Hadis Kütüphanesi | مكتبة الحديث

 11- Hac Da Diğer Borçlar Gibi Bir Borçtur

2650- Abdullah b. Zübeyr (radıyallahü anh) anlatıyor: Has’am kabilesinden bir adam Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’e gelerek; (Babam çok ihtiyar biridir. Bir binite binip yolculuk yapabilecek durumda değildir. Kendisine de hac farz olmuş durumda, onun yerine ben hac etsem olur mu?) diye sordu. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem):

(Babanın büyük oğlu sen misin?) diye sordu. Adam:

(Evet) deyince, Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem):

(Babanın borcu olsa sen onu öder miydin?) deyince, adam:

(Evet) dedi. Bunun üzerine Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’de:

(Öyleyse onun yerine sen hac yap) buyurdu. (Tirmizî, Hac: 85; Buhârî, Muhsar ve Cezaü’s Sayd: 34)

2651- İbn Abbâs (radıyallahü anh) anlatıyor: Adamın biri Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’e gelerek:

(Ey Allah’ın Rasûlü! Babam haccedemeden öldü. Onun yerine ben haccedebilir miyim?) diye sordu. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’de:

(Babanın bir borcu olsa onu sen öder miydin? Ne dersin?) dedi. Adam:

(Evet) deyince, Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

(Allah’a olan borç ödenmeye daha layıktır) buyurdu. (Tirmizî, Hac: 85; Buhârî, Muhsar ve Cezaü’s Sayd: 34)

2652- Yine İbn Abbâs (radıyallahü anh) anlatıyor: Bir adam Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’e gelerek:

(Babama hac farz oldu fakat o çok yaşlı olup binite binemez, binite bağlasam da öleceğinden korkuyorum. Onun yerine ben hac yapabilir miyim?) diye sordu. Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’de:

(Babanın bir borcu olsa öder miydin?) buyurdu. Adam:

(Evet) deyince, Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’de:

(Öyleyse babanın yerine hac yap) buyurdular. (Tirmizî, Hac: 85; Buhârî, Muhsar ve Cezaü’s Sayd: 34)

١١ - باب تَشْبِيهِ قَضَاءِ الْحَجِّ بِقَضَاءِ الدَّيْنِ

٢٦٥٠ - أَخْبَرَنَا إِسْحَاقُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ، قَالَ أَنْبَأَنَا جَرِيرٌ، عَنْ مَنْصُورٍ، عَنْ مُجَاهِدٍ، عَنْ يُوسُفَ بْنِ الزُّبَيْرِ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الزُّبَيْرِ، قَالَ جَاءَ رَجُلٌ مِنْ خَثْعَمَ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم فَقَالَ إِنَّ أَبِي شَيْخٌ كَبِيرٌ لاَ يَسْتَطِيعُ الرُّكُوبَ وَأَدْرَكَتْهُ فَرِيضَةُ اللَّهِ فِي الْحَجِّ فَهَلْ يُجْزِئُ أَنْ أَحُجَّ عَنْهُ قَالَ ‏(‏ آنْتَ أَكْبَرُ وَلَدِهِ ‏)‏ ‏.‏ قَالَ نَعَمْ ‏.‏ قَالَ ‏(‏ أَرَأَيْتَ لَوْ كَانَ عَلَيْهِ دَيْنٌ أَكُنْتَ تَقْضِيهِ ‏)‏ ‏.‏ قَالَ نَعَمْ ‏.‏ قَالَ ‏(‏ فَحُجَّ عَنْهُ ‏)‏ ‏.‏

٢٦٥١ - أَخْبَرَنَا أَبُو عَاصِمٍ، خُشَيْشُ بْنُ أَصْرَمَ النَّسَائِيُّ عَنْ عَبْدِ الرَّزَّاقِ، قَالَ أَنْبَأَنَا مَعْمَرٌ، عَنِ الْحَكَمِ بْنِ أَبَانَ، عَنْ عِكْرِمَةَ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، قَالَ قَالَ رَجُلٌ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ أَبِي مَاتَ وَلَمْ يَحُجَّ أَفَأَحُجُّ عَنْهُ قَالَ ‏(‏ أَرَأَيْتَ لَوْ كَانَ عَلَى أَبِيكَ دَيْنٌ أَكُنْتَ قَاضِيَهُ ‏)‏ ‏.‏ قَالَ نَعَمْ ‏.‏ قَالَ ‏(‏ فَدَيْنُ اللَّهِ أَحَقُّ ‏)‏ ‏.‏

