Hadis Kütüphanesi | مكتبة الحديث

[next] Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : Ebeveyne İyilik Ravi : Ebu Hüreyre Hadis : Bir adam gelerek: "Ey Allah`ın Resulü iyi davranıp hoş sohbette bulunmama en ziyaade kim hak sahibidir?" diye sordu. Hz. Peygamber (sav): "Annen!" diye cevap verdi. Adam: "Sonra kim?" dedi, Resulullah (sav) "Annen!" diye cevap verdi. Adam tekrar: "Sonra kim?" dedi Resulullah (sav) yine: "Annen!" diye cevap verdi. Adam tekrar sordu: "Sonra kim?" Resulullah (sav) bu dördüncüyü: "Baban!" diye cevapladı." HadisNo : 153 Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : Ebeveyne İyilik Ravi : Küleyb İbnu Menfa`a Hadis : Ceddi bulunan Küleyb el-Hanefi (ra)`den anlattığına göre, kendisi Resulullah (sav)`a gelerek sormuştur: "Ey Allah`ın Resulü kime karşı iyilik yapayım?" Hz. Peygamber (sav) şu cevabı vermiştir: "Annene, babana, kızkardeşine, oğlan kardeşine, bunu takip eden azadlına. Bu iyiliği de, üzerine vacib olan bir hakkın ödenmesi, yani, sıla-ı rahmin yerine getirilmesi olarak yapacaksın. (Nafile, ihtiyari, hasbi bir davranış tatavvu grubuna giren bir amel olarak değil)". HadisNo : 154 Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : Ebeveyne İyilik Ravi : Behz İbnu Hakim Hadis : Babası tarikiyle dedesi Mu`aviye İbnu Hayde el-Kuşeyri (ra)`den naklediyor. Hz. Peygamber (sav)`e : "Ey Allah`ın Resulü, kime iyilik yapayım? diye sordum. Bana: "Annene" diye cevap verdi. "Sonra kime?" diye tekrar ettim. "Annene" dedi. "Sonra kime?" dedim. "Annene" dedi. "Sonra kime?" dedim, bu dördüncüde "Babana, sonra da tedrici yakınlarına" diye cevap verdi. (Ebu Davud bir rivayette şu ziyadeyi kaydeder: "Haberiniz olsun, kişi azatlısından bir fazlasını istese, azadlı (mevla) bu (ihtiyaç fazlası)na sahib olduğu halde yerine getirmese kıyamet günü vermemiş olduğu bu fazlalık bir engerek yılanı olarak kendisine getirilir.") HadisNo : 155 Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : Ebeveyne İyilik Ravi : Abdullah İbnu Amr İbnu`l-As Hadis : Bir adam: "Ey Allah`ın Resulü, benim malım ve bir de çocuğum var. Babam malımı almak istiyor" (ne yapayım?) diye sordu. Resululluh (sav), "Sen ve malın babana aitsiniz. Şunu bilin ki, evladlarınız kazançlarınızın en temizlerindendir. Öyle ise evladlarınızın kazançlarından yiyin" buyurdu. HadisNo : 156 Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : Ebeveyne İyilik Ravi : Ebu Hüreyre Hadis : Peygamberimiz (sav) bir gün: "Burnu sürtülsün, burnu sürtülsün, burnu sürtülsün" dedi. "Kimin burnu sürtülsün ey Allah`ın Resulü?" diye sorulunca şu açıklamada bulundu: "Ebeveyninden her ikisinin veya sadece birinin yaşlılığına ulaştığı halde cennete giremeyenin." (Müslim`deki metindir) HadisNo : 157 Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : Ebeveyne İyilik Ravi : Ebu Hüreyre Hadis : Hiçbir evlad, babasının hakkını, bir istisna durumu dışında ödeyemez. O durum da şudur: Babasını köle olarak bulur, satın alır ve azad eder." HadisNo : 158 Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : Ebeveyne İyilik Ravi : Abdullah İbnu Amr İbni`l-As Hadis : Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurdu: "Allah`ın rızası babanın rızasından geçer. Allah`ın memnuniyetsizliği de babanın memnuniyetsizliğinden geçer." (Tirmizi bu hadisi hem Hz. Peygamber (sav)`in sözü (merfu) olarak, hem de sahabi sözü (mevkuf) olarak rivayet eder. Ayrıca mevkuf olarak rivayet eden tarikin sahih olduğunu söyler.) HadisNo : 159 Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : Ebeveyne İyilik Ravi : Abdullah İbnu Amr İbnu`l-As Hadis : Bir adam, cihada iştirak etmek için Hz. Peygamber (sav)`den izin istedi. Resulullah (sav): "Annen baban sağlar mı?" diye sordu. Adam: "Evet" deyince: "Onlara (hizmet de cihad sayılır), sen onlara hizmet ederek cihad yap" buyurdu. (Müslim`in bir diğer rivayetinde adam: "...Sana, hicret ve cihad etmek ecrini de Allah`tan istemek şartı üzerine biat ediyorum" der. Resulullah (sav): "Anne ve babandan sağ olan var mı?" diye sorar. Adam: "Evet, her ikisi de sağ" deyince: "Yani sen Allah`tan ecir istiyorsun?" der. Adamın "evet"i üzerine: "Öyleyse valideyn`in yanına dön. Onlara iyi bak, (Allah`ın rızası ondadır)" emreder. Ebu Davud ve Nesai`de gelen bir diğer rivayette adam: "Ağlamakta olan ebeveynimi de geride bıraktım" der. Resulullah (sav): "Öyleyse onların yanına dön. Onları nasıl ağlattı isen öyle güldür, (Allah`ın rızası bundadır)" buyurur. Ebu Davud`un, Ebu Said (ra)`den yaptığı bir başka rivayetinde şöyle denir: Yemen ahalisinden bir adam, Hz Peygamber (sav)`e hicret ederek geldi. Resulullah (sav) ona: "Yemen`de bir kimsen var mı?" diye sordu. Adam: "Ebeveynim var" deyince, "Peki, onlar sana izin verdiler mi?" diye tekrar sordu. "Hayır" cevabı üzerine: "Öyleyse onlara geri don, onlardan izin iste. Şayet izin verirlerse cihada katıl, vermezlerse onlara hizmet et!" emretti.) HadisNo : 160 Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : Ebeveyne İyilik Ravi : Muaviye İbnu Cahime Hadis : Cahime (ra) Hz. Peygamber (sav)`e gelir ve: "Ey Allah`ın Resulü, ben gazveye (cihad) katılmak istiyorum, bu konuda sizinle istişare etmeye geldim" der. Resulullah (sav): "Annen var mı?" diye sorar. "Evet" deyince, "öyleyse ondan ayrılma, zira cennet onun ayağının altındadır." buyurur. HadisNo : 161 Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : Ebeveyne İyilik Ravi : İbnu Ömer Hadis : Nikahım altında bir kadın vardı ve onu, seviyordum da. Babam Ömer ise, onu sevmiyordu. Bana: "Boşa onu" dedi. Ben itiraz ettim ve boşamadım. Babam Ömer (ra) Hz. Peygamber (sav)`e gelerek durumu arzetti. Resulullah (sav) bana: "Boşa onu" dedi. (Tirmizi hadisin sahih olduğunu da belirtti.) HadisNo : 162 Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : Ebeveyne İyilik Ravi : Ebu`d-Derda Hadis : Resulullah (sav): "Baba cennetin orta kapısıdır. Dilersen bu kapıyı terket, dilersen muhafaza et" dediğini işittim. (Tirmizi, hadise "sahih" dedi) HadisNo : 163 Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : Ebeveyne İyilik Ravi : Büreyde Hadis : Bir kadın: "Ey Allah`ın Resulü, ben anneme bir cariye tasadduk etmiştim. Şimdi annem öldü" dedi. Resulullah (sav): "(Sadaka yapmış olmanın) ecrini mutlaka alacaksın. Miras yoluyla cariye sana geri gelecek (tekrar senin olacak)" buyurdu. Kadın: "Ey Allah`ın Resulü annemin bir aylık oruç borcu vardı, onun yerine tutabilir miyim?" diye sordu. "Annene bedel tut!" dedi. Kadın: "Ey Allah`ın Resulü, annem hiç haccetmedi. Onun yerine hac yapabilir miyim?" diye sordu Resulullah (sav): "Evet, ona bedel haccet" buyurdu." HadisNo : 164 Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : Ebeveyne İyilik Ravi : Esma Bintu Ebi Bekr Hadis : Henüz müşrik olan annem yanıma geldi. (Nasıl davranmam gerekeceği hususunda) Hz. Peygamber (aleyhissaldtu vesselam/den sorarak: "Annem yanım geldi, benimle (görüşüp konuşmak) arzu ediyor, anneme iyi davranayım mı?" dedim. "Evet" dedi, ona gereken hürmeti göster" HadisNo : 165 Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : Ebeveyne İyilik Ravi : İbnu Ömer Hadis : Bir adam Resulullah (sav)`a gelerek: "Ben büyük bir günah işledim, buna tevbe imkanım var mı?" dedi. Hz. Peygamber (sav): "Annen var mı?" diye sordu. Adam: "Hayır yok" dedi. "Peki teyzen de mi yok?" dedi. Adam: "Hayır, var" deyince Resulullah (sav): "Öyle ise ona iyilik yap!" diye emretti." (Tirmizi el-Bera`dan kaydettiği diğer bir hadiste şu ziyadeye yer verir: "Teyze anne makamındadır.") HadisNo : 166 Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : Ebeveyne İyilik Ravi : Ebu Üseyd Malik İbnu Rebi`a es-Saidi Hadis : Bir adam: "Ey Allah`ın Resulü, anne ve babamın vefatlarından sonra da onlara iyilik yapma imkanı var mı, ne ile onlara iyilik yapabilirim?" diye sordu. Resulullah (sav). "Evet vardır" dedi ve açıkladı: "Onlara dua, onlar için Allah`tan istiğfar (günahlarının affedilmesini) taleb etmek, onlardan sonra vasiyetlerini yerine getirmek, anne ve babasının akrabalarına karşı da sıla-i rahmi ifa etmek, anne ve babanın dostlarına ikramda bulunmak." HadisNo : 167 Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : Ebeveyne İyilik Ravi : İbnu Ömer Hadis : Resulullah (sav)`ı işittim, şöyle diyordu: "Kişinin yapacağı en üstün iyiliklerden biri, ölümünden sonra babasının dostlarına sıla-i rahimde bulunmasıdır" HadisNo : 168 Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : Ebeveyne İyilik Ravi : Ömer İbnu`s-Saib Hadis : Şu haber kendisine ulaşmıştır: "Peygamberimiz (sav) bir gün otururken süt babası çıkagelir. Resulullah (sav) hürmeten, onun için, giydiği şeylerden birini serer ve üzerine oturtur. Az sonra süt annesi gelir. Peygamberimiz (sav) bunun için de elbisenin diğer tarafını serer, kadın üzerine oturur. Biraz sonra süt-oğlan kardeşi gelir. Resulullah (sav) kalkarak onu önüne oturtur." HadisNo : 169 Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : Ebeveyne İyilik Ravi : Zeyd İbnu Erkam Hadis : Hz. Peygamber (sav) buyurdu ki: "Kim ebeveyninden birine bedel haccederse, bu hacda onun borcunu ödemiş olur. Bu durum semadaki ruhuna müjdelenir. Kişi, anne ve babasına karşı isyankar (akk) bile olsa (bu iyiliği sebebiyle) Allah`ın nezdinde (iyi kullar meyanında) yazılır." (Diğer bir rivayette ise: "Babası için bir hacc, kendisi için yedi hacc yazılır" denmiştir.) (Bu rivayet Heysemi`nin Mecmau`z- Zevaid`inde, Taberani`nin Mu`cemu`l-Kebir`inden kaydedilmiştir (3,282)) HadisNo : 170 [next] Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : Evlad Ve Akrabalara İyilik Ravi : Aişe Hadis : Yanıma bir kadın girdi. Beraberinde iki kız çocuğu da vardı. Bir şeyler istedi. Aksi gibi yanımda bir hurmadan başka bir şey yoktu. Onu verdim. Kadın aldı ve ikiye bölerek kızlarına taksim etti. Kendine pay ayırmadı. Çıkıp gittiler. Arkadan Resulullah (sav) girdi. Durumu ona anlattım. Dedi ki: "Kim bu şekilde kızlarla imtihan edilir o da onlara iyi davranırsa, kızlar, onun için, ateşe karşı perde olurlar." HadisNo : 171 Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : Evlad Ve Akrabalara İyilik Ravi : Enes Hadis : Resulullah (sav) buyurdu ki: "Buluğa erinceye kadar kim iki kız evladı yetiştirirse - parmaklarını birleştirerek - kıyamet günü o ve ben şöyle beraber oluruz." (Tirmizi`de: "O ve ben cennete şu iki şey gibi beraber gireriz dedi ve iki parmağıyla işaret etti" şeklinde gelmiştir.") HadisNo : 172 Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : Evlad Ve Akrabalara İyilik Ravi : Ebu Said Hadis : Resulullah (sav) buyurdu ki: "Kim "üç kız" veya "üç kızkardeş" veya "iki kızkardeş" veya "iki kız" yetiştirir, terbiye ve te`diblerini eksik etmez, onlara iyi davranır ve evlendirirse cenneti hak etmiştir." (Ebu Davud`da İbnu Abbas (ra)`dan şu rivayet de kaydedilmiştir: Resulullah (sav) buyurdu ki: "Kimin iki kızı olur da öldürmez, alçaltmaz, oğlan çocuklarını bunlara tercih etmezse, Allah onu cennete koyar") HadisNo : 173 Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : Evlad Ve Akrabalara İyilik Ravi : Avf İbnu Malik el-Eşcal Hadis : Hz. Peygamber (sav): "Ben ve yanakları kararmış kadın kıyamet günü şu iki şey gibi yan yanayız. - Hadisi rivayet eden Yezid İbnu Zürey, baş ve orta parmaklarıyla işaret yaptı - O kadın ki, mevkii, makamı bulunan kocasından dul kalmıştır, (maddi imkanlarından başka) neseb ve güzelliği yerindedir. Bütün bunlara rağmen (evlenmez) ve yetimler büyüyünceye veya ölünceye kadar kendini onlara hasreder." (Hadiste geçen "yanakları kararmış kadın" tabiriyle Hz. Peygamber (sav) yetimlerim büyütmek gayesiyle süslenmeyi ve rahat yaşamayı terkeden, çektiği sıkıntılar sebebiyle cildi kararan dul kadını ifade buyurmuştur) HadisNo : 174 Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : Evlad Ve Akrabalara İyilik Ravi : Havle bintu Hakim Hadis : Bir gün, Resulullah (sav) kızı Fatıma (ra)`nın iki oğlundan birini kucaklamış olduğu halde evden çıktı ve şöyle diyordu: "Siz var ya, sizin yüzünüzden (ebeveyniniz) cimriliğe, korkaklığa ve cehalete düşüyorlar. Ve siz Allah`ın reyhanındansınız." HadisNo : 175 Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : Evlad Ve Akrabalara İyilik Ravi : Bera Hadis : Hz. Ebu Bekir (ra), Hz. Aişe (ra)`ye uğradı. Aişe hummaya yakalanmış, hasta idi. "Kızım, nasılsın?" diye hatırını sordu ve yanağından öptü. HadisNo : 176 Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : Evlad Ve Akrabalara İyilik Ravi : Said İbnu`l-As Hadis : Hz. Peygamber (sav) buyurdu ki: "Bir baba çocuğuna güzel ahlaktan daha üstün bir miras bırakamaz" HadisNo : 177 [next] Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : Yetimlere İyilik Ravi : Sehl İbnu Sa`d Hadis : Resulullah (sav) buyurdu ki: "Ben ve yetime bakan kimse cennette şöyleyiz" Orta parmağı ile baş parmağım yan yana getirip aralarını açıp kapayarak işaret eti. HadisNo : 179 Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : Yetimlere İyilik Ravi : İbnu Abbas Hadis : Resulullah (sav) buyurdu ki: "Kim Müslümanlar arasından bir yetim alarak yiyecek ve içeceğine dahil ederse, affedilmez bir günah (şirk) işlememişse, Allah onu mutlaka cennete koyacaktır." HadisNo : 180 [next] Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : Yoldan Rahatsız Edici Şey Temizlemeye Dair Ravi : Ebu Hüreyre Hadis : Hz. Peygamber (sav) buyurdu ki: "Bir adam yolda yürürken, yol üzerinde bir diken dalına rastladı. Onu alıp dışarı attı. Cenab-ı Hakk bu davranışından memnun kalarak, ona mağfiret etti." (Bu metin, Ebu Davud hariç beş kitabın beşinde aynen mevcuttur. Ebu Davud (az bir farklılıkla) şöyle kaydeder: "Hiçbir hayır yapmamış olan bir adam, yoldan bir diken dalını kaldırdı. Bu ya (yola uzanmış) bir ağaç dalıydı kesip attı ya da yola bırakılmış bir şeyi kaldırıp attı..." gerisi yukarıdaki gibi.) HadisNo : 181 Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : Yoldan Rahatsız Edici Şey Temizlemeye Dair Ravi : Ebu Zerr Hadis : Resulullah (sav) buyurmuştur ki: "Bana ümmetimin, hayır ve şer, bütün amelleri arzedildi. İyi amelleri arasında, rahatsızlık veren bir şeyin yoldan atılması da vardı. Kötü amelleri arasında yere gömülmeden mescide bırakılmış tükrük de vardı." HadisNo : 182 Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : Yoldan Rahatsız Edici Şey Temizlemeye Dair Ravi : Ebu Berze Hadis : "Ey Allah`ın Resulü, bana faydalı olacak birşey öğret", dedim de şu tavsiyede bulundu: "Müslümanların yolundan rahatsızlık veren şeyleri kaldır" HadisNo : 183 [next] Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : İyilik Üzerine Müteferrik Hadisler Ravi : Safvan