Hadis Kütüphanesi | مكتبة الحديث

 74. Nafile Orucu Bozana Kaza İcabet Ettiğini Söyleyenler

2459- Âişe (radıyallahü anhâ)'den; demiştir ki:

" Biz oruçlu iken Hafsa ile bana bir hediye getirildi. Biz de orucumuzu bozduk, sonra Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) odaya girdi. Kendisine:

Ya Resûlallah! Bize bir hediye getirildi, onu canımız çekti ve orucumuzu bozduk, dedik. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

" Size günah yok (ancak) onun yerine başka bir gün oruç tutunuz," buyurdu.

Tirmizî, savm 35; Ahmed b. Hanbel, VI, 263; Muvatta', siyam 50.

٧٤ - باب مَنْ رَأَى عَلَيْهِ الْقَضَاءَ

٢٤٥٩ - حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ صَالِحٍ، حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ وَهْبٍ، أَخْبَرَنِي حَيْوَةُ بْنُ شُرَيْحٍ، عَنِ ابْنِ الْهَادِ، عَنْ زُمَيْلٍ، مَوْلَى عُرْوَةَ عَنْ عُرْوَةَ بْنِ الزُّبَيْرِ، عَنْ عَائِشَةَ، قَالَتْ أُهْدِيَ لِي وَلِحَفْصَةَ طَعَامٌ وَكُنَّا صَائِمَتَيْنِ فَأَفْطَرْنَا ثُمَّ دَخَلَ رَسُولُ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم فَقُلْنَا لَهُ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّا أُهْدِيَتْ لَنَا هَدِيَّةٌ فَاشْتَهَيْنَاهَا فَأَفْطَرْنَا فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم ‏(‏ لاَ عَلَيْكُمَا صُومَا مَكَانَهُ يَوْمًا آخَرَ ‏) .

 73. Geceleyin Niyeti Terk Konusunda Ruhsat

2457- Âişe (radıyallahü anhâ)'dan; demiştir ki:

Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) yanıma geldiği zaman!

" Yanınızda yiyecek bîr şey var mı?" der. Biz de " Hayır" dediğimizde,

" (O halde) ben oruçluyum" buyurdu.

Veki (Süfyan'dan fazla olarak) şunları da ilâve etti:

(Hazret-i Âişe devamla şöyle dedi:)

Başka bir gün Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) bizim yanımıza geldi:

Ya Resûlallah bize Hays yemeği hediye edildi,, onu senin için sakladık, dedik.

" Getirin" buyurdu.

Hadis, Ebû Dâvûd'a iki ayrı yoldan gelmiştir. Bunlardan birisi: Muhammed b. Kesir, Süfyân, Talha b. Yahya diğeri de Osman b. Ebi Şeybe, Vekî', talha b. Yahya'dır. Bu bölüm birinci kısımdaki zâtların rivâyetinde mevcut değildir.

Talha dedi ki:

Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) oruçlu idi, orucunu bozdu.

Buharî, savm 21, 51; Müslim, siyam 169-170; Nesâî, sıyâm 67; Tirmizî, savm 34; İbn Mâce, siyam 26; Ahmed b. Hanbel, III, 188, 248; IV 95; VI, 207.

2458- Ümmü Hânî (radıyallahü anhâ)'dan; nakledildiğine göre;

Mekke fethi günündeydi. Fâtıma gelip Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'ın sol tarafına oturdu. Ümmü Hânî de sağında oturmakta idi.

Hadisin râvisi bizzat Ümmü Hâni'dir. Normal olarak onun " ben sağında idim" demesi gerekirdi. Ama o ya kendinden hikâye ederek böyle söylemiştir, ya da râvi kendi sözünü Ümmü Hânî'nin sözünün yerine koyarak hadisi mânâ olarak nakletmiştir. Bir câriye, içerisinde içecek olan bir kap getirip Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'e takdîm etti. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ondan içti. Sonra kabı Ümmü Hânî’ye verdi. Ümmü Hânî de içip şöyle dedi: Ya Resûlallah, ben oruçlu idim, orucumu bozdum. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem).

" Sen, bir borcunu mu kaza ediyordun?" buyurdu. Ümmü Hânî,

Hayır, dedi. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

" Eğer nafile ise zararı yok"

Dârimî, savm 30, Ahmed b. Hanbel, VI, 424. buyurdu.

