Cenaze Geçerken Ayağa Kalkılmasa Da Olur Mu?

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ

Rahmân ve Rahîm olan Allah’ın adıyla

 47- Cenaze Geçerken Ayağa Kalkılmasa Da Olur Mu?

1934- Ebu Ma’mer (radıyallahü anh)’den rivâyete göre, şöyle demiştir: Biz, Ali’nin yanındaydık, oradan bir cenaze geçti ve halk ayağa kalktılar. Ali:

(Bu da nedir?) diye sordu. O da:

(Ebu Mûsâ’nın emri böyledir) dediler. Bunun üzerine Ali şöyle dedi:

(Rasûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem), sadece bir Yahudi kadının cenazesi geçerken kalkmıştı ondan sonra hiç kalkmadı.) (Müslim, Cenaiz: 24; Ebû Dâvûd, Cenaiz: 47)

1935- Muhammed (radıyallahü anh)’ten rivâyete göre, Hasan b. Ali ile İbn Abbâs’ın yanından bir cenaze geçmişti de Hasan kalktı. İbn Abbâs kalkmadı. Hasan, İbn Abbâs’a:

(Rasûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem), bir Yahudi kadının cenazesi için kalkmamış mıydı?) dedi. İbn Abbâs ise:

(Evet) dedi. Yine oturmaya devam etti. (Müslim, Cenaiz: 24; Ebû Dâvûd, Cenaiz: 47)

1936- İbn Sirin (radıyallahü anh)’den rivâyete göre, şöyle demiştir: Hasan b. Ali ve İbn Abbâs’ın yanından bir cenaze geçmişti de Hasan ayağa kalktı. İbn Abbâs ayağa kalkmadı. Hasan, İbn Abbâs’a:

(Rasûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem) cenaze için ayağa kalkmamış mıydı?) dedi. İbn Abbâs:

(Kalkmıştı) dedi, yine de oturmaya devam etti. (Müslim, Cenaiz: 24; Ebû Dâvûd, Cenaiz: 47)

1937- Ebu Mıclez (radıyallahü anh)’den rivâyete göre, İbn Abbâs ve Hasan b. Ali’nin yanından bir cenaze geçmişti, biri ayağa kalkmış diğeri kalkmamıştı. Kalkan, kalkmayana:

(Allah’a yemin olsun ki Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in cenaze için ayağa kalktığını biliyorum.) Oturan kimse ise:

(Rasûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem)’in cenaze geçerken kalkmayıp oturduğunu biliyorum) diye cevap verdi. (Sadece Nesâi rivâyet etmiştir.)

1938- Cafer b. Muhammed (radıyallahü anh), babasından naklediyor: Hasan b. Ali oturuyordu, yanından bir cenaze geçti. Herkes ayağa kalktı, cenaze geçip gidinceye kadar öylece kaldılar. Hasan dedi ki:

(Bir Yahudi cenazesi geçiyordu, Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’de o cenazenin geçeceği yol üzerinde oturuyordu. Yahudi cenazesinin kendi başından yukarıda olmasını doğru bulmadığı için ayağa kalkmıştı.) (Sadece Nesâi rivâyet etmiştir.)

1939- Câbir (radıyallahü anh)’den rivâyete göre, şöyle demiştir:

(Rasûlüllah sallallahü aleyhi ve sellem) yanından geçen bir Yahudi cenazesi için ayağa kalkmıştı ve cenaze gözden kayboluncaya kadar da ayakta kalmıştı.) (Ebû Dâvûd, Cenaiz: 47; Müslim, Cenaiz: 25)

1940-

1941- Enes (radıyallahü anh)’ten rivâyete göre, Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’in yanından bir cenaze geçmişti. Rasûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)’de ayağa kalkmıştı. Kendisine o bir Yahudi cenazesiydi denilince şöyle buyurdu:

(Biz melekler için ayağa kalktık.) (Sadece Nesâi rivâyet etmiştir.)

٤٧ - باب الرُّخْصَةِ فِي تَرْكِ الْقِيَامِ

١٩٣٤ - أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مَنْصُورٍ، قَالَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ، عَنِ ابْنِ أَبِي نَجِيحٍ، عَنْ مُجَاهِدٍ، عَنْ أَبِي مَعْمَرٍ، قَالَ كُنَّا عِنْدَ عَلِيٍّ فَمَرَّتْ جَنَازَةٌ فَقَامُوا لَهَا فَقَالَ عَلِيٌّ مَا هَذَا قَالُوا أَمْرُ أَبِي مُوسَى ‏.‏ فَقَالَ إِنَّمَا قَامَ رَسُولُ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم لِجَنَازَةِ يَهُودِيَّةٍ وَلَمْ يَعُدْ بَعْدَ ذَلِكَ ‏.‏

