Hadis Kütüphanesi | مكتبة الحديث

 19. Bâb—Neneler Hakkında Hazret-i Ebu Bekir'in Görüşü

2995. Bize Yezid b. Hârûn haber verip (dedi ki), bize el-Eş'as, ez-Zühri'den, O'nun şöyle dediğini haber verdi: Babanın annesi veya annenin annesi olan bir nene Ebu Bekir'e gelip; "doğrusu benim oğlumun oğlu -veya kızımın oğlu- öldü. Bana da (onun mirasında) benim payımın olduğu haberi ulaştı. Öyle ise, (onun mirasından) bana ne var?" demiş. Ebu Bekir de; "ben Resûlüllah'ı (sallallahü aleyhi ve sellem) onun hakkında birşey buyururken işitmedim. (Bunu) halka soracağım!" cevabını vermiş. Sonra öğle namazını kıldırınca; "hanginiz Resûlüllah'ı (sallallahü aleyhi ve sellem) nene hakkında birşey buyururken işitmiş?" diye sormuş. Muğîre b. Şu'be; "ben" demiş. O; "ne (işittin?)" demiş. (El-Muğîre); "Resûlüllah, ona altıda bir pay verdi" demiş. (Ebu Bekir); "bunu senden başka bilen biri var mı?" demiş. O zaman Muhammed b. Mesleme; "O doğru söyledi" demiş. Bunun üzerine Ebu Bekir ona (yani neneye) altıda bir pay vermiş.

Daha sonra bu (meselenin) aynısı Ömer'e gelmiş. O da; "bilmiyorum, onun hakkında Resûlüllah'tan (sallallahü aleyhi ve sellem) hiçbir şey işitmedim. (Bunu) halka soracağım" demiş. Onlar da O'na, el-Muğîre b. Şu'be ile Muhammed b. Mesleme'nin rivâyet ettiği haberi nakletmişler. O zaman Ömer, (babanın annesi ile annenin annesine hitaben) şöyle demiş: "Hanginiz bu (mirasta) tek başına kalırsa, altıda bir pay onundur. Birlikte bulunursanız, o (yani altıda bir pay) aranızda (bölüştürülür)."

١٩- باب قَوْلِ أَبِى بَكْرٍ الصِّدِّيقِ فِى الْجَدَّاتِ

٢٩٩٥ - أَخْبَرَنَا يَزِيدُ بْنُ هَارُونَ أَخْبَرَنَا الأَشْعَثُ عَنِ الزُّهْرِىِّ قَالَ : جَاءَتْ إِلَى أَبِى بَكْرٍ جَدَّةٌ أُمُّ أَبٍ أَوْ أُمُّ أُمٍّ فَقَالَتْ : إِنَّ ابْنَ ابْنِى أَوِ ابْنَ ابْنَتِى تُوُفِّىَ ، وَبَلَغَنِى أَنَّ لِى نَصِيباً فَمَا لِى؟ فَقَالَ أَبُو بَكْرٍ : مَا سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ -صلّى اللّه عليه وسلّم- قَالَ فِيهَا شَيْئاً ، وَسَأَسْأَلُ النَّاسَ. فَلَمَّا صَلَّى الظُّهْرَ قَالَ : أَيُّكُمْ سَمِعَ رَسُولَ اللَّهِ -صلّى اللّه عليه وسلّم- قَالَ فِى الْجَدَّةِ شَيْئاً؟ فَقَالَ الْمُغِيرَةُ بْنُ شُعْبَةَ : أَنَا. قَالَ : مَاذَا؟ قَالَ : أَعْطَاهَا رَسُولُ اللَّهِ -صلّى اللّه عليه وسلّم- سُدُساً. قَالَ : أَيَعْلَمُ ذَلِكَ أَحَدٌ غَيْرُكَ؟ فَقَالَ مُحَمَّدُ بْنُ مَسْلَمَةَ : صَدَقَ. فَأَعْطَاهَا أَبُو بَكْرٍ السُّدُسَ ، فَجَاءَتْ إِلَى عُمَرَ مِثْلُهَا فَقَالَ : مَا أَدْرِى ، مَا سَمِعْتُ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ -صلّى اللّه عليه وسلّم- فِيهَا شَيْئاً ، وَسَأَسْأَلُ النَّاسَ. فَحَدَّثُوهُ بِحَدِيثِ الْمُغِيرَةِ بْنِ شُعْبَةَ وَمُحَمَّدِ بْنِ مَسْلَمَةَ فَقَالَ عُمَرُ : أَيُّكُمَا خَلَتْ بِهِ فَلَهَا السُّدُسُ ، فَإِنِ اجْتَمَعْتُمَا فَهُوَ بَيْنَكُمَا .

