NAMAZDA ELLERİ KALDIRMA RISALESİ [İMAM BUHARİ]
| NAMAZDA ELLERİ KALDIRMA RISALESİ Raf'ul Yedeyn İMAM BUHARİ |
|---|
BISMILLAHIRRAHMANIRRAHIM
|
Bize seyh, imam, allame, hafiz, mutğin, selefin takipcisi Zeynuddin Ebul-Fadl Abdurrahim b. el-Huseyn b. el-Iraki ve seyh, imam, hafiz Nuruddin Ali b. Ebi Bekr el-Heysemi o ikisine kiraatle (okumayla), O ikisi soyle dedi:Bize es-seyhatu, es-Salihatu Ummu Muhammed sittul-Arab (Arabin kadini) bintu Muhammed b. Ali b. Ahmed b. Abdulvahid b. el-Buhari bildirdi:O soyle dedi:Bize dedem es-seyh Fahruddin b. el-Buhari kiraeten (okumayla), ben hazirken ve rivayet ettiğine icazeten (izinli), haber verdi.O soyle dedi:Bize Ebu Hafs Umer b. Muhammed b. Ma’mer b. Taberzed ondan simaen (isitmeyle) haber verdi.Bize Ebu Galip Ahmed b. el-Hasen b. el-Benna haber verdi.Bize Ebul-Huseyn Muhammed b. Ahmed b. Hasnun en-Nersi haber verdi.Bize Ebu Nasr Muhammed b. Ahmed b. Musa el-Melahimi haber verdi.Bize Ebu Ishak Muhammed b. Ishak b. Mahmud el-Hazai haber verdi. O soyle dedi: Bize imam Ebu Abdillah Muhammed b. Ismail b. Ibrahim el-Buhari haber verdi.O soyle dedi:
|
1.Namazda,rukuya giderken ve rukudan kalkarken elleri kaldırmayi inkar edene, arap olmayanlara (aceme) durumu anlasilmaz hale getirene, kendisini ilgilendirmeyeni ustune alarak, Allah Resulu (s.a.v)’in, ashabinin ve tabiinin yaptikları ve soyledikleri ve bununla alakali rivayetler ve yalanda birlesmeleri mumkun olmayan kimselerin birbirlerinden rivayet ettikleri sahih haberlere tabi olan selef alimler olduğu halde, beyinlerine ve kemiklerine kadar islemis bidatları, goguslerindeki kinleri ve kalplerinin tiksinti ile sikismasi sonucu, kibirlenerek peygamberlerin sunnetine ve onu yasayan sunnet ehline dusmanlik gosterene, dinde samimi olan acemi bu batil uzere, cevrelerine toplayarak gururlananlara reddiyedir.
|
2.Nebi sallallahu aleyhi ve sellem soyle dedi: “Ummetimden bir topluluk hak uzere daim olur. Onlara ne terk edenler ne de muhalefet edenler zarar veremezler.” Bu Allah Rasulu sallallahu aleyhi ve sellem ‘in sunnetlerinin hepsinde, olulere hayati vermek icin, doğru bir niyyet uzere iradeden (istemekten) ve tesvikten sonra, onda bazi taksir (kisaltma-ihmalkarlik) de olsa, insanların uzerine takdir edilerek, Allah Rasulu sallallahu aleyhi ve sellem’de ki en guzel ornek icin, onları ayaga kaldırmak icin, Allah Rasulu sallallahu aleyhi ve sellem’in fiillerinden kesin kararsiz, hatta Allah Rasulu sallallahu aleyhi ve sellem’in emrettiği isi veya nehyettiğinin terkini azmetse bile, bunu yapsa bile, bu ebediyen gecerlidir.Zira Allah azze ve celle kukuna emretmis ve O’na taati farzkılmis ve O’na ittibayi vacibkılmistir.Onların Allah Rasulu sallallahu aleyhi ve sellem’e ittibasini ve taatini kendisine itaatkıldi.Guc, kuvvet ve azamet sahibi olan Allah soyle buyuruyor:”Rasul size neyi vermisse onu alin.Size neyi de nehyetmisse ondan da skinin."”(Hasr Suresi:7).
|
3.Allah (azze ve celle) soyle buyuruyor: ”Kim Rasule itaat ederse muhakkak ki Allah’a itaat etmistir”.(Nisa Suresi:80)
|
4.Allah (azze ve celle) soyle buyuruyor:”Hayir Rabbina yemin olsun ki onlar aralarında cekistikleri seyler hakkinda seni hakem tayin edip,sonrada verdiğin hukumden dolayi,iclerinde hicbir sikinti duymadan tam bir teslimiyet gostermedikce iman etmis olmazlar.(Nisa Suresi:65)
|
5.“Allahin emrine muhalefet edenler,baslarına bir belanin gelmesinden yahut aci bir azaba ugramaktan sakinsinlar.”(Nur Suresi: 63)
|
6.“Allahi cokca zikredenler, Allahi ve kiyamet gununu arzu edenler,sizin icin Allah Rasulunde en guzel ornekler vardir.”(Ahzab Suresi: 21)
|
7. Allah oyle bir kula rahmet etmistir ki, o kul Allah Rasulu (sa)e ittiba icin Allah’dan yardim istemistir.O’nun sozlerini tam olarak anlatmak icin (teblig icin) ve Allahu tealaya nefsinin serrinden O’na siğinmistir.
“Kim benim hidayetime uyarsa, ne sapıtır ne de bedbaht olur” (Taha Suresi:123) Allahu Teala’nin bu sözü icin O’nun hidayetini aralar. |
8. Bize Ismail b. Uveys haber verdi. Bana Abdurrahman b. Ebiz-Zinad, Musa b. Ukbe’den, O’da Abdullah b.el-Fadl el-HAsımi’den, O’da Abdurrahman b. Hurmuz el E’rac’ dan, O’da Ubeydullah b. Ebi Rafi’, Ali b. Ebi Talib’den bildirdi. Muhakkak ki Allah Rasulu (s.a.v) namaz icin tekbir getirdiğinde ellerini omuz hizasina kaldırırdı, ruku etmek istediğinde ve kafasını rukudan kaldırdıığında ve iki rekattan sonra ayaga kalktığında (birinci tesehhudden) aynini yapardi.
(Ahmed musnedinde (717) Ibn Huzeyme (1:294) Ebu Davud (744) Tirmizi (3423)Ibnu Mace(864) Tahavi: “Serhi Meanil- Esar”da(3:137)Darekutni (1:287)Beyhaki Suneninde (2:74) ve Ma’rifetis-Sunende (2:414) hepside Ebiz-Zinad tariki ile |
9. Buhari dedi ki: Ve yine Nebi (s.a.v)’in ashabindan 17 kisiden rivayet olunmustur ki; muhakkak ki onlar, rukuya giderlerken ellerini kaldıriyorlardi . Bunlar :Ebu Katade el- _Ensari, Ebu Useyd es- Saidi el- Bedri, Muhammed b. Mesleme el-Bedri, Sehl b. Said es- Saidi, Abdullah bin Umer b. el- Hattab, Abdullah b. Abbas b. Abdulmuttalip el-HAsımi, Allah Rasulu (s.a.v)’in hadimi (hizmetkari) Enes bin Malik, Ebu Hureyre ed-Devsi, Abdullah bin Amr b. As, Abdullah b. ez- Zubeyr b. el Avvam el-Kuresi, Vail b. Hucr el- Hadrami, Malik b.el-Huveyris, Ebu Musa el-Esari, Ebu Humeyd es- Saidi, Ali b. Ebi Talib, Ummud- Derda,Allah hepsinden razi olsun.
[Ayni (rahimehullah) Buhari (rahimehullah)’in bu sözünu ”Umde”de nakletmistir.(5-272) Ve orada on dokuz kisi zikretmistir. |
10. Hasen ve Humeyd b. Hilal dedi ki; Allah Rasulu (s.a.v)’ in ashabi (namazda) ellerini kaldıriyorlardi.
|
11. Nebi (s.a.v)’ in ashabindan hic kimse bunun disinda olmamistir.Ve hiç bir ilim ehli katinda Nebi (s.a.v)’ in namazda el kaldırmadıgi sabit olmamistir.
|
12. Yine Nebi (s.a.v)’ in ashabinin bir cogundan biraz once vasfedilenler rivayet olunmustur.
|
13. Ve yine Mekke alimlerinin bir coğundan, Hicaz, Irak , Şam, Basra, Yemen ve Horasan ehlinden rivayet olunmustur. Bunlardan baziları sunlardir : Said b. Cubeyr, A’ta b. Ebi Rabah, Mucahid, El- Kasım b. Muhammed, Salim b. Abdullah b. Umer b. el- Hattab, Umer b. Abdulaziz, En- Numan b. Ebi Ayyas, el-Hasen, Ibnu Sirin, Tavus, Mekhul, Abdullah b. Dinar, Nafi, Ubeydullah b. Umer, el- Hasen b. Muslim, Kays b. Said ve bir cokları.
|
14. Yine Ummu d- Derda’dan ellerini kaldırdıığı rivayet olunmustur.
|
15. Abdullah b. el- Mubarek ve onun ashabi namazda ellerini kaldırırırlardı.Ali b. Hasen, Abdullah b. Usman, Yahya, Buhara ehlinin muhaddisleri, onlardan Isa b. Musa, Ka’b b. Said, Muhammed b. Selam, Abdullah b. Muhammed el- Mesnedi ve burada sayılmayanlar bunlardandır.
|
16. Abdullah b. ez Zubeyr, Ali b. Abdullah, Yahya b. Main, Ahmed b. Hanbel, Ishak b. Ibrahim, bu alimler soylenilen hadisleri Allah Rasulu (s.a.v)’den isbat ediyorlar ve hak olarak rivayet ediyorlar. Bu isimler zamanlarının ilim ehli olan alimleridir.
|
17.Yine Abdullah b. Umer b. el-Hattab`dan rivayet olunmustur.
|
18 .Ali b. Abdullah bize haber verdi. Bana Sufyan bildirdi.Ez-Zubeyr, Salim b. Abdullah’dan O’da babasından bana bildirdi.Dediki:Nebi (s.a.v)’i tekbir getirirken,ruku ederken ve rukudan kafasını kaldırirken ellerini kaldırdığını gördüm.Bunu iki secde arasinda yapmiyordu.
|
19. Ali b. Abdullah (zamaninin en alimi idi) dedi ki: Zuhri, Salim’den O’da babasından bildirdiğine göre; namazda elleri kaldırmak muslumanlar uzerine haktir.
|
20. Bize Musedded bildirdi.Bize Yahya b. Said bildirdi.Bize Abdulhamid b. Ca’fer bildirdi.Bize Muhammed b. Amr bildirdi ve dedi ki:Allah Rasulu (s.a.v)’ in on sahabesinden Ebu Humeyd’e sahitlik ettim.Onlardan biri olan Ebu Katade b. Rabiy soyle diyordu: “Ben Allah Rasulu (s.a.v)’in namazını en iyi bilenizim.Dediler ki: Nasil?Allah’a yemin olsun ki O’na sohbet olarak (arkadas olarak ) ne sen bizden daha oncesin, ne de bizden O’na daha cok tabi olmaktasın?Dedi ki:Bilakis O’nu gözlemledim (seyrettim).Dediler ki:Soyle o zaman.Dedi ki:Namaza durduğun zaman, ruku ettiğinde, rukudan kafasını kaldırdıığında ve iki rekattan sonra (birinci tesehhud) ellerini kaldırırdı.
