Hadis Kütüphanesi | مكتبة الحديث

 63. Meshin Yapılışı

161....el-Mugîre b. Şu'be'den nakledilmiştir ki;

" Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) mestler üzerine meshederdi" (Bu hadîsin senedinde geçen) Muhammed'den başka râvîler (" mestler üzerine" ifâdesi yerine) " mestlerin üst kısmına meshetti" şeklinde rivâyet etmişlerdir.

Tirmizî, tahâre 73.

162....Ali (radıyallahü anh)'den, şöyle demiştir:

" Eğer din (akıl) ve re’yle olsaydı, mestin üstünü değil de altını meshetmek daha uygun olurdu, Halbuki ben Resûlüllah'ı (sallallahü aleyhi ve sellem) mestlerinin üzerine meshederken gördüm."

163....A'meş (bir evvelki senedde yer alan hocaları yoluyla) Hazret-i Ali'nin şöyle dediğini rivâyet etmiştir:

" Ben Rasûlü Ekrem'in (sallallahü aleyhi ve sellem) mestlerin üst kısmına meshettiğini görünceye kadar ayakların (mestlerin) alt kısmının meshedilmesinin daha uygun olacağını zannediyordum."

164....Muhammed b. el-'Alâ, Hafs b. Ğıyâs vasıtasıyla A'meş'den aynı senetle bu hadisi rivâyet etmiştir. (Hazret-i Ali (radıyallahü anh) şöyle) demiştir:

" Eğer din akılla olsaydı ayağın altına meshetmek üstüne meshetmekten daha uygun olurdu. Halbuki peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) ayakkabılarının (mestlerinin) üstüne meshetti."

Yine aynı hadîsi Veki (b. el-Cerrah) A'meş'den aynı senetle rivâyet etmiştir. (Bu rivâyette de Hazret-i Ali);

" Ben Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'ın ayaklarının üstüne meshettiğini görünceye kadar ayakların altını meshetmenin üstünü meshetmekten daha uygun olacağını zannederdim." demiştir.

Vekî’ dedi ki (ayaklarda Hazret-i Ali'nin), kasdettiği, mestlerdir.

Ve yine aynı hadîsi Îsâ b. Yûnus, Vekî'nin (A'meş'den) rivâyet ettiği gibi rivâyet etmiştir.

Ebû'l-sevdâ'nın İbn Abd-i Hayr vasıtasıyla babası (Abdü Hayr)’dan rivâyet ettiği aynı hadîste, (Abdü Hayr);

" Ben Ali'yi abdest alıp ayaklarının üstünü meshten sonra, eğer ben Resûlüllah'ın şunu yaptığım görmeseydim..." derken gördüm demiş ve bu hadisin asıl metnini zikretmiştir.

165....el-Muğîre b. Şu'be'den nakledilmiştir ki:

" Tebûk gazvesinde Rasûlü Ekrem (sallallahü aleyhi ve sellem)'in abdest suyunu döküverdim, mestin üstüne ve altına mesh verdi."

 İbn Mâce, tahâre 85; Tirmizî, tahâre 76, 80.

Ebû Dâvûd buyurdu ki: Bana gelen haberlere göre râvi Sevr bu hadisi Recâ'dan duyarak almış değildir.

٦٣ - باب كَيْفَ الْمَسْحُ

١٦١ - حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الصَّبَّاحِ الْبَزَّازُ، حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ أَبِي الزِّنَادِ، قَالَ ذَكَرَهُ أَبِي عَنْ عُرْوَةَ بْنِ الزُّبَيْرِ، عَنِ الْمُغِيرَةِ بْنِ شُعْبَةَ، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم كَانَ يَمْسَحُ عَلَى الْخُفَّيْنِ . وَقَالَ غَيْرُ مُحَمَّدٍ عَلَى ظَهْرِ الْخُفَّيْنِ .

١٦٢ - حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْعَلاَءِ، حَدَّثَنَا حَفْصٌ، - يَعْنِي ابْنَ غِيَاثٍ - عَنِ الأَعْمَشِ، عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ، عَنْ عَبْدِ خَيْرٍ، عَنْ عَلِيٍّ، - رضى اللّه عنه - قَالَ لَوْ كَانَ الدِّينُ بِالرَّأْىِ لَكَانَ أَسْفَلُ الْخُفِّ أَوْلَى بِالْمَسْحِ مِنْ أَعْلاَهُ وَقَدْ رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم يَمْسَحُ عَلَى ظَاهِرِ خُفَّيْهِ .

