Hadis Kütüphanesi | مكتبة الحديث

 25. Bâb—Hiç Kimse Başkasının Suçundan Dolayı Sorumlu Tutulamaz

2443. Bize Yûnus b. Muhammed haber verip (dedi ki), bize Cerir, yani İbn Hâzim rivâyet edip dedi ki, Abdulmelik b. Umeyr'i (şöyle derken) işittim: Bana İyâd b. Lakît, Ebû Rimse'den rivâyet etti ki, O şöyle demiş: Berberimde bir oğlum olduğu halde Medine'ye gelmiştim. Resûlüllah'ı (sallallahü aleyhi ve sellem) (henüz hiç) görmemiştik. Bu sebeple hemen O'na geldim. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) de, üzerinde yeşil iki elbise olduğu halde dışarı çıktı. Ben O'nu görünce tariften O'nu hemen tanıdım ve yanına gittim. Derken; "Bu beraberindeki kimdir?" buyurdu. "Kabe'nin Rabb'ine andolsun ki benim oğlum!" dedim. "Senin oğlun mu?" buyurdu. "Onun (oğlum olduğuna) şâhidlik ederim!" dedim. O zaman şöyle buyurdu: "Ama şüphe yok ki, ne bu oğlun senin sorumlu tutulacağın suç işler, ne sen onun sorumlu tutulacağı suç işlersin!"

2444. Bize Ebu'l-Velîd haber verip (dedi ki), bize Ubeydullah b. İyâd rivâyet edip (dedi ki), bize İyâd, Ebû Rimse'den rivâyet etti ki, O şöyle demiş: Ben babamla beraber Resûlüllah'a (sallallahü aleyhi ve sellem) doğru gitmiştim de O babama; "Bu senin oğlun mu?" buyurmuştu. (Babam) da; "evet, Kabe'nin Rabb'ine andolsun ki!" demiş ve sözüne; "Gerçekten! Ben onun (oğlum olduğuna) şâhidlik ederim" diye devam etmişti. (Ebû Rimse) dedi ki, o zaman Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) benim babama gerçekten benzememden, (yine de) babamın benim için yemin etmesinden dolayı gülercesine tebessüm etmiş, sonra da; "(Bununla beraber) şüphe yok ki, ne bu oğlun senin sorumlu tutulacağın suç işler, ne sen onun sorumlu tutulacağı suç işlersin!" buyurmuştu. (Ebû Rimse sözüne devamla) dedi ki, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) daha sonra; "Günâh işleyen hiçbir kimse başkasının günâhını çekmez!" ayetini okumuştu.

٢٥- باب لاَ يُؤْخَذُ أَحَدٌ بِجِنَايَةِ غَيْرِهِ

٢٤٤٣ - أَخْبَرَنَا يُونُسُ بْنُ مُحَمَّدٍ حَدَّثَنَا جَرِيرٌ - يَعْنِى ابْنَ حَازِمٍ - قَالَ سَمِعْتُ عَبْدَ الْمَلِكِ بْنَ عُمَيْرٍ حَدَّثَنِى إِيَادُ بْنُ لَقِيطٍ عَنْ أَبِى رِمْثَةَ قَالَ : قَدِمْتُ الْمَدِينَةَ وَمَعِىَ ابْنٌ لِى وَلَمْ يَكُنْ رَأَيْنَا رَسُولَ اللَّهِ -صلّى اللّه عليه وسلّم- فَأَتَيْتُهُ ، فَخَرَجَ رَسُولُ اللَّهِ -صلّى اللّه عليه وسلّم- وَعَلَيْهِ ثَوْبَانِ أَخْضَرَانِ ، فَلَمَّا رَأَيْتُهُ عَرَفْتُهُ بِالصِّفَةِ فَأَتَيْتُهُ فَقَالَ :( مَنْ هَذَا الَّذِى مَعَكَ؟ ). قُلْتُ : ابْنِى وَرَبِّ الْكَعْبَةِ. فَقَالَ :( ابْنُكَ؟ ). فَقُلْتُ : أَشْهَدُ بِهِ. قَالَ :( فَإِنَّ ابْنَكَ هَذَا لاَ يَجْنِى عَلَيْكَ وَلاَ تَجْنِى عَلَيْهِ ).