İbnu Süleym Hadis : Hz. Peygamber (sav) buyurdu ki: "Dul ve kimsesizler için çalışan, Allah yolunda cihad eden veya gündüzleri oruç tutup geceleri de ibadet eden kimse gibidir" HadisNo : 184 Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : İyilik Üzerine Müteferrik Hadisler Ravi : Amr İbnu`l-As Hadis : Resulullah (sav) buyurdu ki: "Kırk iyilik vardır. En üstünü sağmal keçi bağışlamaktır. Bu iyiliklerden birini, sevab ümid ederek ve vadedilen mükafatı tasdik ederek yapan kimseyi Allah mutlaka, bu ameli sebebiyle, cennete koyar." Ravilerden biri (Hassan) diyor ki: "Keçi bağışı dışındaki amelleri saydık: Verilen selamı almak, hapşırana yerhamukallah demek, yoldan rahatsızlık veren şeyi temizlemek vs. gibi, fakat on beşe bile ulaşamadık" HadisNo : 185 Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : İyilik Üzerine Müteferrik Hadisler Ravi : Ebu Musa Hadis : Resulullah (sav) "Her Müslümanın sadaka vermesi gerekir" buyurdu. Kendisine: "Ya bulamayan olursa?" diye soruldu. "Eliyle, çalışır, hem şahsı için harcar hem de tasadduk eder" cevabını verdi. "Ya çalışacak gücü yoksa?" diye soruldu "Bu durumda, sıkışmış bir ihtiyaç sahibine yardım eder" dedi. "Buna da gücü yetmezse?" dendi. "Ma`rufu veya hayrı emreder" dedi. "Bunu da yapmazsa?" diye tekrar sorulunca: "Kendini başkasına kötülük yapmaktan alıkor. Zira bu da bir sadakadır" buyurdu. HadisNo : 186 Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : İyilik Üzerine Müteferrik Hadisler Ravi : Ebu Hüreyre Hadis : Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "Güneşin doğduğu her yeni günde kişiye, her bir mafsalı için bir sadaka vermesi gerekir. İki kişi arasında adalet yapman bir sadakadır. Kişiye hayvanım yüklerken yardım etmen bir sadakadır. Güzel söz sadakadır, namaza gitmek üzere attığın her adım sadakadır. Yoldan rahatsız edici bir şeyi kaldınp atman sadakadır. HadisNo : 187 Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : İyilik Üzerine Müteferrik Hadisler Ravi : Hakim ibnu Hizam Hadis : "Ey Allah`ın Rasulü", dedim, "cahiliye devrinde yaptığım hayırlar var: Dua, köle azad etme, sadaka vermek gibi, bana bunlardan bir sevab gelecek mi?" "Sen" dedi, "zaten,daha önce yaptığın bu iyiliklerin hayrına Müslüman olmuşsun." HadisNo : 188 Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : İyilik Üzerine Müteferrik Hadisler Ravi : Aişe Hadis : Dedim ki "Ey Allah`ın Resulü, İbnu Cüd`an cahiliye devrinde sıla-i rahimde bulunur, fakirlere yedirirdi, o bundan fayda görecek mi?" Resulullah (sav) şu cevabı verdi: "(Hayır) iyiliklerin ona bir faydası olmayacaktır. Çünkü o bir gün bile "Ya Rabbi kıyamet günü günahlarımı bağışla" dememiştir." HadisNo : 189 Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : İyilik Üzerine Müteferrik Hadisler Ravi : Ebu Zerr Hadis : Resulullah (sav) buyurdular ki: "Yapılan hayırdan (ma`ruf) hiçbir şeyi küçük bulup hakir görme, kardeşini güler yüzle karşılaman bile olsa (bunu ehemmiyetsiz görüp ihmal etme)" HadisNo : 190 Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : İyilik Üzerine Müteferrik Hadisler Ravi : Huzeyfe Hadis : Resulullah (sav) buyurdular ki: "Her bir ma`ruf sadakadır" (Bu hadisi Tirmizi, Hz. Cabir (ra)`den şu ziyade ile rivayet etti: "Kardeşini güler yüzle karşılaman, kendi kovandan kardeşinin kabına su vermen de birer ma`rufdur") HadisNo : 191 Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : İyilik Üzerine Müteferrik Hadisler Ravi : Adiy İbnu Hatim Hadis : Resulullah (sav) buyurdular ki: "Sizden herkese Rabbi, aralarında bir tercüman olmaksızın, doğrudan doğruya hitab edecektir. Kişi o zaman (ateşe karşı bir kurtuluş yolu bulmak üzere sağına bakar, hayatta iken gönderdiği (hayır) amellerden başka birşey göremez. Soluna bakar, orada da hayatta iken işlediği (kötü) amellerden başka birşey göremez. Ön cihetine bakar, Karşısında (kendini beklemekte olan) ateşi görür, (Ey bu dehşetli güne inanan mü`minler!) yarım hurma ile de olsa kendinizi ateşten koruyun. Bunu da bulamazsanız güzel bir sözle koruyun" HadisNo : 192 Fasil : BİRR (EBEVEYNE İYİLİK) BÖLÜMÜ Konu : İyilik Üzerine Müteferrik Hadisler Ravi : Ebu Hüreyre Hadis : Bilin ki, bir ev halkına, sütünden ve yününden istifade etmeleri için, akşam ve sabah bol süt veren devesini geçici olarak bağışlayan kimsenin ecri cidden büyüktür." HadisNo : 193

[next] Fasil : BORÇ VE ÖDEME ADABI BÖLÜMÜ Konu : Borç Ve Ödeme Adabına Dair Ravi : Ebu Musa Hadis : Resulullah (sav) buyurdular ki: "Allahu Teala nazarında, bir kulun Allah tarafından yasaklanan kebirelerden sonra, beraberinde getirebileceği en büyük günahlardan biri, kişinin ödenecek karşılık bırakmadan üzerinde borç olduğu halde ölmesidir." HadisNo : 1930 Fasil : BORÇ VE ÖDEME ADABI BÖLÜMÜ Konu : Borç Ve Ödeme Adabına Dair Ravi : Ebu Hüreyre Hadis : Resulullah (sav) buyurdular ki: "Kim, ödemek arzusu ile insanların malını alır ise, Allah (onun borcunu) ona bedel eda eder. Kim de telef etmek niyetiyle halkın malını alırsa Allah onu telef eder." HadisNo : 1931 Fasil : BORÇ VE ÖDEME ADABI BÖLÜMÜ Konu : Borç Ve Ödeme Adabına Dair Ravi : İmran İbnu Huzeyfe Hadis : Meymune (ra) fazlaca borca giriyordu. Ailesi bu meselede müdahale edip ayıpladılar. Şu cevabı verdi: Borcu bırakmayacağım. Ben dostum ve can yoldaşım aleyhissalatu vesselam`ı şöyle söylerken dinledim: "Bir borçla borçlanan bir kimsenin ödeme niyetinde olduğunu Allah bilince, onun borcunu Allah mutlaka dünyada iken öder." HadisNo : 1932 Fasil : BORÇ VE ÖDEME ADABI BÖLÜMÜ Konu : Borç Ve Ödeme Adabına Dair Ravi : Ebu Hüreyre Hadis : Resulullah (sav) buyurdular ki: "Borcunu ödeyebilecek durumda olan zengin kimsenin ödemeyi geçiktirmesi zulümdür. Biriniz bir zengine havale olunursa (havaleyi kabul etsin)." HadisNo : 1933 Fasil : BORÇ VE ÖDEME ADABI BÖLÜMÜ Konu : Borç Ve Ödeme Adabına Dair Ravi : eş-Şerrid Hadis : Resulullah (sav) buyurdular ki: "Zenginin borcunu savsaklaması, haysiyetinin ihlal edilmesini ve cezalandırılmasını helal kılar." İbnu`l-Mübarek der ki: "Irzını helal kılar", kendisine kaba davranılır demektir. "Cezalandırılması" da, hapsedilmesidir." HadisNo : 1934 Fasil : BORÇ VE ÖDEME ADABI BÖLÜMÜ Konu : Borç Ve Ödeme Adabına Dair Ravi : Aişe Hadis : Resulullah (sav) kapıda yüksek sesle münakaşa edenlerin gürültülerini işitti. Bunlardan biri, diğerinden borç indirmesini taleb ediyor, bir hususta da merhametli olmasını istiyor. Öbürü de: "Vallahi yapmam!" diyordu. Resulullah (sav) yanlarına gitti ve: "Hanginiz, hayır yapmamak üzere Allah adına yemin etti?" dedi. Birisi: "Benim ey Allah`ın Resulü! (Borç indirimi ile, merhametli davranmadan) hangisini dilerse onun olsun (teklifini kabul ettim)" dedi. HadisNo : 1935 Fasil : BORÇ VE ÖDEME ADABI BÖLÜMÜ Konu : Borç Ve Ödeme Adabına Dair Ravi : Ebu Hüreyre Hadis : Resulullah (sav) buyurdular ki: "Sizden önce yaşayanlardan bir tüccar vardı. Halka borç verirdi. Borçluları arasında fakir görürse hizmetçilerine: "Onun borcundan vazgeçiverin, böylece Allah`ın da bizim günahlarımızdan vazgeçeceğini umarız" derdi. Allah da onun günahlarından vazgeçti." HadisNo : 1936 Fasil : BORÇ VE ÖDEME ADABI BÖLÜMÜ Konu : Borç Ve Ödeme Adabına Dair Ravi : Ebu Hüreyre Hadis : Diğer bir rivayette şöyle gelmiştir: "Resulullah (sav) buyurdular ki: "Bir adam hiç hayır amelde bulunmadı. Ancak halka borç verir ve borcunu toplayan elçisine: "Kolay ödeyecekten (zenginden) al, zor ödeyecekten (fakirden) alma, vazgeç. Ola ki Allah da bizim günahlarımızdan vazgeçer" derdi. Allahu Teala hazretleri bunun üzerine: "Haydi senin günahlarından vazgeçtim" buyurdu." HadisNo : 1937 Fasil : BORÇ VE ÖDEME ADABI BÖLÜMÜ Konu : Borç Ve Ödeme Adabına Dair Ravi : Ebu Katade Hadis : Anlattığına göre, Ebu Katade, bir boçlusunu (para taleb etmek üzere) aramıştı. O, kendisinden gizlendi. Bilahare adamı buldu. Ancak: "Dardayım" dedi. Bunun üzerine: "Allah`a yemin eder misin?" diye sordu. Borçlu: "Vallahi" diye yemin etti. Ebu Katade: "Ben Resulullah (sav)`ın, "Kim Allah`ın kendisini kıyamet gününün sıkıntısından kurtarmasını isterse darda olana nefes aldırsın veya tamamen bağışlayıversin" dediğini işittim" dedi. HadisNo : 1938 Fasil : BORÇ VE ÖDEME ADABI BÖLÜMÜ Konu : Borç Ve Ödeme Adabına Dair Ravi : Ebu Hüreyre Hadis : Resulullah (sav)`da bir adamın (parası ödenmemiş) bir devesi vardı. Borcunu istemeye geldi. Bu sırada kaba sözler sarfetti, hatta Ashabtan bazıları haddini bildirmek istedi. Ancak Resulullah (sav) buna meydan vermeyip: "Bırakın onu! Hak sahibinin konuşma hakkı vardır" buyurdu, sonra da: "Devesini verin!" diye emretti, (ilgililer) devesini aradılarsa da bulamadılar. Fakat onunkinden daha değerli bir deve buldular. Aleyhissaltu vesselam Efendimiz: "Bunu verin" dedi. Adam: "Bana borcunu tam ödedin, Allah da sana ödesin" dedi. Aleyhissalatu vesselam: "En hayırlınız, borcunu en iyi ödeyendir!" buyurdu. HadisNo : 1939 Fasil : BORÇ VE ÖDEME ADABI BÖLÜMÜ Konu : Borç Ve Ödeme Adabına Dair Ravi : Ebu Katade Hadis : Resulullah (sav)`a namazını kıldırıvermesi için bir adamın cenazesi getirildi. Aleyhissalatu vesselam: "Onun üzerinde borç var, arkadaşınızın namazını siz kılın!" buyurdu. Ben: "(Borç) benim üzerime olsun, ey Allah`ın Resulü" dedim. "Sadakatle mi?" dedi. "Sadakatle!" dedim. Bunun üzerine cenazenin namazını kıldı." HadisNo : 1940

[next] Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Ağacı Ve Köleyi Satmak Ravi : İbnu Ömer Hadis : Hz. Peygamber (sav)`ın şöyle sölediğini işittim: "Kim döllemesi yapılmış bir hurmalık satarsa (bir başka rivayette satın alırsa) bunun meyvesi satana aittir. Satın alan kendisinin olacak diye şart koşmuşsa o hariç (bu durumda meyve müşterinindir). Kim de bir köle satarsa, kölenin malı satanındır, burada da satın alan "benim olacak" diye şart koşmuşsa o hariç, bu takdirde kölenin malı varsa müşterinin olur." HadisNo : 388 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Ağacı Ve Köleyi Satmak Ravi : Cabir Hadis : Hz. Peygamber (sav) buyurdular ki: "Bir din kardeşine yemiş satsan sonra da buna bir afet gelse, ondan bir şey alman sana helal olmaz. Kardeşinin malını hakkın olmadığı halde nasıl alırsın?" (Bir başka rivayette: "Resulullah (sav), afetle gelen zararın hesaptan düşülmesini emretti" demiştir.) HadisNo : 389 [next] Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Aldatmaya Dair Ravi : İbnu Ömer Hadis : Bir adam, Resulullah (sav)`a gelerek alış-verişte aldatıldığını söyledi. Resulullah (sav) kendisine: "Alış-veriş yaptığın kimseye; Aldatmaca yok! de" buyurdu. HadisNo : 257 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Aldatmaya Dair Ravi : Abdülmecid İbnu Vehb Hadis : Bana, el-Adda İbnu Halid (ra): "Resulullah (sav)`nın bana yazdığı bir mektubu sana okuyayım mı?" dedi. Ben: "Memnuniyetle!" deyince bir mektup çıkardı. Mektupta şunlar yazılı idi: "Bu, el-Adda İbnu Halid İbni Zehve`nin Muhammed (sav)`den satın aldığı şeyi tevsik eder, el-Adda ondan bir köle veya cariye satın aldı. Kölede, ne herhangi bir hastalık, ne (zina, hırsızlık, kaçma gibi) bir düşkünlük ne de (satışını gayr-ı meşru kılan hürr asıllı bulunmak, emanet ve rehin olarak verilmiş olmak gibi) haramlık yoktur. Bu Müslümanın Müslümana satışıdır." HadisNo : 258 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Aldatmaya Dair Ravi : İbnu Ebi Evfa Hadis : Bir adam çarşıya satmak üzere mal koydu. Müslümanlardan biri alıcı çıkınca, onu ikna için, "senin vermediğin parayı ödedim" diye Allah`a kasem etmişti. Bunun üzerine şu ayet nazil oldu: "Allah`ın ahdini ve yeminlerini az bir değere değişenler var ya, işte onların ahirette bir payları yoktur. Allah, kıyamet günü, onlara hitab etmeyecek, onlara bakmayacak, onları temize çıkarmayacaktır. Elem verici azab onlar içindir" (Al-i İmran, 77) HadisNo : 259 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Aldatmaya Dair Ravi : Amr İbnu Dinar Hadis : Nevvas adında biri vardı. Yanında su içme hastası bir deve vardı, İbnu Ömer (ra) bu deveyi ortağından satın aldı. Ortağı kendisine uğrayınca: "Şu devemiz var ya onu sattık" dedi: Ortağı "kime" deyince "şu şu evsafta bir yaşlıya" diye tarif etti. Ortağı: "Öylemi, amma da yaptın, vallahi o zat İbnu Ömer`dir" dedi: "Sonra İbnu Ömer (ra)`e gelerek: "Ortağım sana su içme hastası bir deve satmış, durumunu da sana söylememiş" dedi. İbnu Ömer: "öyleyse götür onu" dedi. Adam götürmek üzere tutunca: "Bırak deveyi, Resulullah (sav)`ın hükmüne razıyız, sirayet yoktur" buyurdu. HadisNo : 260 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Aldatmaya Dair Ravi : Ebu Hüreyre Hadis : Resulullah (sav) çarşıda bir yiyecek yığınına rastlayınca elini yığına daldırıp çıkardı. Parmaklarına rutubet bulaştı. Adama: "Ey satıcı nedir bu?" diye çıkıştı. Adam: "Ey Allah`ın Resulü, yağmur ıslattı,deyince: "Bu yaşlığı üste getirip, herkesin görmesini sağlıyamaz miydin? Kim bizi aldatırsa o bizden değildir" buyurdu. HadisNo : 261 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Aldatmaya Dair Ravi : Ebu Hüreyre Hadis : Ebu Davud ve Tirmizi`nin rivayetlerinde şu ziyade mevcuttur: "Resulullah (sav)`a "elini yığına daldır" diye vahyedildi, o da elini daldırdı. Yığın ıslaktı. "Aldatan bizden değildir" buyurdu." HadisNo : 262 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Aldatmaya Dair Ravi : Ukbe İbnu Amir Hadis : Müslüman bir kimsenin, bir malda kusur olduğunu bildiği halde, müşteriye haber vermeden satması haramdır. (Buhari, bunu bir babın başlığında kaydetmiştir.) HadisNo : 263 [next] Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Alım-Satımı Caiz Olmayan Eşyalar Hakkında Ravi : İbnu Ömer Hadis : Hz. Ömer (ra) buyurdu ki: "Efendisinden çocuk doğuran cariyeyi efendisi artık satamaz, hibe edemez, miras olarak da bırakamaz. Hayatta kaldığı müddetçe ondan istifade eder. Ölecek olursa cariye hür olur." HadisNo : 240 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Alım-Satımı Caiz Olmayan Eşyalar Hakkında Ravi : Cabir Hadis : Biz Hz. Peygamber (sav) ve Hz. Ebu Bekir (sav) zamanında ümmü veled`i satardık. Hz. Ömer bu alış-verişten bizi yasaklayınca terk ettik." İbnu`l-Esir: "Bu rivayeti ana kaynaklarda (Usul) göremedim" der. HadisNo : 241 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Alım-Satımı Caiz Olmayan Eşyalar Hakkında Ravi : İbnu Ömer Hadis : Resulullah (sav) vela`nın alım-satımını ve hibe edilmesini yasakladı." (Bazı alimler, hadisteki "... hibe edilmesini..." kısmının, Hz. Peygamber (sav)`ın sözü olamayacağnı iddia etmişlerdir.) HadisNo : 242 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Alım-Satımı Caiz Olmayan Eşyalar Hakkında Ravi : İlyas İbnu Abdillah