Hadis Kütüphanesi | مكتبة الحديث

 11. Bab—Vasiyetten Vazgeçme

3272. Bize Ebu'l-Velid et-Tayâlisî rivâyet edip (dedi ki), bize Zaide, eş-Şeybani'den, (O da) eş-Şa'bi'den (naklen) rivâyet etti ki; O şöyle dedi: "Vasiyet sahibi vasiyetinden, köle âzâdı dışında, dilediği şeyi değiştirebilir."

3273. Bize Ebu'l-Velid et-Tayâlisî rivâyet edip (dedi ki), bize Hem mâm rivâyet edip (dedi ki), bize Katâde, Amr b. Şuayb'dan, (O da) Abdullah b. Ebi Rebia'dan (naklen) rivâyet etti ki; Hazret-i Ömer İbnu'l-Hattab şöyle demiş: "İnsan, vasiyetinde dilediği şeyi yeniden ortaya koyabilirler. Vasiyetin dayanağı, onun sonucudur!"

3274. Bize Sehl b. Hammâd rivâyet edip (dedi ki), bize Hemmâm rivâyet edip şöyle dedi: Bana Katâde rivâyet edip azad etmeyi uygun görmüş.

3275. Bize Sehl b. Hammâd rivâyet edip (dedi ki), bize Hemmâm, Amr b. Şuayb'dan, (O) Abdullah b. Ebi Rebia'dan, (O da) eş-Şerid b. Suveyd'den (naklen) rivâyet etti ki; O şöyle dedi: Hazret-i Ömer demiş ki: "İnsan, vasiyetinde dilediği şeyi yeniden ortaya koyabilir. Vasiyetin dayanağı, onun sonudur." Ebû Muhammed (ed-Dârimî) şöyle dedi: Hemmâm, Amr'dan hadis işitmemiştir. Aralarında Katâde vardır.

3276. Bize Saîd İbnu'l-Muğîre rivâyet edip (dedi ki), İbnu'l-Mübarek şöyle demiş: Bize Ma'mer, ez-Zühri'den rivâyet etti ki; O, bir vasiyette bulunan, sonra başka bir vasiyet yapan kimse hakkında şöyle demiş: "İkisi de onun malında geçerlidir."

3277. Bize Saîd, İbnul-Mübarek'ten, (O) Ma'mer'den, (O da) Katâde'den (naklen) rivâyet etti ki; O şöyle demiş: Hazret-i Ömer İbnu'l-Hattab demiş ki; "vasiyetin dayanağı, onun sonudur."

١١- باب الرُّجُوعِ عَنِ الْوَصِيَّةِ

٣٢٧٢ - حَدَّثَنَا أَبُو الْوَلِيدِ الطَّيَالِسِىُّ حَدَّثَنَا زَائِدَةُ عَنِ الشَّيْبَانِىِّ عَنِ الشَّعَبِىِّ قَالَ : يُغَيِّرُ صَاحِبُ الْوَصِيَّةِ مِنْهَا مَا شَاءَ غَيْرَ الْعَتَاقَةِ.

٣٢٧٣ - حَدَّثَنَا أَبُو الْوَلِيدِ الطَّيَالِسِىُّ حَدَّثَنَا هَمَّامٌ حَدَّثَنَا قَتَادَةُ عَنْ عَمْرِو بْنِ شُعَيْبٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِى رَبِيعَةَ أَنَّ عُمَرَ بْنَ الْخَطَّابِ قَالَ : يُحْدِثُ الرَّجُلُ فِى وَصِيَّتِهِ مَا شَاءَ ، وَمِلاَكُ الْوَصِيَّةِ آخِرُهَا.

٣٢٧٤ - حَدَّثَنَا سَهْلُ بْنُ حَمَّادٍ حَدَّثَنَا هَمَّامٌ قَالَ حَدَّثَنِى قَتَادَةُ قَالَ حَدَّثَنِى عَمْرُو بْنُ دِينَارٍ : أَنَّ أَبَاهُ أَعْتَقَ رَقِيقاً لَهُ فِى مَرَضِهِ ثُمَّ بَدَا لَهُ أَنْ يَرُدَّهُمْ وَيُعْتِقَ غَيْرَهُمْ - قَالَ - فَخَاصَمُونِى إِلَى عَبْدِ الْمَلِكِ بْنِ مَرْوَانَ فَأَجَازَ عِتْقَ الآخِرِينَ وَأَبْطَلَ عِتْقَ الأَوَّلِينَ.

