Hadis Kütüphanesi | مكتبة الحديث

 21. Nezirlerden Nehy

3289- Abdullah b. Ömer (radıyallahü anhümâ)'in şöyle dediği rivâyet edilmiştir:

Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) nezirden nehy etmeye başladı. " Nezir hiçbir şeyi değiştirmez, ancak onun sebebiyle cimriden (mal) çıkartılır." buyurdu.

Müsedded, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem);

" Nezir hiçbir şeyi değiştirmez" buyurdu, dedi.

Bu bölüm de bazı nüshalarda mevcut değildir. Buharî, emân 26, kader 6; Müslim, nezr 3,7; Nesâî, eymân 24, 26; Tirmizî, nüzûr 11; İbn Mâce, keffârât 15; Dârimî, nüzûr 5; Ahmed b. Hanbel, II, 61, 235, 242, 301, 314, 373, 412, 463.

3290- Ebû Hureyre (radıyallahü anh)'den rivâyet edildiğine göre Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) (Allah cc'ın şöyle buyurduğunu) söylemiştir:

" Adak adamak insanoğluna; benim kendisi için takdir etmediğim bir şeyi getirmez. Ancak adak insanı, benim kendisine takdir ettiğim şeye iletir. (Onunla) cimriden mal çıkarılır. Cimri, Önceden vermediğini o adağı üzerine verir."

Buharî, eymân 26, kader 6; Müslim, nezr 7; Nesâî, eyman 26; İbn Mâce, keffarat n, Tirmizî, nüzûf 11; Ahmed b. Hanbel, II, 61, 301, 412.

٢١ - باب النَّهْىِ عَنِ النَّذْرِ

٣٢٨٩ - حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ أَبِي شَيْبَةَ، حَدَّثَنَا جَرِيرُ بْنُ عَبْدِ الْحَمِيدِ، ح وَحَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ، حَدَّثَنَا أَبُو عَوَانَةَ، عَنْ مَنْصُورٍ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُرَّةَ، قَالَ عُثْمَانُ الْهَمْدَانِيُّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ، قَالَ ‏:‏ أَخَذَ رَسُولُ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم يَنْهَى عَنِ النَّذْرِ ثُمَّ اتَّفَقَا وَيَقُولُ ‏:‏ ‏(‏ لاَ يَرُدُّ شَيْئًا، وَإِنَّمَا يُسْتَخْرَجُ بِهِ مِنَ الْبَخِيلِ ‏) . قَالَ مُسَدَّدٌ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم ‏:‏ ‏(‏ النَّذْرُ لاَ يَرُدُّ شَيْئًا ‏)‏ ‏.‏

٣٢٩٠ - حَدَّثَنَا أَبُو دَاوُدَ، قَالَ قُرِئَ عَلَى الْحَارِثِ بْنِ مِسْكِينٍ وَأَنَا شَاهِدٌ، أَخْبَرَكُمُ ابْنُ وَهْبٍ، قَالَ أَخْبَرَنِي مَالِكٌ، عَنْ أَبِي الزِّنَادِ، عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ هُرْمُزَ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم قَالَ ‏:‏ ‏(‏ لاَ يَأْتِي ابْنَ آدَمَ النَّذْرُ الْقَدَرَ بِشَىْءٍ لَمْ أَكُنْ قَدَّرْتُهُ لَهُ، وَلَكِنْ يُلْقِيهِ النَّذْرُ الْقَدَرَ قَدَّرْتُهُ يُسْتَخْرَجُ مِنَ الْبَخِيلِ يُؤْتَى عَلَيْهِ مَا لَمْ يَكُنْ يُؤْتَى مِنْ قَبْلُ ‏)‏ ‏.‏

 20. Sustuktan Sonra Yeminde İstisna

Bu babın İsmi bazı nüshalarda " Yemin eden kişinin konuştuktan sonra istisna etmesi" şeklindedir.

3287- İkrime (radıyallahü anh)'den rivâyet edildiğine göre; Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

" Vallahi Kureyş'le savaşacağım, vallahi Kureyş'le savaşacağım, vallahi Kureyş'le savaşacağım" buyurdu. Sonra " İnşaallah" dedi. Ebû Dâvûd dedi ki: Çokları bu hadisi, Şerik, Simâk ve İkrime kanalıyla İbn Abbâs'a, o da Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'a isnad etmiştir.

Velid b. Müslim, Serik'ten naklen;

" Sonra Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) onlarla savaşmadı" demiştir.