Hadis : "Hz. Peygamber (sav)`nın suyun satılmasını yasakladığını" rivayet etmiştir. HadisNo : 243 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Alım-Satımı Caiz Olmayan Eşyalar Hakkında Ravi : Cabir Hadis : Resulullah (sav) suyun fazlasını satmayı yasaklamıştır. HadisNo : 244 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Alım-Satımı Caiz Olmayan Eşyalar Hakkında Ravi : Ebu Hüreyre Hadis : Resulullah (sav)`in: "Ot satmak maksadıyla suyun fazlası satılmaz" dediğini rivayet etmiştir. HadisNo : 245 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Alım-Satımı Caiz Olmayan Eşyalar Hakkında Ravi : Hadis : Ota mani olmak maksadıyla suyun fazlasına mani olmayın. HadisNo : 246 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Alım-Satımı Caiz Olmayan Eşyalar Hakkında Ravi : Amra Bintu Abdirrahman Hadis : Resulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Kuyu suyunun fazlası yasaklanamaz" HadisNo : 247 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Alım-Satımı Caiz Olmayan Eşyalar Hakkında Ravi : Hadis : Muhacirlerden bir kişi şunu anlatmıştır: Hz. Peygamber (sav)`le birlikte üç defa gazveye katıldım. Onun şöyle söylediğini işittim: "Müslümanlar üç şeyde ortaktırlar: Suda, otda ve ateşte." HadisNo : 248 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Alım-Satımı Caiz Olmayan Eşyalar Hakkında Ravi : Büheysetu`l-Fezariyye Hadis : Babam, Resulullah (sav)`dan izin isteyerek kendisi ile kamisi arasına girdi. Resulullah (sav)`ı öpüyor ve kucaklıyordu. Sonra: "Ey Allah`ın Rasülü yasaklanması yasak olan şey nedir? bana söyle" dedi. Resulullah (sav): "Tuz!" dedi. Babam tekrar sordu: "Başka ne var?" Resulullah (sav): "Ateş!" dedi. Sonra tekrar sordu: "Ey Allah`ın Resulü yasaklanması, helal olmayan şey nedir?" Resulullah (sav): "Hayır yapman kendine hayırdır" cevabını verdi. HadisNo : 249 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Alım-Satımı Caiz Olmayan Eşyalar Hakkında Ravi : Ebu Ümame Hadis : Resulullah (sav) buyurdular ki: "Şarkıcı cariyeleri satmayın, satın da almayın. Onlara (musiki) de ögretmeyin. Onları alıp satmak şartıyla yaptığınız ticarette hayır yoktur, onlar için ödenen para haramdır" Resulullah (sav) ilave etti: "Şu ayet bu gibiler hakkında nazil olmuştur: "İnsanlardan bazıları, bir bilgisi olmadığı halde, Allah yolundan saptırmak için boş sözlere müşteri çıkarlar. Allah yolunu alaya alırlar, işte bunlara alçaltıcı bir azab vardır." (Lokman 6) HadisNo : 250 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Alım-Satımı Caiz Olmayan Eşyalar Hakkında Ravi : Ebu Said Hadis : Resulullah (sav) taksimden önce ganimetin satılmasını yasakladı. HadisNo : 251 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Alım-Satımı Caiz Olmayan Eşyalar Hakkında Ravi : İbnu Ömer Hadis : Cahiliye insanları, devenin etini, karnındakinin hamileliği vaktine satarlarda "karnındakinin hamileliği" devenin karnındakini doğurması, doğanın da büyüyüp hamile kalmasıdır. Resulullah (sav) bu alış-verişi yasakladı." Buharfnin bir rivayetinde "...sonra karnındaki de doğar" denir. HadisNo : 252 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Alım-Satımı Caiz Olmayan Eşyalar Hakkında Ravi : İbnu Abbas Hadis : Resulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Ödemenin, karnındakinin doğumuna tehiri riba (faiz)dır." HadisNo : 253 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Alım-Satımı Caiz Olmayan Eşyalar Hakkında Ravi : Cabir Hadis : Resulullah (sav) erkek deveye (parayla) çekmeyi yasakladı." HadisNo : 254 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Alım-Satımı Caiz Olmayan Eşyalar Hakkında Ravi : Enes Hadis : Hassan (ra), Ebu Talha (ra)`nın tasadduk ettiği Beyruha adlı bahçeden hissesine düşen kısmı (Hz. Muaviye`ye yüzbin dirheme) satmıştı. Kendisine: "Ebu Talha`nın sadakasını satıyor musun?" dediler. Şu cevabı verdi: "Yani bir sa` hurmayı, bir sa` para mukabilinde satmayayım mı?" HadisNo : 255 [next] Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Alım-Satımın Adabına Dair Müteferrik Hadisler Ravi : Ebu Hüreyre Hadis : Resulullah (sav) buyurdular: "Allah`ın en çok sevdiği yerler mescidlerdir. Allah`ın en ziyade nefret ettiği yerler de çarşı ve pazarlardır." HadisNo : 211 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Alım-Satımın Adabına Dair Müteferrik Hadisler Ravi : Selman Hadis : Elinden geliyorsa, çarsıya ilk giren olma. Oradan son çıkan da olma. Çünkü çarşı, şeytanın, (insanları şaşırtmak için kıyasıya) savaş verdiği yerdir, bayrağı da orada dalgalanır." HadisNo : 212 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Alım-Satımın Adabına Dair Müteferrik Hadisler Ravi : Ömer Hadis : "Bizim çarşımızda dini bilen kimseler satıcılık yapsın" buyurmuştur. HadisNo : 213 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Alım-Satımın Adabına Dair Müteferrik Hadisler Ravi : Ebu`d-Derda Hadis : Ben, Şam`daki Ümeyye Camii`nin merdivenlerinde bir dükkan sahibi olup, her gün elli dinar kazanıp Allah yolunda harcamak ve bu esnada namazlarımı da hep cemaatle kılmak, Allah`ın helal kıldıklarını da haram etmemek şartlarını arzulamaktan ziyade, Allahu Tealanın, haklarında: "...o kimseler ki ne bir ticaret ne de bir alış veriş onları Allah`ı zikretmekten alıkoymaz" (Nur, 36) övgüsünü kullandığı kimselerden olmamaktan korkarım." HadisNo : 214 [next] Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Alış-Verişte Ve İkalede Kolaylık Ravi : Cabir Hadis : Hz. Peygamber (sav) buyurdular ki: "Satışında, satın alışında, borcunu ödeyişinde cömert ve kolaylaştırıcı davranan kimseye Allah rahmetini bol kılsın." (Tirmizi`nin rivayeti şöyledir: "Allah, sizden önce yaşamış olan bir kimseye rahmetiyle muamele etti. Çünkü bu adam satınca kolaylık gösterir, satın alınca kolaylık gösterir, alacağını isteyince (kabalık ve sertlik değil, anlayış ve) kolaylık gösterirdir") HadisNo : 199 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Alış-Verişte Ve İkalede Kolaylık Ravi : Ebu Hüreyre Hadis : Resulullah (sav) şöyle buyurur: "Allah, satıştaki müsamahayı, satın alıştaki müsamahayı, ödemedeki müsamahayı sever" HadisNo : 201 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Alış-Verişte Ve İkalede Kolaylık Ravi : Huzeyfe ve Ebu Mes`ud el-Bedri Hadis : Resulullah (sav)`ın şöyle söyediğini işittiklerini anlatırlar; "Sizden önce yaşamış olan birisine, ruhunu kabzetmek üzere melek gelmiş idi, sordu: "Bir hayır işledin mi?" Adam: "Bilmiyorum" diye cevapladı. Kendisine tekrar: "Hele bir düşün (belki hatırlarsın) dendi. Adam: "Bir şey hatırlamıyorum, ancak dünyada iken, insanlarla alış-veriş yapardım. Bu muamelelerimde zengine ödeme müddetini uzatır, fakire de (ödeme işlerinde müsamaha ve bazı eksikliklerini bağışlamak suretiyle) kolaylık gösterirdim" dedi. Allah onu (bu kadarcık iyiliği sebebiyle affedip) cennetine koyduk. HadisNo : 202 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Alış-Verişte Ve İkalede Kolaylık Ravi : Amra Bintu Abdirrahman Hadis : Bir adam bir meyve bahçesinin meyvelerini toptan satın aldı. Meyveyi toplayıp miktarını tayin edince, tahmin edilenden noksan buldu. Bahçe sahibini görerek eksik çıkan kısmı hesaptan düşmesini veya alım-satım akdinden dönmesini taleb etti. Fakat adam teklif edilenleri kabul etmemeye yemin etti. Bunun üzerine müşterinin annesi, Hz. Peygamber (sav)`e müracaat ederek durumu arzetti. Resulullah (sav): "O adam, hayır yapmamaya yemin etmiştir" buyurdu. Bu sözü işiten bahçe sahibi Hz. Peygamber (sav)`e gelerek: "Ey Allah`ın Resulü, talebini kabul ettim" dedi. HadisNo : 203 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Alış-Verişte Ve İkalede Kolaylık Ravi : Ebu Hüreyre Hadis : Resulullah (sav) buyurdu ki: "Kim bir Müslümanm ikalesini (yani alım-satım akdini feshetmesini) kabul ederse, Allah da onu düşmekten kurtarır" HadisNo : 204 [next] Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Ayıp Sebebiyle Malı Geri Vermeye Dair Ravi : Aişe Hadis : Bir adam bir köle satın aldı. Köle, Allah`ın dilediği kadar (bir müddet) adamın yanında ikamet etti. Sonra adam kölede bir kusur tesbit etti. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav)`e gelerek şikayette bulundu ve eski sahibine iade etti. Eski sahibi: "Ey Allah`ın Resulü, (yanında kaldığı müddetçe) kölemi kullandı, ondan istifade etti" dedi. Resulullah (sav): "Harac (menfaat), zamin (kefil) olana aittir" buyurdu. HadisNo : 383 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Ayıp Sebebiyle Malı Geri Vermeye Dair Ravi : Hadis : Nesai`nin bir rivayeti şöyledir: Resulullah (sav) menfaatin, zamin olana aid olduğuna hükmetti ve zamin olmayan kimsenin menfaat talebini yasakladı. Tirmizi hazretleri, "Menfaat, zamin olana aittir" sözünü şöyle açıkladı: "Burada zamin o kimsedir ki, bir köle satın alır, bir müddet onu hizmetlenir, sonra onda bir kusur tesbit eder ve bu sebeple köleyi satıcısına iade eder. Bu durumda, köleden hasıl olan menfaat müşteriye aittir. Zira köle, şayet helak olsaydı, müşterinin malı olarak helak olacaktı. Buna benzeyen bütün meselelerde menfaat, zamin olana aittir." HadisNo : 384 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Ayıp Sebebiyle Malı Geri Vermeye Dair Ravi : Ukbe İbnu Amir Hadis : Resulullah (sav) buyurdu ki: "Kölenin müddeti üç gündür. Şayet müşteri, bir hastalığa rastlarsa, herhangi bir delil ibraz etmeden köleyi satana geri verir. Üç günden sonra hastalığa rastlarsa, bu hastalığın, satın aldığı zamana ait olduğu hususunda delil ibraz etmesi gerekir." HadisNo : 385 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Ayıp Sebebiyle Malı Geri Vermeye Dair Ravi : Ebu Seleme İbnu Abdirrahman İbni Avf Hadis : Abdurrahman İbnu Avf (ra), Asım İbnu Adiy`den bir cariye almıştı. Cariyenin evli olduğunu anladı ve derhal geri verdi." HadisNo : 386 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Ayıp Sebebiyle Malı Geri Vermeye Dair Ravi : İbnu Ömer Hadis : Anlattığına göre, kendisi, sekizyüz dirheme bir köle satar ve satarken "kusursuz" olduğunu söyler. Ancak, satın alan kimse bilahere: "Kölede bir hastalık var bana söylemedin" der. İhtilaf Hz. Osman (ra)`a götürülür. Adam: "Kölede hastalık olduğu halde, haber vermeksizin bana sattı" der. Abdullah (ra): "Ben onu kusursuz olarak sattım" der. Hz. Osman (ra) sattığı zaman kölede kusur olduğunu bilmediğine dair yemin etmesine hükmetti. Abdullah yemin etmekten imtina ederek, köleyi geri aldı. Köle yanında sıhhatine kavuştu. Sonra onu yeniden sattı ve bu sefer binbeşyüz dirhem aldı. HadisNo : 387 [next] Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Bey`u`l-Garar Ve Diğerleri Hakkında Ravi : Ebu Hüreyre Hadis : Hz. Peygamber (sav) bey`u`l-garar ve bey`u`l-hasatı yasakladı." HadisNo : 285 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Bey`u`l-Garar Ve Diğerleri Hakkında Ravi : Ali Hadis : Halk öyle çetin devirler yaşayacak ki, o zaman zenginler, kendilerine emredilmediği halde, cimriliklerinden, ellerindekileri çok sıkı tutacaklar. Cenab-ı Hakk: "Aranızdaki fazileti unutmayın" buyurmaktadır (Bakara 237). Resulullah (sav) da şunları yasaklamıştır: Bey`u`l-muzdar`ı, bey`u`l-garar`ı, (meçhulün satışı) ve salahı ortaya çıkmadan meyve satışını." HadisNo : 286 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Bey`u`l-Garar Ve Diğerleri Hakkında Ravi : Cabir Hadis : Hz. Peygamber (sav): "Köylü adına şehirli satış yapmasın" dedi ve ilave etti: "Bırakın insanları, Allah birinin sebebiyle diğerini rızıklandırsın" buyurdu. HadisNo : 287 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Bey`u`l-Garar Ve Diğerleri Hakkında Ravi : Enes Hadis : Resulullah (sav) ana baba bir kardeş bile olsa şehirlinin köylü adına satış yapmasını menetti." HadisNo : 288 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Bey`u`l-Garar Ve Diğerleri Hakkında Ravi : Enes Hadis : Ebu Davud ve Nesai`den gelen bir başka rivayette şöyle buyurulur; "Şehirlinin köylü adına satış yapması yasaktır, şehirli köylünün kardeşi veya babası bile olsa." Ebu Davud`un Hz. Enes (ra) yaptığı bir başka rivayet şu ziyadeyi ihtiva eder: Şöyle denirdi: "Şehirli köylü yerine satmasın." Bu özlü, cami bir sözdür "Şehirli köylü için hiçbir şey satmasın, köylü adına safın da almasın" demektir. HadisNo : 289 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Bey`u`l-Garar Ve Diğerleri Hakkında Ravi : İbnu Ömer Hadis : Hz. Peygamber (sav) şöyle emrettiler: "Satıcılar mallarını çarşıya indirmezden önce yolda karşılayıp alış-veriş yapmayın." (Tirmizi ve Muvatta dışındakilerde tahric edilmiştir.) Ebu Davud hadisin baş kısmında şu ziyadeye yer verir: Birbirinizin alış-verişine karşı alış-veriş yapmayın. (Pazara giden) malı yolda karşılamayın. HadisNo : 290 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Bey`u`l-Garar Ve Diğerleri Hakkında Ravi : İbnu Ömer Hadis : Hz. Peygamber (sav) satıcının malını övmesini ve daha pazara varmadan malın yolda satın alınmasını veya şehirlinin köylü adına satış yapmasını yasakladı" buyrulur. (Bir başka rivayette de sadece "malın daha pazara varmadan satın alınmasını yasakladı" denmektedir.) HadisNo : 291 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Bey`u`l-Garar Ve Diğerleri Hakkında Ravi : İbnu Abba Hadis : Hz. Peygamber (sav) buyurdu ki: "Pazara binerek (uzaktan) gelenleri yolda karşılamayın. Şehirli, köylü adına alım-satım yapmasın." Tavus, İbnu Abbas (ra)`tan sordu: "Şehirli köylü adına alım-satım yapmasın" sözünden maksat nedir? İbnu Abbas: "Onun adına simsarlık yapmasın (yani ücret mukabili alım-satım işlemini yapmasın)." HadisNo : 292 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Bey`u`l-Garar Ve Diğerleri Hakkında Ravi : Ebu Hüreyre Hadis : Resulullah (sav), celeb malın pazara gelmeden önce karşılanmasını yasakladı. Kim onu yolda karşılar ve satın alırsa, malın sahibi pazara gelince muhayyerdir (satıştan vazgeçebilir). HadisNo : 293 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Bey`u`l-Garar Ve Diğerleri Hakkında Ravi : Ebu Hüreyre Hadis : Resulullah (sav) bir satışta iki satışı yasakladı. HadisNo : 294 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Bey`u`l-Garar Ve Diğerleri Hakkında Ravi : Hadis : Ebu Davud`da gelen rivayet şöyledir: "Bir satışta iki satış yapan kimseye en düşük olanı (helal)dır. Aksi halde ribadır." HadisNo : 295 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Bey`u`l-Garar Ve Diğerleri Hakkında Ravi : Hadis : İmam Malik (ra)`ten anlatıldığına göre ona şu durum ulaşmıştır: "Adamın biri diğer birisine: "Bana şu deveyi peşin parayla sat, ben de sana vade ile satayım" der. Adam bu tarz