٣٢٧٥ - حَدَّثَنَا سَهْلُ بْنُ حَمَّادٍ حَدَّثَنَا هَمَّامٌ عَنْ عَمْرِو بْنِ شُعَيْبٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِى رَبِيعَةَ عَنِ الشَّرِيدِ بْنِ سُوَيْدٍ قَالَ قَالَ عُمَرُ : يُحْدِثُ الرَّجُلُ فِى وَصِيَّتِهِ مَا شَاءَ ، وَمِلاَكُ الْوَصِيَّةِ آخِرُهَا. قَالَ أَبُو مُحَمَّدٍ : هَمَّامٌ لَمْ يَسْمَعْ مِنْ عَمْرٍو ، وَبَيْنَهُمَا قَتَادَةُ.

٣٢٧٦ - حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ الْمُغِيرَةِ قَالَ ابْنُ الْمُبَارَكِ حَدَّثَنَا عَنْ مَعْمَرٍ عَنِ الزُّهْرِىِّ فِى الرَّجُلِ يُوصِى بِوَصِيَّةٍ ثُمَّ يُوصِى بِأُخْرَى قَالَ : هُمَا جَائِزَتَانِ فِى مَالِهِ.

٣٢٧٧ - حَدَّثَنَا سَعِيدٌ عَنِ ابْنِ الْمُبَارَكِ عَنْ مَعْمَرٍ عَنْ قَتَادَةَ قَالَ قَالَ عُمَرُ بْنُ الْخَطَّابِ : مِلاَكُ الْوَصِيَّةِ آخِرُهَا.

 10. Bab—Malın Yarısı Bir Adama, Üçte Biri Diğerine Vasiyet Edildiğinde?

3271. Bize İbrahim b. Mûsa, Muhammed b. Abdillah'tan, (O) Eş'as'tan, (O da) el-Hasan'dan (naklen) haber verdi ki; O, malının yarısını bir adama, malının üçte birini diğerine vasiyet eden kimse hakkında şöyle demiş: "Onlar bu (vasiyete) üçte birde katılırlar; şu, yan oranında, şu, üçte bir oranında!"

١٠- باب إِذَا أَوْصَى لِرَجُلٍ بِالنِّصْفِ وَلآخَرَ بِالثُّلُثِ

٣٢٧١ - أَخْبَرَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ مُوسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَشْعَثَ عَنِ الْحَسَنِ فِى رَجُلٍ أَوْصَى لِرَجُلٍ بِنِصْفِ مَالِهِ وَلآخَرَ بِثُلُثِ مَالِهِ قَالَ : يَضْرِبَانِ بِذَلِكَ فِى الثُّلُثِ هَذَا بِالنِّصْفِ وَهَذَا بِالثُّلُثِ.

 9. Bâb—Vâsi İçin Caiz Olan Şeylerle, Caiz Olmayan Şeyler

3265. Bize Ebu’l Velid rivâyet edip (dedi ki), bize Şerîk, Muğîre'den, (O da) İbrahim'den (naklen) rivâyet etti ki; O şöyle demiş: "Vâsi, kendisine vasiyet edilen şey hususunda emindir."

3266. Bize Muhammed İbnu'l-Mübarek rivâyet edip (dedi ki), bize Yahya b. Hamza, İbn Vehb'den, (O da) Mekhûl'dan (naklen) rivâyet etti ki; O şöyle dedi: "Vâsinin emri, kendisine satın alma dışında her şeyde geçerlidir. O, bir satış yaptığında ise satış muamelesi bozulmaz." Bu, Yahya b. Hamza'nın da görüşüdür.

3267. Bize Muhammed İbnu'l-Mübarek rivâyet edip (dedi ki), bize el-Velid, el-Evzaî'den, (O da) Yahya b. Ebi Kesir'den (naklen) rivâyet etti ki; O şöyle demiş: "Vâsi her şeyde emindir, köle âzâd etme hariç! Çünkü onun, velâ hakkım sürdürmesi gerekir."