[Ibnu Ebi Seybe Musannef’inde (1/225) Ebu Davud (730) Tirmizi (304) Ibnu Mace (862) Darimi (136300 Ibnul-Carud(192-193) Tahavi “Serhu Meanil-Esar “da (1-195) Ibnu Huzeyme(1-297)Ibnu Hibban (1865-1867-1876) |
21. Buhari rahimehullah dedi ki:Ebu Asım’a, Abdulhamid b. Ca’fer hadisini sordum tanıdı (tasdikledi).
[Ebu Asım Buharinin rahimehullah en buyuk seyhlerinden bir tanesidir,] |
22. Bana Abdullah b. Muhammed bildirdi.O’ndan Abdulhamid b. Cafer bize bildirdi.Bize Muhammed b. Amr b. Ata bildirdi.Dedi ki: Ebu Huney’de sahitlik ettim Allah Resulu (s.a.v)’in on sahabesinden biri olan Ebu Katade b. Ribiy dedi ki: Ben Allah Rasulu (s.a.v)’in namazını sizden en iyi bilenizim. Aynini zikretti Hepsi doğru soyledin dediler.
|
23. Bize Abdullah b. Muhammed haber verdi. Bize Abdulmelik b. Amr bildirdi. Fuleyh b. Suleyman bildirdi. Bana Abbas b. Sehl bildirdi ve dedi ki: Ebu Humeyd, Ebu Useyd, Sehl b. Sa’d ve Muhammed b. Mesleme bir araya geldiler ve Allah Rasulu (s.a.v)’in namazını zikrettiler. Ebu Humeyd dedi ki: Ben icinizde Allah Resulu (s.a.v)’in namazını en iyi bileninizim. Kalktı, tekbir getirdi ve ellerini kaldırdıı,ruku icin tekbir getirdiğinde ellerini kaldırdıı sonra ruku etti ve ellerini dizlerinin uzerine koydu.
|
24. Bize Ubeyd b. Yeis bildirdi. Bize Yunus b. Bukeyr bildirdi.Bize Ibnu Ishak el-Abbas b. Sehl es-Saidi’den haber verdi ve dedi ki: Carsida Ebu Katade, Ebu Useyd ve Ebu Humeyd ile birlikte idim ve hepside diyorlardi ki:Ben Allah Rasulu (s.a.v)’in namazını en iyi bileninizim. Onlardan birisi icin dendi ki: Namazkıl. Tekbir getirdi sonra okudu, sonra tekbir getirdi ve ellerini kaldırdıı.Dediler ki:Allah Rssulu (s.a.v)’in namazına isabet ettin.
|
25. Bize Ebul-Velid Hisam b. Abdulmelik ve Suleyman b. Harb bildirdi ve dediler ki: Bize Şu’be, Katede’den, O’ da Nasr b. Asım’dan, O’da Malik b. el-Huveyris’den haber verdi dedi ki: Allah Rasulu (s.a.v) tekbir getirdiğinde, ruku ettiğinde ve rukudan kafasını kaldırdığında ellerini kaldırırdı.
|
26. Bize Muhammed b. Abdullah b. Havs bildirdi. Bize Abdulvahhab bildirdi. Bize Humeyd, Enes (r.a)’dan bildirdi ve dedi ki: Allah Rasulu (s.a.v) rukuya giderken ellerini kaldırırdı.
|
27. Bize Ismail b. Ebu Uveys bildirdi. Bize Ibnu Ebiz-Zinad, Musa b. Ukbe’den, O da Abdullah b. Fadl’dan, O’da Abdurrahman b. Hurmuz el- E’rac’dan, O’da Ubeydullah b. Ebi Rafi’den, O da Ali b. Ebi Talib (r.a)’dan bildirdi ve dedi ki: Allah Rasulu (s.a.v) farz namaz icin kalktığıi zaman, tekbir getirdiğinde, ruku etmek istediğinde, rukudan kafasını kaldırdıığında (rukudan doğrulduğunda) ellerini omuzları hizasina kadar kaldırırdı.Namazında ayakta iken ellerini kaldırmazdı.Iki secdeden sonra ayaga kalkarken (birinci tesehhudden sonra) tekbir getirdiğinde ellerini kaldırırdı.
|
28. Bize Ebu Nuaym el-Fadl b.Dukeyn bildirdi. Bize Kays b. Suleym el Anberiy bildirdi ve dedi ki: Algame b. Vail b. Hucr’u işittim.O soyle dedi:Bana babam bildirdi ve dedi ki: Allah Rasulu (s.a.v) ile beraber namaz kıldım. Namazını açtığında tekbir getirdi ve ellerini kaldırdıı.Rukuya giderken ve rukudan kalkarken yine ellerini kaldırdıı.
|
29. Buhari (rahimehullah) dedi ki :Ebu Bekr en-Nuhasli, Asım b. Kuleyb’den, O’da babasından rivayet etti. Ali (r.a) birinci tekbirde ellerini kaldırdıı. Baskada yapmadı.
|
30.Kuleyb hadisi ellerin kaldırılmasını savunmamasıyla birlikte Ubeydullah hadisi daha sahihtir. Buradaki sahid Ubeydullah hadisidir.
|
31. Iki kisi, bir muhaddisden (hadisciden) rivayet etseler ve o ikisinden biri dese ki: Onu yaparken gördüm. Digeri de dese ki: Yaparken görmedim. Onu yaparken gördüm diyen sahid olandır. Yapmadı diyenin sözü ise sahid degildir, çünkü o fiili yaptığını savunmaz.
31. Abdullah b. ez-Zubeyr’in soyledigi gibi iki sahid vardir ki o ikisi bir şahsın digerine onun rızası ile bin dirhem verdiğine sahidlik ederler. Baskaları ise bunun rızasız olduğuna sahidlik ederler. Bu olayda onun rızasıyla verdiğine dair sahidlik eden, o iki sahidin sözüyle hukmedilir.Bilal (r.a) dedi ki:Allah Rasulu (s.a.v)’in Kabe’de namaz kıldığını gördüm.El-Fadl b. Abbas ise namaz Kılmadığını soylemistir.Insanlar Bilal’in sözünu aldılar.Çünkü O (r.a) bu olaya sahitlik etmistir.Kılmadı diyenin sözüne ise iltifat etmediler.
32. Abdurrahman b . Mehdiy dedi ki: Es-Sevri’ye, en-Nuhesli’nin Asım b.Kuleyb’den rivayet ettiği hadisi zikrettim, inkar etti.
33.Bize Abdullah b. Yusuf bildirdi.Bize Malik, Ibnu Sihab’dan, O’da babasından bize bildirdi: Allah Rasulu (s.a.v) namazını açtığında (ihram tekbirinde) ruku icin tekbir getirdiğinde, rukudan doğrulduğunda ellerini omuzları hizasina kadar kaldırdıı.Bunu secdelerinde yapmazdı.
34.Bize Eyyub b. Suleyman haber verdi.Bize Ebu Bekr b. Ebi Uveys, Suleyman b. Bilal’den, O’da el-Ala’dan bildirdi.O, Salim b. Abdullah’ ı işitti.O’nun babası secdeden kalkarken ve kalkmak istediğinde ellerini kaldırırdı. [(Bunun manası rukudan kalktığında,secdeden degil.Ikinci cumlenin manası ise tesehhudden kalktıktan sonradır)]
35.Bize Abdullah b. Salih bildirdi.Bize el-Leys bildirdi.Bana Nafi haber verdi.Abdullah b. Umer namaza basladığında, ruku ettiğinde, rukudan doğrulduğunda ve iki secdeden kalktığında (birinci tesehhudden sonra) tekbir getirir ve ellerini kaldırırdı.
36.Bize el-Humeydi bildirdi.Bize el-Velid b. Muslim bildirdi ve dedi ki:Zeyd b. Vagid’I, Nafi’den bahsederken duydum.Ibnu Umer (r.a) bir adamın, ruku ederken ve rukudan sonra ellerini kaldırmadığını görürse onu taslardı.
37.Buhari (rahimehullah) dedi ki:Ebu Bekr b. Ayyas, Husayn’dan, O’da Mucahid’den rivayet olunur ki: Muhakkak ki O, Ibnu Umer’i birinci tekbirden baska ellerini kaldırdıığıni görmedi. Ilim ehlinden rivayet olunmustur ki muhakkakki O, Ibnu Umer’den bir sey ezberlememistir.Ancak Ibnu Umer yanilmistir.Tipki birinin namazın bir seyinde yanildigi gibi.Aynen Umer (r.a)’nun namazda okumayi unuttuğuna benzer.Yine Muhammed (s.a.v)’in ashabinin namazda bazen ikinci ve ucuncu rekatta selam verip yanildikları gibi.Ibnu Umer (r.a)’nun namazda ellerini kaldırmayani tasladığını görmez misin?Nasil olurda Ibnu Umer kendisinden gayrisina emrettiği bir seyi kendisi terkeder? Muhakkak ki O, Nebi (s.a.v)’i o fiili yaparken görmustur
38.Buhari (rahimehullah) dedi ki:Yahya b. Mai’n dedi ki:Ebu Bekr’in, Husayn’dan rivayet ettiği hadisde, muhakkak ki O vehmetmistir.Onun asli yoktur.