alış-veriş hakkında İbnu Ömer`e sorar, İbnu Ömer hoşlanmaz ve adamı bu işten nehyeder." HadisNo : 296 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Bey`u`l-Garar Ve Diğerleri Hakkında Ravi : İbnu Ömer Hadis : Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "Birinizin satışı üzerine başkanız satış yapmasın." HadisNo : 297 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Bey`u`l-Garar Ve Diğerleri Hakkında Ravi : Hadis : Nesai`den gelen bir rivayette de şöyle buyurulmuştur: "Kişi, kardeşi, satın alma işini kesinliğe kavuşturuncaya veya, tamamen vazgeçinceye kadar araya girip alış-verişte bulunmasın." HadisNo : 298 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Bey`u`l-Garar Ve Diğerleri Hakkında Ravi : Ebu Hüreyre Hadis : Resulullah (sav) şehirlinin köylü adına alış-veriş yapmasını, alıcı olmadığı halde alıcı imiş gibi görünüp yüksek fiyat vererek fiyat artırmayı, iki kimsenin başlattığı alış-veriş muamelesi kesinlik kazanıp tamamlanmadan bir başkasının aynı mal üzerinde alış-verişe girişmesini, bir kız istetilmiş iken ona talib olmayı, bir kadının, -kız kardeşinin kabındakini almak için- kocasına onu boşamasını taleb etmesini yasakladı." HadisNo : 299 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Bey`u`l-Garar Ve Diğerleri Hakkında Ravi : Hadis : Ebu Davud`dan gelen bir başka rivayette şöye denmiştir: "Deve ve davarın sütunu memesinde bekletmeyin. Kim böyle (memede sütü bekletilmiş) bir hayvanı satın alırsa, sağdıktan sonra muhayyerdir: Memnun kalırsa hayvanı alıkor, memnun kalmazsa hayvanı iade eder ve (sağdığı süte karşılık olmak üzere) bir sa` hurma verir." HadisNo : 300 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Bey`u`l-Garar Ve Diğerleri Hakkında Ravi : İbnu Abbas Hadis : Resulullah (sav) buyurdular ki: "Pazara gitmekte olan malı önceden karşılamayın. Hayvanların sütunu memelerinde (günlerce bekleterek) biriktirmeyin. Bir birinize karşı (müşteriyi kızıştırmak için alıcı olmadığınız halde, yüksek fiyat vererek) malın değerini artırmayın." HadisNo : 301 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Bey`u`l-Garar Ve Diğerleri Hakkında Ravi : Abdullah İbnu Amri`bni`l-As Hadis : Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurdular: "Hem veresiye hem satış helal olmaz. Bir satışta iki şart da helal değildir. Zimmette olmayanın karı yoktur. Yanında bulunmayan malın satışı yoktur." (Tirmizi, hadisin sahih olduğunu söyledi) HadisNo : 302 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Bey`u`l-Garar Ve Diğerleri Hakkında Ravi : Cabir Hadis : Resulullah (sav) miktarı bilinmeyen kuru hurma yığınını, miktarı belli kuru hurma ile satmayı yasakladı. HadisNo : 303 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Bey`u`l-Garar Ve Diğerleri Hakkında Ravi : Hadis : Nesai`nin bir diğer rivayetinde şöyle denmiştir: "Yiyecek yığını, yiyecek yığını mukabilinde satılmaz. Yiyecek yığını, miktarı belli yiyecek mukabilinde satılmaz." HadisNo : 304 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Bey`u`l-Garar Ve Diğerleri Hakkında Ravi : Ebu Eyyüb Hadis : Resulullah (sav)`ı dinledim, diyordu ki: "Kim çocuğuyla annesi arasını ayırırsa kıyamet günü Allah (celle celaluhu) sevdikleriyle onun arasını ayırır." HadisNo : 305 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Bey`u`l-Garar Ve Diğerleri Hakkında Ravi : Ali Hadis : (Satş sebebiyle cariye bir) anne ile çocuğunun arası ayırmıştı. Resulullah (sav) bunu yasakladı ve satışı bozdu. HadisNo : 306 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Bey`u`l-Garar Ve Diğerleri Hakkında Ravi : Ali Hadis : Hz. Peygamber (sav) bana, kardeş iki köle hediye etti. Bunlardan birini sattım. Resulullah (sav) bir ara sordu: "Köleler ne yapıyorlar?" Ben durumu söyledim. Bunun üzerine bana: "Satışı boz, satışı boz" buyurdu. HadisNo : 307 [next] Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Bina Bölümü Ravi : İbnu Ömer Hadis : Ben Resulullah (sav)`la beraber iken kendi elimle bir ev yapmıştım. Bu ev beni yağmura karşı korumaya, güneşe karşı da gölgelemeye yetiyordu. Bunun inşasında Cenab-ı Hakk`ın mahlukatından hiçbirinin yardımını da görmemiştim. HadisNo : 401 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Bina Bölümü Ravi : İbnu Ömer Hadis : Bir başka rivayette: "Resulullah (sav)`ın vefatından beri tuğla üzerine tuğla da koymuş değilim" der. HadisNo : 402 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Bina Bölümü Ravi : Kays İbnu Ebi Hazım Hadis : Habbab İbnu`l-Eret (ra)`e geçmiş olsun ziyaretine geldik. Karnına tam yedi yerden dağ vurmuştu. Bize: "Bizden önce gelip geçen arkadaşlarımız var ya, dünya onların sevaplarından hiçbir şey noksanlaştırmadı. Biz ise onlardan sonra öyle dünyalığa erdik ki, koruyacak yer bulamayarak toprağa (bina inşaatına) yatırdık. Halbuki sıkıntılı dönemde, (öyle anlar oldu ki) eğer Resulullah (sav) yasaklamasaydı, ölmeyi temenni edecektik" dedi. Bir başka gelişlerimizde Habbab`ı kendine ait bir duvarı inşa ederken görmüştük de şöyle buyurmuştu: "Müslüman harcadığı her şey için sevaba erer, ancak şu inşaat işi hariç." HadisNo : 403 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Bina Bölümü Ravi : Enes Hadis : Resulullah (sav) buyurdular ki: "Nafaka için harcananın hepsi Allah yolunda harcanmış gibidir, bina için harcanan müstesna, bunda hayır yoktur." HadisNo : 404 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Bina Bölümü Ravi : Enes Hadis : Bir gün Resulullah (sav) yanında biz olduğumuz halde (gezintiye) çıktı. Derken, etrafındaki binalara rağmen (daha yüksek olduğu için) sivrilen bir kubbe görmüştür "Bu da ne?" diye sordu. "Ensardan falancaya ait dendi. Resulullah (sav) sükut buyurdu, ancak binaya karşı içinden hoşnutsuz olmuştu. Bir müddet sonra, sahibi geldi. Hz. Peygamber (sav)`e cemaatin içinde selam verdi. Resulullah (sav) yüzünü çevirdi ve selamını almadı. Tekrar tekrar selam verdi ise de aynı şekilde davranarak selamını almadı. Adam anladı ki Resulullah (sav) kendisine kızgındır ve yüz çevirmektedir. Durumu arkadaşlarına açarak: "Allah`a kasem olsun, Resulullah (sav)`ın bakışını iyi bulmuyorum. Hakkımda ne olup bitti, bilemiyorum da" dedi. Kendisine: Gezinirken kubbeni gördü. "Bu kimin?" dedi. Sana ait olduğunu haber verdik" dediler. Adam hemen dönüp, kubbesini yıktı, öyle ki yerle bir etti. Resulullah (sav) bir başka gün yine gezintiye çıktı. Kubbeyi göremeyince: "Kubbeye ne oldu?" diye sordu. Kubbe sahibiyle olup biten gelişmeler haber verildi. Bunun üzerine Resulullah (sav) "Bilin ki, zaruri olmayan her bina, sahibine bir vebaldir" buyurdu. HadisNo : 405 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Bina Bölümü Ravi : Abdullah İbnu Amr İbni`l`As Hadis : Ben, ahşab evimi tamir için çamurlamakla meşguldüm. Resulullah (sav) bana uğradı ve: "Bu da ne Ey Abdullah?" buyurdu. Ben: "Evin tamiriyle meşgulüm" dedim. "Ölüm(ün gelmesi) ve bu ev(in yıkılmasın)dan daha çabuktur" buyurdu. (Bir rivayette: "Ben emr-i Hakk`ın gelmesini bun(un yıkılmasın)dan daha çabuk görüyorum" buyurmuştur) HadisNo : 406 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Bina Bölümü Ravi : Dükeyn İbnu Said el-Müzeni Hadis : Yiyecek istemek üzere Resulullah (sav)`a uğradık. Hz. Ömer (ra)`e seslenerek: "Ey Ömer git, istediklerini ver" emretti, Hz. Ömer bizi bir odaya çıkardı. Hücresinden anahtarı çıkardı ve kapıyı açtı. HadisNo : 407 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Bina Bölümü Ravi : Ebu Hüreyre Hadis : Resulullah (sav) buyurdular ki: "Yol hususunda ihtilaf ederseniz genişliğini yedi zira yapın." HadisNo : 408 [next] Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Cimrilikle İlgili Bölüm Ravi : Ahnef İbnu Kays Hadis : Ben Kureyş`ten bir grubla oturuyordum. Oradan Ebu Zerr (ra) geçti. Şöyle diyordu: "Mal biriktirenleri, cehennem ateşinde kızdınlan taşlarla müjdele. Bu kızgın taşlar onların her birinin memelerinin uçlarına konacak, ta kürek kemiklerinden çıkacak; kürek kemiklerine konacak, ta meme uçlarından çıkacak. (Böylece) çalkalanıp duracaklar" dedi. Bu konuşmayı dinleyenler başlarını indirdiler. Onlardan hiçbirinin bu adama cevap verdiğini görmedim. Bunun üzerine adam dönüp gitti. Ben de peşinden onu takip ettim. Nihayet bir direğin dibine oturdu. "Bu adamların, senin kendisine söylediklerinden hoşlanmadıklarını görüyorum" dedim. Şu cevabı verdi: "Bunların hakikaten hiçbir şeye aklı ermiyor. Dostum Ebu`l-Kasım (sav) bir keresinde beni çağırdı. Yanına varınca bana: "Uhud`u görüyormusun?" dedi. "Evet görüyorum" dedim. Bunun üzerine: "Bunun kadar altınım olmasını istemem, (olsaydı) üç dinar müstesna hepsini infak ederdim" buyurdu. Ebu Zerr (ra) önceki sözünü te`kiden: "Bu (Kureyşliler var ya) dünyayı topluyorlar hiçbir şeye akılları ermiyor" dedi. Ben: "Seninle bu Kureyşli kardeşlerinin arasında ne var ki, onların yanına uğramıyor, onlardan birşey almıyorsun?" dedim. Ebu Zerr: "Hayır! Rabbine yemin ederim, taa Allah ve Resulüne kavuşuncaya kadar ben onlardan ne dünyalık isterim ne de kendilerine din namına bir şey sorarım" dedi. Ben tekrar: "Şu ihsan meselesi hakkında ne dersin?" dedim. "Sen onu al. Çünkü, bugün onda bir nafaka var. Ancak, bu ihsan dinin karşılığında yapılırsa, bırak alma" dedi. HadisNo : 390 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Cimrilikle İlgili Bölüm Ravi : Ahnef İbnu Kays Hadis : Bir başka rivayette şöyle denmiştir: (Ebu Zerr (ra)`den naklen) Ben Resulullah (sav)`la beraber yürüyordum. O, Uhud dağına bakıyordu. Bir ara: "Evimde üç gece kalacak altınım olsun istemem. Ancak üzerimdeki bir borç sebebiyle tek dinarı koruyabilir, geri kalanın da Allah`ın kullarına şöyle şöyle dağıtılmasını emrederdim" dedi ve elleriyle önüne, sağma soluna dağıtma işareti yaptı. HadisNo : 391 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Cimrilikle İlgili Bölüm Ravi : Ebu Zerr Hadis : Hz. Peygamber (sav) Kabe`nin gölgesinde otururken yanına geldim. Beni görünce: "Kabe`nin Rabbine kasem olsun onlar zararda" buyurdu. Ben: "Ey Allah`ın Resulü, annem babam sana feda olsun, onlar kimlerdir?" dedim. Buyurdu ki: "Onlar malca çok olanlardır. Ancak -eliyle ön, arka, sağ ve sol taraflarını göstererek- şöyle şöyle bol bol vermelerini emredenler müstesna" dedi ve hemen ilave etti: "Böyleleri ne kadar az! Şunu bilin ki, devesi, sığırı, davarı olup da zekatını vermeyen her insan kıyamet günü, o malları, mümkün olan en iri ve en semiz şekilde karşısına çıkıp, sırayla boynuzlarıyla toslayacak, ayaklarıyla çiğneyecek. Sonuncusu da bu muameleyi yapınca birinci tekrar başlayacak. Bu hal, insanlar arasındaki hüküm bitinceye kadar devam edecek" HadisNo : 392 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Cimrilikle İlgili Bölüm Ravi : İbnu Ömer Hadis : Bir gün Resulullah (sav) bize hitab ederek şöyle buyurdular: "Sıkılık huyundan kaçının. Zira sizden önce gelip geçenler bu huy yüzünden helak oldular. Şöyle ki: Bu huy onlara cimrilik emretti, onlar hemen cimrileşiverdiler, sıla-ı rahmi kesmelerini emretti, hemen sıla-ı rahmi kestiler, doğru yoldan çıkmayı (fücur) emretti, hemen doğru yoldan çıktılar." HadisNo : 393 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Cimrilikle İlgili Bölüm Ravi : Ebu Said el-Hudri Hadis : Resulullah (sav) buyurdular ki: "İki haslet vardır ki bir mü`minde asla beraber bulunmazlar: Cimrilik ve kötü ahlak." HadisNo : 394 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Cimrilikle İlgili Bölüm Ravi : Ka`b İbnu İyaz Hadis : Resulullah (sav)`ı şöyle derken işittim: "Her ümmet için bir fitne vardır, benim ümmetimin fitnesi de maldır." HadisNo : 395 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Cimrilikle İlgili Bölüm Ravi : İbnu Mes`ud Hadis : Resulullah (sav) şöyle buyurdular: "Çiftlik edinmeyin, dünyaya bağlanır kalırsınız." HadisNo : 396 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Cimrilikle İlgili Bölüm Ravi : Abdullah İbnu`ş-Şihhir Hadis : Resulullah (sav) Elhakümü`t-tekasür suresini okurken yanına geldim. Bana: "İnsanoğlu malım malım der. Halbuki ademoğlunun yiyip tükettiği, giyip eskittiği ve sağlığında tasadduk edip gönderdiğinden başka kendisinin olan neyi var? Gerisini ölümle terkeder ve insanlara bırakır." HadisNo : 397 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Cimrilikle İlgili Bölüm Ravi : Ebu Hüreyre Hadis : Resulullah (sav) şöyle söyledi: "Altına tapanlar mel`undur, gümüşe tapanlar melundur." HadisNo : 398 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Cimrilikle İlgili Bölüm Ravi : İbnu Mes`ud Hadis : Resulullah (sav) bir keresinde, "Hanginiz, varisinin malını kendi malından daha çok sever?" diye sordu. Cemaat: "Ey Allah`ın Resul, içimizde, herkes kendi malını varisinin malından daha çok sever" dediler. Bunun üzerine: "Öyleyse şunu bilin: Kişinin gerçek malı hayatında gönderdiğidir. Geriye koyduğu da varislerinin malıdır." HadisNo : 399 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Cimrilikle İlgili Bölüm Ravi : Ebu Vail Hadis : Hz. Muaviye (ra) bir gün Ebu Haşim İbnu Utbe`ye uğradı. Maksadı geçmiş olsun ziyaretinde bulunmaktı, çünkü Ebu Haşim hastaydı. Yanma varınca ağlar buldu. "Ey dayıcığım niye ağlıyorsun? Dayanamadığın bir ağrı veya dünyaya karşı bir hırs mı seni böyle ağlatıyor?" diye sordu. Ebu Vail: "Hayır, asla bu sebeplerle ağlamıyorum. Ne var ki, Resulullah (sav) bizden bir söz almıştı, onu tutamadım (bu sebeple ağlıyorum)" dedi. Hz. Muaviye: "Neydi o?" diye sordu. "Ben," dedi, "Resulullah (sav)`ı şöyle söylerken dinlemiştim: "Sizden birine, dünyalık olarak bir hizmetçi ve Allah yolunda cihadda kullanacağı bir binek edinecek kadar mal toplaması yeterlidir." Halbuki bugün ben kendimi bundan daha çok mal toplamış görüyorum." (Rezin merhum şu ilavede bulundu: "Ebu Haşim rahmet-i Rahman`a kavuştuğu zaman, geride bıraktığı serveti hesaplandı, hepsi otuz dirhem kadardır. - Bu ziyadenin kaynağı bulunamamıştır - ) HadisNo : 400 [next] Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Fiyat Kızıştırmaya Dair Ravi : Ebu Hüreyre Hadis : Resulullah (sav) efendimiz buyurdular ki: "(Alıcı olmadığınız halde, fiyatları kızıştırmak için) müşteri ile satıcının aralarına girmeyin." HadisNo : 269 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Fiyat Kızıştırmaya Dair Ravi : İbnu Ömer Hadis : Hz. Peygamber (sav) müşteri kızıştırmayı yasakladı. (İmam Malik şu ilavede bulunur: "Kızıştırma (necş): Aslında alıcı olmadığın halde, (araya girerek) mala değerinden fazla fiyat vermendir. Böylece (gerçekten almak isteyen) bir başkası, seni takiben mala daha fazla fiyat vererek aldanır.") HadisNo : 270 