٢٦٥٢ - أَخْبَرَنَا مُجَاهِدُ بْنُ مُوسَى، عَنْ هُشَيْمٍ، عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِي إِسْحَاقَ، عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ يَسَارٍ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ، أَنَّ رَجُلاً، سَأَلَ النَّبِيَّ صلّى اللّه عليه وسلّم أَنَّ أَبِي أَدْرَكَهُ الْحَجُّ وَهُوَ شَيْخٌ كَبِيرٌ لاَ يَثْبُتُ عَلَى رَاحِلَتِهِ فَإِنْ شَدَدْتُهُ خَشِيتُ أَنْ يَمُوتَ أَفَأَحُجُّ عَنْهُ قَالَ ‏(‏ أَرَأَيْتَ لَوْ كَانَ عَلَيْهِ دَيْنٌ فَقَضَيْتَهُ أَكَانَ مُجْزِئًا ‏)‏ ‏.‏ قَالَ نَعَمْ ‏.‏ قَالَ ‏(‏ فَحُجَّ عَنْ أَبِيكَ ‏)‏ ‏.‏

 10- Umre Yapamayacak Durumda Olanın Yerine Başka Biri Umre Yapabilir Mi?

2649- Ebu Rezîn el Ukaylî (radıyallahü anh)’den rivâyete göre, şöyle demiştir: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’e:

(Ey Allah’ın Rasûlü! Babam yaşlı bir kimse olup, ne hac ne umre nede yolculuk yapabilecek durumdadır. Ne yapmalıyım) diye sordu. Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’de:

(Öyleyse babanın yerine sen hac ve umre yapıver) buyurdu. (Tirmizî, Hac: 85; Buhârî, Muhsar ve Cezaü’s Sayd: 34)

١٠ - باب الْعُمْرَةِ عَنِ الرَّجُلِ الَّذِي، لاَ يَسْتَطِيعُ

٢٦٤٩ - أَخْبَرَنَا إِسْحَاقُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ، قَالَ أَنْبَأَنَا وَكِيعٌ، قَالَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنِ النُّعْمَانِ بْنِ سَالِمٍ، عَنْ عَمْرِو بْنِ أَوْسٍ، عَنْ أَبِي رَزِينٍ الْعُقَيْلِيِّ، أَنَّهُ قَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ أَبِي شَيْخٌ كَبِيرٌ لاَ يَسْتَطِيعُ الْحَجَّ وَلاَ الْعُمْرَةَ وَالظَّعْنَ ‏.‏ قَالَ ‏(‏ حُجَّ عَنْ أَبِيكَ وَاعْتَمِرْ ‏)‏ ‏.‏

 9- Yolculuğa Dayanamayan Kimse Yerine Bir Başkası Hac Yapabilir Mi?

2647- İbn Abbâs (radıyallahü anh)’tan rivâyete göre; Has’am kabilesinden bir kadın Müzdelife günü Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’e:

(Ey Allah’ın Rasûlü! Allah’ın kullarına farz kıldığı hac ihtiyar babama da farz oldu. Babam yolculuk yapmaya dayanamaz, onun yerine ben haccedebilir miyim?) dedim. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)’de:

(Evet) buyurdu. (Tirmizî, Hac: 85; Buhârî, Muhsar ve Cezaü’s Sayd: 34)

2648-

٩ - باب الْحَجِّ عَنِ الْحَىِّ الَّذِي، لاَ يَسْتَمْسِكُ عَلَى الرَّحْلِ

٢٦٤٧ - أَخْبَرَنَا قُتَيْبَةُ، قَالَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ يَسَارٍ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، أَنَّ امْرَأَةً، مِنْ خَثْعَمَ سَأَلَتِ النَّبِيَّ صلّى اللّه عليه وسلّم غَدَاةَ جَمْعٍ فَقَالَتْ يَا رَسُولَ اللَّهِ فَرِيضَةُ اللَّهِ فِي الْحَجِّ عَلَى عِبَادِهِ أَدْرَكَتْ أَبِي شَيْخًا كَبِيرًا لاَ يَسْتَمْسِكُ عَلَى الرَّحْلِ أَفَأَحُجُّ عَنْهُ قَالَ ‏(‏ نَعَمْ ‏)‏ ‏.‏

٢٦٤٨ - أَخْبَرَنَا سَعِيدُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ أَبُو عُبَيْدِ اللَّهِ الْمَخْزُومِيُّ، قَالَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ، عَنِ ابْنِ طَاوُسٍ، عَنْ أَبِيهِ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، مِثْلَهُ ‏.‏