Hadis Kütüphanesi | مكتبة الحديث

 73. Geceleyin Niyeti Terk Konusunda Ruhsat

2457- Âişe (radıyallahü anhâ)'dan; demiştir ki:

Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) yanıma geldiği zaman!

" Yanınızda yiyecek bîr şey var mı?" der. Biz de " Hayır" dediğimizde,

" (O halde) ben oruçluyum" buyurdu.

Veki (Süfyan'dan fazla olarak) şunları da ilâve etti:

(Hazret-i Âişe devamla şöyle dedi:)

Başka bir gün Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) bizim yanımıza geldi:

Ya Resûlallah bize Hays yemeği hediye edildi,, onu senin için sakladık, dedik.

" Getirin" buyurdu.

Hadis, Ebû Dâvûd'a iki ayrı yoldan gelmiştir. Bunlardan birisi: Muhammed b. Kesir, Süfyân, Talha b. Yahya diğeri de Osman b. Ebi Şeybe, Vekî', talha b. Yahya'dır. Bu bölüm birinci kısımdaki zâtların rivâyetinde mevcut değildir.

Talha dedi ki:

Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) oruçlu idi, orucunu bozdu.

Buharî, savm 21, 51; Müslim, siyam 169-170; Nesâî, sıyâm 67; Tirmizî, savm 34; İbn Mâce, siyam 26; Ahmed b. Hanbel, III, 188, 248; IV 95; VI, 207.

2458- Ümmü Hânî (radıyallahü anhâ)'dan; nakledildiğine göre;

Mekke fethi günündeydi. Fâtıma gelip Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'ın sol tarafına oturdu. Ümmü Hânî de sağında oturmakta idi.

Hadisin râvisi bizzat Ümmü Hâni'dir. Normal olarak onun " ben sağında idim" demesi gerekirdi. Ama o ya kendinden hikâye ederek böyle söylemiştir, ya da râvi kendi sözünü Ümmü Hânî'nin sözünün yerine koyarak hadisi mânâ olarak nakletmiştir. Bir câriye, içerisinde içecek olan bir kap getirip Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'e takdîm etti. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ondan içti. Sonra kabı Ümmü Hânî’ye verdi. Ümmü Hânî de içip şöyle dedi: Ya Resûlallah, ben oruçlu idim, orucumu bozdum. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem).

" Sen, bir borcunu mu kaza ediyordun?" buyurdu. Ümmü Hânî,

Hayır, dedi. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

" Eğer nafile ise zararı yok"

Dârimî, savm 30, Ahmed b. Hanbel, VI, 424. buyurdu.

٧٣ - باب فِي الرُّخْصَةِ فِي ذَلِكَ

٢٤٥٧ - حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ كَثِيرٍ، حَدَّثَنَا سُفْيَانُ، ح وَحَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ أَبِي شَيْبَةَ، حَدَّثَنَا وَكِيعٌ، جَمِيعًا عَنْ طَلْحَةَ بْنِ يَحْيَى، عَنْ عَائِشَةَ بِنْتِ طَلْحَةَ، عَنْ عَائِشَةَ، - رضى اللّه عنها - قَالَتْ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم إِذَا دَخَلَ عَلَىَّ قَالَ ‏(‏ هَلْ عِنْدَكُمْ طَعَامٌ ‏) . فَإِذَا قُلْنَا لاَ قَالَ ‏(‏ إِنِّي صَائِمٌ ‏) . زَادَ وَكِيعٌ فَدَخَلَ عَلَيْنَا يَوْمًا آخَرَ فَقُلْنَا يَا رَسُولَ اللَّهِ أُهْدِيَ لَنَا حَيْسٌ فَحَبَسْنَاهُ لَكَ . فَقَالَ ‏(‏ أَدْنِيهِ ‏) . قَالَ طَلْحَةُ فَأَصْبَحَ صَائِمًا وَأَفْطَرَ