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Fiyat Kızıştırmaya Dair Ravi : İbnu Ebi Evfa Hadis : Müşteri kızıştıran, riba yemiş haindir. Bu iş, batıl bir aldatmadır, helal değildir." (Buhari bunu senetsiz olarak ve sahabe sözü şeklinde rivayet etmiştir.) HadisNo : 271 [next] Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Hayvan Vs. İle İlgili Teferruat Ravi : Cabir Hadis : Bir köle gelerek Hz. Peygamber (sav)`a hicret etmek üzere biat etti, Resulullah (sav) onun köle olduğunu sezemedi. Arkadan efendisi onu aramaya geldi. Resulullah (sav) ona: "Onu bana sat" buyurdu ve köleyi iki siyah köle mukabilinde satın aldı." HadisNo : 331 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Hayvan Vs. İle İlgili Teferruat Ravi : Abdullah İbnu Amr İbni`l-As Hadis : Hz. Peygamber (sav) raviye, kendisine bir ordu hazırlamasını emretmiştir. Mevcut develer (askerlere) yetmedi. Bunun üzerine Resulullah (sav) (devesi olmayanlar için, bilhere) hazine develerinden ödenmek üzere deve te`min etmesini emretti. (Böylece Abdullah) zekat yoluyla hazineye gelecek develerden iki adedi karşılığında bir deve temin ediyordu." HadisNo : 332 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Hayvan Vs. İle İlgili Teferruat Ravi : Ali İbnu Ebi Talib Hadis : Anlattığına göre, "devesini yirmi küçük deve mukabilinde veresiye olarak satmıştır" HadisNo : 333 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Hayvan Vs. İle İlgili Teferruat Ravi : İbnu Ömer Hadis : İbnu Ömer, satıcının zimmetinde bulunan bir binek devesini, Rebeze`de bulunan dört küçük deve mukabilinde satın almıştır." (Buhari, bu hadisi bab başlığında senetsiz olarak kaydetmiştir) HadisNo : 334 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Hayvan Vs. İle İlgili Teferruat Ravi : Cabir Hadis : Resulullah (sav) şöyle buyurdular: "İki hayvan, veresiye olarak bir hayvana mukabil satılamaz. Peşin satılırsa bunda bir beis yok." HadisNo : 335 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Hayvan Vs. İle İlgili Teferruat Ravi : Semüre İbnu Cündeb Hadis : Hz. Peygamber (sav) hayvanın hayvanla veresiye satışını yasaklamıştır." (Tirmizi, hadisin sahih olduğunu belirtmiştir.) HadisNo : 336 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Hayvan Vs. İle İlgili Teferruat Ravi : İbnu Şihab Hadis : Said İbnu`l-Müseyyeb derdi ki: "Hayvanda riba yoktur. Hz. Peygamber (sav) hayvan satışını üç hususta yasakladı: el-Mezamin, el-Melakih ve Habelu`l-habele. Mezamin: Dişi devenin karnındaki yavru demektir. Melakih: Erkek devenin belinde bulunan (ve dişiyi dölleyen) şey demektir. Habelu`l-habele: "Hamile develerin hamile kalması) yani, dişi develerin karnındaki ceninin doğuracağı yavrunun satımı. (İmam Malik, bu tabirleri, yukarıdaki gibi açıklamıştır. Ancak garib kelimeleri açıklayan lugatci ve fakihler nezdinde, mezamin ve melakih kelimeleri aksi manaları ifade etmektedir.) HadisNo : 337 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Hayvan Vs. İle İlgili Teferruat Ravi : Hadis : İmam Malik`e ulaştığına göre, bir adam İbnu Ömer (ra)`e gelerek: "Ben birisine bir borç verdim. Bana, bunu daha üstün bir şekilde iadesini şart koştum" dedi ve hükmünü sordu, İbnu Ömer (ra): "Bu ribadır" diye cevap verdi ve şu açıklamada bulundu: "Borç verme işi üç şekilde cereyan eder. 1- Borç vardır, bunu vermekle sadece Allah`ın rızasını düşünürsün. Karşılığında sana rıza-yı ilahi vardır. 2- Borç vardır, bununla arkadaşını memnun etmek istersin. 3- Borç vardır, temiz bir malla pis bir şey almak için bu borcu verirsin. İşte bu ribadır." Adam: "Öyleyse bana ne emredersiniz, ey Ebu Abdirrahman?" diye sordu. İbnu Ömer şu açıklamada bulundu: "Akdi yırtmanı tavsiye ederim. Borçlu, verdiğin miktarı aynen iade öderse alırsın, Verdiğinden daha az iade eder, sen de alırsan sevap kazanırsın. Eğer sana, daha iyi birşeyi gönül hoşluğu ile verirse, bu sana bir teşekkürdür, böylece teşekkürünü ifade ediyor demektir. Sana ayrıca, ona vade tanıdığın için sevap vardır." HadisNo : 338 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Hayvan Vs. İle İlgili Teferruat Ravi : Mücahid Hadis : İbnu Ömer (ra) bir miktar borç para aldı. Bunu sahibine daha iyi bir şekilde ödedi. Borç veren adam: "Bu verdiğimden efdaldir (fazladır) diyerek almak istemedi. İbnu Ömer adama: "Biliyorum, ancak için bu şekilde rahat edecek" dedi. HadisNo : 339 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Hayvan Vs. İle İlgili Teferruat Ravi : Salim Hadis : İbnu Ömer (ra)`e, "belli bir vade ile bir başkasında alacağı bulunan adam, parasını daha çabuk alabilmek için bir kısmından vaz geçecek olsa?" diye sordular. İbnu Ömer bunu hoş görmedi ve bu davranışı yasakladı." HadisNo : 340 [next] Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Kabzedilmeyen Satışa Dair Ravi : İbnu Ömer Hadis : Hz. Peygamber (sav) şöyle demiştir: "Bir yiyecek satın alan kimse, onu kabzetmeden önce satamaz." HadisNo : 220 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Kabzedilmeyen Satışa Dair Ravi : İbnu Ömer Hadis : Biz hayvanla gelenlerden tartmadan göz kararıyla yiyecek satın alırdık. Sonra Hz. Peygamber (sav) satın aldığımız bu şeyleri başka yere naklederek yerini değiştirmeden satmamızı yasakladı." HadisNo : 221 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Kabzedilmeyen Satışa Dair Ravi : Hakim İbnu Hizam Hadis : "Ey Allah`ın Resulü" dedim, "bana gelip, birşeyler almak isteyenler oluyor. Halbuki istenen şey bende yoktur. Bu durumda bilahere çarşıdan satın alarak teslim etmek üzere istenen şeyi satayım mı?" "Hayır" dedi, yanında mevcut olmayan şeyi satma." HadisNo : 222 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Kabzedilmeyen Satışa Dair Ravi : İbnu Abbas Hadis : Resulullah (sav) bir kimsenin, yiyecek maddesini tam olarak kabzetmiş olmadan satmasını yasakladı. Tavus derki: "İbnu Abbas`a "Bu nasıl olur?" diye sordum da bana şu cevabı verdi: "Bu dirhemlerin dirhemlerle alınıp satılmasıdır, yiyecek maddesi ise tehir edilmiştir." HadisNo : 223 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Kabzedilmeyen Satışa Dair Ravi : Süleyman İbnu Yesar Hadis : Ebu Hüreyre (ra) Mervain İbnu`l-Hakem`e: "Sen faiz ticaretini helal kıldın" dedi. Mervan: "Ne yapmışım?" diye sordu. Ebu Hüreyre tekrar: "Sen sened satışını helal addetmişsin. Halbuki Resulullah (sav), tam olarak kabzedilmezden önce yiyecek satışım yasakladı", dedi. Ravi der ki: "Bu konuşma üzerine Mervan halka hitab ederek sened satışını yasakladı." Süleyman ilave etti: "Ben muhafızların bu senedleri, halkın elinden topladıklarını gördüm HadisNo : 224 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Kabzedilmeyen Satışa Dair Ravi : İbnu Ömer Hadis : Bir sefer sırasında Hz. Peygamber (sav)`le beraber bulunuyorduk. Ben Hz. Ömer`e ait, yüke yeni alıştırılan henüz zabtı zor bir devenin üzerindeydim. Deve dik başlılık edip cemaatin önüne önüne giderdi. Babam Ömer (ra) devenin bu davranışından üzülür, onu tekrar geriye atardı. Bana da: "Devene sahib ol, Resulullah (sav)`ın önüne geçmesin" derdi. Sonunda Resulullah (sav): "Ey Ömer, onu bana sat" dedi. "Pekala o senin olsun ey Allah`ın Resulü" dedi. Böylece deveyi Hz. Peygamber (sav) ondan satın almış oldu. Sonra da Resulullah (sav) bana dönerek: "Ey Abdullah, deveyi sana bağışladım, artık o senindir, onu istediğin gibi kullan" dedi. HadisNo : 225 [next] Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Meyvelerin Ve Ekinlerin Satışına Dair Ravi : İbnu Ömer Hadis : Hz. Peygamber (sav) şöyle emretti: "Ağaçların üzerinde o yılın meyve" leri (olgunlaşmaya) salih olduğu (kızarmak, sararmak suretiyle) zahir olana kadar, meyveleri satmayın. Yaş hurmayı kuru hurma karşılığında da satmayın." Yüce Abdullah İbnu Ömer, Zeyd İbnu Sabit`in şöyle dediğim rivayet etmiştir: Resulullah (sav) yaş hurmayı kurusu ile değiştirmeyi yasakladıktan sonra, ariyyenin (muayyen bir ağacın başındaki yaş hurmayı) yerdeki yaş veya kuru hurma ile tebdiline müsaade buyurdu. Bu çeşit bir değiş tokuşa başka alım-satımlarda müsaade buyurmadı." İbnu Ömer`e meyvenin salih olarak ortaya çıkması nedir? diye sorulunca şu cevabı verirdi: "Meyvenin afete uğrayarak zarar görme tehlikesini atlatmasidir." HadisNo : 226 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Meyvelerin Ve Ekinlerin Satışına Dair Ravi : Enes Hadis : Hz. Peygamber (sav) olgunlaşmazdan önce meyvenin ağacın basında iken satılmasını yasakladı. Kendisine (sav) meyvenin olgunlaşması ile ne kastediliyor? diye sorulunca: "Onun kızarması ve sararmasıdır" diye açıkladı ve ilave etti: "Cenab-ı Hakk bir afet vererek meyveye mani olacak olsa, kardeşinden aldığın parayı nasıl helal addedeceksin?" HadisNo : 228 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Meyvelerin Ve Ekinlerin Satışına Dair Ravi : Cabir Hadis : Hz. Peygamber (sav) alacalanmazdan önce meyvenin satılmasını yasakladı. "Meyvenin alacalanması nedir?" diye sorulanca: "Kızarması, sararması ve yenir hale gelmesidir" diye açıkladı. HadisNo : 229 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Meyvelerin Ve Ekinlerin Satışına Dair Ravi : Enes Hadis : Resulullah (sav) siyahlanmazdan önce üzümün, sertleşmezden önce hububatın satılmasını yasakladı." HadisNo : 230 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Meyvelerin Ve Ekinlerin Satışına Dair Ravi : Harice İbnu Zeyd Hadis : Anlattığına göre ravinin babası, Süreyya yıldızı doğmadıkça meyve satmazdı. HadisNo : 231 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Meyvelerin Ve Ekinlerin Satışına Dair Ravi : Sehl İbnu Ebi Hasme Hadis : Hz. Peygamber (sav) yaş hurmayı kuru hurma ile değiştirmeyi yasakladı ve "Bu riba`dır, buna müzabene denir" buyurdu. Ancak ariyye satışını bundan istisna etti. Ariyye bahçe sahibinin ayırdığı bir veya iki hurma ağacıdır. Onların başındaki meyvenin kuruyunca ne kadar olacağını göz kararıyla tahmin eder. Bunun bedelince yaş hurma (satın alıp) yer" (Tirmizi bir başka rivayette şu ilaveyi kaydeder: "Resulullah (sav) yaş üzümü kuru üzümle her meyveyi, meyve cinsinden tahmini karşılığıyla satmayı yasakladı." Yahya İbnu Said ariyye`yi şöyle açıkladı: "Kişinin ailesine yedirmek maksadıyla birkaç hurma ağacının yaş meyvesini, - miktarını tahmin yoluyla takdir edip - kuru hurma karşılığında satın almasıdır.") HadisNo : 232 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Meyvelerin Ve Ekinlerin Satışına Dair Ravi : Ebu Hüreyre Hadis : Hz. Peygamber (sav), kuru hurma vererek, tahmin yoluyla ariyyelerin satın alınmasına, beş vask veya beş vasktan az miktar için izin verdi." Ravilerden biri, "beş vask" mı dedi, yoksa "beş vasktan az" mı dedi diye şüphe etmiştir. HadisNo : 233 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Meyvelerin Ve Ekinlerin Satışına Dair Ravi : Ebu Sa`id Hadis : Hz. Peygamber (sav) müzabene ve muhakala`yı yasakladı. Müzabene, yeni meyvenin daha hurma, ağacının başında iken satın alınmasıdır. İmam Malik "... kuru hurma vererek" ziyadesini kaydetti. Muhakala da buğday karşılığında tarlanın kiralanmasıdır. HadisNo : 234 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Meyvelerin Ve Ekinlerin Satışına Dair Ravi : İbnu Ömer Hadis : Resulullah (sav) müzabene`yi yasakladı. Müzabene, yaş hurmayı, ölçeğe vurarak kuru hurma mukabili satmaktır, keza taze üzümü ölçeğe vurarak kuru üzüm karşılığmda satmaktır. HadisNo : 235 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Meyvelerin Ve Ekinlerin Satışına Dair Ravi : İbnu Ömer Hadis : Resulullah (sav) ekini, ölçekli olarak buğdayla satmaktan yasakladı." HadisNo : 236 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Meyvelerin Ve Ekinlerin Satışına Dair Ravi : Cabir Hadis : Resulullah (sav) muhabere ve muhakale`yi yasakladı. Ata der ki: Cabir bize şu açıklamayı yaptı: Muhabere: Boş araziyi, sahibi bir başkasına verir. Alan adam bütün masrafları karşılayarak tarlayı eker. Tarla sahibi mahsulden hisse alır, Müzabene`ye gelince, bunun "daha ağaçta iken yaş hurmayı, kuru hurma ile ölçekle satmak" olduğunu söyledi. Muhakale ise, ekinden cari bir alış-veriş, müzabene`ye benzer, ekinin ölçekle buğday mukabili satılmasıdır. HadisNo : 237 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Meyvelerin Ve Ekinlerin Satışına Dair Ravi : Cabir Hadis : Hz. Peygamber (sav) muhakale, müzabene, muaveme ve muhabere suretiyle yapılan ahş-verişleri yasakladı. - Ravi der ki: Muaveme, birkaç yılı içine alan bir satıştır.- Keza, sünya`yı da yasakladı" Sünen müellifleri şu ziyadeyi kaydederler, "...bilinme durumu hariç" HadisNo : 238 [next] Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Muhayyerlik Hakkında Ravi : İbnu Ömer Hadis : Resulullah (sav) buyurdular ki: "Alış-veriş yapanlar, birbirlerinden ayrılmadıkça (akdi bozmakta) muhayyerdirler. Veya alış-veriş yapanlardan biri diğerine "muhayyersin" demişse yine muhayyerdir." Ravi, Resulullah (sav)`ın belki de "Alış-veriş yapanlardan biri "muhayyerlik şartı üzere olsun demişse" şeklinde buyurmuş olacağından şüphe etmektedir. HadisNo : 344 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Muhayyerlik Hakkında Ravi : Hadis : Sahiheyn`de gelen bir rivayette şöyle buyurulmuştur: "İki kişi alış-verişte bulununca, onlar ayrılmadıkça, veya biri diğerini muhayyer bırakmadıkça her ikisi de muhayyerdir. Biri diğerini muhayyer bırakır da bu şartla alış-veriş yaparlarsa artık akit kesinleşmiştir. Alış-verişi yaptıktan sona ayrılırlar da ikisinden biri satıştan vazgeçmezse yine satış kesinleşmiştir." HadisNo : 345 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Muhayyerlik Hakkında Ravi : Hadis : Müslim`in bir diğer rivayetinde şöyle buyurulmuştur: "Alış-veriş yapan herhangi iki kişi arasında, birbirlerinden ayrılmadıkça akit kesinleşmiş olmaz. Ancak muhayyerlik şartıyla yapılan satış müstesna." HadisNo : 346 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Muhayyerlik Hakkında Ravi : Hadis : Müslim`in bir diğer rivayetinde Nafi` der ki: "İbnu Ömer (ra) bir kimse ile alış-veriş yapınca bu satışın bozulmasını istemedi mi kalkar biraz yürür, sonra geri dönerdi." HadisNo : 347 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Muhayyerlik Hakkında Ravi : Hadis : Tirmizi`nin bir rivayetinde şöyle gelmiştir: "İbnu Ömer, bir alış-verişi oturarak yapmış ise, akdin kesinleşmesi için ayağa kalkardı. HadisNo : 348 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Muhayyerlik Hakkında Ravi : Hakim İbnu Hizam Hadis : Hz. Peygamber (sav) buyurdular ki: "Alış-veriş yapanlar birbirlerinden ayrılıncaya kadar muhayyerdirler. Eğer doğru söyler ve (her şeyi) beyan ederlerse bu alış-verişleri her ikisi hakkında da mübarek