3288- İkrime'den merfu olarak rivâyet edildiğine göre; Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

" Vallahi Kureyş'le savaşacağım" buyurmuş, sonra" İnşallah" demiştir. Daha sonra, " İnşaallah, vallahi Kureyş'le savaşacağım" buyurmuştur. Yine, " Vallahi Kureyş'le savaşacağını" deyip susmuş, daha sonra da " İnşaallah" demiştir.Ebû Dâvûd dedi ki:

Velid b. Müslim bu hadiste Serik'ten, " Sonra onlarla savaşmadı" dediğini ilâve etmiştir.

٢٠ - باب الاِسْتِثْنَاءِ فِي الْيَمِينِ بَعْدَ السُّكُوتِ

٣٢٨٧ - حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ، حَدَّثَنَا شَرِيكٌ، عَنْ سِمَاكٍ، عَنْ عِكْرِمَةَ، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم قَالَ ‏:‏ ‏(‏ وَاللَّهِ لأَغْزُوَنَّ قُرَيْشًا، وَاللَّهِ لأَغْزُوَنَّ قُرَيْشًا، وَاللَّهِ لأَغْزُوَنَّ قُرَيْشًا ‏) . ثُمَّ قَالَ ‏:‏ ‏(‏ إِنْ شَاءَ اللَّهُ ‏) . قَالَ أَبُو دَاوُدَ ‏:‏ وَقَدْ أَسْنَدَ هَذَا الْحَدِيثَ غَيْرُ وَاحِدٍ عَنْ شَرِيكٍ عَنْ سِمَاكٍ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ أَسْنَدَهُ عَنِ النَّبِيِّ صلّى اللّه عليه وسلّم وَقَالَ الْوَلِيدُ بْنُ مُسْلِمٍ عَنْ شَرِيكٍ ‏:‏ ثُمَّ لَمْ يَغْزُهُمْ ‏.‏

٣٢٨٨ - حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْعَلاَءِ، أَخْبَرَنَا ابْنُ بِشْرٍ، عَنْ مِسْعَرٍ، عَنْ سِمَاكٍ، عَنْ عِكْرِمَةَ، يَرْفَعُهُ قَالَ ‏:‏ ‏(‏ وَاللَّهِ لأَغْزُوَنَّ قُرَيْشًا ‏) . ثُمَّ قَالَ ‏:‏ ‏(‏ إِنْ شَاءَ اللَّهُ ‏) . ثُمَّ قَالَ ‏:‏ ‏(‏ وَاللَّهِ لأَغْزُوَنَّ قُرَيْشًا إِنْ شَاءَ اللَّهُ ‏) . ثُمَّ قَالَ ‏:‏ ‏(‏ وَاللَّهِ لأَغْزُوَنَّ قُرَيْشًا ‏) . ثُمَّ سَكَتَ ثُمَّ قَالَ ‏:‏ ‏(‏ إِنْ شَاءَ اللَّهُ ‏) . قَالَ أَبُو دَاوُدَ ‏:‏ زَادَ فِيهِ الْوَلِيدُ بْنُ مُسْلِمٍ عَنْ شَرِيكٍ قَالَ ‏:‏ ثُمَّ لَمْ يَغْزُهُمْ ‏.‏

 19. (Yemin Keffaretinde) Mü'min Köle Azad Etmek

3284- Muâviye b. Hakem es-Sülemî'den, şöyle dediği rivâyet edilmiştir:

Ya Resûlallah! Benim bir cariyem var, ona bir tokat attım, dedim. Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) bunu bana çok gördü, (yakıştırmadı). Ben de:

Onu azad edeyim mi? (Hürriyetine kavuşturayım mı?) diye sordum.

" O cariyeyi bana bîr getir." buyurdu.

Ben de onu Resûlüllah'a getirdim, Efendimiz (kadına):.

" Allah nerede?" diye sordu.

Gökyüzünde. " Ben kimim?"

Sen Allah'ın elçisisin. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) (bana):

" Onu azad et, şüphesiz o mü'mindir" buyurdu.

Müslim, mesâcid 33, 35; Nesâî, sehv 20; Muvatta, ıtk 8; Dârimî, nüzûr 10; Ahmed b. Hanbel, V, 447, 448, 449.

3285- Şerîd (b. Süveyd es-Sakafî)'den rivâyet edildiğine göre;

Annesi ona kendisi adına bir mü'min köle azad etmesini vasiyet iti. Şerîd, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'a gelip:

Ya Resûlallahî Annem bana kendisi adına bir mü'min köle azad etmemi vasiyet etti. Benimse, Nûbiyeli siyah bir cariyem var (onu azad edebilir miyim?), dedi.

(Bundan sonra) ravi, önceki hadisin benzerini zikretti.