 18. Bâb—Nenelerin Miras Payı Hakkında

2988. Bize Yezid b. Hârûn haber verip (dedi ki), bize ei-Eş'as, İbn Sîrîn'den, (O da) İbn Mes'ud'dan (naklen) rivâyet etti ki, O şöyle dedi: Gerçekten İslâm (tarihinde) kendisine (miras) payı yedirilen ilk nene, oğlu hayatta iken (pay verilen) bir babaannedir.

2989. Bize Ebu Nuaym rivâyet edip dedi ki; bize Şerîk, Leys'ten, O Tâvûs'tan, O da İbn Abbas'tan (naklen) rivâyet etti ki, Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem), neneye altıda bir pay yedirdi.

2990. Bize Ebu Nuaym rivâyet edip (dedi ki), bize Süfyan, ibn Cüreyc'den, (O) İbrahim b. Meysere'den, (O da) Saîd ibnu'l-Müseyyeb'den (naklen) rivâyet etti ki, Hazret-i Ömer neneyi oğluyla birlikte mirasçı kılmıştı.

2991. Bize Haccac b. Minhâl rivâyet edip (dedi ki), bize Şu'be rivâyet edip (dedi ki), bana Mansur İbnu'l-Mu'temir haber verip dedi ki, ben İbrahim'i şöyle derken işittim: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) üç neneye altıda bir pay yedirmişti. Mansur sözüne şöyle devam etti: Ben İbrahim'e; "bunlar kimdir?" diye sordum da O; "baba tarafindan iki nene ile anne tarafından nenen..." karşılığını verdi.

2992. Bize Haccac b. Minhâl rivâyet edip (dedi ki), bize Yezid b. İbrahim rivâyet edip dedi ki, bana el-Hasan haber verip; "nene, oğlu hayatta iken mirasçı olur" dedi.

2993. Bize Süleyman b. Harb rivâyet edip (dedi ki), bize Hammâd b. Seleme, Davud'dan, (O da) eş-Şa'bi'den (naklen) rivâyet etti ki, O şöyle dedi: "Annenin babasının annesi mirasçı olmaz. Onun, (ölene) kendisi vasıtasıyla yaklaştığı oğlu mirasçı olmaz, o nasıl mirasçı olur?"

2994. Bize Ebu Ma'mer, İsmail b. Uleyye'den, (O) Seleme b. Alkâme'den, (O) Humeyd b. Hilâl'den, (O) Ebu'd-Dehma'dan, (O da) İmran b. Husayn'dan (naklen) haber verdi ki, O şöyle dedi: Nene, oğlu hayatta iken mirasçı olur!

١٨- باب فِى الْجَدَّاتِ

٢٩٨٨ - أَخْبَرَنَا يَزِيدُ بْنُ هَارُونَ أَخْبَرَنَا الأَشْعَثُ عَنِ ابْنِ سِيرِينَ عَنِ ابْنِ مَسْعُودٍ قَالَ : إِنَّ أَوَّلَ جَدَّةٍ أُطْعِمَتْ فِى الإِسْلاَمِ سَهْماً أُمُّ أَبٍ وَابْنُهَا حَىٌّ.