kılınır. Gerçeği gizlerler ve yalan söylerlerse, alış-verişlerinin bereketi kalmaz." HadisNo : 349 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Muhayyerlik Hakkında Ravi : Abdullah İbnu Amr İbni`l`As Hadis : Resulullah (sav) buyurdular ki: "Alış-veriş yapan iki taraf, birbirlerinden ayrılmadıkça muhayyerdirler. Ancak, aralarında muhayyerlik anlaşması varsa bu müstesna. Bu durumda, "karşı taraf pişman olur da akdi bozar" korkusuyla birinin oradan ayrılması helal olmaz." HadisNo : 350 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Muhayyerlik Hakkında Ravi : Ebu Hüreyre Hadis : Resulullah (sav) buyurdular ki: "Alış veriş yapan her iki taraf da akitden memnun kalmadıkça ayrılmasınlar." HadisNo : 351 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Muhayyerlik Hakkında Ravi : Cabir Hadis : Resulullah (sav) bir bedeviyi, satıştan sona muhayyer kıldı. (Tirmizi hadisin sahih olduğunu söylemiştir.) HadisNo : 352 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Muhayyerlik Hakkında Ravi : İbnu Mes`ud Hadis : Hz. Peygamber (sav) buyurdular ki: "Alış-veriş yapanlar ihtilafa düşerlerse satanın sözü esas alınır. Müşteri muhayyer bırakılır." HadisNo : 353 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Muhayyerlik Hakkında Ravi : Ebu`l-Vadi` Hadis : Bir gazvede bulunduk. Bir yere indik. Bir arkadaşımız, bir köle karşılığında bir at sattı. O günün geri kalan kısmında ve geceleyin beraber kaldılar. Sabah olunca göç hazırlığı yapıldı. Adam kalkarak atını eğerlemeye gitti. Bu satıştan pişman olmuştu. Öbürüne gidip akdi bozmak istedi. Fakat diğeri kabul etmedi, atı vermeyi reddetti ve "Aramızda Resulullah (sav)`ın ashabından Ebu Berze hakem olsun" dedi. Ona gelip, durumu anlattılar. Ebu Berze: "Aranızda Resulullah (sav)`ın hükmüyle hükmetmeme razı mısınız? Hz. Peygamber (sav) buyurmuştu ki: "Alım-satım yapanlar, birbirlerinden ayrılmadıkça muhayyerdirler." Ben sizi ayrılmış göremiyorum." HadisNo : 354 [next] Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Necasetler Ravi : Cabir Hadis : Mekke`nin fethedildiği sene Hz. Peygamber (sav)`i Mekke`de işittim, şöyle buyuruyordu: "Cenab-ı Allah içki, ölmüş hayvan, domuz ve putun alım-satımını yasakladı." Bunun üzerine: "Ey Allah`ın Resulü "ölmüş hayvanların iç yağı hakkında ne buyurursunuz, zira onunla gemiler yağlanır, derilere sürülür, kandiller aydınlatılır" dendi. Cevaben: "O (nun satışı) haramdır" buyurdu ve ilave etti: "Allah Yahudilerin canını alsın. Allah onlara ölmüş hayvanların iç yağını haram kıldığı vakit bu yağı erittiler, sonra satıp parasını yediler." HadisNo : 215 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Necasetler Ravi : Abdurrahman İbnu Va`le`nin Hadis : bnu Abbas (ra)`dan üzüm şırası hakkında sorunca ondan şu cevabı almıştır: "Adamın biri Resulullah (sav)`a bir şarap dağarcığı hediye etmişti, kendisine "Allah`ın bunu haram kıldığını bilmiyor musun?" dedi. Adam: "Hayır bilmiyorum" cevabını verdi ve yanında bulunan birisine birşeyler fısıldadı. Resulullah (sav) adama "Ona ne fısıldadın?" diye sorunca adam: "Onu satmasını emrettim" dedi. Resulullah (sav), "içilmesi haram olanın satılması da haramdır" buyurdu ve iki şarap dağarcığının ağızlarını açarak içlerini boşalttı." HadisNo : 216 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Necasetler Ravi : İbnu Abbas Hadis : Hz. Peygamber (sav)`ı Kabe`nin yanında otururken gördüm. Bir ara başını semaya kaldırarak güldü ve şunu söyledi: "Allah Yahudilere lanet etsin, Allah Yahudilere lanet etsin, Allah Yahudilere lanet etsin! Allah onlara (ölmüş hayvanların) iç yağını yasaklamıştı tutup bunu sattılar ve parasını yediler. Halbuki Allah bir millete bir şeyin yenmesini haram etti mi, onun parasını da haram etti demektir." HadisNo : 217 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Necasetler Ravi : el-Muğire Hadis : Resulullah (sav) buyurdu ki: "Kim içki satarsa, hınzır kasaplığı da yapsın." HadisNo : 218 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Necasetler Ravi : Ebu Talha Hadis : Resulullah (sav)`dan "içkiye varis olan yetimler" hakkında sormuştur. Resulullah (sav): "Dök onu!" emretmiştir. Ebu Talha: "Sirke yapsam olmaz mı?" deyince de "Hayır!" diye cevap vermiştir. (Tirmizi`nin rivayetinde: "Şarabı dök, küplerini de kır" buyurmuştur) HadisNo : 219 [next] Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Riba İle İlgili Hükümler Ravi : Ömer İbnu`l-Hattab Hadis : Resulullah (sav) buyurdular ki: "Altın altınla peşin olmazsa ribadır. Buğday buğdayla peşin satılmazsa ribadır. Arpa arpayla peşin satılmazsa ribadır. Kuru hurma kuru hurmayla peşin satılmazsa ribadir." (Metin, Sahiheyn`in metnidir. Buhari`nin bir rivayetinde, "verik (yani basılmış dirhem) verikle, altın altınla.." şeklinde gelmiştir.) HadisNo : 311 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Riba İle İlgili Hükümler Ravi : Ebu Said Hadis : Resulullah (sav) zamanında bize bayağı hurma veriliyordu. Bu muhtelif cins kuru hurmanın bir karışımı idi. Bu bayağı hurmanın iki ölçeğini bir ölçek iyi hurma mukabilinde satıyorduk. Bu tarz Hz. Peygamber (sav)`in kulağına ulaşınca şöyle buyurdu: "İki ölçek hurmaya bir ölçek hurma, iki ölçek buğdaya bir ölçek buğday iki dirheme bir dirhem olmaz." HadisNo : 312 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Riba İle İlgili Hükümler Ravi : Hadis : Bir rivayette de şöyle gelmiştir: Hz. Bilal (ra), Resulullah (sav)`a, (iyi cins bir hurma olan) berni hurması getirmişti. "Bu nereden?" diye sordu. Bilal (ra): "Bizde adi hurma vardı. Resulullah (sav)`ın yemesi için ondan iki ölçek vererek bundan bir ölçek satın aldık" dedi. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav): "Eyvah! Bu ribanın ta kendisi, eyvah bu ribanın ta kendisi, sakın öyle yapma. Şayet iyi hurma satın almak istersen elindekini ayrıca sat. Sonra onun parasıyla iyi hurmayı satın al" dedi. HadisNo : 313 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Riba İle İlgili Hükümler Ravi : Hadis : Sahiheyn`de yer alan bir rivayette şöyle gelmiştir: Dinar dinarla, dirhem dirhemle başa baş misliyle değiştirilmelidir. Kim fazla verir veya fazla alırsa ribaya girmiş olur. Hadisi rivayet eden ravi der ki: "Ben dedim ki; İbnu Abbas (ra) bunu söylemez. Ebu Said der ki: İbnu Abbas (ra)`a sordum: Sen bunu Resulullah (sav)`dan mı işittin, Kitabullah`ta mı gördün? Bana şu cevabı verdi: Bunun ikisini de söylemiyorum. Siz, Resulullah (sav)`ı benden daha iyi tanırsınız. Ancak bana Üsame İbnu Zeyd (ra) haber verdi ki, Resulullah (sav): "Sadece veresiye satışta riba vardır" buyurmuştur. HadisNo : 314 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Riba İle İlgili Hükümler Ravi : Hadis : Müslim`in bir diğer rivayeti şöyledir: "Altın altınla, gümüş gümüşle, buğday buğdayla, arpa arpayla, hurma hurma ile, tuz tuzla başbaşa misliyle, peşin olarak satılır. Kim artırır veya artırılmasını taleb ederse ribaya girmiştir. Bu işte alan da veren de birdir." Yine Müslim`de Ebu Hüreyre`nin bir rivayetinde "cinsleri farklı ise müstesna" denir. HadisNo : 315 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Riba İle İlgili Hükümler Ravi : Ubadetu`bnu Samit Hadis : Rivayetinde (şu ziyade) ifade edilmiştir: "...Bu çeşitler farklı olduğu takdirde peşin ise dilediğiniz gibi satın." Bu hadisi, Buhari hariç, Beş Kitap rivayet etmiştir. HadisNo : 316 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Riba İle İlgili Hükümler Ravi : Ebu`l-Minhal Hadis : Zeyd İbnu Erkam ve el-Berd İbnu Azib (ra)`e sarftan (yani altınla gümüşü cinsi cinsine satmaktan) sordum, ikisi de şu cevabı verdi: "Resulullah (sav) altının gümüş mukabilinde veresiye satılmasını yasakladı." HadisNo : 317 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Riba İle İlgili Hükümler Ravi : Fadale İbnu Ubeyd Hadis : Resulullah (sav)`a Hayber`de bulunduğu sırada altın ve boncuklarla yapılmış bir gerdanlık getirildi. Bu satılık ganimet mallardandı. Resulullah (sav) altınların boncuklardan ayrılmasını emretti. Derhal gerdanlığın altın kısmı ile boncuk kısmı birbirinden ayrıldı. Sonra Hz. Peygamber (sav): "Altın, altına mukabil, tartısı tartısına satılsın" buyurdular. (Buhari hariç Beş Kitap tahric etti.) HadisNo : 318 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Riba İle İlgili Hükümler Ravi : Hadis : Müslim`de gelen diğer bir rivayette Haneş es-San`ani der ki: "Biz Fadale ile bir gazvede beraberdik. Derken bana ve arkadaşlarıma ganimetten bir gerdanlık isabet etti. Gerdanlık altın, gümüş ve kıymetli taşlardan yapılmıştı. Ben bunu satın almak isteyerek, Fadale`ye sordum. Bana şöyle cevap verdi: Bunun altınını ayır, bir kefeye koy. Kendi altınını da bir kefeye koy. Sonra sakın misli mislinden fazla birşey alma! Zira ben Resulullah (sav)`ın şöyle buyurduğunu işittim: "Kim Allah`a ve ahiret gününe iman ederse sakın misli mislinden fazla bir şey almasın." HadisNo : 319 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Riba İle İlgili Hükümler Ravi : Ebu Bekre Hadis : Resulullah (sav), gümüşün gümüşe başa baş olmayan satışını yasakladı. Bize altın mukabilinde dilediğimiz şekilde gümüş ve gümüş mukabilinde dilediğimiz şekilde altın satın almayı emretti." Müslim`in ziyadesinde "..Bir adam "peşin mi?" diye sordu. Ebu Bekre: "Ben böyle işittim" cevabını verdi. Sahiheyn ve Nesai rivayet etmiştir. HadisNo : 320 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Riba İle İlgili Hükümler Ravi : Yahya İbnu Sala Hadis : Resulullah (sav) Hayber`in fethi sırasında iki Sa`d`a (Sa`d İbnu Ebi Vakkas ve Sa`d İbnu Ubade), ganimet malından altın veya gümüş bir kabı satmalarını emretti. Onlar, her üç (birim)`i aynı dört (birim) mukabilinde, veya her dört (birim)`i üç (birim) aynı mukabilinde sattılar. Resulullah (sav) onlara: "Siz riba yaptınız, geri verin" emretti." HadisNo : 321 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Riba İle İlgili Hükümler Ravi : Mücahid Hadis : Ben İbnu Ömer (ra)`la beraberdim.Ona bir kuyumcu gelerek: "Ey Ebu Abdirrahman! Ben altın işliyor ve bunu kendi ağırlığından fazla altınla satıyorum. Böylece ona harcayacağım el emeği miktarında fiyatını artırıyorum" dedi. İbnu Ömer (ra) onu bu işten yasakladı. Kuyumcu aynı meseleyi tekrar tekrar söyledi. Her seferinde İbnu Ömer (ra) onu bu işten yasakladı ve son olarak da şunu söyledi: "Dinar dinarla, dirhem dirhemle satılır. Aralarında fazlalık olamaz. Bu, Peygamberimizin bize vasiyetidir, biz de size vasiyet ediyoruz (tebliğ edip duruyoruz)." Bu rivayet Muvatta`da tam olarak gelmiştir. Nesai ise sadece Hz. Peygamber (sav)`in sözünü kaydeder. HadisNo : 322 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Riba İle İlgili Hükümler Ravi : Ata İbnu Yesar Hadis : Hz. Muaviye (ra) altın veya gümüşten mamul bir su kabını, ağırlığından daha fazla bir fiyatla satmıştı. Kendisine Ebu`d-Derda (ra): "Ben Hz. Peygamber (sav)`in bu çeşit alış-verişi yasakladığını işittim. Resulullah (sav) bunların satışı misline misil olmalı diye emretti" diye itiraz etti. Hz. Muaviye (ra): "Ben bunda bir beis görmüyorum" diye cevap verdi. Ebu`d-Derda (ra) öfkelendi ve: "Muaviye`yi kınamada bana yardım edecek biri yok mu? Ben ona Hz. Peygamber (sav)`den haber veriyorum, o bana şahsi reyinden söz ediyor. Senin bulunduğun diyarda yaşamak bana haram olsun!" diye söylendi. Ebu`d-Derda bunun üzerine orayı terkederek Hz. Ömer (ra)`in yanına geldi. Durumu olduğu gibi ona anlattı. Hz. Ömer (ra) Hz. Muaviye (ra)`ye bir mektup yazarak bu çeşit satışı (altının altınla satılması), misli misline ve ağırlığına denk olarak yapmasını emretti. HadisNo : 323 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Riba İle İlgili Hükümler Ravi : Üsame İbnu Zeyd Hadis : Resulullah (sav): "Riba veresiyededir" buyurdu.(Diğer bir rivayette: "Peşin alış-verişlerde (cinsler farklı ise fazlalık sebebiyle) riba olmaz" buyurulmuştur.) HadisNo : 324 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Riba İle İlgili Hükümler Ravi : İbnu Ömer Hadis : Ben dinarla deve satıyor, dinar yerine gümüş alıyordum. Bazanda gümüşle satıyor, onun yerine dinar alıyordum. Bu durumu Resulullah (sav)`e arzederek hükmünü sordum. "O andaki (aynı meclisteki) kıymetiyle olunca bunda bir beis yok" buyurdu." HadisNo : 325 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Riba İle İlgili Hükümler Ravi : Hadis : Ebu Davud`un bir rivayetinde şöyle gelmiştir: "...o günün fiyatıyla almanda bir beis yoktur, yeter ki aranızda (henüz ödenmeyen) bir miktar olduğu halde birbirinizden ayrılmış olmayasınız." HadisNo : 326 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Riba İle İlgili Hükümler Ravi : Ma`mer İbnu Abdillah İbni Nafi Hadis : Anlattığına göre, kölesine, bir sa` buğday vererek pazara yollar ve: "Bunu sat, parasıyla arpa satın al der. Köle gider. Onu vererek bir sa`dan bir miktar fazla arpa satın alır. Köle dönünce, Ma`mer (ra) ona "Niye böyle yaptın? Çabuk git ve geri ver. Misli misline denk al. Zira ben, Resulullah (sav)`ı işittim, şöyle diyordu: "Yiyecek yiyecekle misli misline denk olmalıdır." O zaman yiyeceğimiz arpa idi. Kendisine "Ama bu arpa onun misli değildir" dendi ise de: "Ben arpanın buğdaya benzemesinden korkarım" cevabını verdi. HadisNo : 327 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Riba İle İlgili Hükümler Ravi : Hadis : İmam Malik`e ulaştığına göre, Süleyman İbnu Yesar demiştir ki; "Sa`d İbnu Ebi Vakkas`ın merkebinin yemi bitmiştL Kölesine: "Ailene ait buğdaydan bir miktar götür, ona mukabil arpa satın al, sakın mislinden fazla almayasın" dedi. HadisNo : 328 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Riba İle İlgili Hükümler Ravi : Ebu Ayyaşın Hadis : Ebu Ayyaşın - ki ismi Zeyd`dir - anlattığına göre: "Sa`d İbnu Ebi Vakkas (ra)`a, beyaz buğday mukabilinde kabuksuz arpa satın almanın hükmünü sorar. Sa`d (ra) kendisine: "Hangisi daha kıymetli? diye sorar. Zeyd: "Beyaz buğday" der. Sa`d onu bu işten men eder ve der ki: "Ben Resulullah (sav)`ı kuru hurmayı taze hurma mukabilinde satın alma hakkında sorulduğu zaman işitmiştim. Resulullah (sav) bunu sorana: "Taze hurma kuruyanca ağırlığını kaybeder mi?" dedi. Adam "evet" cevabını verince, Resulullah (sav) onu bu işten men etmişti." HadisNo : 329 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Riba İle İlgili Hükümler Ravi : Hadis : Ebu Davud`un diğer bir rivayetinde: "Hz. Peygamber (sav), taze hurmayı kuru hurma ile veresiye satmayı yasakladı" denir." HadisNo : 330 [next] Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Riba`nın Zemmine Dair Ravi : İbnu Mes`ud Hadis : Resulullah (sav) ribayı (faizi) yiyene