîrastan menetmek. Bir vârisi mîrâstan kısmen (payının aza...Devamı »

HACÂMAT Hacâmat bıçağı denilen bir âletle, vücûdun deriye yakın damarlarını keserek kan alma. Kan almaya fasd da denir. Bütün meleklerden işittim ki, ümmetine söyle h...Devamı »

HÂCCÜ'L-HARAMEYN Hac farîzasını yaptıktan sonra Medîne'ye gelip kabr-i saâdeti de ziyâret eden hacı. Çün rûz-ı ezel kısmet olmuş bize devlet Takdîre rızâ vermeyesin bun...Devamı »

HACC-I TEMETTÛ' Hac mevsiminde (Şevvâl, Zilkâde, Zilhicce aylarında) önce ömre için niyet edilerek ihrâma girilip ömre yapıldıktan sonra memleketine dönmeyerek, yeniden ihr...Devamı »

HACC-I MEBRÛR Şartlarına dikkat edilerek hiç günâh işlemeden yapılan ve kabûl olan hac. Hacc-ı mebrûr yapanın dünyâya yeni gelmiş gibi, günâhları affolur. (Hadîs-i ...Devamı »

HACC-I KIRAN Hac ile ömreye birlikte niyet ederek ihrâm giyip, ömrenin vazîfelerini yaptıktan sonra ihrâmını (hac elbisesini) çıkarmayarak aynı elbise ile hac vazîfelerini ...Devamı »

HACC-I İFRÂD İhrâma girerken, yalnız hacca niyet edilerek yapılan hac. Bu haccı yapana müfrid hacı denilir. Mekke'de oturanlar yalnız ifrâd haccı yaparlar. Hacc-ı ifrâd,...Devamı »

HACC-I EKBER Farz olan hac. Hacca giden müslümanların hacı olabilmeleri için şartlarını yerine getirmeleri lâzımdır. Arefe günü Cumâ'ya rastlarsa yetmiş hac sevâbı meyda...Devamı »

HACC-I ASGAR Ömre. Hac zamânı olan beş günden (Arefe günü ile dört bayram günlerinden) başka senenin her günü ihrâm (dikişsiz elbise) ile Mekke'ye gelip, Kâbe'yi tavâf (etr...Devamı »

HAC SÛRESİ Kur'ân-ı kerîmin yirmi ikinci sûresi. Hac sûresi Medîne'de nâzil oldu (indi). Yetmiş sekiz âyet-i kerîmedir. Sûrede, hac ibâdetinin ilk önce İbrâhim aleyhisse...Devamı »

HAC İslâm'ın beşinci şartı. Gerekli şartları kendinde bulunduran (bülûğa ermiş yâni ergen, hür, zengin, aklı başında) her müslümanın ömründe bir defâ ihramlı (dikişsiz) bir...Devamı »

HABLULLAH  Allahü teâlânın ipi, Kur'ân-ı kerîm veya İslâm dîni. Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyruldu ki: Hepiniz Hablullah'a sımsıkı sarılınız. (Âl-i İmrân sûre...Devamı »

HABÎS 1. Kötü, alçak, pis, âdî, bayağı. Allahü teâlâ âyet-i kerîmede meâlen buyurdu ki: Ey îmân edenler! (Hak yolunda) infâkı (harcamayı), kazandı...Devamı »

HABÎR (El-Habîr) Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnâsından (güzel isimlerinden). Her şeyin hakîkatini, kâinâtın, varlıkların, görünen ve görünmeyen her şeyi hakkıyla bilen, hiçbir...Devamı »

HABÎBULLAH Allahü teâlânın sevgilisi manasına, Muhammed aleyhisselâm. (Bkz. Habîb) Allahü teâlâyı seven Habîbullah'ı da sever. Habîbullah'ı seven O'na salevâtı çok ...Devamı »

