Hadis Kütüphanesi | مكتبة الحديث

 48- Ölüm, Bir Kurtuluş Mudur?

1942- Ebu Katade b. Rib’î (radıyallahü anh)’den rivâyete göre, şöyle demiştir: Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in yanından bir cenaze geçti. Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu:

(Bu cenaze ya kendisi için kurtulmuştur veya kendisinden kurtulunmuş biridir) buyurdu. Oradakiler:

(Kendisi kurtulmuş veya kendisinden kurtulunmuş ne demektir?) dediler. Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem):

(Mü’min kul ölünce, dünyanın sıkıntılarından kurtulur. Günahkar biri ölünce de; insanlar, memleket, ağaç ve hayvanlar onun şerrinden kurtulmuş olurlar) buyurdu. (Müslim, Cenaiz: 21; Muvatta', Cenaiz: 16)

٤٨ - باب اسْتِرَاحَةِ الْمُؤْمِنِ بِالْمَوْتِ

١٩٤٢ - أَخْبَرَنَا قُتَيْبَةُ، عَنْ مَالِكٍ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَمْرِو بْنِ حَلْحَلَةَ، عَنْ مَعْبَدِ بْنِ كَعْبِ بْنِ مَالِكٍ، عَنْ أَبِي قَتَادَةَ بْنِ رِبْعِيٍّ، أَنَّهُ كَانَ يُحَدِّثُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم مُرَّ عَلَيْهِ بِجَنَازَةٍ فَقَالَ ‏(‏ مُسْتَرِيحٌ وَمُسْتَرَاحٌ مِنْهُ ‏)‏ ‏.‏ فَقَالُوا مَا الْمُسْتَرِيحُ وَمَا الْمُسْتَرَاحُ مِنْهُ قَالَ ‏(‏ الْعَبْدُ الْمُؤْمِنُ يَسْتَرِيحُ مِنْ نَصَبِ الدُّنْيَا وَأَذَاهَا وَالْعَبْدُ الْفَاجِرُ يَسْتَرِيحُ مِنْهُ الْعِبَادُ وَالْبِلاَدُ وَالشَّجَرُ وَالدَّوَابُّ ‏)‏ ‏.‏

 47- Cenaze Geçerken Ayağa Kalkılmasa Da Olur Mu?

1934- Ebu Ma’mer (radıyallahü anh)’den rivâyete göre, şöyle demiştir: Biz, Ali’nin yanındaydık, oradan bir cenaze geçti ve halk ayağa kalktılar. Ali:

(Bu da nedir?) diye sordu. O da:

(Ebu Mûsâ’nın emri böyledir) dediler. Bunun üzerine Ali şöyle dedi:

(Rasûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem), sadece bir Yahudi kadının cenazesi geçerken kalkmıştı ondan sonra hiç kalkmadı.) (Müslim, Cenaiz: 24; Ebû Dâvûd, Cenaiz: 47)

1935- Muhammed (radıyallahü anh)’ten rivâyete göre, Hasan b. Ali ile İbn Abbâs’ın yanından bir cenaze geçmişti de Hasan kalktı. İbn Abbâs kalkmadı. Hasan, İbn Abbâs’a:

(Rasûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem), bir Yahudi kadının cenazesi için kalkmamış mıydı?) dedi. İbn Abbâs ise:

(Evet) dedi. Yine oturmaya devam etti. (Müslim, Cenaiz: 24; Ebû Dâvûd, Cenaiz: 47)

1936- İbn Sirin (radıyallahü anh)’den rivâyete göre, şöyle demiştir: Hasan b. Ali ve İbn Abbâs’ın yanından bir cenaze geçmişti de Hasan ayağa kalktı. İbn Abbâs ayağa kalkmadı. Hasan, İbn Abbâs’a:

(Rasûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem) cenaze için ayağa kalkmamış mıydı?) dedi. İbn Abbâs:

(Kalkmıştı) dedi, yine de oturmaya devam etti. (Müslim, Cenaiz: 24; Ebû Dâvûd, Cenaiz: 47)

1937- Ebu Mıclez (radıyallahü anh)’den rivâyete göre, İbn Abbâs ve Hasan b. Ali’nin yanından bir cenaze geçmişti, biri ayağa kalkmış diğeri kalkmamıştı. Kalkan, kalkmayana:

(Allah’a yemin olsun ki Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in cenaze için ayağa kalktığını biliyorum.) Oturan kimse ise:

(Rasûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem)’in cenaze geçerken kalkmayıp oturduğunu biliyorum) diye cevap verdi. (Sadece Nesâi rivâyet etmiştir.)

1938- Cafer b. Muhammed (radıyallahü anh), babasından naklediyor: Hasan b. Ali oturuyordu, yanından bir cenaze geçti. Herkes ayağa kalktı, cenaze geçip gidinceye kadar öylece kaldılar. Hasan dedi ki:

(Bir Yahudi cenazesi geçiyordu, Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’de o cenazenin geçeceği yol üzerinde oturuyordu. Yahudi cenazesinin kendi başından yukarıda olmasını doğru bulmadığı için ayağa kalkmıştı.) (Sadece Nesâi rivâyet etmiştir.)