39.Bize Muhammed b. Yusuf bildirdi.Bize Abdule’la b. Mushir bildirdi.Bize Abdullah b. el-A’la b.Zubr bildirdi.Bize Amr b. el-Muhacir bildirdi ve dedi ki:Abdullah b. Amr, benden Umer b. Abdulaziz’in yanina girmek icin izin istememi taleb etti.O’nun yanina girmesi icin izin istedim.O’nun kardesini celd eden (sopalayan) dedi ki:Biz bunu, O’nu edeplendirmek icin yapiyoruz.Ve biz o zaman delikanlilar idik.O’na izin verilmedi. [Ibnu Abdilber “Temhid” adli eserinde soyle dedi (9-219) :Umer b. Abdulaziz dedi ki:”Biz Medinede namazda ellerini kaldırmayanları edeplendiriyorduk”]
40.Buhari (rh) dedi ki: Zaide (Ibnu Kudame es-Sekafi Ebus-Salt el-Kufi) selefi ornek alarak,ehli sunnetten baskasina konusmazdı.
41.Belh ehlinden murcie olan bir topluluk, Sam’da bulunan Muhammed b. Yusuf’a geldiler. Muhammed onların katindan cikartilmalarıni istedi.Ta ki bundan (murcielikten) tevbe etsinler. Onlarda tevbe ettiler ve geri donduler. [Muhammed b. Yusuf, Buhari(rahimehullah)’in seyhlerinden birisidir.]
42. Muhakkak ki biz baska ilim ehlini, hilaf ehlini tovbeye davet ettiklerini gördük.Ya tevbe ederler di, aksi takdirde meclislerinden onları cikartirlardi.
43. Abdullah b. ez-Zubeyr, Suleyman b. Harb’le Mekke kadisi iken rey ehlini hecr etmesi (mani olmasi ) icin konustu.Suleyman onlara mani oldu. Ta ki Suleyman oradan cikincaya kadar hicbir rey ehli fetva vermeye cesaret edemedi. [Abdullah ve Suleyman, ikiside Buhari (rahimehullah)’ in seyhlerindendir.]
44. Bize Muhammed b. Ismail bildirdi. Bize Serik, Leys’den, O’da Ata’ dan bildirdi. Dedi ki: Ibnu Abbas’I, ibnuz-Zubeyr’I, Ebu Said’i ve Cabir’i namazı actiklarında (iftitah tekbirinde) ve ruku ettiklerinde ellerini kaldırirken gördüm.
45.Bize Muhammed b. es-Salt bildirdi. Bize Ebu Sihab Abdurabbihi Muhammed b. Ishak’dan, O’da Abdurrahman el- Erac’dan oda Ebu Hureyre’den bildirdi. Muhakkakki O, tekbir getirdiğinde (iftitah tekbirinde) ruku ettiğinde ve rukudan doğrulduğunda ellerini kaldırırdı.
46. Bize Musedded bildirdi.Bize Abdulvahid b. Ziyad, Asım b. el-Ehval’dan bildirdi.Dedi ki:Enes b. Malik (r.a)’yu namazını acarken tekbir esnasinda , her ruku ettiğinde ve rukudan doğrulduğunda ellerini kaldırirken gördüm.
47.Bize Musedded bildirdi.Bize Huseym , Ebu Hamza’dan bildirdi ve dedi ki:Ibnu Abbas’i tekbir getirdiğinde (iftitah tekbiri) ve rukudan doğrulduğunda ellerini kaldırirken gördüm.
48.Bize Suleyman b. Harb bildirdi.Bize Yezid b. Ibrahim, Kays b. Sa’d’dan, O’da Ata’dan bildirdi:Dedi ki: Ebu Hureyre (r.a) ile birlikte namazkıldım.Iftitah tekbirinde ve ruku ettiğinde ellerini kaldıriyordu.
49.Bize Musedded bildirdi.Bize Halid bildirdi.Bize Husayn, Amr b. Murra’dan bildirdi.Dedi ki:Hadramevt mescidine girdim.Alkame b. Vail babasından konusuyordu.Dedi ki: Nebi (s.a.v) rukudan once ve sonra ellerini kaldıriyordu.
50.Bize Hattab b. Usman, Ismail’den, O’da Abdurabbihi b. Suleyman b. Umeyr’den bildirdi.Dedi ki:Ummud-Derda’yi namazkılarken gördüm.Namazda ellerini omuzları hizasina kadar kaldıriyordu.
51.Bize Muhammed b. Mukatil bildirdi.Bize Abdullah b. el-Mubarek bildirdi.Bize Ismail haber verdi.Bana Abdurabbihi b.Suleyman b. Umeyr bildirdi.Dedi ki:Ummud-Derda’yi namazda, iftitah tekbirinde ve ruku ettiğinde ellerini omuzları hizasina kadar kaldırirken gördüm.”Semiallahulimenhamideh”dediğinde ellerini kaldırdıı ve “Rabbenavelekelhamd”dedi.
52.Buhari (rahimehullah) dedi ki:Nebi (s.a.v)’in ashabinin bazi kadinları; onlar namazda ellerini kaldırdııklarında bunlardan cok daha iyi biliyorlardi.
53. Bize Ishak b. Ibrahim el-Hanzali bildirdi.Bize Muhammed b. Fudayl, Asım b. Kuleyb’den, O’da Muharib b.Desar’dan bildirdi.Dedi ki:Ibnu Umer’i rukuda ellerini kaldırirken gördüm.O’na bunu sordum.Dedi ki:Rasulullah (s.a.v) iki rekattan kalktığında (birinci tesehhudden sonra) tekbir getirdi ve ellerini kaldırdıı.
54. Bize Muslim b. Ibrahim bildirdi.Bize Su’be bildirdi.Bize Asım b. Kuleyb, babasından, O’da Vail b. Hucr el-Hadrami (rahimehullah)’dan bildirdi.Muhakkak ki O, Allah Rasulu (s.a.v) ile beraber namazkıldi. Tekbir getirdiğinde ve ruku etmek istediğinde ellerini kaldırırdı.
55. Buhari (rahimehullah) dedi ki:Umer b.el-Hattab, Nebi (s.a.v)’den;
56.Cabir b. Abdullah, Nebi (s.a.v)’den;
57.Ebu Hureyre, Nebi (s.a.v)’den;
58.Ubeyd b. Umeyr, babasından , O’da Nebi (s.a.v)’den;
59.Ibnu Abbas, Nebi (s.a.v)’den;
60.Ebu Musa, Nebi (s.a.v)’den rivayet olunur ki Peygamberimiz (s.a.v), ruku ederken ve rukudan doğrulurken ellerini kaldırırdı.
61Buhari (rahimehullah) dedi ki:Anlayan icin zikrettiklerimiz yeterlidir insaallahu teala. [Buhari (rahimehullah) sanki burada baska hadislere de isaret etmektedir.Namazda elleri kaldırma hakkindaki rivayetlerde 26 sahabe ismi zikredilmistir.]
62.Bize Muhammed b. Mukatil bildirdi.Bize Abdullah, Ibnu Cureyc’den (okuyarak) bildirdi.Dedi ki:O, Tavus’un, namazda elleri kaldırma hakkinda sorulduğunu işitti.Dedi ki: Abdullah’I, Abdullah’i ve Abdullah’i ellerini kaldırirken gördüm.Abdullah b.Umer, Abdullah b. Abbas ve Abdullah b. ez-Zubeyr.Taus dedi ki:Birinci tekbirde eller, diger tekbirlere nazaran daha yuksege kaldırılir.A’ta’ya dedim ki:Birinci tekbirde eller diger tekbirlere nazaran daha yuksege kaldırılir; bu soz size ulasti mi (bildirildi mi)?Dedi ki:Hayir.
63.Buhari (rahimehullah) dedi ki:Mucahid’in, Ibnu Umer’in ellerini kaldırmadıgi hadisi tahakkuk etse bile;Taus, Salim, Nafi’, Muharib b. Dessar, Ibnuz-Zubeyr hadislerinde O’nu ellerini kaldırirken görmeleri daha evladır.Çünkü Ibnu Umer’in Allah Rasulu (s.a.v)’den hadisi,ehli ilmin, Mekke, Medine, Yemen ve Irak ehlinin “ellerini kaldırdıı”rivayetine muhalefet etmez.
64. Hatta Museddid bana bildirdi ve dedi ki:Bize Yezid b. Zurey’, Said’den, O’da Katade’den, O’da el-Hasen’den bildirdi ve dedi ki:Nebi (s.a.v)’in ashabi ruku ettiklerinde ve rukudan doğrulduklarında, ellerini sanki bir pervane gibi kaldıriyorlardi.
65. Bize Musa b. Ismail bildirdi.Bize Ebu Hilal, Humeyd b. Hilal’den bildirdi.Dedi ki:Nebi (s.a.v)’in ashabi namazkılarlarken, elleri kulaklarının onunde sanki bir pervane gibi olurdu.
66. Buhari (rahimehullah) dedi ki:El-Hasen ve Humeyd b. Hilal, Nebi (s.a.v)’in ashabindan hicbirini bundan istisna etmediler.
67. Bize Muhammed b. Mukatil bildirdi.Bize Abdullah haber verdi.Bize Zaide b. Kudame haber verdi.Bize Asım b. Kuleyb el-Curmi bildirdi.Vail b. Hucr O’na haber verdi.Dedi ki:Allah Rasulu (s.a.v) in nasil namazkıldiğina bakacagim, dedim.Dedi ki:O’nu (s.a.v) izledim.Kalktı, tekbir getirdiğinde, ruku etmek istediğinde ve rukudan doğrulduğunda ellerini kaldırdıı.Bir muddet sonra onlara reddiye vermek icin geri geldim.Hacimli ve cussseli elbiselerinin altindan elleri hareket ediyordu.
68. Buhari (rahimehullah) dedi ki:Vail, Nebi (s.a.v)’in ashabindan, O’nunla namazkılan hic kimseyi, O’nun ellerini kaldırmadığını mustesnaKılmadı. [Yani Nebi (s.a.v) ile beraber namazkılan her sahabi, O’nun (s.a.v) namazda ellerini kaldırdığını haber vermistir]
69. Buhari (rahimehullah) dedi ki:Sufyan’dan, O’da Asım b. Kuleyb’den, O’da Abdurrahman b. el-Esved’den, O’da Algame’den rivayet olunur ki:O soyle dedi:Ibnu Mesud dedi ki:Size Allah Rasulu (s.a.v)’in namazınıkılayim mi? Namazkıldi ve bir kereden baska ellerini kaldırmadı. [Nesai (2-195). Ebu Davud (748).Tirmizi (1-220)]
70. Ahmed b. Hanbel, Yahya b. Adem’den dedi ki:Abdullah b. Idris’in Asım’dan, O’nunda Kuleyb’den kitabina baktim.Orada “sonra tekrar donmedi” ibaresi yoktu.