١٦٣ - حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ رَافِعٍ، حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ آدَمَ، قَالَ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ عَبْدِ الْعَزِيزِ، عَنِ الأَعْمَشِ، بِإِسْنَادِهِ بِهَذَا الْحَدِيثِ قَالَ مَا كُنْتُ أُرَى بَاطِنَ الْقَدَمَيْنِ إِلاَّ أَحَقَّ بِالْغَسْلِ حَتَّى رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم يَمْسَحُ عَلَى ظَهْرِ خُفَّيْهِ .

١٦٤ - حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْعَلاَءِ، حَدَّثَنَا حَفْصُ بْنُ غِيَاثٍ، عَنِ الأَعْمَشِ، بِهَذَا الْحَدِيثِ قَالَ لَوْ كَانَ الدِّينُ بِالرَّأْىِ لَكَانَ بَاطِنُ الْقَدَمَيْنِ أَحَقَّ بِالْمَسْحِ مِنْ ظَاهِرِهِمَا وَقَدْ مَسَحَ النَّبِيُّ صلّى اللّه عليه وسلّم عَلَى ظَهْرِ خُفَّيْهِ وَرَوَاهُ وَكِيعٌ عَنِ الأَعْمَشِ بِإِسْنَادِهِ قَالَ كُنْتُ أُرَى أَنَّ بَاطِنَ الْقَدَمَيْنِ أَحَقُّ بِالْمَسْحِ مِنْ ظَاهِرِهِمَا حَتَّى رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم يَمْسَحُ عَلَى ظَاهِرِهِمَا . قَالَ وَكِيعٌ يَعْنِي الْخُفَّيْنِ . وَرَوَاهُ عِيسَى بْنُ يُونُسَ عَنِ الأَعْمَشِ كَمَا رَوَاهُ وَكِيعٌ وَرَوَاهُ أَبُو السَّوْدَاءِ عَنِ ابْنِ عَبْدِ خَيْرٍ عَنْ أَبِيهِ قَالَ رَأَيْتُ عَلِيًّا تَوَضَّأَ فَغَسَلَ ظَاهِرَ قَدَمَيْهِ وَقَالَ لَوْلاَ أَنِّي رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم يَفْعَلُهُ . وَسَاقَ الْحَدِيثَ .

١٦٥ - حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ مَرْوَانَ، وَمَحْمُودُ بْنُ خَالِدٍ الدِّمَشْقِيُّ، - الْمَعْنَى - قَالاَ حَدَّثَنَا الْوَلِيدُ، - قَالَ مَحْمُودٌ - أَخْبَرَنَا ثَوْرُ بْنُ يَزِيدَ، عَنْ رَجَاءِ بْنِ حَيْوَةَ، عَنْ كَاتِبِ الْمُغِيرَةِ بْنِ شُعْبَةَ، عَنِ الْمُغِيرَةِ بْنِ شُعْبَةَ، قَالَ وَضَّأْتُ النَّبِيَّ صلّى اللّه عليه وسلّم فِي غَزْوَةِ تَبُوكَ فَمَسَحَ أَعْلَى الْخُفَّيْنِ وَأَسْفَلَهُمَا . قَالَ أَبُو دَاوُدَ وَبَلَغَنِي أَنَّهُ لَمْ يَسْمَعْ ثَوْرٌ هَذَا الْحَدِيثَ مِنْ رَجَاءٍ .

 62. Ayakkabılar Üzerine Mesh Etmek

160.- Evs b. Ebî Evs es-Sekafî'den nakledilmiştir ki;

" Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) abdest aldı. Ayakkabıları ve ayaklan üzerine meshetti." Râvî Abbad, es-Sekâfî'nin, " Ben Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’ı bir kavmin kuyusuna, yani su deposuna gelip abdest alarak ayakkabıları ve ayakları üzerine meshettiğini gördüm." demiştir.

Abbâd;

" Ben Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’ın bir kavmin su kuyusuna (yani su deposuna) gittiğini gördüm" dediği halde; Müsedded su deposundan da su kuyusundan da söz etmedi. Sonraki " Abdest aldı, ayakkabıları ve ayakları üzerine meshetti" (ifadelerini ise) her ikisi de ittifakla zikrettiler.

Ahmed b. Hanbel IV, 7.