de, yedirene de lanet etti." (Ebu Davud ve Tirmizi`nin rivayetlerinde şu ziyade vardır: "(Faiz muamelesine) şahitlik edenlere de bu muameleyi yazana da...") HadisNo : 308 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Riba`nın Zemmine Dair Ravi : Ebu Hüreyre Hadis : Resulullah (sav) buyurdular ki: "İnsanlar öyle bir devre ulaşacak ki, o zamanda riba yemeyen kalmayacak. Öyle ki, (doğrudan) yemeyene buharı ulaşacak." Bir rivayette "...tozu ulaşacak" denir. HadisNo : 309 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Riba`nın Zemmine Dair Ravi : Amr İbnu`l-Ahvas Hadis : Hz. Peygamber (sav)`i Veda Haccı sırasında dinledim, şöyle diyordu: "Haberiniz olsun, cahiliye devrindeki bütün ribalar kaldırılmıştır, ödenmeyecektir. Sadece verdiğiniz ana parayı alacaksınız. Böylece ne zulmetmiş olacaksınız ne de zulme uğramış olacaksınız. Haberiniz olsun cahiliye devrindeki bütün kan davaları kaldırılmıştır. Kaldırdığım ilk kan davası da el-Haris İbnu Abdilmuttalib`in kan davasıdır. Bu kimse, Benü Leys`te süt anadaydı. Hüzeyl onu öldürmüştü. Resulullah (sav): Yarabbi tebliğ ettim mi? dedi. Cemaat: Evet tebliğ ettin dediler ve üç kere tekrarladılar. Resulullah (sav): Ya Rabbi şahid ol! dedi ve üç kere tekrar etti." (Hattabi der ki: "Ebu Davud, hadisi şu şekilde, yani "Haris İbnu Abdilmuttalib`in kan davası..." diye rivayet etmiştir. Halbuki diğer kitaplarda: Rebi`a İbnu`l-Haris İbni Abdilmuttalib`in kan davası şeklinde rivayet edilmiştir.) HadisNo : 310 [next] Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Selem (Önceden Satma) Hakkında Ravi : İbnu Abbas Hadis : Hz. Peygamber (sav) Medine`ye geldiginde Medineliler, bir yıllık, iki yıllık hurma mahsulünü peşinen satarlardI. Resulullah (sav) onlara: "Hurmayı kim önceden satarsa ölçüsünü, tartısını belirterek, vadesini tayin ederek satsın" buyurdu. (Bunu Beş Kitap tahric etmiştir. Buhari ve Ebu Davud`da gelen diğer rivayetlerde aynısı ifade edilmiş ve şöyle bir farklılığa yer verilmiştir: "...iki ve üç yıllık...") HadisNo : 362 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Selem (Önceden Satma) Hakkında Ravi : Muhammed İbnu Ebi`l-Mücalid Hadis : Abdullah İbnu Şeddad İbni`l-Had ve Ebu Bürde selef mevzuunda ihtilafa düştüler. Beni, İbnu Ebi Evfa (ra)`a gönderdiler. Ben kendisine bu hususta sordum. Şu cevabı verdi: "Biz Resulullah (sav), Hz. Ebu Bekir ve Hz. Ömer (ra) devirlerinde buğday, arpa, kuru üzüm ve kuru hurma hususlarında selefte bulunurduk. Ben, İbnu Ebza`ya da sordum. O da buna benzer bir cevap verdi." HadisNo : 363 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Selem (Önceden Satma) Hakkında Ravi : Muhammed İbnu Ebi`l-Mücalid Hadis : Bir diğer rivayette şöyle gelmiştir: "...Dedim ki: (siz selem adini) yanında alacağınız malın aslını bulunduran kimse ile mi yapardınız?" Şu cevabı verdi: Biz selem yaptığımız kimseye o hususu sormazdık." (Ebu Davud`un rivayetinde şu ziyade var: "(Selem akdini) alacağımız mal elinde bulunmayan kimselerle yapardık.") HadisNo : 364 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Selem (Önceden Satma) Hakkında Ravi : Ebu Said el-Hudri Hadis : Hz. Peygamber (sav) dedi ki: "Kim bir yiyecek veya bir başka şeyde selem akdi yapmışsa, bu malı fiilen kabzetmedikçe başkasına satmasın." HadisNo : 365 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Selem (Önceden Satma) Hakkında Ravi : Ebu`l-Bahteri Hadis : İbnu Ömer (ra)`e "hurmada selem yapılır mı?" diye sordum. Bana: "Resulullah (sav), meyvesi (yenmeye) salih oluncaya kadar hurmanın satılmasını yasakladı" cevabını verdi. HadisNo : 366 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Selem (Önceden Satma) Hakkında Ravi : İbnu Abbas Hadis : Rivayetinde der ki: "...Ondan yeninceye, tartılıncaya kadar..." Ben "Tartılması da ne dir?" diye sordum. Yanında bulunan bir zat: "Miktarı göz kararı ile kabaca takdir edilebilinceye kadar" diye açıkladı. HadisNo : 367 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Selem (Önceden Satma) Hakkında Ravi : İbnu Ömer Hadis : Bir adam selem yoluyla (yani parasını peşin alarak, çıkacak mahsulden verilmek üzere) bir ağacın hurmasını sattı. Fakat o yıl o ağaç hiç mahsul vermedi. Satıcı ile müşteri ihtilafa düşerek davalarını Hz. Peygamber (sav)`e getirdiler. Resulullah (sav) satıcıya: "Onun parasını nasıl helal addedersin, parayı geri ver" dedi. Sonra şunu söyledi; "Hurma (yenmeye) salih oluncaya kadar onu selem yoluyla satmayın." HadisNo : 368 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Selem (Önceden Satma) Hakkında Ravi : İbnu Ömer Hadis : İmam Malik, İbnu Ömer`in sözü olarak şunu tahric etmiştir: "Kişinin, bir başkasına selem yoluyla yiyecek satmasında bir beis yoktur, yeter ki, yiyecek maddesinin fiyatı belirlenmiş, ödemenin zamanı tayin edilmiş olsun. Ancak (hasada) salahı ortaya çıkmayan ekinde veya (yenmeye) salahı ortaya çıkmayan hurmada selem olmaz." (İbnu Ömer`in bu sözünü Buhari, bab başlığında senedsiz olarak kaydetmiştir.) HadisNo : 369 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Selem (Önceden Satma) Hakkında Ravi : Hadis : İmam Malik`e ulaştığına göre, bir adam, Hz. Ömer (ra)`e gelip başka bir memlekette ödemek şartıyla kendisiyle selem akdi yapan bir adamdan haber vererek bu akid hakkında sormuştur da, Hz. Ömer (ra) hoşnutsuzluk izhar etmiş ve: "Pekala, devenin kirası nerede?" demiştir. HadisNo : 370 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Selem (Önceden Satma) Hakkında Ravi : İbnu Mes`ud Hadis : İmam Malik`e ulaştığına göre, İbnu Mes`ud (ra) şöyle demiştir: "Kim selem akdi yaparsa, sakın fazla alma şartı koşmasın. Bir avuç saman bile olsa bu fazlalık ribadır." HadisNo : 371 [next] Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Sıdk Ve Emanet Ravi : Ebu Sa`id el-Hudri Hadis : Resulullah (sav) şöyle buyurdu: "Emin ve doğruluktan ayrılmayan ticaret ehli (ayette sırat-ı müstakim ashabı olarak zikredilen) peygamberler, sıddikler, şehidler ve salihlerle beraberdir." HadisNo : 194 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Sıdk Ve Emanet Ravi : Rifa`a İbnu Rafi Hadis : Resulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Kıyamet günü tüccarlar facirler (günahkarlar) olarak diriltilecekler. Ancak Allah`tan korkanlar, iyilik yapanlar ve doğruluktan ayrılmayanlar müstesna" HadisNo : 195 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Sıdk Ve Emanet Ravi : Kays İbnu Ebi Gareze el-Gıfari Hadis : Biz hicret etmezden önce simsarlar olarak isimlendiriliyorduk. Bir gün, Medine`de, bize Hz. Peygamber (sav) uğradı. Bize ondan daha iyi bir isim verdi. Buyurdu ki: "Ey tüccarlar, satış işine, yemin ve boş söz karışır..." (Bir başka rivayette şöyle denmiştir: "Satış işine yemin ve yalan bulaşmaktadır, siz (Rabbin gadabını söndüren) sadaka karıştırın") HadisNo : 196 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Sıdk Ve Emanet Ravi : Ebu Hüreyre Hadis : Hz. Peygamber (sav)`ı işittim, diyordu ki: "(Ticarette yalan) yemin,(tüccarın zannınca) mala rağbeti artırır. (Halbuki gerçekte) kazancı giderir." HadisNo : 197 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Sıdk Ve Emanet Ravi : Hakim İbnu Hizam Hadis : Hz. Peygamber (sav) buyurdu ki: "Alıp-satanlar" birbirlerinden ayrılmadıkça (vazgeçmekte) muhayyerdirler. Alıp-satanlar alış-verişi sıdk ve doğruluk üzere yapar (kusuru) beyan ederlerse alış-verişleri her ikisi hakkında da mübarek kılınır. Yalan söylerler (kusurları) gizlerlerse, belli bir kar sağlasalar bile, alış-verişlerinin bereketini kaybederler." Bir rivayet şöyledir: "Alış-verişlerinin bereketi yok edilir: Yalan yemin malı rağbetli, kazancı bereketsiz kılar." HadisNo : 198 [next] Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Sütü Hayvanın Memesinde Bekletmeye Dair Ravi : Ebu Hüreyre Hadis : Resulullah (sav) şöyle buyurdular: "Deve ve koyunun memelerinde süt bekletmeyin. Kim böyle sütü bekletilmiş bir sağmal hayvan satın almışsa sağdıktan sonra muhayyerdir, dilerse kabul eder, dilerse bir sa` miktarında kuru hurma da vererek iade eder." HadisNo : 264 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Sütü Hayvanın Memesinde Bekletmeye Dair Ravi : Hadis : Buhari`nin bir başka rivayetinde "...Memnun kalırsa hayvanı tutar, memnun kalmazsa iade eder. İade ettiği takdirde sağdığı süt için bir sa` kuru hurma verir" denmektedir. HadisNo : 265 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Sütü Hayvanın Memesinde Bekletmeye Dair Ravi : Hadis : Müslim`in bir rivayetinde "Müşteri satın aldığı, sütü bekletilmiş sağmal hayvan hakkında üç gün muhayyerdir. İade edecek olursa beraberinde bir sa` miktarında yiyecek verir, buğday değil" denmektedir. (Müslim`in bir başka rivayetinde: "...bir sa` kuru hurma verir, buğday değil" denir. Buhari ve Müslim`in rivayetlerinde: "Deve ve koyunun sütü (satış sırasında) memede bekletilmez" buyurular.) HadisNo : 266 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Sütü Hayvanın Memesinde Bekletmeye Dair Ravi : Hadis : Nesai`nin bir rivayetinde: "Kim sütü bekletilmiş bir deve veya davar satın alırsa.." denir. HadisNo : 267 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Sütü Hayvanın Memesinde Bekletmeye Dair Ravi : İbnu Ömer Hadis : Hz. Peygamber (sav) buyurdular ki: "Kim sütü memesinde bekletilmiş bir deve satın alırsa o üç gün muhayyerdir. Şayed iade edecek olursa, hayvanla birlikte, sütü mislince veya sütunun iki mislince buğday da verir." HadisNo : 268 [next] Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : İhtikar Ve Pahalandırmaya Dair Hadisler Ravi : İbnu`l-Müseyyeb Hadis : Ma`mer İbnu Ebi Ma`mer - ki İbnu Abdillah da denir ve Benu Adiyy İbnu Ka`b`dan biridir - dedi ki: "Resulullah (sav) şöyle buyurdular: "İhtikar yapan hatakar olmuştur." Said İbnu`l-Müseyyeb`e: "Ama sen de ihtikar yapıyorsun" dendi de: "Bu hadisi rivayet eden Ma`mer de ihtikar yapıyordu" diye cevap verdi." HadisNo : 372 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : İhtikar Ve Pahalandırmaya Dair Hadisler Ravi : Ömer Hadis : İmam Malik diyor ki: "Bana ulaştığına göre Hz. Ömer (ra) şöyle demiştir: "Bizim çarşımızda ihtikar olamaz. Yanlarında fazla yiyecek maddesi bulunan bir kısım insanlar, bizim sahamıza Allah`ın rızkından inmiş olan bir rızka yönelip, onu bize karşı saklayamazlar. Ancak kim, yaz, kış demeden zahmetlere katlanarak mal getirmiş ise o Ömer`in misafiridir. Allah`ın istediği şekilde malını satsın, istediği şekilde de saklasın." HadisNo : 373 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : İhtikar Ve Pahalandırmaya Dair Hadisler Ravi : Hadis : İmam Malik`e ulaştığına göre, Hz. Osman (ra) da ihtikar yapmayı yasaklamıştır. HadisNo : 374 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : İhtikar Ve Pahalandırmaya Dair Hadisler Ravi : İbnu`l-Müseyyeb Hadis : Hz. Ömer (ra), pazara uğramıştı. Orada Hatib İbnu Ebi Belte`a`ya uğradı. Hatib`in (ucuz fiyatla) kuru üzüm sattığını görünce: "Ya fiyatı (diğerlerinin seviyesine yükseltirsin yahut pazarımızdan çeker gidersin" diye ihtar etti." HadisNo : 375 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : İhtikar Ve Pahalandırmaya Dair Hadisler Ravi : Ebu Hüreyre Hadis : Bir adam gelerek: "Ey Allah`ın Resulü, bizler için eşyalara fiyat tesbit ediver" diye müracaatta bulundu. Hz. Peygamber (sav): "Hayır, fiyat koymayayım (rızka bolluk vermesi için) Allah`ıma dua edeyim" cevabını verdi. Arkadan bir başkası gelerek: (Ortaklık pahalandı, eşyaların) fiyatını bize siz tesbit ediverin" diye talebde bulununca, bu sefer: "Hayır rızkı bollaştırıp, darlaştıran Allah`tır. Ben hiçbir kimseye zulmetmemiş olarak Allah`a kavuşmak istiyorum" cevabını verdi. HadisNo : 376 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : İhtikar Ve Pahalandırmaya Dair Hadisler Ravi : Enes Hadis : Halk Hz. Peygamber (sav)`e müracaatla: "Ey Allah`ın Resulü, fiyatlar yükseldi, bizim için fiyatları siz tesbit edin" dediler. Resulullah (sav) onlara şu cevabı verdi: "Fiyatları koyan Allah`tır. Rızkı veren, artırıp eksilten de O`dur. Ben ise, hiç kimse benden ne kan ne de mal hususunda hak talebinde bulunmaz olduğu halde Allah`a kavuşmamı diliyorum." (Tirmizi hadisin sahih olduğunu söylemiştir) HadisNo : 377 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : İhtikar Ve Pahalandırmaya Dair Hadisler Ravi : İbnu Ömer Hadis : Hz. Peygamber (sav) buyurdular ki: "Pahalanması için, kim bir yiyecek maddesini kırk gün saklarsa, o, Allah`tan yüz çevirmiştir, Allah da ondan yüz çevirmiştir." Bu hadisi Ahmed İbnu Hanbel Mesned`inde (2, 33) zikretmiştir. Mecmau`z-Zevaid`de bunun ayrıca Ebü Ya`lfi el-Mevsıli`nin ve Bezzar`ın Müsned`lerinde, Taberani`nin el-Mu`cemu`l- Evsat`ında tahric edildikleri belirtilir. HadisNo : 378 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : İhtikar Ve Pahalandırmaya Dair Hadisler Ravi : Muaz Hadis : Hz. Peygamber (sav)`ın şöyle söylediğini işittim: "İhtikar yapan kişi ne kötüdür. Allah fiyatları ucuzlatsa üzülür, pahalandırırsa sevinir." Bu rivayet mişkatu`l-Mesabih`de 2897 numarada Rezin`den olarak kaydedilmiş, Beyhaki`nin Şu`abu`l-İman`ından alındığı belirtilmiştir. HadisNo : 379 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : İhtikar Ve Pahalandırmaya Dair Hadisler Ravi : Ebu Ümame Hadis : Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurdu: "Şehirlerde yaşayanlar, Allah yolunda hapsedilmiş kimselerdir. Gıdalarında onlara ihtikar yapmayın, onlara fiyatları yükseltmeyin, zira kim onlara bir gıda maddesini kırk gün hapsetse, sonra da tamamını tasadduk etse yine de işlediği günahı affettiremez." Rezin`in ilavesidir. Münziri`nin et-Tergib ve`t-Terhib`inde kaydedilmiştir (3, 27). HadisNo : 380 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : İhtikar Ve Pahalandırmaya Dair Hadisler Ravi : Ebu Hüreyre ve Hz. Ma`kıl İbnu Yesar Hadis : Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuşlardır: "Muhtekirler ve cana kıyanlar aynı derecede haşrolacaklar. Kim Müslümanların herhangi bir şeydeki fiyatına müdahale ederek pahalandırırsa, kıyamet gününde ateşin büyüğünde cezalandırılması Allah`a vacib olmuştur." Rezin`in ilavesidir. Münziri`nin et-Tergib ve`t-Terhib`inde kaydedilmiştir (3, 27). HadisNo : 381 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : İhtikar Ve Pahalandırmaya Dair Hadisler Ravi : İbnu Ömer Hadis : Buyurdu ki: "Pazara mal celbeden rızklanır, muhtekir mahrum bırakılır. Kim mü`minlerin bir gıdasını onlara karşı saklar, ihtikar yaparsa, Allah onu iflasa ve cüzzam hastalığına duçar eder" HadisNo : 382 [next] Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Ölçüler Ve Tartılar