71. Bu en sahih olanidir. Çünkü kitab, ilim ehli katinda daha cok korunmustur. Çünkü bir adam, belki birseyle konusur, sonra kitaba doner, o konustuğu kitabda olduğu gibidir.
72. Bize el-Hasen b. er-Rabi bildirdi. Bize Ibnu Idris, Asım b. Kuleyb’den, O’da Abdurrahman b. el-Esved’den bildirdi. Bize Alkame bildirdi. Abdullah (r.a) dedi ki: Bize Allah Rasulu (s.a.v) namazı ogretti. Namaz icin kalktı, tekbir getirdi ve ellerini kaldırdıı. Sonra ruku etti ve ellerini ust uste iki dizinin arasina koydu . Bu olay Sad’e bildirildi ve dedi ki: Kardesim doğru soyledi.Biz bunu Islamin basinda yapardik. Sonra bununla emrolunduk.
73. Buhari (rahimehullah) dedi ki: Bu nazar ehli katinda Abdullah b. Mesud hadisinden mahfuzdur.
74. Bize el-Humeydi bildirdi.Bize Sufyan, Yezid b. Ebu Ziyad’dan bildirdi.Iste burada Ibnu Ebi Leyla’dan , O’da el-Bera’dan bildirdi.Muhakkak ki Nebi (s.a.v) tekbir getirdiğinde ellerini kaldıriyordu. Sufyan dedi ki:Seyh tekbir getirdiğinde ona ogretin ki:”Sonra donmedi” [Ve dedi ki :Sonra donmedi.] [Yezid b. Ebu Ziyad’in elleri kaldırmada soyledigi “sonra donmedi” sözü sahih degildir.(Ahmed b. Amr el- Bezzar’in sözü.)Ibnu Abdilber’de zayifladi ve dedi ki:”Namazda birinci tekbirden baska ellerini kaldırmadı” sözünu kim soylerse bu, ehli hadisin cemisinin katinda hatadır.[(“Temhid”(9-220)]]
75. Buhari (rahimehullah) dedi ki:Ve yine el-Hafiz, Yezid b. Ebu Ziyad’dan onu, eskiden isitenlerden es-Sevri, Şu’be ve Zuheyr’in “sonra donmedi”ibaresinin olmadığını rivayet etmistir.
76. Bize Muhammed b. Yusuf bildirdi. Bize Sufyan Yezid b. Ebi Ziyad’dan , O’da Ibnu Ebi Leyla’dan , O’da el-Berau (rahimehullah)’dan bildirdi.Dedi ki: Nebi (s.a.v) tekbir getirdiğinde ellerini omuzları hizasina kadar kaldırırdı.
77. Buhari (rahimehullah) dedi ki: Veki’, Ibnu Ebi Leyla’dan , O’da kardesi Isa ve el-Hakem b. Uteybe’den , O’da Ibnu Ebi Leyla’dan , O’da el-Berau (ra)’dan rivayet etti.Dedi ki: Nebi (s.a.v)’i iftitah tekbirinden baska ellerini kaldırdıığıni görmedim.
78. Buhari (rahimehullah) dedi ki: Ibnu Ebi Leyla bunu hifzindan rivayet etmistir.Ancak kim ki Ibnu Ebi Leyla’nin kitabindan (yazdiklarından) konusursa (bildirirse) muhakkak ki o , Ibnu Ebi Leyla’dan, O’da Yezid’den bildirdi.Ve hadis Yezid’in telkin etmesine (talimat-emir) doner.Ve korunmus olan ise (sahih olan) ; es-Sevri’nin , Su’be’nin ve Ibnu Uyeyne’nin eskiden O’ndan rivayet ettikleridir. [Ebu Davud 77 numarali hadisi kitabinda rivayet etmis ve (752) “Bu hadis sahih degildir” demistir.]
79. Buhari (rahimehullah) dedi ki: Ancak Veki’nin, el-E’mes’den , O’nunda el-Museyyib b. Rafi’den , O’nunda Temim b. Tarafe’den , O’nunda Temim b. Tarafe’den , O’nunda Cabir b. Semure hadisi ile bazi bilmeyenlerin ihticac edip dedikleri gibi: Biz namazlarımizda ellerimizi kaldıriyor olduğumuz halde yanimiza Nebi (s.a.v) geldi ve dedi ki: “Sizlere ne oluyorda ellerinizi inatci atin kuyruğu gibi kaldıriyor göruyorum.Namazda sakin olun.” Bu yapilanlar tesehhudde idi, kiyamda degil.Baziları bazilarına selam veriyorlardi.Nebi (s.a.v) tesehhudde elleri kaldırmayi nehyetti (yasakladi). Ilimden nasibi olmayanların yaptiği gibi ; bunun benzer rivayetlerle ihticac edilmez.Bu bilinendir , meshurdur ve onda ihtilaf yoktur. [Muslim (1-322) Ebu Avane (2-85) Muhaddislerin cogunluğu bu hadisi “Selam ve Tesehhud Babları”nda rivayet etmislerdir.]
80. Onların dedikleri gibi olsaydi , birinci tekbirde ve bayram namazının tekbirlerinde elleri kaldırmak nehyedilmis olurdu. Çünkü o, hic bir el kaldırmayi istisna etmemistir.Ebu Nuaym’in , Misar’dan , O’nunda Ubeydullah b. el-Kibdiyye hadisi onu beyan ediyor.O soyle dedi : Cabir b. Semura’yi soyle derken işittim :Nebi (s.a.v)’in arkasinda namazkıldigimizda soyle derdik :Esselamu Aleykum , Esselamu Aleykum. Mısmar eliyle isaret etti.Bunun uzerine Nebi (s.a.v) dedi ki : “Bunlara ne oluyor da elleriyle, inatci atin kuyruğu gibi isaret ediyorlar.Onlardan birinin elini baldırina koyup , sonra kardesine sağindan ve solundan selam vermesi yeterlidir.
81. Buhari (rahimehullah) dedi ki: Bir kisi Rasulullah (s.a.v)’in demedığını tevil etmesin veya yalanlar uydurmaktan sakinsin. Allahu Azze ve Celle soyle buyuruyor :”O’nun emrine muhalefet edenler elim bir azabin veya bir fitnenin isabet etmesinden sakinsinlar.’(Nur Suresi :63)
82. Bize Muhammed b. Yusuf bildirdi.Bize Sufyan Abdulmelik’den bildirdi.O soyle dedi :Said b. Cubeyr’e namazda elleri kaldırma meselesini sordum.Dedi ki: O oyle bir seydir ki; onunla namazını guzellestirirsin.
83. Bize Muhammed haber verdi.Bize Abdurrezzak haber verdi . Bize Ibnu Cureyc haber verdi. Bana Nafi haber verdi. Ibnu Umer (r.a) iftitah tekbirinde, ruku ettiğinde , “Semiallahulimenhamideh”deyip rukudan doğrulduğunda ve dimdik olduğunda ellerini kaldırırdı.Nafi’ye dedim ki: Ibnu Umer, birinciyi digerlerinden daha yuksek mi kaldırırdı? Dedi ki: Hayir.
84. Ebu Abdullah dedi ki : Ehli nazar katinda , bizim idrak ettiğimiz, Hicaz, Irak ehlinden ki onlardan olan Abdullah b. ez Zubeyr , Ali b. Abdullah b. Cafer , Yahya b. Main , Ahmed b. Hanbel ve Ishak b. Raheveyh, -bunlar zamanlarının ilim ehlidir,- bizim bildigimiz onlardan hic birinin katinda ne Nebi (s.a.v)‘in ne de ashabinin ellerini kaldırmadıkları sabit olmamistir.
85. Bize Muhammed b. Mukatil bildirdi.Bize Abdullah bildirdi. Bize Hisam, el-Hasen’den , O’da Ibnu Sirin’den haber verdi.O ikisi diyorlardi ki: Sizden biriniz namaza basladığında , iftitah tekbirinde ve rukudan doğrulduğunda ellerini kaldırsin. Ibnu Sirin diyordu ki: Elleri kaldırmak namazın tamamindandır.
86. Bize Ebu Nuaym bildirdi.Bize Suayb, ez-Zuhri’den O’da Salim b. Abdullah’dan bildirdi.Abdullah b. Umer dedi ki: Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem )’I namazını iftitah tekbiriyle açtığında ,”Allahu Ekber” derken ellerini omuzları hizasina kadar kaldırirken gördüm. Ruku icin tekbir getirdiğinde , “Semiallahulimen hamideh’ dediğinde yine aynini yapti ve “Rabbenavelekelhamd” dedi.Secde ederken ve secdeden doğrulurken bunu yapmadı.
87. Buhari (rahimehullah) dedi ki: Ibnul-Mubarek namazda ellerini kaldırırdı.Ki O, bildigimiz kadariyla zamaninin en büyük alimiydi.Velev ki o kisi selefden bihaber olsa bile; Rasule, Sahabeye ve Tabiine uymasi bakimindan Ibnu-Mubarekle iktifa ederdi. Bilmeyenin sözüyle bunu isbata calismasından bu, daha evla olurdu .Ne acaibtir ki onlardan birinin, “ Ibnu Umer, Rasulullah (s.a.v) zamaninda kucuktu” demesi.Muhakkak ki Nebi (s.a.v) Ibnu Umer (r.a)’nun doğruluğuna sahitlik etmistir.
88. Bize Yahya b. Suleyman bildirdi.Bize Ibnu Vehb, Yunus’dan, O’da Ibnu Sihab’dan , O’da Salim b. Abdullah’dan, O’da babasından , O’da Hafsa’dan bildirdi: Rasulullah (s.a.v) dedi ki:” Muhakkak ki Ibnu Umer salih bir adamdir.”
89. Bize Ali b. Abdullah bildirdi. Bize Sufyan bildirdi.Ve dedi ki: Amr dedi ki: Ibnu Umer (radiyallahuanhu ) soyle dedi: Umer (r.a) nun musluman olduğunu hatirliyorum (Musrikler) dediler ki: Umer dinini terketti, Umer dinini terketti. El –Asi b. Vail geldi ve dedi ki: Umer dinini terketti, Umer dinini terketti. Benim O’nun komsusu olduğumu unuttu. Ve O’nu terkettiler.