HABÎB Sevgili mânâsına Muhammed aleyhisselam. Öğünmek için söylemiyorum. Allahü teâlânın habîbiyim, peygamberlerin reisiyim. (Hadîs-i şerîf-Sünen-i Tirmizî) Muha...Devamı »

HABER-İ VÂHİD Bir kişinin ettiği rivâyet, verdiği haber, hep bir kimse tarafınan fakat Peygamber efendimize kadar, rivâyet edenlerden (nakledenlerden) hiçbiri noksan olmaya...Devamı »

HABER-İ MÜTEVÂTİR Yalan üzerinde ittifâk etmeleri (birleşmeleri) mümkün olmayan bir cemâat (topluluk) tarafından nakledilen, bildirilen haber, hadîs-i şerîf. "Delîl...Devamı »

HABER-İ MEŞHÛR Başlangıçta râvîsi (rivâyet edeni, bildireni) sınırlı iken, sonraki devirlerde, daha çok kimse tarafından nakledilen haber, hadîs-i şerîf. Haber-i meşhûru...Devamı »

HABER Herhangi bir konuda alınan yazılı veya sözlü bilgi. 1. Sünnet, hadîs-i şerîf. Şüyû bulma (herkesçe duyulma, yayılma bilinme) derecesine göre haber; ya mütevâtir...Devamı »

HABÂİS Kötü, alçak, pis şeyler, haramlar. Habîsin çoğulu.  (Bkz. Habîs)

Günâh-ı Sagîre Küçük günah. (Bkz. Küçük Günah) Günah-ı sagîreye devâm, büyük günâha yol açar. (İmâm-ı Rabbânî)

Günâh-ı Kebîre Büyük günah. Günâh-ı kebîreye devâm, küfre yol açar. (İmâm-ı Rabbânî)

GÜNÂH Dinde yasak olan şeyler. Allahü teâlâ Kur'ân-ı kerîmde meâlen buyurdu ki: Biri günâh işler veya kendine zulmeder, sonra pişmân olup, Allahü teâlâya tövbe istiğf...Devamı »

GÜLŞENİYYE Evliyânın büyüklerinden İbrâhim Gülşenî hazretlerinin tasavvuftaki yolu. İbrâhim Gülşenî Mısır'a yerleştikten sonra Memlûk hükümdârı Sultan Gavri (Gûrî) başta...Devamı »

GUSL Boy abdesti. Cünüb olan her kadın ve erkeğin, hayz (âdet) ve nifası (lohusalık hâli) sona eren kadınların ağzı ve burnu ile birlikte, iğne ucu kadar kuru bir yer kalma...Devamı »

GURRE Düşürülen bir cenine (ana rahmindeki çocuğa) karşılık verilmesi gereken mâlî tazmînât.  Cenin hakkında gurre, köle olsun, câriye olsun onun kıymeti beş yüz di...Devamı »

Gulât-ı Şîa Allah, hazret-i Ali'ye hulûl etmiş girmiştir; hâşâ, hazret-i Ali tanrıdır diyenler. Gulât da denir. Hazret-i Ali'yi sevme husûsunda en çok aldanan Gulât-ı şî...Devamı »

GULÂT Taşkınlık gösteren, azgın. Sapık fırkalardan küfre varanlar.

GÖTÜRÜ SATIŞ Alış-verişte bir malı tartı veya ölçü ile olmayarak toptan pazarlık sûretiyle almak veya satmak; kabala. Satılan mal ile karşılığında verilecek mal veya par...Devamı »

GÎBET (Gıybet) Bir kimsenin, yüzüne karşı söylendiği zaman hoşlanmayacağı, kalbinin kırılacağı bir sözünü, hâlini veya hareketini, arkasından, bulunmadığı yerde söylemek, h...Devamı »

GINÂ 1. Şarkı, tegannî, müzik perdelerine uygun ses; çalgı ile birlikte şarkı, müzik. Tegannî de denir. Gınâ, kalbde nifâk (münâfıklık) hâsıl eder. (Hadîs-i şerîf-K...Devamı »