1939- Câbir (radıyallahü anh)’den rivâyete göre, şöyle demiştir:

(Rasûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem) yanından geçen bir Yahudi cenazesi için ayağa kalkmıştı ve cenaze gözden kayboluncaya kadar da ayakta kalmıştı.) (Ebû Dâvûd, Cenaiz: 47; Müslim, Cenaiz: 25)

1940-

1941- Enes (radıyallahü anh)’ten rivâyete göre, Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in yanından bir cenaze geçmişti. Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’de ayağa kalkmıştı. Kendisine o bir Yahudi cenazesiydi denilince şöyle buyurdu:

(Biz melekler için ayağa kalktık.) (Sadece Nesâi rivâyet etmiştir.)

٤٧ - باب الرُّخْصَةِ فِي تَرْكِ الْقِيَامِ

١٩٣٤ - أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مَنْصُورٍ، قَالَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ، عَنِ ابْنِ أَبِي نَجِيحٍ، عَنْ مُجَاهِدٍ، عَنْ أَبِي مَعْمَرٍ، قَالَ كُنَّا عِنْدَ عَلِيٍّ فَمَرَّتْ جَنَازَةٌ فَقَامُوا لَهَا فَقَالَ عَلِيٌّ مَا هَذَا قَالُوا أَمْرُ أَبِي مُوسَى ‏.‏ فَقَالَ إِنَّمَا قَامَ رَسُولُ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم لِجَنَازَةِ يَهُودِيَّةٍ وَلَمْ يَعُدْ بَعْدَ ذَلِكَ ‏.‏

١٩٣٥ - أَخْبَرَنَا قُتَيْبَةُ، قَالَ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ، عَنْ أَيُّوبَ، عَنْ مُحَمَّدٍ، أَنَّ جَنَازَةً، مَرَّتْ بِالْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ وَابْنِ عَبَّاسٍ فَقَامَ الْحَسَنُ وَلَمْ يَقُمِ ابْنُ عَبَّاسٍ فَقَالَ الْحَسَنُ أَلَيْسَ قَدْ قَامَ رَسُولُ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم لِجَنَازَةِ يَهُودِيٍّ قَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ نَعَمْ ثُمَّ جَلَسَ ‏.‏

١٩٣٦ - أَخْبَرَنَا يَعْقُوبُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ، قَالَ حَدَّثَنَا هُشَيْمٌ، قَالَ أَنْبَأَنَا مَنْصُورٌ، عَنِ ابْنِ سِيرِينَ، قَالَ مُرَّ بِجَنَازَةٍ عَلَى الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ وَابْنِ عَبَّاسٍ فَقَامَ الْحَسَنُ وَلَمْ يَقُمِ ابْنُ عَبَّاسٍ فَقَالَ الْحَسَنُ لاِبْنِ عَبَّاسٍ أَمَا قَامَ لَهَا رَسُولُ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم قَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ قَامَ لَهَا ثُمَّ قَعَدَ ‏.‏

١٩٣٧ - أَخْبَرَنَا يَعْقُوبُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ، عَنِ ابْنِ عُلَيَّةَ، عَنْ سُلَيْمَانَ التَّيْمِيِّ، عَنْ أَبِي مِجْلَزٍ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، وَالْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ، مَرَّتْ بِهِمَا جَنَازَةٌ فَقَامَ أَحَدُهُمَا وَقَعَدَ الآخَرُ فَقَالَ الَّذِي قَامَ أَمَا وَاللَّهِ لَقَدْ عَلِمْتُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم قَدْ قَامَ قَالَ لَهُ الَّذِي جَلَسَ لَقَدْ عَلِمْتُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم قَدْ جَلَسَ ‏.‏

١٩٣٨ - أَخْبَرَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ هَارُونَ الْبَلْخِيُّ، قَالَ حَدَّثَنَا حَاتِمٌ، عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ، عَنْ أَبِيهِ، أَنَّ الْحَسَنَ بْنَ عَلِيٍّ، كَانَ جَالِسًا فَمُرَّ عَلَيْهِ بِجَنَازَةٍ فَقَامَ النَّاسُ حَتَّى جَاوَزَتِ الْجَنَازَةُ فَقَالَ الْحَسَنُ إِنَّمَا مُرَّ بِجَنَازَةِ يَهُودِيٍّ وَكَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم عَلَى طَرِيقِهَا جَالِسًا فَكَرِهَ أَنْ تَعْلُوَ رَأْسَهُ جَنَازَةُ يَهُودِيٍّ فَقَامَ ‏.‏