٢٩٨٩ - حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ حَدَّثَنَا شَرِيكٌ عَنْ لَيْثٍ عَنْ طَاوُسٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ : أَنَّ النَّبِىَّ -صلّى اللّه عليه وسلّم- أَطْعَمَ جَدَّةً سُدُساً.

٢٩٩٠ - حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ عَنِ ابْنِ جُرَيْجٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مَيْسَرَةَ عَنْ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ : أَنَّ عُمَرَ وَرَّثَ جَدَّةً مَعَ ابْنِهَا.

٢٩٩١ - حَدَّثَنَا حَجَّاجُ بْنُ مِنْهَالٍ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ قَالَ أَخْبَرَنِى مَنْصُورُ بْنُ الْمُعْتَمِرِ قَالَ سَمِعْتُ إِبْرَاهِيمَ قَالَ : أَطْعَمَ رَسُولُ اللَّهِ -صلّى اللّه عليه وسلّم- ثَلاَثَ جَدَّاتٍ سُدُساً. قَالَ قُلْتُ لإِبْرَاهِيمَ : مَنْ هُنَّهْ؟ قَالَ : جَدَّتَاكَ مِنْ قِبَلِ أَبِيكَ ، وَجَدَّتُكَ مِنْ قِبَلِ أُمِّكَ.

٢٩٩٢ - أَخْبَرَنَا حَجَّاجُ بْنُ مِنْهَالٍ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ قَالَ أَنْبَأَنِى الْحَسَنُ قَالَ : تَرِثُ الْجَدَّةُ وَابْنُهَا حَىٌّ.

٢٩٩٣ - أَخْبَرَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ حَرْبٍ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ سَلَمَةَ عَنْ دَاوُدَ عَنِ الشَّعْبِىِّ قَالَ : لاَ تَرِثُ أُمُّ أَبِ الأُمِّ ، ابْنُهَا الَّذِى تُدْلِى بِهِ لاَ يَرِثُ ، فَكَيْفَ تَرِثُ هِىَ؟

٢٩٩٤ - أَخْبَرَنَا أَبُو مَعْمَرٍ عَنْ إِسْمَاعِيلَ ابْنِ عُلَيَّةَ عَنْ سَلَمَةَ بْنِ عَلْقَمَةَ عَنْ حُمَيْدِ بْنِ هِلاَلٍ عَنْ أَبِى الدَّهْمَاءِ عَنْ عِمْرَانَ بْنِ حُصَيْنٍ قَالَ : تَرِثُ الْجَدَّةُ وَابْنُهَا حَىٌّ.

 17. Bâb—Ekderiyye: Yani, Koca, Ana-Baba Bir Kızkardeş, Dede Ve Ana Meselesi

2987. Bize Saîd b. Âmir, Hemmâm'dan, (O da) Katâde'den (naklen) rivâyet etti ki, Zeyd b. Sabit; kızkardeş, ana, koca ve dede(nin bulunduğu miras meselesi) hakkında görüş açıkladı. (Katâde, sözüne devamla) dedi ki: O, bu meseleyi yirmiyedi pay üzerinden yaptı: Altı pay ananın, dokuz pay kocanın, sekiz pay dedenin, dört pay kızkardeşin...

١٧- باب الأَكْدَرِيَّةِ : زَوْجٌ وَأُخْتٌ لأَبٍ وَأُمٍّ وَجَدٌّ وَأُمٌّ

٢٩٨٧ - أَخْبَرَنَا سَعِيدُ بْنُ عَامِرٍ عَنْ هَمَّامٍ عَنْ قَتَاَدَةَ : أَنَّ زَيْدَ بْنَ ثَابِتٍ قَالَ فِى أُخْتٍ وَأُمٍّ وَزَوْجٍ وَجَدٍّ قَالَ : جَعَلَهَا مِنْ سَبْعٍ وَعِشْرِينَ ، لِلأُمِّ سِتَّةٌ ، وَلِلزَّوْجِ تِسْعَةٌ ، وَلِلْجَدِّ ثَمَانِيَةٌ ، وَلِلأُخْتِ أَرْبَعَةٌ.