١٩٣٥ - أَخْبَرَنَا قُتَيْبَةُ، قَالَ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ، عَنْ أَيُّوبَ، عَنْ مُحَمَّدٍ، أَنَّ جَنَازَةً، مَرَّتْ بِالْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ وَابْنِ عَبَّاسٍ فَقَامَ الْحَسَنُ وَلَمْ يَقُمِ ابْنُ عَبَّاسٍ فَقَالَ الْحَسَنُ أَلَيْسَ قَدْ قَامَ رَسُولُ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم لِجَنَازَةِ يَهُودِيٍّ قَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ نَعَمْ ثُمَّ جَلَسَ ‏.‏

١٩٣٦ - أَخْبَرَنَا يَعْقُوبُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ، قَالَ حَدَّثَنَا هُشَيْمٌ، قَالَ أَنْبَأَنَا مَنْصُورٌ، عَنِ ابْنِ سِيرِينَ، قَالَ مُرَّ بِجَنَازَةٍ عَلَى الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ وَابْنِ عَبَّاسٍ فَقَامَ الْحَسَنُ وَلَمْ يَقُمِ ابْنُ عَبَّاسٍ فَقَالَ الْحَسَنُ لاِبْنِ عَبَّاسٍ أَمَا قَامَ لَهَا رَسُولُ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم قَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ قَامَ لَهَا ثُمَّ قَعَدَ ‏.‏

١٩٣٧ - أَخْبَرَنَا يَعْقُوبُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ، عَنِ ابْنِ عُلَيَّةَ، عَنْ سُلَيْمَانَ التَّيْمِيِّ، عَنْ أَبِي مِجْلَزٍ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، وَالْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ، مَرَّتْ بِهِمَا جَنَازَةٌ فَقَامَ أَحَدُهُمَا وَقَعَدَ الآخَرُ فَقَالَ الَّذِي قَامَ أَمَا وَاللَّهِ لَقَدْ عَلِمْتُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم قَدْ قَامَ قَالَ لَهُ الَّذِي جَلَسَ لَقَدْ عَلِمْتُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم قَدْ جَلَسَ ‏.‏

١٩٣٨ - أَخْبَرَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ هَارُونَ الْبَلْخِيُّ، قَالَ حَدَّثَنَا حَاتِمٌ، عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ، عَنْ أَبِيهِ، أَنَّ الْحَسَنَ بْنَ عَلِيٍّ، كَانَ جَالِسًا فَمُرَّ عَلَيْهِ بِجَنَازَةٍ فَقَامَ النَّاسُ حَتَّى جَاوَزَتِ الْجَنَازَةُ فَقَالَ الْحَسَنُ إِنَّمَا مُرَّ بِجَنَازَةِ يَهُودِيٍّ وَكَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم عَلَى طَرِيقِهَا جَالِسًا فَكَرِهَ أَنْ تَعْلُوَ رَأْسَهُ جَنَازَةُ يَهُودِيٍّ فَقَامَ ‏.‏

١٩٣٩ - أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ رَافِعٍ، قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ، قَالَ أَنْبَأَنَا ابْنُ جُرَيْجٍ، قَالَ أَخْبَرَنِي أَبُو الزُّبَيْرِ، أَنَّهُ سَمِعَ جَابِرًا، يَقُولُ قَامَ النَّبِيُّ صلّى اللّه عليه وسلّم لِجَنَازَةِ يَهُودِيٍّ مَرَّتْ بِهِ حَتَّى تَوَارَتْ ‏.‏

١٩٤٠ - وَأَخْبَرَنِي أَبُو الزُّبَيْرِ، أَيْضًا أَنَّهُ سَمِعَ جَابِرًا، رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ يَقُولُ قَامَ النَّبِيُّ صلّى اللّه عليه وسلّم وَأَصْحَابُهُ لِجَنَازَةِ يَهُودِيٍّ حَتَّى تَوَارَتْ ‏.‏

١٩٤١ - أَخْبَرَنَا إِسْحَاقُ، قَالَ أَنْبَأَنَا النَّضْرُ، قَالَ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ سَلَمَةَ، عَنْ قَتَادَةَ، عَنْ أَنَسٍ، أَنَّ جَنَازَةً، مَرَّتْ بِرَسُولِ اللَّهِ صلّى اللّه عليه وسلّم فَقَامَ فَقِيلَ إِنَّهَا جَنَازَةُ يَهُودِيٍّ ‏.‏ فَقَالَ ‏(‏ إِنَّمَا قُمْنَا لِلْمَلاَئِكَةِ ‏)‏ ‏.‏

KİTAB’ÜL CENAİZ (CENAZELER BÖLÜMÜ)

   SÜNEN-İ NESÂÎ