Ebû Dâvûd dedi ki:

Halid b. Abdillah, hadisi mürsel olarak rivâyet etti, Şerîd'i anmadı.

Nesâî, vesâya 8; Ahmed b. Hanbel, IV, 222, 388, 399.

3286- Ebû Hureyre (radıyallahü anh)'den rivâyet edildiğine göre, bir adam Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'a siyah bir cariye getirip:

Ya Resûlallah! Benim mü'min bir köle azad etme borcum var (bu olur mu?), dedi. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem), cariyeye;

" Allah nerede?" dedi. Cariye parmağı ile gökyüzünü gösterdi; Hazret-i Peygamber bu sefer:

" Ben kimim?" diye sordu. Cariye, Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'i ve gökyüzünü işaret etti; yani, "Sen Allah'ın elçisisin" (demek istedi). Bunun üzerine Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

" Onu azad et, o mü'mindir" buyurdu.

١٩ - باب فِي الرَّقَبَةِ الْمُؤْمِنَةِ

٣٢٨٤ - حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ، حَدَّثَنَا يَحْيَى، عَنِ الْحَجَّاجِ الصَّوَّافِ، حَدَّثَنِي يَحْيَى بْنُ أَبِي كَثِيرٍ، عَنْ هِلاَلِ بْنِ أَبِي مَيْمُونَةَ، عَنْ عَطَاءِ بْنِ يَسَارٍ، عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ الْحَكَمِ السُّلَمِيِّ، قَالَ قُلْتُ ‏:‏ يَا رَسُولَ اللَّهِ جَارِيَةٌ لِي صَكَكْتُهَا صَكَّةً . فَعَظَّمَ ذَلِكَ عَلَىَّ رَسُولُ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم فَقُلْتُ أَفَلاَ أُعْتِقُهَا قَالَ ‏:‏ ‏(‏ ائْتِنِي بِهَا ‏) . قَالَ ‏:‏ فَجِئْتُ بِهَا قَالَ ‏:‏ ‏(‏ أَيْنَ اللَّهُ ‏) . قَالَتْ ‏:‏ فِي السَّمَاءِ . قَالَ ‏:‏ ‏(‏ مَنْ أَنَا ‏) . قَالَتْ ‏:‏ أَنْتَ رَسُولُ اللَّهِ . قَالَ ‏:‏ ‏(‏ أَعْتِقْهَا فَإِنَّهَا مُؤْمِنَةٌ ‏)‏ ‏.‏

٣٢٨٥ - حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ، حَدَّثَنَا حَمَّادٌ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَمْرٍو، عَنْ أَبِي سَلَمَةَ، عَنِ الشَّرِيدِ، ‏:‏ أَنَّ أُمَّهُ، أَوْصَتْهُ أَنْ يُعْتِقَ، عَنْهَا رَقَبَةً مُؤْمِنَةً فَأَتَى النَّبِيَّ صلّى اللّه عليه وسلّم فَقَالَ ‏:‏ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ أُمِّي أَوْصَتْ أَنْ أُعْتِقَ عَنْهَا رَقَبَةً مُؤْمِنَةً وَعِنْدِي جَارِيَةٌ سَوْدَاءُ نُوبِيَّةٌ فَذَكَرَ نَحْوَهُ . قَالَ أَبُو دَاوُدَ ‏:‏ خَالِدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ أَرْسَلَهُ لَمْ يَذْكُرِ الشَّرِيدَ ‏.‏

٣٢٨٦ - حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ يَعْقُوبَ الْجُوزَجَانِيُّ، حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ هَارُونَ، قَالَ أَخْبَرَنِي الْمَسْعُودِيُّ، عَنْ عَوْنِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُتْبَةَ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، ‏:‏ أَنَّ رَجُلاً، أَتَى النَّبِيَّ صلّى اللّه عليه وسلّم بِجَارِيَةٍ سَوْدَاءَ فَقَالَ ‏:‏ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ عَلَىَّ رَقَبَةً مُؤْمِنَةً . فَقَالَ لَهَا ‏:‏ ‏(‏ أَيْنَ اللَّهُ ‏) . فَأَشَارَتْ إِلَى السَّمَاءِ بِأُصْبُعِهَا . فَقَالَ لَهَا ‏:‏ ‏(‏ فَمَنْ أَنَا ‏) . فَأَشَارَتْ إِلَى النَّبِيِّ صلّى اللّه عليه وسلّم وَإِلَى السَّمَاءِ، يَعْنِي أَنْتَ رَسُولُ اللَّهِ . فَقَالَ ‏:‏ ‏(‏ أَعْتِقْهَا فَإِنَّهَا مُؤْمِنَةٌ ‏)‏ ‏.‏