90.Buhari (rahimehullah) dedi ki: Said b. el- Museyyid dedi ki: Birisi icin O’nun cennet ehli olduğuna dair sahidlik edecek olsam, Ibnu Umer (r.a) icin sahidlik ederdim.
91. Cabir b. Abdullah dedi ki : Nebi (s.a.v)’e en cok ittiba eden ve O’nun yoluna en cok bagli olan Ibnu Umer’den baskasi degildir.
92. Buhari (rahimehullah) dedi ki: Bilmeyenler, Vail b. Hucr’un Yemen krallarının ogullarından olduğunu soyleyip O’nu karaladilar.O Nebi (s.a.v)’e geldi.Nebi (s.a.v) O’na ikram etti, O’na toprak parcasi verdi ve O’nunla birlikte Muaviye b. Ebi Suftan (r.a)’yu gonderdi.
93. Bize Hafs b. Umer bildirdi.Bize Cami’ b. Matar, Alkame b. Vail’den , O’da babasından bildirdi.Nebi (s.a.v) O’na Hadramevt’de toprak parcasi verdi.
94. Buhari (rahimehullah) dedi ki: Vail kissasi ilim ehli katinda meshurdur. O’nun isinde Nebi (s.a.v) bir sey zikretmedi.Nebi (s.a.v)’e birkac defa gitmesiyle , O’na birsey vermedi.
95. Ibnu Mesud’dan , Bera’dan,Cabir’den ve Nebi (s.a.v)’den; birsey sabit olsa bile bilmeyenlerin illeti (noksanlik-hastalik) olurdu.Onlar diyorlar ki: Reislerimizin bunu almadıkları Nebi (s.a.v)’den sabit olduğunda , bu alinmis degildir.Hadisi , ancak göruslerine care olarak gostermek maksadiyla ziyadelestiriyorlar.
96. Veki’ dedi ki: Kim ki hadisi geldigi gibi taleb ederse O , sunnet sahibidir.Kim de hevasini guclendirmek icin taleb ederse O’da bidat sahibidir.
97. Yani bir insan, kendisine hadis sabit olduğunda, görusunu Nebi (s.a.v)’in hadisi doğrultusunda kullanmalidir.Sahih olmayan illetler (kusurlar- hastaliklar) ileri surulmez.[hevasini kuvvetlendirmek icin.]
98. Nebi (s.a.v)’den soyle zikredildi: “Sizden birinizin hevasi , benim getirdigime tabi olmadıkca iman etmis olmaz.”
99. Ve dedi ki: Ma’mer soyle dedi :Ilim ehli en iyi bilenlerin birincisi ve birincisidirler, bunlar ise; en iyi bilenlerin katinda sonuncusu ve sonuncusudurlar.
100. Ibnul-Mubarek (rahimehullah) soyle dedi: En-Numan b. Sabit’in (Ebu Hanife) yaninda namazkıliyordum ve ellerimi kaldırdıım. Bunun uzerine dedi ki: Ucacağindan korkmadın mi ? Dedim ki : Birincide ucmazsam ikincide ucmam.Veki’ dedi ki: Allah Ibnul-Mubarek’e rahmet etsin.Hazir cevapci birisi idi. Baskasi tereddude dustu.Bu görmeyenlerin haddi asmada mucadele etmelerine benzer.
101. Bize Abdullah b. Salih bildirdi. Bana el-Leys bildirdi.Bana Yunus, Ibnu Sihab’dan bildirdi.Bana Salim b. Abdullah haber verdi.Abdullah yani Ibnu Umer soyle dedi: Resulullah (s.a.v) namaza kalktığında ellerini omuzları hizasina kadar kaldırirken gördüm. Sonra tekbir getirdi ve rukudan doğrulduğunda da aynini yapiyor ve “Semiallahulimenhamideh”diyordu.Secdelerden doğrulduğunda kaldırmiyordu.
102. Bize Ebun-Numan bildirdi.Bize Abdulvahhab b. Ziyad es-Seybani bildirdi.Bize Muharib b. Disar bildirdi.Dedi ki: Abdullah b. Umer’i namazını açtığında, tekbir getirdığını ellerini kaldırdığını gördüm.Ruku etmek istediğinde ve rukudan doğrulduğunda ellerini kaldırdıı.
103. Bize el-Ayyas b. el-Velid bildirdi.Bize Abdule’la bildirdi.Bize Ubeydullah, Nafi’den , O’da Ibnu Umer’den bildirdi.Ibnu Umer tekbir getirdiğinde ellerini kaldırdıı.Ruku etteğinde ellerini kaldırdıı.”Semiallahulimenhamideh” dediğinde ellerini kaldırdıı.Ibnu Umer bunu Nebi (s.a.v)’e isnad ediyordu.
104. Bize Ibrahim b. el-Munzir bildirdi.Bize Ma’mer bildirdi.Bize Ibrahim b. Tahman Ebuz-Zubeyr bildirdi.O soyle dedi: Ibnu Umer’i namaza kalktığında (iftitah tekbirinde) ellerini kulaklarıni gecinceye kadar kaldırdıığıni gördüm.Rukudan basini kaldırdıığında dosdoğru dikildi ve aynini yapti.
105. Bize Abdullah b.Salih bildirdi. Bize el-Leys bildirdi.Bana Nafi’ bildirdi.Abdullah [Ibnu Umer] namaza yoneldiğinde (iftitah tekbirinde) ellerini kaldırdıı.Ruku ettiğinde, rukudan doğrulduğunda , iki secdeden kalktığında (birinci tesehhudden sonra) tekbir getirdi ve ellerini kaldırdıı.
106. Bize Mus’ab b. Ismail bildirdi.Bize Hammad b. Seleme Eyyub’dan , O’da Nafi’den , O’da Ibnu Umer’den bildirdi.Rasulullah (s.a.v) tekbir getirdiğinde , ruku ettiğinde ve rukudan doğrulduğunda ellerini kaldırdıı.
107. Bize Mus’ab b. Ismail bildirdi.Bize Hammad b. Seleme bildirdi.Bize Katade, Nasr b. Asım’dan, O’da Malik b. el-Huveyris’den haber verdi.Nebi (s.a.v) namaza girdiğinde (iftitah tekbirinde) kulağinin bir bolumune kadar ellerini kaldırdıı.Ruku ettiğinde ve rukudan doğrulduğunda aynini yapti.
108. Bize Mahmud bildirdi.[Dedi ki : Bize el-Buhari bildirdi] Ibnu Uleyye dedi ki : Bize Halid haber verdi.Ebukılabe ruku ettiğinde ve rukudan doğrulduğunda ellerini kaldırırdı.Secde ettiğinde , dizleriyle basladi.Kalktığında ellerine dayanirdi.Birinci rekatta mutmain olur, sonra kalkardi.Ve Malik b. el-Huveyris’den zikrolundu.
109. Bize Abdullah b. Muhammed haber verdi.Bize Ebu A’mir haber verdi. Bize Ibrahim b. Tahman, Ebuz-Zubeyr’den , O’da Tavus’dan bildirdi. Ibnu Abbas namaza kalktığında ellerini , kulaklarıni galebe calincaya (en ucuna) kadar kaldırdıı.Rukudan kalktığında dimdik doğruldu ve bunun aynini yapti.
110. Bize Muhammed b. Mukatil bildirdi.Bize Abdullah haber verdi. Bize Ismail haber verdi.Bana Salih b. Keysan , Abdurrahman el-E’rac’dan , O’da Ebu Hureyre’den bildirdi.O soyle dedi: Rasulullah (s.a.v) tekbir getirip namazını açtığında ve ruku ettiğinde ellerini omuzları hizasina kadar kaldırırdı.
111. Bize Ismail bildirdi.Bize Salih, Nafi’den bildirdi .Abdullah b. Umer , namaza basladığında ve rukudan doğrulduğunda ellerini omuzları hizasina kadar kaldırdıı.
112. Bize Muhammed b. Mukatil bildirdi.Bize Abdullah haber verdi Bize Ebu Aclan haber verdi ve dedi ki: En-Nu’man b.Ayyas’i soyle derken işittim: Her seyin bir zineti-susu vardir.Namazın susu ise ; tekbir getirdiğinde (iftitah tekbirinde) ruku ettiğinde ve rukudan doğrulduğunda ellerini kaldırmandır.
113. Bize Muhammed b. Mukatil bildirdi.Bize Abdullah haber verdi.Bize el-Evzai’ haber verdi.Bana Hassan b. Atiyye, el-KAsım b. el-Muheymera’dan bildirdi. O soyle dedi : Elleri kaldırmak tekbir icindir.Dedi ki: Onu egilerek selam verdigimizde rivayet etti.
114. Bize Muhammed b. Mukatil , Abdullah’dan bildirdi.Bize Serik Leys’den, O’da A’ta’dan haber verdi.O soyle dedi: Cabir b. Abdullah’i, Ebu Said el-Hudri’yi , Ibnu Abbas’I ve Ibnuz-Zubeyr’I namazlarıni actiklarında (iftitah tekbirinde) , ruku ettiklerinde ve rukudan doğrulduklarında ellerini kaldırirlarken gördüm.
115. Bize Muhammed b. Mukatil bildirdi.Bize Abdullah haber verdi.Bize Ikrime b. Ammar bildirdi.O soyle dedi:Salim b. Abdullah’I , KAsım b. Muhammed’I , A’ta’yi ve Mekhul’u namazda ruku ettiklerinde ve doğrulduklarında ellerini kaldırirlarken gördüm.
116. Cabir, Leys’den ,O’da A’ta ve Mucahid’den dedi ki: O ikisi (A’ta ve Mucahid) namazda ellerini kaldıriyorlardi.Nafi’ ve Tavus’da aynini yaparlardi.
117. Leys’den, O’nunda Ibnu Umer’den ; Said b. Cubeyr , Tavus ve O’nun ashabi ruku ettiklerinde ellerini kaldıriyorlardi.
118. Bize Musab b. Ismail bildirdi.Bize Abdulvahid [Ibnu Ziyad] bildirdi.Bize A’sim bildirdi ve dedi ki: Enes b.Malik’I , namazı açtığında, tekbir getirirken ve her ruku ettiğinde ve rukudan doğrulduğunda ellerini kaldırirken gördüm.
119. Bize Halife b. Hayyat bildirdi.Bize Yezid b. Ruzey’ bildirdi.Bize Said, Katade’den bildirdi.Nasr b. Asım , Malik b.el-Huveyris’den onlara billdirdi.O soyle dedi: Nebi (s.a.v)’i ruku ettiğinde ve rukudan doğrulduğunda ellerini kulaklarının bir bolumunu kaplayincaya kadar kaldırdıığıni gördüm.