GILMAN Allahü teâlânın Cennet'tekilere hizmet için nûrdan yarattığı hizmetçiler. Güler yüzlü ve tatlı dilli olan gılmanlar, Cennet'te oturanlara hizmette en ufak bir kus...Devamı »

GIBTA İmrenmek. Kişinin, başkasında bulunan iyi bir şeyin ondan gitmesini istemeyip, benzerinin kendisinde de bulunmasını istemesi. İki şeyden birine kavuşan insana gıbt...Devamı »

GÂZİ Allahü teâlânın dînini yaymak, din, nâmus ve vatanına saldıran düşmanı kovmak için savaştıktan sonra geri dönen müslüman. (Bkz. Mücâhid) Bir gâziye veya mücâhide ya...Devamı »

GAZAVÂT Gazâ kelimesinin çoğulu. (Bkz. Gazâ)

GAZAB Hiddet, öfke, kızgınlık. (Bkz. Gadab)

Gazâ Ordusu Allahü teâlânın rızâsı için O'nun dînini yaymak, din, nâmus ve vatanı korumak için düşmanla savaşan müslüman askerler. Gazâ ordusu, duâ ordusuna muhtaçtır. (...Devamı »

GAZÂ İnsanların İslâmiyet'i işitmeleri, müslüman olmakla şereflenmeleri yâhut müslümanların dînine, vatanına ve nâmusuna tecâvüz eden düşmanı kovmaları için yapılan muhâreb...Devamı »

GAYÛR Gayreti çok olan. Kötülük ve çirkinlikleri şiddetle reddeden. (Bkz. Gayret) Resûlullah efendimiz bir defâsında Ensâra (Medîneli müslümanlara) buyurdu ki: "Reî...Devamı »

GAYR-İ MÜSLİM Müslüman olmayan. Gayr-i müslimlerin yüzüne karşı; "Yâ kâfir!" demek günâhtır. Çünkü onlar kendilerini kâfir bilmiyor ve kâfir denilince inciniyo...Devamı »

GAYR-I MÜEKKED SÜNNET Müekked olmayan sünnet. Resûlullah efendimizin bâzan yapıp, bâzan yapmadığı ibâdet ve tâatler. (Bkz. Sünnet)

GAYR-İ MEŞRÛ İslâmiyet'e uygun olmayan iş ve hareketler. Kadın da, erkek de para kazanmak için haram işlememeli ve hiçbir namazı kaçırmamalıdır. Ezelde ayrılmış olan rız...Devamı »

Gayret-i İlâhiyye Allahü teâlânın kullarından beğenmediği hallerin ayrılmasını istemesi, böyle şeylere rızâ göstermemesi. Önceki ümmetlerde kibir sâhibi birisi, etekleri...Devamı »

GAYRET Bir kimseden fâidesi bulunmayan, zararlı olan bir şeyin ayrılmasını istemek, böyle şeyleri reddetmek, kabûl etmemek. Allahü teâlâ mü'min kuluna gayret eder. Mü'mi...Devamı »

GAYBET Tasavvufta, kalbin kendisine gelen mânâlarla meşgul ve onlara dalmış olarak, kendisinden ve halkın işlerinden, etrâfında olan şeylerden habersiz olması. Gaybet hâ...Devamı »

GAYB Hazır olmama, gizli kalma. Hazır olmayan gizli kalan, görünmeyen. 1. Âyet-i kerîme ve hadîs-i şerîflerde bildirilmeyen, his organları, tecrübe ve hesâb ile anlaşılm...Devamı »

GAVUR Müslüman olmayan, îmânsız. (Bkz. Kâfir)

Gavs-üs-Sakaleyn İnsanlara ve cinlere yardım eden büyük velî Abdülkâdir-i Geylânî hazretlerinin lakabı. Abdülkâdir-i Geylânî hazretleri, tasavvufta Gavs derecesine ulaşm...Devamı »