٦٢ - باب

١٦٠ - حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ، وَعَبَّادُ بْنُ مُوسَى، قَالاَ حَدَّثَنَا هُشَيْمٌ، عَنْ يَعْلَى بْنِ عَطَاءٍ، عَنْ أَبِيهِ، - قَالَ عَبَّادٌ - قَالَ أَخْبَرَنِي أَوْسُ بْنُ أَبِي أَوْسٍ الثَّقَفِيُّ، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم تَوَضَّأَ وَمَسَحَ عَلَى نَعْلَيْهِ وَقَدَمَيْهِ . وَقَالَ عَبَّادٌ رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم أَتَى كِظَامَةَ قَوْمٍ - يَعْنِي الْمِيضَأَةَ وَلَمْ يَذْكُرْ مُسَدَّدٌ الْمِيضَأَةَ وَالْكِظَامَةَ ثُمَّ اتَّفَقَا - فَتَوَضَّأَ وَمَسَحَ عَلَى نَعْلَيْهِ وَقَدَمَيْهِ ‏

 61. Çoraplar Üzerine Meshetmek

159....el-Muğîre b. Şu'be'den nakledilmiştir ki;

" Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) abdest aldı, çoraplarının ve ayakkabılarının üzerine meshetti."

Tirmizî, tahâre 99; İbn Mâce, tahare 559.

Ebû Dâvûd buyurdu ki; Abdurrahman b. Mehdi bu hadîsten hiç bahsetmezdi. Çünkü, el-Muğîre'den (gelen) ma'ruf hadîs, " Muhakkak ki Nebiyyi Ekrem (sallallahü aleyhi ve sellem) mestler üzerine meshetti" şeklindedir.

Yine Ebû Dâvûd buyurdu ki: Bu hadis, aynı zamanda Nebiyyi Ekrem’den Ebû Mûsâ el-Eşârî tarafından;" Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) çoraplar üzerine meshetti" (şeklinde) râvîler zincirinden (bazı râvîler) atlanarak ve zayıf senetle rivâyet edilmiştir.

Ebû Dâvûd buyurdu ki; Ali b. Ebî Tâlib, İbn Mes'ud, Berâ b. Âzib, Enes b. Mâlik, Ebû Umâme, Sehl b. Sa'd ve Amr b. Hureys dahi çorapları üzerine meshetmişlerdir. Bu husus Ömer b. el-Hattâb ve İbn Abbâs'tan da rivâyet edilmiştir.

٦١ - باب الْمَسْحِ عَلَى الْجَوْرَبَيْنِ

١٥٩ - حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ أَبِي شَيْبَةَ، عَنْ وَكِيعٍ، عَنْ سُفْيَانَ الثَّوْرِيِّ، عَنْ أَبِي قَيْسٍ الأَوْدِيِّ، - هُوَ عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ ثَرْوَانَ - عَنْ هُزَيْلِ بْنِ شُرَحْبِيلَ، عَنِ الْمُغِيرَةِ بْنِ شُعْبَةَ، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم تَوَضَّأَ وَمَسَحَ عَلَى الْجَوْرَبَيْنِ وَالنَّعْلَيْنِ . قَالَ أَبُو دَاوُدَ كَانَ عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ مَهْدِيٍّ لاَ يُحَدِّثُ بِهَذَا الْحَدِيثِ لأَنَّ الْمَعْرُوفَ عَنِ الْمُغِيرَةِ أَنَّ النَّبِيَّ صلّى اللّه عليه وسلّم مَسَحَ عَلَى الْخُفَّيْنِ . قَالَ أَبُو دَاوُدَ وَرُوِيَ هَذَا أَيْضًا عَنْ أَبِي مُوسَى الأَشْعَرِيِّ عَنِ النَّبِيِّ صلّى اللّه عليه وسلّم أَنَّهُ مَسَحَ عَلَى الْجَوْرَبَيْنِ . وَلَيْسَ بِالْمُتَّصِلِ وَلاَ بِالْقَوِيِّ . قَالَ أَبُو دَاوُدَ وَمَسَحَ عَلَى الْجَوْرَبَيْنِ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ وَابْنُ مَسْعُودٍ وَالْبَرَاءُ بْنُ عَازِبٍ وَأَنَسُ بْنُ مَالِكٍ وَأَبُو أُمَامَةَ وَسَهْلُ بْنُ سَعْدٍ وَعَمْرُو بْنُ حُرَيْثٍ وَرُوِيَ ذَلِكَ عَنْ عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ وَابْنِ عَبَّاسٍ .