٢٤٤٤ - أَخْبَرَنَا أَبُو الْوَلِيدِ حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ إِيَادٍ حَدَّثَنَا إِيَادٌ عَنْ أَبِى رِمْثَةَ قَالَ : انْطَلَقْتُ مَعَ أَبِى نَحْوَ رَسُولِ اللَّهِ -صلّى اللّه عليه وسلّم- فَقَالَ لأَبِى :( ابْنُكَ هَذَا؟ ). قَالَ : إِى وَرَبِّ الْكَعْبَةِ. قَالَ :( حَقًّا؟ ). قَالَ : أَشْهَدُ بِهِ. قَالَ : فَتَبَسَّمَ رَسُولُ اللَّهِ -صلّى اللّه عليه وسلّم- ضَاحِكاً مِنْ ثَبَتِ شَبَهِى فِى أَبِى وَمِنْ حَلِفِ أَبِى عَلَىَّ فَقَالَ :( إِنَّ ابْنَكَ هَذَا لاَ يَجْنِى عَلَيْكَ وَلاَ تَجْنِى عَلَيْهِ ). قَالَ : وَقَرَأَ رَسُولُ اللَّهِ -صلّى اللّه عليه وسلّم- { وَلاَ تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى }.

 24. Bâb—Hiçbir Kureyşli Tutularak/Bağlanılarak Öldürülmeyecek

2441. Bize Ca'fer b. Avn, Zekeriyyâ'dan, (O) eş-Şa'bî'den, (O; Abdullah b. Mutî'den, (O da) Mutî'den (naklen) haber verdi ki O şöyle dedi: Resûlüllah'ı (sallallahü aleyhi ve sellem) Mekke'nin fethedildiği gün şöyle buyururken işittim: "Hiçbir Kureyş'li bugünden sonra Kıyamet'e kadar tutularak (bağlanılarak) öldürülmeyecek!"

2442. Bize Ya'lâ rivâyet edip (dedi ki), bize Zekeriyyâ, Amir'den, O'nun şöyle dediğini rivâyet etti: Abdullah b. Muti şöyle dedi: Mutî'yi şöyle derken işittim: Ben Resûlüllah'ı (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyururken işittim... (Ya'lâ), sonra onun, (yani bir önceki Hadisin) benzerini zikretti. Ebû Muhammed (ed-Dârimî) şöyle dedi: "Bunu; "hiçbir Kureyş'li, kâfir olmadan dolayı öldürülmeyecek", şeklinde yorumlamışlardır. Yani bu, hiçbir Kureyşli'nin bugünden sonra küfre girmesiyle olmayacak. Ama kısas hususuna gelince, (bu hususta) o öldürülür."

٢٤- باب :( لاَ يُقْتَلُ قُرَشِىٌّ صَبْراً ).

٢٤٤١ - أَخْبَرَنَا جَعْفَرُ بْنُ عَوْنٍ عَنْ زَكَرِيَّا عَنِ الشَّعْبِىِّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُطِيعٍ عَنْ مُطِيعٍ قَالَ : سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ -صلّى اللّه عليه وسلّم- يَقُولُ يَوْمَ فَتْحِ مَكَّةَ :( لاَ يُقْتَلُ قُرَشِىٌّ صَبْراً بَعْدَ هَذَا الْيَوْمِ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ ).

٢٤٤٢ - أَخْبَرَنَا يَعْلَى حَدَّثَنَا زَكَرِيَّا عَنْ عَامِرٍ قَالَ قَالَ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُطِيعٍ سَمِعْتُ مُطِيعاً يَقُولُ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ -صلّى اللّه عليه وسلّم- فَذَكَرَ نَحْوَهُ. قَالَ أَبُو مُحَمَّدٍ : فَسَّرُوا ذَلِكَ أَنْ لاَ يُقْتَلَ قُرَشِىٌّ عَلَى الْكُفْرِ يَعْنِى لاَ يَكُونُ هَذَا أَنْ يَكْفُرَ قُرَشِىٌّ بَعْدَ ذَلِكَ الْيَوْمِ ، فَأَمَّا فِى الْقَوَدِ فَيُقْتَلُ.