١٩٣٩ - أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ رَافِعٍ، قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ، قَالَ أَنْبَأَنَا ابْنُ جُرَيْجٍ، قَالَ أَخْبَرَنِي أَبُو الزُّبَيْرِ، أَنَّهُ سَمِعَ جَابِرًا، يَقُولُ قَامَ النَّبِيُّ صلّى اللّه عليه وسلّم لِجَنَازَةِ يَهُودِيٍّ مَرَّتْ بِهِ حَتَّى تَوَارَتْ ‏.‏

١٩٤٠ - وَأَخْبَرَنِي أَبُو الزُّبَيْرِ، أَيْضًا أَنَّهُ سَمِعَ جَابِرًا، رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ يَقُولُ قَامَ النَّبِيُّ صلّى اللّه عليه وسلّم وَأَصْحَابُهُ لِجَنَازَةِ يَهُودِيٍّ حَتَّى تَوَارَتْ ‏.‏

١٩٤١ - أَخْبَرَنَا إِسْحَاقُ، قَالَ أَنْبَأَنَا النَّضْرُ، قَالَ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ سَلَمَةَ، عَنْ قَتَادَةَ، عَنْ أَنَسٍ، أَنَّ جَنَازَةً، مَرَّتْ بِرَسُولِ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم فَقَامَ فَقِيلَ إِنَّهَا جَنَازَةُ يَهُودِيٍّ ‏.‏ فَقَالَ ‏(‏ إِنَّمَا قُمْنَا لِلْمَلاَئِكَةِ ‏)‏ ‏.‏

 46- Müslüman Olmayan Cenaze İçin De Ayağa Kalkılır Mı?

1932- Abdurrahman b. ebi Leyla (radıyallahü anh)’dan rivâyete göre, şöyle demiştir: Sehl b. Huneyf ve Kays b. Sa’d b. Ubâde Kadisiye’de oturuyorlardı. Yanlarından bir cenaze geçti, ikisi de ayağa kalktılar. Onlara:

(Bu cenaze burada yaşayan Müslüman olmayan kimselere aittir) denildi. Bunun üzerine onlar dediler ki: Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in yanından bir cenaze geçmişti de Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ayağa kalkmıştı. Bu geçen cenazenin Yahudi cenazesi olduğu hatırlatılınca:

(O insan değil mi, o da bir can taşımıyor mu?) buyurmuştu. (Buhârî, Cenaiz: 49; Müslim, Cenaiz: 24)

1933- Câbir b. Abdullah (radıyallahü anh)’tan rivâyete göre, şöyle demiştir: Yanımızdan bir cenaze geçti. Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ayağa kalktı, onunla birlikte biz de kalktık. Ben:

(Ey Allah’ın Rasûlü! O bir Yahudi kadının cenazesidir) dedim. Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’de şöyle buyurdu:

(Ölüm korkunç ve ibret alınacak bir olaydır. Dolayısıyla herhangi bir cenaze gördüğünüzde ayağa kalkınız.) (Müslim, Cenaiz: 24; Ebû Dâvûd, Cenaiz: 47)

٤٦ - باب الْقِيَامِ لِجَنَازَةِ أَهْلِ الشِّرْكِ

١٩٣٢ - أَخْبَرَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ مَسْعُودٍ، قَالَ حَدَّثَنَا خَالِدٌ، قَالَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنْ عَمْرِو بْنِ مُرَّةَ، عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِي لَيْلَى، قَالَ كَانَ سَهْلُ بْنُ حُنَيْفٍ وَقَيْسُ بْنُ سَعْدِ بْنِ عُبَادَةَ بِالْقَادِسِيَّةِ فَمُرَّ عَلَيْهِمَا بِجَنَازَةٍ فَقَامَا فَقِيلَ لَهُمَا إِنَّهَا مِنْ أَهْلِ الأَرْضِ ‏.‏ فَقَالاَ مُرَّ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم بِجَنَازَةٍ فَقَامَ فَقِيلَ لَهُ إِنَّهُ يَهُودِيٌّ ‏.‏ فَقَالَ ‏(‏ أَلَيْسَتْ نَفْسًا ‏)‏ ‏.‏

١٩٣٣ - أَخْبَرَنَا عَلِيُّ بْنُ حُجْرٍ، قَالَ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ، عَنْ هِشَامٍ، ح وَأَخْبَرَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ مَسْعُودٍ، قَالَ حَدَّثَنَا خَالِدٌ، قَالَ حَدَّثَنَا هِشَامٌ، عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِي كَثِيرٍ، عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ مِقْسَمٍ، عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ، قَالَ مَرَّتْ بِنَا جَنَازَةٌ فَقَامَ رَسُولُ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم وَقُمْنَا مَعَهُ فَقُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّمَا هِيَ جَنَازَةُ يَهُودِيَّةٍ ‏.‏ فَقَالَ ‏(‏ إِنَّ لِلْمَوْتِ فَزَعًا فَإِذَا رَأَيْتُمُ الْجَنَازَةَ فَقُومُوا ‏)‏ ‏.‏ اللَّفْظُ لِخَالِدٍ ‏.‏