120. Abdurrahman b. Mehdiy , er-Rabi’ b. Sabih’den, O soyle dedi: Muhammed’i , el-Hasen’i , Ebu Nedrate’yi, el-KAsım b. Muhammed’i , A’ta’yi , Tavus’u, Mucahid’i , el-Hasen b. Muslim’i , Nafi’ ve Ibnu Ebi Necih’i namazı actiklarında (iftitah tekbirinde) ve rukudan doğrulduklarında ellerini kaldırirlarken gördüm.
121. Buhari (rahimehullah) dedi ki: Bunlar Mekke, Medine, Yemen ve Irak ehlidirler.El kaldırma uzerine ittifak etmislerdir.
122. Veki, er-Rabi’den, O soyle dedi: El-Hasen’I , Mucahid’I , Ata’yi, Tavus’u, Kays b. Sa’d’I ve el-Hasen b. Muslim’I ruku ettiklerinde ve secde ettiklerinde ellerini kaldırirlarken gördüm.
123. Abdurrahman b. Mehdiy dedi ki: Bu sunnetdendir.
124. Umer b. Yunus dedi ki: Bize Ikrime b. Ammar bildirdi.O soyle dedi: El-KAsım’I , Tavus’u ,Mekhul’u, Abdullah b. Dinar’I ve Salim’I , onlardan birini namaza yoneldiklerinde (iftitah tekbirinde) ruku ve secdelerde ellerini kaldırirlarken gördüm.
125. Veki, el-E’mes’den, O’da Ibrahim’den soyle dedi:O’na Vail b. Umer hadisi zikredildi; “Nebi (s.a.v) ruku ve secde ettiğinde ellerini kaldırırdı. ”Ibrahim dedi ki :Belki de O’nun yaptiği bir kere idi.
126. “O’nun yaptiği bir kereydi” sözü O’ndan bir zandır.Bununla birlikte Vail, Nebi (s.a.v)’I ve ashabini birden fazla ellerini kaldırdııklarıni gördüğunu zikretmistir.
126.Buhari (rahimehullah) dedi ki: Zaide onu beyan etti ve dedi ki: Bize A’sim bildirdi.Bize babam bildirdi.Vail b. Hucr O’na haber verdi ve dedi ki: Dedim ki:Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem ) ‘in nasil namazkıldiğina bakacagim.”Tekbir getirdi ve ellerini kaldırdıı” (ruku ettiğinde ellerini kaldırdıı.) Rukudan doğrulduğunda yine ellerini kaldırdıı.Sonra onların yanina bundan baska soguk bir zamanda geldim.Insanları genis elbiseleriyle gördüm.Elleri elbiselerinin altindan hareket ediyordu.
127. Iste boyle, Vail hadisinde Nebi (s.a.v)’I ve ashabini birden fazla ellerini kaldırdııklarıni beyan etmistir.
128. Bize Abdullah b. Muhammed bildirdi.Bize Ibnu Idris bildirdi O soyle dedi : Asım b. Kuleyb’I babasından , O; O’nu soyle derken işitti: Vail b. Hucr’u soyle derken işittim : Medine’ye geldim ve dedim ki: Rasulullah (s.a.v)’in namazına bakacagim.Namazını acti, tekbir getirdi ve ellerini kaldırdıı.Basini kaldırdığında (rukudan doğrulduğunda) ellerini kaldırdıı.
129. Bize Ismail b. Ebi Uveys bildirdi.Bize Malik, Nafi’den bildirdi.Abdullah b. Umer namazını açtığında ve rukudan doğrulduğunda ellerini kaldırdıı.
130. Bize Ayyas bildirdi.Bize Abdule’la bildirdi.Bize Humeyd, Enes’den bildirdi.Muhakkak ki O (Enes) rukuda ellerini kaldıriyordu.
131. Bize Adem bildirdi.Bize Su’be bildirdi.Bize el-Hakem b. Uteybe bildirdi.O soyle dedi : Tavus’u tekbir getirdiğinde (iftitah tekbirinde) ve rukudan doğrulduğunda ellerini kaldırirken gördüm.
132. Buhari (rahimehullah) dedi ki: Kim elleri kaldırmanin bid’at olduğunu iddia ederse ; Nebi (s.a.v)’in ashabina, selefe, onlardan sonrakilere, Hicaz, Medine, Mekke, Irak ehlinin pek coguna, Sam, Yemen, Hurasan ehlinin alimlerine ki onlardan olan Ibnul-Mubarek, hatta bizim seyhlerimiz olan Isa b. Musa Ebu Ahmed, Ka’b b. Said, el-Hasen b. Ca’fer ve Muhammed b. Selam gibilerine karsi cikmistir.Bu karsi cikanlar ise ancak rey ehli ki onlardan olan Ali b. el-Hasen, Abdullah b. Usman, Yahya b. Yahya, Sadaka, Ishak ve Ibnul-Mubarek’in arkadaslarının genelidir.
133. Es-Sevri ,Veki’ ve bazi Kufeliler ellerini kaldırmiyorlardi.
134. Bu konuda bir cok hadis rivayet ettiler.Ellerini kaldıranlara sert davranmadılar.Sayet bu hadisler hak olmasaydi rivayet etmezlerdi.Çünkü Nebi (s.a.v)'in su hadisi gereğince hic kimse Rasulullah (s.a.v)’in soylemedigi ve yapmadıgi bir seyi soyleyemez:”Kim benim demedigimi derse, adima yalanlar uydurursa atesten yerine hazirlansin.”
135. Nebi (s.a.v)’in ashabinin birinden, O’nun ellerini kaldırmadıgi sabit olmamistir.Elleri kaldırmadan daha sahih senetler yoktur. [Bilakis sahabeden elleri terketmekle alakali rivayet edilenler sahih degildir.Bunu Beyhaki “el-Marife” adli eserinde, Ez-Zeylai “Nasbur-Raye” de, el-Hafiz “ed-Diraye”de zikretmislerdir.]
136. Bize Muhammed b. Ebi Bekr el-Megdemi bildirdi.Bize Mu’temir, Ubeydullah b. Umer’den, O’da Ibnu Sihab’dan, O’da Salim b. Abdullah’dan, O’da babasından, O’da Nebi(s.a.v)’den bildirdi.Muhakkak ki O (s.a.v), namaza girdiğinde (iftitah tekbirinde), ruku etmek istediğinde ve iki rekattan kalktığında (birinci tesehhudden sonra), hepsinde ellerini kaldıriyordu.O’nu Abdullah’da yapiyordu.
137. Bize Kuteybe bildirdi.Bize Huseym, ez-Zuhri’den, O’da Salim’den, O’da babasından bildirdi.O soyle dedi: Rasulullah (s.a.v) namazı açtığında (iftitah tekbirinde) ruku ettiğinde ve rukudan doğrulduğunda ellerini kaldıriyordu.
138. Bize Abdullah b. Salih bildirdi.Bana el-Leys bildirdi.Bize Akil, Ibnu Sihab’dan bildirdi. O soyle dedi: Bana Salim b. Abdullah bildirdi.Abdullah b. Umer dedi ki: Rasulullah (s.a.v) namazı açtığında (iftitah tekbirinde) , ruku etmek istediğinde ve rukudan doğrulduktan sonra ellerini, omuzlarıni kaplayincaya kadar kaldıriyordu.
139. Bize Muhammed b. Abdullah b. Havseb bildirdi.Bize Abdulvahhab bildirdi.Bize Ubeydullah, Nafi’den, O’da Ibnu Umer’den bildirdi.Muhakkak ki O (Ibnu Umer), namaza girdiğinde (iftitah tekbirinde), ruku ettiğinde, “Semiallahulimenhamideh” dediğinde ve iki rekattan kalkinca (birinci tesehhudden sonra) ellerini kaldıriyordu. Zuhri’den, O’nunda Salim’den, O’nunda Abdullah b. Umer’den, O’nunda Nebi (s.a.v)’den aynini zikretti.
140. Veki’, el-Umeri’den, O’da Nafi’den, O’da Ibnu Umer’den, O’da Nebi (sav)’den ziyade etti ki O (s.a.v), ruku ve secde ettiğinde de ellerini kaldıriyordu.
141. Buhari (rahimehullah) ded ki: Mahfuz olan Ubeydullah’in, Eyyub’un, Malik’in, Ibnu Cureyc’in, el-Leys’in, Hicaz ehlinin bir coklarının, Irak ehlinin Nafi’den, O’nunda Ibnu Umer’den rukuda ve rukudan doğrulduktan sonra elleri kaldırma rivayetidir.
142. El-Umeri’nin, Nafi’den, O’nunda Ibnu Umer’den rivayet ettiği hadisi sahih olsa bile birinciye muhalif olmaz.Çünkü bunlar dediler ki: Rukudan doğrulduğunda. Sabit olsaydi ikisinide kullanirdik.Bu bazisinin bazisina hilaf ettiği hilafdan degildir.Çünkü bu ziyade fiildedir.Ziyade ise sabit olmussa makbuldur.
143. Veki’, Ibnu Ebi Leyla’dan, O’da Nafi’den, O’da Ibnu Umer’den, O’da Ibnu Ebi Leyla’dan, O’da el-Hakem’den, O’da Muksim’den, O’da Ibnu Abbas’dan, O’da Nebi (s.a.v)’den dedi ki:”Yedi yerden baska eller kaldırılmaz: Namazın acilisinda, Ka’be’ye yonelindiğinde, Safa ve Merve uzerinde, Arafat’ta, Cem’ de, Iki makamda ve iki cemaratta (taslama). [Hadis zayiftir. El-Eseri]
144. Ali b. Mushir ve El-Muharibi, Ibnu Ebi Leyla’dan, O’da el-Hakem’den, O’da Muksim’den, O’da Ibnu Abbas’dan, O’da Nebi (s.a.v)’den dedi.
145. Su’be dedi ki: El-Hakem, Muksim’den dort hadisden baska isitmedi.Bu hadis onlardan degildir.
146. Bu, Nebi (s.a.v)’den mahfuz (ezberlenenden) degildir.Çünkü Nafi’nin ashabi buna muhalefet etmistir.Ve El-Hakem’in Muksim’den olan hadisi murseldir.