 23. Bâb—Bir Topluluğun Evinin İçine, Onların İzni Olmaksızın Yukarıdan Bakan Kimse

2439. Bize Muhammed b. Yûsuf rivâyet edip dedi ki; bize el-Evzaî, ez-Zühri'den, O da Sehl b. Sa'd es-Sâidî'den (naklen) rivâyet etti ki, O O'na (yani Sehl, ez-Zühri'ye) haber vermiş ki, bir adam bir delikten Hazret-i Peygamber'in (sallallahü aleyhi ve sellem) odasının içine bakmış. O esnada Resûlüllah'ın (sallallahü aleyhi ve sellem) yanında, kendisiyle başını hilâllemekte olduğu bir kaşgı varmış. Derken Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) O'nu görmüş de şöyle buyurmuş: "Şayet bilseydim ki sen bana bakıyorsun, şunu gözüne sokardım!" Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle de buyurmuş: "İzin (isteme esası) sadece bakmadan dolayı konulmuştur!"

2440. Bize Ubeydullah b. Mûsa, İbn Ebî Zi'b'den, (O) ez-Zühri'den, (O da) Sehl b. Sa'd'dan (naklen) haber verdi ki, O şöyle dedi: Bir ara Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem), yanında kendisiyle başını kaşımakta olduğu bir kaşgı varken bir odadaymış. Bir adam yukardan O'na bakmış. Bunun üzerine Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuş: "Şayet bilseydim ki, sen bana bakıyorsun, kalkar şunu gözüne dürterdim! İzin (isteme esası) sadece bakmadan dolayı konulmuştur!"

٢٣- باب مَنِ اطَّلَعَ فِى دَارِ قَوْمٍ بِغَيْرِ إِذْنِهِمْ

٢٤٣٩ - أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يُوسُفَ حَدَّثَنَا الأَوْزَاعِىُّ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ سَهْلِ بْنِ سَعْدٍ السَّاعِدِىِّ أَخْبَرَهُ : أَنَّ رَجُلاً اطَّلَعَ مِنْ جُحْرٍ فِى حُجْرَةِ النَّبِىِّ -صلّى اللّه عليه وسلّم- وَمَعَ رَسُولِ اللَّهِ -صلّى اللّه عليه وسلّم- مِدْرًى يُخَلِّلُ بِهَا رَأْسَهُ ، فَرَآهُ رَسُولُ اللَّهِ -صلّى اللّه عليه وسلّم- فَقَالَ :( لَوْ أَعْلَمُ أَنَّكَ تَنْظُرُنِى لَطَعَنْتُ بِهَا فِى عَيْنِكَ ). وَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلّى اللّه عليه وسلّم- :( إِنَّمَا جُعِلَ الإِذْنُ مِنْ أَجْلِ النَّظَرِ ).

٢٤٤٠ - أَخْبَرَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ مُوسَى عَنِ ابْنِ أَبِى ذِئْبٍ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ سَهْلِ بْنِ سَعْدٍ قَالَ : بَيْنَمَا رَسُولُ اللَّهِ -صلّى اللّه عليه وسلّم- فِى حُجْرَةٍ وَمَعَهُ مِدْرًى يَحُكُّ بِهِ رَأْسَهُ فَاطَّلَعَ إِلَيْهِ رَجُلٌ ، فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلّى اللّه عليه وسلّم- :( لَوْ أَعْلَمُ أَنَّكَ تَنْظُرُ لَقُمْتُ حَتَّى أَطْعَنَ بِهِ عَيْنَكَ ، إِنَّمَا جُعِلَ الإِذْنُ مِنْ أَجْلِ النَّظَرِ ).