Aksırana Dua Etmek (Teşmit) Hakkında
99. Aksırana Dua Etmek (Teşmit) Hakkında
5031- Hilâl b. Yesaf'dan demiştir ki:
(Birgün) Salim b. Ubeyd'le birlikte bulunuyorduk. (Orada bulunan) cemaatten biri aksirdı ve hemen arkasından:
" esselâmü aleykum" dedi. Bunun üzerine Salim:
Sana da, anana da, (selâm olsun) diye mukabedele bulundu. (Bu mukabeleden) sonra (adamın bu mukabeleden alındığını hissettiği için) " Her halde sen benim söylediğim (bu söz)den alındın" dedi. (Adam da):
Annemin ismini hayırla da şerle de anmamanı isterdim, karşılığını verdi. (Bunun üzerine Salim) şöyle dedi:
Ben sana (bu hususta) sadece Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'in söylediğini söyledim. Biz (bir gün) Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'in yanında bulunuyorduk. Topluluktan birisi aksırmışti da akabinde " Esselâmu aleykum" demişti. Bunun üzerine Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) (Ona):
" Sana da anana da" diye karşılık vermişti ve sonra (bize hitab ederek):
" Sizden biriniz aksırdiğı zaman Allah'a hamdetsin"
(Ravi Hilal, Salim'in Hazret-i Peygamber'den naklettiği hamd şekillerini hafızasında iyice muhafaza edemediği için) bir takım hamdler rivâyet etti. Sonra (rivâyetine devam ederek, Salim'in Hazret-i Peygamber'den) şu sözleri (naklettiğini) söyledi:
" - ve yanında bulunan kimse de ona - Allah sana merhamet etsin desin, (aksıran kimse de) onlara:
" Allah bize de size de mağfiret etsin" diye karşılık versin."
Tirmizî edeb, 3.
5032- Şu (bir önceki) hadisi Hilal b. Yesaf, Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'dan bir de Halid b. Arface ve Salim İbn Ubeyd el-Eşcaî yoluyla rivâyet etmiştir.
A. Dâvûdoğlu, Selâmet Yolları, IV, 317-318.
5033- Hazret-i Ebû Hüreyre'den (rivâyet edildiğine göre) Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur:
" Biriniz aksırdiği zaman " elhamdülillah alâ külli hâl (her halükârda Allah'a hamd olsun)" desin. (Onun bu hamdini işiten din) kardeşi veya arkadaşı (şüphe râvidendir):
" Yerhamükellah (Allah sana merhamet etsin)" desin. (Arkadaşının bu duasına karşılık olarak) aksıran kimse de (ona:) " Yehdikümüllah ve yüslihu bâleküm (Allah size hidayet versin ve halinizi ıslah etsin)" diye dua eder."
Buhârî, edeb 126; Tirmizî, edeb 3; İbn Mâce, edeb 20.
٩٩ - باب كَيْفَ تَشْمِيتُ الْعَاطِسِ
٥٠٣١ - حَدَّثَنَا عُثْمَان بْن أَبِي شَيْبَة، ثَنَا جَرِيْر، عَن مَنْصُوْر، عَن هِلَال بْن يَسَاف قَال:
كُنَّا مَع سَالِم بْن عُبَيْد فَعَطَس رَجُل مِن الْقَوْم فَقَال: الْسَّلَام عَلَيْكُم، فَقَال سَالِم: وَعَلَيْك وَعَلَى أُمِّك، ثُم قَال بَعْد: لَعَلَّك وَجَدْت مِمَّا قُلْت لَك، قَال: لَوَدِدْت أَنَّك لَم تَذْكُر أُمِّي بِخَيْر وَلَا بَشَر؟ قَال: إِنَّمَا قُلْت لَك كَمَا قَال رَسُوْل الْلَّه صَلَّى الْلَّه عَلَيْه وَسَلَّم، إِنَّا بَيْنَا نَحْن عِنْد رَسُوْل الْلَّه صَلَّى الْلَّه عَلَيْه وَسَلَّم إِذ عَطَس رَجُل مِن الْقَوْم فَقَال: الْسَّلَام عَلَيْكُم، فَقَال رَسُوْل الْلَّه صَلَّى الْلَّه عَلَيْه وَسَلَّم: (وَعَلَيْك وَعَلَى أُمِّك) ثُم قَال: (إِذَا عَطَس أَحَدُكُم فَلْيَحْمَد الْلَّه) قَال: فَذَكَر بَعْض الْمَحَامِد، (وَلْيَقُل لَه مَن عِنْدَه: يَرْحَمُك الْلَّه، وَلْيَرُد يَعْنِي عَلَيْهِم يَغْفِر الْلَّه لَنَا وَلَكُم).
٥٠٣٢ - حَدَّثَنَا تَمِيْم بْن الْمُنْتَصِر، ثَنَا إِسْحَاق يَعْنِي ابْن يُوَسُف عَن أَبِي بِشْر وَرْقَاء، عَن مَنْصُوْر، عَن هِلَال بْن يَسَاف، عَن خَالِد بْن عَرْفَجَة، عَن سَالِم بْن عُبَيْد الْأَشْجَعِي بِهَذَا الْحَدِيْث عَن الْنَّبِي صَلَّى الْلَّه عَلَيْه وَسَلَّم.
٥٠٣٣ - حَدَّثَنَا مُوْسَى بْن إِسْمَاعِيْل، ثَنَا عَبْد الْعَزِيْز بْن عَبْد الْلَّه بْن أَبِي سَلَمَة، عَن عَبْد الْلَّه بْن دِيْنَار، عَن أَبِي صَالِح، عَن أَبِي هُرَيْرَة،
عَن الْنَّبِي صَلَّى الْلَّه عَلَيْه وَسَلَّم قَال: ( إِذَا عَطَس أَحَدُكُم فَلْيَقُل: الْحَمْد لِلَّه عَلَى كُل حَال، وَلْيَقُل أَخُوْه أَو صَاحِبُه: يَرْحَمُك الْلَّه، وَيَقُوْل هُو: يَهْدِيْكُم الْلَّه وَيُصْلِح بَالَكُم).