147. Tavus, Ebu Cemura ve A’ta , Ibnu Abbas’I rukuda ve rukudan doğrulurken ellerini kaldırdıığıni rivayet ettiler.Ibnu Ebi Leyla’nin “Eller yedi yerde kaldırılir” hadisi sahih olsa bile; Veki’ hadisinde “Eller su yedi yerden baska kaldırılmaz” lafzini demedi.
148. Eller bu yerlerde, rukuda ve rukudan doğrulurken kaldırılir.Hatta bu hadislerin hepsi kullanilir. Bu ise zit degildir.Bunlar ellerin Ramazan ve kurban bayramlarında kaldırıldığını soylediler.Onların sozlerine göre ise on dort tekbirdir.Bu ise Ibnu Ebi Leyla hadisinde yoktur.
149. Bu onların Ibnu Ebi Leyla hadisine itimat etmediklerini gosterir.Bazi Kufeli’ler dediler ki: Eller cenaze tekbirinde kaldırılir.O ise dort tekbirdir.Bunun hepsi Ibnu Ebi Leyla uzerine ziyadedir.
150. Nebi (s.a.v)’den, bir baska acidan bu yediye benzer yerlerde de ellerini kaldırmistir.
151. Bize Musa b. Ismail bildirdi.Bize Hammad b. Seleme, Sabit’ten, O’da Enes’den bildirdi.Nebi (s.a.v) Istisga’da (yagmur namazında) ellerini kaldırırdı.
152. Bize Musedded bildirdi.Bize Ebu Avane, Semak b. Harb’den, O’da Ikrime’den, O’da Aise’den işittiğini iddia etti.Aise (radiyallahu anha), Nebi(s.a.v)’I ellerini kaldırmis dua ederken gördü.O (s.a.v) soyle diyordu: “Ben ancak bir beserim, beni cezalandırma.Mu’minlerden hangi sahsa eziyet etmissem veya sovmussem o konuda beni cezalandırma”
153. Bize Ali bildirdi.Bize Sufyan, Ebuz-Zinad’dan, O’da el-E’rac’dan, O’da Ebu Hureyre’den bildirdi.O soyle dedi: Rasulullah (s.a.v) kibleye yoneldi, hazirlandi, ellerini kaldırdıı ve dedi ki: “Allahim Devs’e hidayet ver ve onları getir”
154. Bize Ebun-Nu’man bildirdi.Bize Hammad b. Zeyd bildirdi. Bize es-Savaf, Ebuz-Zubeyr’den, O’da Cabir b. Abdullah’dan bildirdi.Et-Tufeyl b. Amr Nebi (s.a.v)’e dedi ki:Ya Rasulallah! Muhkem bir kaleye ve muhafizların yanina gitmek istermisin? Rasulullah (s.a.v) buna razi olmamis, çünkü Allah muhafizliğini Ensar’a ayirmisti.Tufeyl ve onunla birlikte kavminden bir adam hicret etti.Ve adam hastalandi.Boynuza geldi, kucuk demirli okunu aldı, sah damarlarıni kesti ve bunun uzerine oldu.Tufeyl O’nu ruyasinda gördü ve dedi ki: Allah sana ne yapti? Dedi ki: Nebi (s.a.v)’e hicretimden dolayi beni bagisladi. (Tufeyl) Dedi ki: Elinin durumu nedir? Dedi ki: Kendi nefsinin ifsat ettiğini biz asla islah etmeyecegiz, denildi.Tufeyl bu olayi Nebi (s.a.v)’e anlatti.O soyle dedi:” Allahim ellerini de bagisla” ve ellerini kaldırdıı. [Edebul-Mufred:614 ve Muslim:1\74]
155. Bize Kuteybe bildirdi.Bize Abdulaziz b. Muhammed, Alkame [Ibnu Ebi Alkame]’den, O’da annesinden, O’da Aise’den bildirdi.O soyle dedi: Bir gece Rasulullah (s.a.v) disari cikti.Berira’yi nereye gittiğine bakmasi icin hemen arkasından gonderdim.Baki mezarliğina girdi, oranin en asagisinda durdu sonra ellerini kaldırdıı, sonra da oradan ayrildi.Berira geri dondu ve gördüklerini bana haber verdi.Sabahladigimizda O’na sordum ve dedim ki: Ey Allah’in Rasulu geceleyin nereye ciktin? Dedi ki: “Baki ehline (mezarlik), onlara dua etmem icin gonderildim.
156. Bize Muslim bildirdi.Bize Su’be, Abdurabbihi b. Said’den,O’da Muhammed b. Ibrahim et-Teymi’den bildirdi.O soyle dedi:Bana, Nebi (s.a.v)’i gören birisi, O’nun yag taslarının yaninda elleri acik bir sekilde dua ettiğini haber verdi.
157. Bize Yahya b. Musa bildirdi.Bize Abdulhamid bildirdi.Bize Ismail --O Ibnul-Mubarektir-Ibnu Ebi Muleyke’den, O’da Aise’den bildirdi.O soyle dedi:Rasulullah (s.a.v)’I koltuk alti görunene kadar ellerini kaldırmis Osman (r.a)’ya dua ederken gördüm.
158. Bize Ebu Nuaym bildirdi.El-Fudayl b. Merzuk, Adiy b.Sabit’den, O’da Ebu Hazim’den, O’da Ebu Hureyre’den bildirdi.O soyle dedi: Nebi (s.a.v), seferi uzamis,saci basi dağinik, toz toprak icerisinde bir adamı zikretti.O adam, Allahu azze ve celleye ellerini acar ve “Ya Rab Ya Rab” diye yalvarmaya baslar.O’nun yedigi haram, ictiği haram, giydigi haram, tedarik ettiği haram ve nasil olsunda ona icabet edilsin.
159. Bize Muslim bildirdi.Bize Abdullah b. Davud, Nuaym b. Hakim’den, O’da Ebu Meryem’den, O’da Ali (r.a)’dan bildirdi.O soyle dedi: Velid’in hanimini, Peygamber (s.a.v)’e gelmis, kocasinin onu dovduğunden sikayet ederken gördüm.Kadina dedi ki: ”Git ve ona de ki:Boyle boyle” Gitti, bir muddet sonra geldi ve dedi ki:O beni dovmeye devam ediyor.Kadina dedi ki:”Git ve ona bunu Nebi (s.a.v)’in soyledığını soyle.”Kadin gitti, bir muddet sonra geri geldi ve dedi ki: O beni dovuyor.Bunun uzerine Nebi (s.a.v) dedi ki:” git ve ona de ki:” Boyle boyle”Kadin dedi ki: O beni dovuyor.Rasulullah (s.a.v) ellerini kaldırdıı ve dedi ki:” Allahim, Velid’I sana havale ediyorum”.
160. Bize Muhammed b. Selam bildirdi.Bize Ismail b.Ca’fer, Humeyd’den, O’da Enes’den bildirdi.O soyle dedi: Bir sene yagmur yagmadı.Bazi muslumanlar Cuma gunu Nebi (s.a.v)’e (hutbedeyken) ayaga kalktılar ve dediler ki: Ey Allahin Rasulu! Yagmur kesildi, toprak kurudu ve hayvanlar helak oldu.Bunun uzerine Rasulullah (s.a.v) ellerini kaldırdıı.Gokyuzunde bulut görunmuyordu.Ellerini uzatti hatta ben O’nun koltuk altinin beyazini gördüm.Allah azze ve celle’den yagmur talebinde bulunuyordu.Henuz Cuma namazınıkıliyorduk ki, oyle bir yagmur yagdi ki, hatta evi mescide yakin olan gencler bile ailesine donmekte zorlandilar.Yagmur, haftaya cumaya kadar devam etti.Insanlar geldi ve Rasulullah (s.a.v)’e dediler ki: Ey Allah’in Rasulu! Evler yikildi ve kafile durduruldu. Bunun uzerine Rasulullah (s.a.v), cabukca usanan-bikan Ademogluna tebessum etti.Ellerini kaldırdıı ve dedi ki:” Allahim, uzerimize degil, cevremize” bulut parcalanip Medine’den ayrildi.[ Nesai: 3: 165-166]
161. Bize Musedded bildirdi. Bize Yahya b. Said, Cafer’den bildirdi. Bana Ebu Usman bildirdi. O soyle dedi: Bir yerden donuyorduk. Omer insanlara imamlik yapti.Rukudan sonra kunut yapiyor, ellerini kaldıriyordu. Hatta O’nun elleri görunuyor ve kol kanatları cikiyordu.
162. Bize Kubeysa bildirdi. Bize Sufyan, Ebu Ali’den-O Cafer b. Meymun,enmat (deve uzerindeki tahtirevane atilan yumusak tuy yuzlu, renkli yunden yapilan elbise) saticisi bildirdi. O soyle dedi: Ebu Usman’i soyle derken işittim: Umer (r.a) kunutta ellerini kaldıriyordu.
163. Bize Abdurrahim el-Muharib bildirdi.Bize Zaide, Leys’den O’da Abdurrahman b. el-Esved’den, O’da babasından, O’da Abdullah’dan bildirdi.O (Abdullah), vitrin son rekatinda “kulhuvallahuehad”i okurdu.Sonra son rekattan once ellerini kaldırir ve kunut yapardi.
164. Buhari (rahimehullah) dedi ki: Bu hadislerin hepsi Resulullah (s.a.v)’den sahih hadislerdir. Bazisi bazisina muhalefet etmez.Ve onda tezad-zitlik yoktur.Çünkü cesitli yerlerdedir.
165. Sabit, Enes’den soyle dedi: Nebi (s.a.v)’i dua da, istiska’dan (yagmur duasi) baska ellerini kaldırdıığıni görmedim.
166. Enes (r.a) Nebi (s.a.v)’den gördüğunu haber verdi.Bu ise tekbirin birincisinde elleri kaldırmaya muhalif degildir.
167. Yine Enes (r.a) Nebi (s.a.v) ‘in tekbir getirdiğinde ve ruku ettiğinde ellerini kaldırdıığıni zikretmistir.Ve O’nun “dua da” sözü, kunutta ve namazda elleri kaldırmaya esittir.
168. Bize Muhammed b. Bessar, Yahya b. Said’den, O’da Humeyd’den, O’da Enes’den bildirdi.Muhakkak ki O, rukuda ellerini kaldıriyordu.
169. Bize Adem b. Ebi Iyas bildirdi.Bize Şu’be bildirdi.Bize Katede, Nasr b. Asım’dan, O’da Malik b. el-Huveyris’den bildirdi.O soyle dedi: Nebi (s.a.v) tekbir getirdiğinde, (iftitah tekbirinde) [ruku ettiğinde], rukudan doğrulduğunda kulakları hizasina kadar ellerini kaldırdıı.