٢٤٥٨ - حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ أَبِي شَيْبَةَ، حَدَّثَنَا جَرِيرُ بْنُ عَبْدِ الْحَمِيدِ، عَنْ يَزِيدَ بْنِ أَبِي زِيَادٍ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْحَارِثِ، عَنْ أُمِّ هَانِئٍ، قَالَتْ لَمَّا كَانَ يَوْمُ الْفَتْحِ فَتْحِ مَكَّةَ جَاءَتْ فَاطِمَةُ فَجَلَسَتْ عَنْ يَسَارِ رَسُولِ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم وَأُمُّ هَانِئٍ عَنْ يَمِينِهِ قَالَتْ فَجَاءَتِ الْوَلِيدَةُ بِإِنَاءٍ فِيهِ شَرَابٌ فَنَاوَلَتْهُ فَشَرِبَ مِنْهُ ثُمَّ نَاوَلَهُ أُمَّ هَانِئٍ فَشَرِبَتْ مِنْهُ فَقَالَتْ يَا رَسُولَ اللَّهِ لَقَدْ أَفْطَرْتُ وَكُنْتُ صَائِمَةً . فَقَالَ لَهَا ‏(‏ أَكُنْتِ تَقْضِينَ شَيْئًا ‏) . قَالَتْ لاَ . قَالَ ‏(‏ فَلاَ يَضُرُّكِ إِنْ كَانَ تَطَوُّعًا ‏) .

 72. Oruca Niyet

2456- Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in hanımı Hafsa (radıyallahü anhâ)'dan Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'ın şöyle buyurduğu rivâyet edilmiştir:

" Fecirden önce oruca niyet etmiyen kimsenin orucu yoktur."

Tirmizî, savm 33; Nesaî, siyam 66, 68; İbn Mâce, savm 26 (benzeri); Muvatta; siyam 5; Darimî, savm 10.

Ebû Dâvud dedi ki:

" Bu hadisin benzerini Leys ve îshak b. Hâzim de Abdullah b. Ebî Bekir'den rivâyet etmişlerdir. Ma'mer, Zübeydî, İbn Uyeyne ve Yunus el-Eyli ise, Zühri’den Hafsa'ya mevkuf olarak rivâyet etmişlerdir."

٧٢ - باب النِّيَّةِ فِي الصِّيَامِ

٢٤٥٦ - حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ صَالِحٍ، حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ وَهْبٍ، حَدَّثَنِي ابْنُ لَهِيعَةَ، وَيَحْيَى بْنُ أَيُّوبَ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِي بَكْرِ بْنِ حَزْمٍ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، عَنْ سَالِمِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ حَفْصَةَ، زَوْجِ النَّبِيِّ صلّى اللّه عليه وسلّم أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم قَالَ ‏(‏ مَنْ لَمْ يُجْمِعِ الصِّيَامَ قَبْلَ الْفَجْرِ فَلاَ صِيَامَ لَهُ ‏) . قَالَ أَبُو دَاوُدَ رَوَاهُ اللَّيْثُ وَإِسْحَاقُ بْنُ حَازِمٍ أَيْضًا جَمِيعًا عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِي بَكْرٍ مِثْلَهُ وَوَقَفَهُ عَلَى حَفْصَةَ مَعْمَرٌ وَالزُّبَيْدِيُّ وَابْنُ عُيَيْنَةَ وَيُونُسُ الأَيْلِيُّ كُلُّهُمْ عَنِ الزُّهْرِيِّ .

 71. Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in (Üç Günlük Oruç İçin) Ayın Herhangi Bir Bölümüne İtina Etmediğini Söyleyenler

2455- Muâze (radıyallahü anhâ)'dan; demiştir ki:

Âişe (radıyallahü anhâ)'ye:

Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) her aydan üç gün oruç tutar mıydı? dedim.

Evet dedi.

Ayın hangi günlerinde tutardı? dedim.

" Ayın hangi günlerinde tuttuğuna aldırış etmezdi" , dedi.

Müslim, sıyâm 194; Tirmizî, savm 53; Nesâî, sıyâm 70, 82-83; İbn Mâce, sıyâm 29; Ahmed b. Hanbel, I, 406, II, 90, 246; VI, 146, 175, 287.

٧١ - باب مَنْ قَالَ لاَ يُبَالِي مِنْ أَىِّ الشَّهْرِ

٢٤٥٥ - حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ، حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَارِثِ، عَنْ يَزِيدَ الرِّشْكِ، عَنْ مُعَاذَةَ، قَالَتْ قُلْتُ لِعَائِشَةَ أَكَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم يَصُومُ مِنْ كُلِّ شَهْرٍ ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ قَالَتْ نَعَمْ . قُلْتُ مِنْ أَىِّ شَهْرٍ كَانَ يَصُومُ قَالَتْ مَا كَانَ يُبَالِي مِنْ أَىِّ أَيَّامِ الشَّهْرِ كَانَ يَصُومُ .