٧٣ - باب فِي الرُّخْصَةِ فِي ذَلِكَ

٢٤٥٧ - حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ كَثِيرٍ، حَدَّثَنَا سُفْيَانُ، ح وَحَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ أَبِي شَيْبَةَ، حَدَّثَنَا وَكِيعٌ، جَمِيعًا عَنْ طَلْحَةَ بْنِ يَحْيَى، عَنْ عَائِشَةَ بِنْتِ طَلْحَةَ، عَنْ عَائِشَةَ، - رضى اللّه عنها - قَالَتْ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم إِذَا دَخَلَ عَلَىَّ قَالَ ‏(‏ هَلْ عِنْدَكُمْ طَعَامٌ ‏) . فَإِذَا قُلْنَا لاَ قَالَ ‏(‏ إِنِّي صَائِمٌ ‏) . زَادَ وَكِيعٌ فَدَخَلَ عَلَيْنَا يَوْمًا آخَرَ فَقُلْنَا يَا رَسُولَ اللَّهِ أُهْدِيَ لَنَا حَيْسٌ فَحَبَسْنَاهُ لَكَ . فَقَالَ ‏(‏ أَدْنِيهِ ‏) . قَالَ طَلْحَةُ فَأَصْبَحَ صَائِمًا وَأَفْطَرَ

٢٤٥٨ - حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ أَبِي شَيْبَةَ، حَدَّثَنَا جَرِيرُ بْنُ عَبْدِ الْحَمِيدِ، عَنْ يَزِيدَ بْنِ أَبِي زِيَادٍ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْحَارِثِ، عَنْ أُمِّ هَانِئٍ، قَالَتْ لَمَّا كَانَ يَوْمُ الْفَتْحِ فَتْحِ مَكَّةَ جَاءَتْ فَاطِمَةُ فَجَلَسَتْ عَنْ يَسَارِ رَسُولِ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم وَأُمُّ هَانِئٍ عَنْ يَمِينِهِ قَالَتْ فَجَاءَتِ الْوَلِيدَةُ بِإِنَاءٍ فِيهِ شَرَابٌ فَنَاوَلَتْهُ فَشَرِبَ مِنْهُ ثُمَّ نَاوَلَهُ أُمَّ هَانِئٍ فَشَرِبَتْ مِنْهُ فَقَالَتْ يَا رَسُولَ اللَّهِ لَقَدْ أَفْطَرْتُ وَكُنْتُ صَائِمَةً . فَقَالَ لَهَا ‏(‏ أَكُنْتِ تَقْضِينَ شَيْئًا ‏) . قَالَتْ لاَ . قَالَ ‏(‏ فَلاَ يَضُرُّكِ إِنْ كَانَ تَطَوُّعًا ‏) .

 72. Oruca Niyet

2456- Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in hanımı Hafsa (radıyallahü anhâ)'dan Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'ın şöyle buyurduğu rivâyet edilmiştir:

" Fecirden önce oruca niyet etmiyen kimsenin orucu yoktur."

Tirmizî, savm 33; Nesaî, siyam 66, 68; İbn Mâce, savm 26 (benzeri); Muvatta; siyam 5; Darimî, savm 10.

Ebû Dâvud dedi ki:

" Bu hadisin benzerini Leys ve îshak b. Hâzim de Abdullah b. Ebî Bekir'den rivâyet etmişlerdir. Ma'mer, Zübeydî, İbn Uyeyne ve Yunus el-Eyli ise, Zühri’den Hafsa'ya mevkuf olarak rivâyet etmişlerdir."

٧٢ - باب النِّيَّةِ فِي الصِّيَامِ

٢٤٥٦ - حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ صَالِحٍ، حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ وَهْبٍ، حَدَّثَنِي ابْنُ لَهِيعَةَ، وَيَحْيَى بْنُ أَيُّوبَ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِي بَكْرِ بْنِ حَزْمٍ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، عَنْ سَالِمِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ حَفْصَةَ، زَوْجِ النَّبِيِّ صلّى اللّه عليه وسلّم أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم قَالَ ‏(‏ مَنْ لَمْ يُجْمِعِ الصِّيَامَ قَبْلَ الْفَجْرِ فَلاَ صِيَامَ لَهُ ‏) . قَالَ أَبُو دَاوُدَ رَوَاهُ اللَّيْثُ وَإِسْحَاقُ بْنُ حَازِمٍ أَيْضًا جَمِيعًا عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِي بَكْرٍ مِثْلَهُ وَوَقَفَهُ عَلَى حَفْصَةَ مَعْمَرٌ وَالزُّبَيْدِيُّ وَابْنُ عُيَيْنَةَ وَيُونُسُ الأَيْلِيُّ كُلُّهُمْ عَنِ الزُّهْرِيِّ .