170. Buhari (rahimehullah) dedi ki: Nebi (s.a.v) ruku da ve rukudan doğrulduğunda ellerini kaldıriyordu diyen, uzerine ziyade etmedi.Ebu Humeyd, ashabindan on kisiden, Nebi (s.a.v) ellerini iki secdeden kalktığıi zaman (birinci tesehhedden sonra) kaldırdıığıni soyledi.Bunların hepsi sahihtir.Çünkü, sadece bir namazı anlatmadılar.Bu namazın kendisinde ihtilaf ettiler.Ancak bazisi bazisina ziyade etmistir.Ziyade ise, ilim ehlinden makbuldur.
171. Oyle ki, Ebu Bekr b. Ayyas, Husayn’dan, O’da Mucahid’den soyle dedi: Ibnu Umer’I namazında birinci tekbirden baska ellerini kaldırdıığıni görmedim.Muhakkak ki bunda, Mucahid’e aykiri davranildi.Veki’ dedi ki: Er-Rabi’ b. Salih’den dedi ki:Mucahid’I ellerini kaldırirken gördüm.
172. [Abdurrahman b. Mehdi, er-Rabi’den soyle dedi:Mucahid’I ellerini kaldırirken gördüm.] Ruku ettiğinde ve rukudan doğrulduğunda.
173. Cerir, Leys’den, O’da Mucahid’den dedi ki: Muhakkak ki O (Mucahid), ellerini kaldıriyordu.Bu lilim ehli katinda daha cok korunmustur.
174. Sadaka dedi ki: Mucahid’in, Ibnu Umer’den; Muhakkak ki O, ellerini birinci tekbirden baska kaldırmazdı, hadisini rivayet eden, onun arkadasi sonunda degisti.Er-Rabi’nin ve el-Leysi’nin rivayeti daha evladır.Bununla birlikte Tavus, Salim, Nafi’, Ebuz-Zubeyr, Muharib b. Disar ve bunlardan baskaları dediler ki: Ibnu Umer’I tekbir getirdiğinde (iftitah tekbirinde) ve ruku ettiğinde ellerini kaldırirken gördük.
175. Mubessir b. Ismail dedi ki: Bize Temmam b. Necih bildirdi. Dedi ki: Umer b. Abdulaziz, Halep kapisi onlerinde konakladi.Bunun uzerine dediler ki: Bizimle birlikte gelinde mu’minlerin emirinin namazını seyretmeye koyulalim.Bize ogle ve ikindi namazlarınikıldirdi.O’nu ruku ettiğinde ellerini kaldırirken gördüm.
176. Bize Muhammed b. Mukatil bildirdi.Bize Abdullah bildirdi.Bize Yunus, ez-Zuhri’den, O’da Salim’den, O’da Abdullah b. Umer’den bildirdi.O soyle dedi: Allah Rasulu (s.a.v)’I namaza kalktığında (iftitah tekbirinde) omuzları hizasina kadar ellerini kaldırirken gördüm.Bunu ruku icin tekbir getirdiğinde, rukudan doğrulurken “Semiallahulimenhamideh” dediğinde de yapardi.Bunu secdeler de yapmazdı.
177. Bize Musa b. Ismail bildirdi.Bize Hammad b. Seleme, Yahya b. Ebi Ishak’tan bildirdi.O soyle dedi: Enes b. Malik (r.a) iki secde arasinda ellerini kaldırirken gördüm.Buhari (rahimehullah) dedi ki: Nebi (s.a.v)’in hadisi daha evladır.
178. Bize Ali b. Abdullah bildirdi. Bize Sufyan bildirdi. Bize Amr b. Dinar, Salim b. Abdullah’dan bildirdi. O Soyle dedi: Ittiba etmeyi, tabi olmayi daha fazla hakeden, Allah Rasulu (s.a.v)’in sunnetidir.
179. Bize Kuteybe bildirdi.Bize Sufyan, Abdulkerim’den, O’da Mucahid’den bildirdi. O soyle dedi: Nebi sallallahu aleyhi ve sellem’den baska hic kimse yoktur ki; onun sözü alinir da, red de edilir.Ancak Nebi (s.a.v)’in sözü (bunun disindadır).
180. Bize Fudeyk b. Suleyman Ebu Isa bildirdi.O soyle dedi: El-Evzai’ye soru sordum ve dedim ki: Ya Eba Amr! Namazda her tekbirde elleri kaldırmaya ne dersin? Dedi ki: Bu birinci emirdir.
181. El-Evzai’ye imandan soruldu ve ben de bunu isitiyordum.Dedi ki: Iman, artar ve eksilir.Kim ki iman artmaz ve eksilmez diye iddia ederse, o bid’at ehlidir.Ona karsi uyanik olun.
182. Bize Muhammed b. Arara bildirdi. Bize Cerir b. Hazim bildirdi. O soyle diyordu: Nafi’yi işittim. O soyle dedi: Ibnu Umer cenazeye tekbir getirdiğinde ellerini kaldıriyordu.
183. Bize Ali b. Abdullah bildirdi. Bize Abdullah b. Idris bildirdi. O soyle dedi: Ubeydullah’I, Nafi’den, O’nun’da Ibnu Umer’den (soyle dedığını) işittim: Muhakkak ki O (Ibnu Umer) cenaze namazının her tekbirinde ellerini kaldıriyordu.Ve ikinci rekattan kalkinca da.
184. Bize Ahmed b. Yunus bildirdi. Bize Zuheyr bildirdi. Bize Yahya b. Said bildirdi.Nafi, O’na haber verdi. Abdullah b. Umer, cenaze namazıkıldiğinda ellerini kaldırırdı.
185. Bize Ebul-Velid bildirdi.Bize Umer b. Ebi Zaide bildirdi.O soyle dedi: Kays b. Ebi Hazim’I cenaze namazıkılarken her tekbirde ellerini kaldırdıığıni gördüm.
186. Bize Muhammed b. Ebi Bekr el-Makdisi bildirdi.Bize Ebu Ma’ser Yusuf el-Berra bildirdi. Bize Musa b. Dehkan bildirdi.O soyle dedi: Eban b. Usman’I cenaze namazıkılarken dort defa tekbir getirdığını ve birinci tekbirde ellerini kaldırdığını gördüm. [ Sened de Musa b. Dehkan vardir ki o zayiftir]
187. Bize Ali b. Abdullah ve Ibrahim b. el-Munzir bildirdi.O ikisi soyle dediler:Bize Ma’n b. Isa bildirdi.Bize Ebul-Gusn bildirdi. O soyle dedi: Nafi b. Cubeyr’I cenaze namazıkılarken her tekbirde ellerini kaldırdıığıni gördüm. [Senedi hasendir].
188. Bize Muhammed b. el-Musenna bildirdi.Bize el-Velid b. Muslim bildirdi.O soyle dedi: El-Evzai’yi, Gaylan b. Enes’den (soyle derken ) işittim.O soyle dedi: Umer b. Abdulaziz’i cenaze namazıkılarken her tekbirde ellerini kaldırirken gördüm.
189. Bize Ali b. Abdullah bildirdi.Bize Zeyd b. Hubab bildirdi.Bize Abdullah b. el-Ala bildirdi. O soyle dedi: Mekhul’u cenaze namazıkılarken dort tekbir getirdığını ve her tekbirle birlikte ellerini kaldırirken gördüm.
190. Bize Ali b. Abdullah bildirdi.Bize Ebu Mus’ab Salih b. Ubeyd bildirdi.O soyle dedi: Vehb b. Munebbih’i cenaze namazıkılarken dort tekbir getirdığını ve her tekbirle birlikte ellerini kaldırirken gördüm.
191. Bize Ali b. Abdullah bildirdi.Bize Abdurrezzak bildirdi. Bize Ma’mer, ez-Zuhri’den bildirdi. Muhakkak ki O, cenaze namazıkılarken her tekbirde ellerini kaldıriyordu.
192. Veki, Sufyan’dan,O’da Hammad’dan soyle dedi:Ibrahim’e sordum.O soyle dedi: Birinci tekbirde ellerini kaldıriyordu. [ Burada elleri kaldırmadan maksad cenaze namazı disinda ruku ve secdesi olan namazdır.Bunu Muhammed b. el-Hasen es-Seybani, Ibrahim’den duyurarak “Kitabul-Esar”da (19.sayfa )haber verdi.]
193. Muhammed b. Cafer, Hammad’dan, O’da Ibrahimden, O’da Alkame’den,O’da Abdullah’dan:Muhakkak ki Ebu Bekr ve Umer radiyallahuanhum ona muhalefet ettiler.
194. Buhari rahimehullah dedi ki:Es-Sevri hadisi ilim ehli katinda daha sahihtir.Bununla birlikte bir baska acidan Umer’den, O’nun da Nebi sallallahu aleyhi ve sellem ‘den ellerini kaldırdığı rivayet olunmustur.
195. Bize Muhammed b. Yahya bildirdi.Ali soyle dedi: Istisnasiz seyhlerimizin hepsini namazda ellerini kaldırirlarken gördüm. [ Muhammed b. Yahya, Buhari rahimehullah’in seyhidir]
196.Buhari rahimehullah dedi ki: O’na dedim ki: Sufyan ellerini kaldıriyor muydu? Dedi ki: Evet .
197. Buhari rahimehullah dedi ki: Ahmed b. Hanbel soyle dedi: Mu’temir’I, Yahya b. Said’I, Abdurrahman’I, Yahya ve Ismail’I ruku ederlerken ve rukudan doğrulduklarında ellerini kaldırirlarken gördüm.
198. Bize Ali b.Abdullah bildirdi.Bize Ibnu Ebi Adiy, el-Esas’dan bildirdi.O soyle dedi: El-Hasen cenaze namazıkılarken her tekbirde ellerini kaldıriyordu.
Bu cuz tamamlanmistir.Hamd tek olan Allah icindir. Salat ve selam efendimiz Muhammed’e, aline, ashabina ve kiyamete kadar O’na tabi olanların uzerine olsun. Bu hafiz Ibnu Hacer el-Asgalani’nin hattindan (kaleminden ) O’nun nushasından nakledilmistir.O soyle dedi: Ben sonunda tarif ettiğini gördüm.Ibnu Hacer ismiyle meshur olan Ebul-Fadl Ahmed b. Ali Muhammed es-Safii el-Asgalani, kendisi ilavede bulundu.Allah O’na rahmet etsin,amin.