Hakkında Ravi : İbnu Ömer Hadis : Resulullah (sav) buyurdular ki: "(Şer`i hukuku ödemek için) vezin`de Mekke halkının vezn`i esastır, keyl`de de Medine halkının keyl`i esastır." HadisNo : 205 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Ölçüler Ve Tartılar Hakkında Ravi : Mikdam İbnu Ma`dikerb Hadis : Resulullah (sav)`ın şu sözünü nakletti: "Yiyeceklerinizi kile ile ölçün, sizin için mübarek kılınsın." HadisNo : 206 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Ölçüler Ve Tartılar Hakkında Ravi : İbnu Abbas Hadis : Hz. Peygamber (sav) mikyal (ölçek) ve mizan (terazi) kullananlara şöyle hitab etti: "Sizler bizden önce gelip geçen kavimleri helak eden iki işi uzerinize almış bulunmaktasınız" HadisNo : 207 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Ölçüler Ve Tartılar Hakkında Ravi : İbnu Harmele Hadis : Ümmü Habib Bintü Züeyb İbnu Kays el-Müzenniyye, bize (ölçüm işlerinde kullanılan) bir sa` bağışladı. Ümmü Habib bize rivayet etti ki, kendisine, İbnu Ahi Safiyye`den geldiğine göre, Resulullah (sav)`ın zevce-i pakleri Safiyye validemiz (ra) bağışlanan bu sa`in, Hz.Peygamber (sav)`nın kullandığı sa` olduğunu söylemiştir. Ravilerden Enes İbnu İyaz der ki: "Ben bu sa`ı denedim, (kontrol ettim) gördüm ki bu sa`, Emevi Halifesi Hişam İbnu Abdi`l-Melik`in kullandığı müdd`le iki buçuk müdd miktarında idi" HadisNo : 208 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Ölçüler Ve Tartılar Hakkında Ravi : es-Saib İbnu Yezid Hadis : Hz. Peygamber (sav) devrinde bir sa` bugün sizlerin kullanmakta olduğunuz müdd`le, bir müdden üçte bir müdd miktarında fazla idi. Ancak bu miktara Ömer İbnu Abdilaziz merhum zamanında ilave bulunuldu. HadisNo : 209 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Ölçüler Ve Tartılar Hakkında Ravi : Osman Hadis : Resulullah (sav) buyurdular ki: "Sattığın zaman tart, satın alınca tarttır." HadisNo : 210 [next] Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Şartlar Ve İstisna Hakkında Ravi : İbnu Mes`ud Hadis : Ravi, hanımından bir cariye satın alır. Ancak karışı bir şart koşarak der ki: "Şayet cariyeyi satacak olursan, satın aldığın fiyatla ben alacağım". Bu hususta Hz. Ömer (ra)`e sordum. Bana: "Cariyeye yaklaşma. Onda başka birisi için şart var" dedi. HadisNo : 272 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Şartlar Ve İstisna Hakkında Ravi : Amr İbnu Şuayb Hadis : Amr İbnu Şuayb İbni Muhammed İbni Abdillah İbni Amr İbn`il-As babası tarikiyle ceddi Abdullah`tan rivayet ettiğine göre, "Hz. Peygamber (sav), bey`u`l-urban`ı yasaklamıştır." (İmam Malik bey`ul-urban`ı şöyle tarifeder: "Kişinin bir köle veya cariyeyi satın alıp veya bir hayvanı kiralayıp, sonra satan veya kiralayan kimseye: "Sana şu kadar dirhem veya dinar veriyorum,şu şartla ki, ben bu malı satın alır veya senden kiraladığım hayvana binersem sana vermiş olduğum para, malın bedelinden veya hayvanın kirasından sayılacaktır. Şayet malı almaktan, veya hayvanı kiralamaktan vazgeçersem, sana önceden vermiş olduğum para senin olsun" der.) HadisNo : 273 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Şartlar Ve İstisna Hakkında Ravi : Abdullah İbnu Ebi Bekr Hadis : Dedesi Muhammed İbnu Amr, el-Efrak adındaki bağının meyvesini dört bin dirheme sattı. Bundan sekiz yüz dirheme (tekabül eden) hurmayı müstesna kıldı. HadisNo : 274 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Şartlar Ve İstisna Hakkında Ravi : Hadis : İmam Malik (ra)`e ulaştığına göre, Hz. Peygamber (sav) satışı ve selefi yasaklamıştır. İmam Malik bunu şöyle açıklar: "Bu, bir kimsenin diğerine şöyle demesidir: "Senin malını şu şu fiyata alıyorum ancak bir şartla sen de benden şunu ve şunu selef suretiyle satın alacaksın". Bu çeşit bir muamele caiz değildir." HadisNo : 275 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Şartlar Ve İstisna Hakkında Ravi : Cabir Hadis : Hz. Peygamber (sav)`la birlikte gazveye katıldım. Ben su taşımada kullandığımız devemizin üzerinde giderken Resulullah (sav) bana kavuştu. Devem yorgundu ve bu yüzden gerilerden yürüyordu. Durumu görünce Hz. Peygamber (sav) de geride kalarak deveyi sürdü ve ona dua buyurdu. Bunun üzerine bütün develerin önünden gitmeye başladı. Bana: "Deveni nasıl görüyorsun?" diye sordu. "Çok iyi görüyorum, bereketiniz değdi" dedim. "Onu bana satar mısın?" buyurdu. Ben utandım, bundan başka su taşıyan devemiz yoktu. Yine de "evet" dedim ve Medine`ye varıncaya kadar sırtı benim olmak şartıyla deveyi kendilerine sattım. Ona: "Ey Allah`ın Rasülü yeni evliyim" diyerek izin istedim. Bana izin verdiler. Bunun üzerine, Medine`ye gelince beni dayım karşıladı. Deveden sordu. Deve ile ilgili yaptıklarımı anlatınca beni ayıpladı. İzin istediğim sırada Hz. Peygamber (sav): "Bakire ile mi, dulla mı evlendin?" diye sormuştu. Ben "dul biriyle" dedim. "Niye bakire ile değil, o seninle sen de onunla şakalaşırdınız" buyurdu. Ben: "Ey Allah`ın Resulü, babam vefat etti. Bir çok kız kardeşim var, hepsi de küçük. Onlarla aynı yaşta, onların terbiyeleriyle meşgul olamayacak, onlara bakamıyacak çok genç biriyle evlenmeyi uygun bulmadım. Bu sebeple onlara bakıp terbiyelerini yapacak bir dulla evlendim" dedim. Resulullah (sav) Medine`ye gelince deveyi vermek üzere yanlarına gittim. Bana parasını verdi ve deveyi de iade etti. HadisNo : 276 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Şartlar Ve İstisna Hakkında Ravi : Cabir Hadis : Bir diğer rivayette şöyle gelmiştir: "Resulullah (sav): "Deveyi bana bir okiyye`ye sat" dedi. Ben; "Hayır" dedim. Resulullah (sav) ısrar ederek: `Onu bana bir okiyye`ye sat" dedi, ben de sattım fakat evime kavuşuncaya kadar binme şartını koştum. Medine`ye gelince, teslim etmek üzere deveyi Resulullah (sav)`a getirdim. Bana parasını hemen ödedi. Ben oradan ayrıldım. Arkamdan birini göndererek: "Esasen senin devene müşteri değilim, sen deveni geri al artık, o yine senin olsun" dedi. Bir diğer rivayette: "Resulullah (sav) hayvanın sırtını Medine`ye kadar bana iade etti" denir. Bir diğer rivayette: "Medineye kadar sırtı senin" denir. Bir diğer rivayette: "...Medine`ye kadar sırtını şart kıldı" ifadesi vardır. Buhari der ki: "Şart kılma ifadesi rivayetlerin çoğunda yer alır. Sahih olan da budur." Bir diğer rivayette: "Deveyi, dört dinara (sattım)" denir. Bu, dinarın on dirhem hesabından bir okiyye yapar. Diğer bir rivayette "Bir okiyye altın`a" denir. Diğer bir rivayette "ikiyüz dirheme" denir. Bir diğer rivayette "Dört okiyye`ye" denir. Bir diğer rivayette "Yirmi dinara" denir. Bir diğer rivayette: "Medine`ye geldiğin zaman dikkatli ol hanımın hayızlı olabilir" buyurdu. Bu rivayette "Akşam vakti Medine`ye geldim. Mescide uğradım. Resulullah (sav) orada mescidin kapısında buldum. Bana "Şimdi mi geldin?" diye sordu. "Evet!" dedim. Bana: "Deveni bırak, içeri gir, iki rek`at namaz kıl!" buyurdu. Ben hemen girdim, namaz kıldım ve döndüm. Hz. Bilal`e emrederek bana bir okiyye tartmasını söyledi. Bilal derhal tarttı ve biraz da fazla koydu" denir. Bir diğer rivayette Cabir (ra) der ki: "(Evimize) girmek için gittiğim zaman, Resulullah (sav) şöyle uyardı: "Biraz ağır olun, evlere geceleyin girelim. Böylece, saçı başı dağınık olanlar taranır, gurbette kocası olanlar etek traşı olurlar." HadisNo : 277 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Şartlar Ve İstisna Hakkında Ravi : Cabir Hadis : Müslim`in bir diğer rivayetinde şöyle gelmiştir. Resulullah (sav): "Bana şu deveyi sat" buyurdu. Ben: "Hayır satmam, size bağışlıyorum, deve sizin olsun ey Allah`ın Resulü" dedim. "Olmaz, bağış kabul etmem, sat onu bana" buyurdu. Ben: (öyleyse, dedim, bir adama bir okiyye miktarında altın borcum var, ona mukabil deveyi size sattım" dedim. Resulullah (sav): "Aldım onu, ancak sen yükünü Medine`ye kadar onun üzerinde götür" dedi. Medine`ye gelince, Hz. Bilal (ra)`e: "Cabir`e bir okiyye altın ver, biraz da fazla olsun" emretti. Bilal bu söz üzerine bir kirat fazla tarttı. Kendi kendime: "Resulullah (sav)`ın bana verdiği fazla miktarı yanımdan hiç ayırmayacağım" dedim. Harra harbinde, Şamlılar tarafından yağma edilinceye kadar, kesemin dibinde duruyordu. HadisNo : 278 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Şartlar Ve İstisna Hakkında Ravi : Cabir Hadis : Yine Müslim`den gelen bir başka rivayet şöyledir: Resulullah (sav) "Bana, deveyi şu, şu bedele sat, Allah da seni mağfiret buyursun, olmaz mı?" dedi. Ben cevaben: "Elbette, o sizin olsun" dedim. Resulullah (sav) bir taraftan miktarı artırmaya devam ediyor bir taraftan da: "Allah Teala sana mağfiret buyursun" diyordu. Bu sözü üç kere tekrar etti. HadisNo : 279 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Şartlar Ve İstisna Hakkında Ravi : Cabir Hadis : Bir diğer rivayette şöyle denir: Resulullah (sav) bana: "Allah`ın adıyla bin" dedi. Medine`ye geldiğimiz zaman Resulullah (sav)`ın ashabından bazı gruplarla birlikte mescide girdi. Ben de mescide girip, devemi kapının yanındaki taş döşeli kısma bağladım. Resulullah (sav)`a "işte deveniz" diye haber verdim. Mescidden çıktı. Deveye yaklaştı ve "Deve, devemizdir" buyurdu. Sonra birkaç okiyye altın gönderip: "Bunu Cabir`e verin" dedi. Sonra bana: "Parayı aldın mı?" diye sordu. "Evet" dedim. Bunun üzerine: "Para da, deve de senindir" buyurdu (ve deveyi de geri verdi.) HadisNo : 280 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Şartlar Ve İstisna Hakkında Ravi : Aişe Hadis : Berire, mukatebe borcunu ödeme hususunda yardımcı olması için kendisine (Hz. Aişe`ye) uğramıştı. O ana kadar borcundan herhangi bir şey ödememiş bulunuyordu. Hz. Aişe, Berire`ye "Ailene dön, senin mukatebe borcunu ödememi istiyorlarsa bir şartla yaparım: Senin üzerindeki vela hakkı bana geçmeli" dedi. Berire dönüp, ailesine durumu anlattı. Onlar kabul etmediler ve: "Sana bir iyiik yapmak isterse yapsın, karışmayız, ancak vela`n bize aittir" dediler. Hz. Aişe (ra) bunun üzerine, durumu Hz. Peygamber (sav)`e arzetti. Resulullah (sav) ona: "Sen satın al, sonra da azad et. Vela hakkı, azad edene aittir" buyurdu. Bunu söyledikten sonra Resulullah (sav) ayağa kalkarak şu hitabede bulundu: "İnsanlara ne oluyor ki, alış-verişlerinde Kitabullah`ta bulunmayan şartları koşuyorlar? Kitabullah`ta olmayan bir şart koşana bu helal olmaz. Böyle biri yüz şart da koşacak olsa, Allah`ın şartı daha doğru,daha sağlamdır." HadisNo : 281 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Şartlar Ve İstisna Hakkında Ravi : Aişe Hadis : Resulullah (sav) şöyle söylemiştir: "(Berire`yi) önce satın al sonra da azad et. (Onu satan efendilerini de bırak, bir işe yaramıyacak olan) istedikleri şartı koşsunlar". Aişe Berire`yi satın alıp, azad etti. Berire`nin ailesi, vela hakkının kendilerine ait olması şartını koştu. Bunun üzerine Resulullah (sav), şu açıklamayı yaptı: "(Olmaz öyle şey!) Vela hakkı azad edene aittir. Satanlar yüz şartta koşsalar (batıldır!)." HadisNo : 282 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Şartlar Ve İstisna Hakkında Ravi : Ebu Said el-Hudri Hadis : Resulullah (sav) iki giyim ve iki de alış-veriş tarzını yasakladı. Yasaklanan satış tarzları: Mülamese ve münübezedir. Mülamese, diğerinin elbisesine gündüz veya gece, eliyle sadece değmesi, elbiseyi altüst ederek iyice görmemesi (ve bu kadarla satış akdininin tamamlanmasıdır). Münabeze ise, kişinin elbisesini öbürüne atması, öbürünün de kendi elbisesini ona atması ve bu atışmanın da, elbiseye bakıp razı olmadan satış sayılmasıdır. Yasaklanan iki giyinmeden biri, iştimalu`s-samma`dır; bu da kişinin elbisesini omuzlarıdnan biri üzerine koyup, sarınması, diğer giyinme omuzunu açıkta elbisesiz bırakmasıdır. Yasaklanan diğer giyinme tarzı ihtiba`dır. Bu da oturmakta olan bir kimsenin elbisesine sarınması, bu esnada fercini örten başka bir şey olmamasıdır." HadisNo : 283 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Şartlar Ve İstisna Hakkında Ravi : Hadis : Nesai`nin bir rivayetinde şu açıklama yapılır: "Münabeze; satıcının; "Bu elbiseyi sana atarsam satış tamam olmuştur" demesidir. Mülamese de elbiseyi açıp, evirip çevirmeden elini değmesi ve değince de satış muamelesinin tamam olmasıdır," Nesai`de İbnu Ömer (ra)`den: "Bu, cahiliye ehlinin, alış-verişte başvurdukları bir tarzdı" açıklaması yer alır. HadisNo : 284 [next] Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Şuf`ay`a Dair Hadisler Ravi : Cabir Hadis : Resulullah (sav) taksim edilmedikçe her (akar) malda şufa hakkı bulunduğuna hükmetti. Araya sınırlar konup, yollar tayin edilince şufa hakkı kalkar. (Bu hadisi Beş Kitap da tahric etmiştir. Müslim`deki metin şöyledir: "Henüz taksim edilmemiş arazi, mesken, bahçe gibi (akar nevinden) her ortaklıkta şufa hakkı vardır. (Ortaklarından birinin) ortağına haber vermeden satması helal olmaz. Satmadan önce haber verir, ortağı satın alır veya terkeder. Ortağına haber vermeden satarsa, ortağı bu mala (aynı fiyat karşılığında) hak sahibi olur.") HadisNo : 355 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Şuf`ay`a Dair Hadisler Ravi : Hadis : Ebu Davud ve Tirmizi`de gelen bir diğer rivayet şöyledir: "Komşu, komşusuna karşı şufa hakkına sahiptir. Aynı yoldan işliyorlarsa, komşu bulunmadığı takdirde, gıyabında satış yapmaz, bekler." HadisNo : 356 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Şuf`ay`a Dair Hadisler Ravi : Hadis : Tirmizi`nin bir diğer rivayetinde: "Evin komşusu eve bir başkasından daha çok hak sahibidir" buyrulmuştur. HadisNo : 357 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Şuf`ay`a Dair Hadisler Ravi : Hadis : Tirmizi`nin ve Ebu Davud`un Semure`den yaptıkları bir rivayete göre, Resulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Evin komşusu komşunun evine veya tarlaya daha ziyade hak sahibidir." HadisNo : 358 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Şuf`ay`a Dair Hadisler Ravi : Amr İbnu`ş-Şerid Hadis : Ebu Rafi (ra)`nin şöyle söylediğini işitmiştir: "Komşu, yakın komşusuna karşı daha çok hak sahibidir." HadisNo : 359 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Şuf`ay`a Dair Hadisler Ravi : Amr İbnu`ş-Şerid Hadis : Bir adam, Hz. Peygamber (sav)`e: "Ey Allah`ın Resulü, tarlam var, kimsenin bunda ne ortaklığı ne de hissesi var, ancak komşum var" dedi. Hz. Peygamber (sav): "Komşu, yakın olan eve daha ziyade hak sahibidir" buyurdu. HadisNo : 360 Fasil : BEY (ALIM-SATIM) BÖLÜMÜ Konu : Şuf`ay`a Dair Hadisler Ravi : Osman Hadis : Buyurdular ki: "Bir araziye sınırlar konacak olursa artık onda şufa hakkı kalmaz, ne kuyunun suyunda şufa hakkı ne de hurma ağaçlarını telkih de (döllemede) şufa hakkı kalmaz." HadisNo : 361