3268. Bize Ubeydullah, İsrail'den, (O) Mansur'dan, (O da) İbrahim'den (naklen) rivâyet etti ki; O, yetimin malı hakkında (şöyle dedi): "Mal erkeğe vasiyet edildiğinde vâsi onunla iş yapar, (onu çalıştırabilir)."

3269. Bize Muhammed İbnu's-Salt rivâyet edip (dedi ki), bize Mûsa b. Muhammed, İsmail'den, (O da) el-Hasan'dan (naklen) rivâyet etti ki; O şöyle dedi: "Yetimin vâsisi yetim için şuf’a sebebiyle alım yapabilir. (Kendisi için şufa hakkının doğduğu hadisede) hazır bulunmayan kimse de (hazır veya haberdar olunca), şuf asına dayanarak (alım yapabilir)."

3270. Bize Muhammed İbnu'l-Mübarek haber verip (dedi ki), bize Yahya b. Hamza, İbn İkrimeden, (O da) Dımeşk ahalisinden olan bir ihtiyardan (naklen) rivâyet etti ki; O şöyle demiş; Ben Ömer b. Abdilaziz'in yanındaydım. Süleyman b. Hubeyb ve Ebu Kılabe de oradaydılar. Derken bir genç gelip; "şu şu yerdeki arazımızı vâsi, biz çocuk iken size satmış" dedi. Bunun üzerine (Ömer b. Abdilaziz) Süleyman b. Hubeyb'e dönüp; "ne dersin? Diye sordu. (İhtiyar sözüne devamla) demiş ki; (Süleyman) sözü eğip büktü, (doğru dürüst cevap veremedi). Sonra Ebû Rdâbe'ye dönüp; "ne dersin? " diye sordu. O; "gence arazisini geri ver" karşılığını verdi. (Ömer); "o zaman malımız mahvolur" dedi. O da; "onu sen mahvettin" dedi.

٩- باب مَا يَجُوزُ لِلْوَصِىِّ وَمَا لاَ يَجُوزُ

٣٢٦٥ - حَدَّثَنَا أَبُو الْوَلِيدِ حَدَّثَنَا شَرِيكٌ عَنْ مُغِيرَةَ عَنْ إِبْرَاهِيمَ قَالَ : الْوَصِىُّ أَمِينٌ فِيمَا أُوصِىَ إِلَيْهِ بِهِ.

٣٢٦٦ - حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُبَارَكِ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ حَمْزَةَ عَنِ أَبِى وَهْبٍ عَنْ مَكْحُولٍ قَالَ : أَمْرُ الْوَصِىِّ جَائِزٌ فِى كُلِّ شَىْءٍ إِلاَّ فِى الرِّبَاعِ ، وَإِذَا بَاعَ بَيْعاً لَمْ يُقِلْ. وَهُوَ رَأْىُ يَحْيَى بْنِ حَمْزَةَ .

٣٢٦٧ - حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُبَارَكِ حَدَّثَنَا الْوَلِيدُ عَنِ الأَوْزَاعِىِّ عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِى كَثِيرٍ قَالَ : الْوَصِىُّ أَمِينٌ فِى كُلِّ شَىْءٍ إِلاَّ فِى الْعِتْقِ ، فَإِنَّ عَلَيْهِ أَنْ يُقِيمَ الْوَلاَءَ.

٣٢٦٨ - حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ مُوسَى عَنْ إِسْرَائِيلَ عَنْ مَنْصُورٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ فِى مَالِ الْيَتِيمِ : يَعْمَلُ بِهِ الْوَصِىُّ إِذَا أَوْصَى إِلَى الرَّجُلِ.

٣٢٦٩ - حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الصَّلْتِ حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ إِسْمَاعِيلَ عَنِ الْحَسَنِ قَالَ : وَصِىُّ الْيَتِيمِ يَأْخُذُ لَهُ بِالشُّفْعَةِ وَالْغَائِبُ عَلَى شُفْعَتِهِ.

٣٢٧٠ - أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُبَارَكِ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ حَمْزَةَ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنْ شَيْخٍ مِنْ أَهْلِ دِمَشْقَ قَالَ : كُنْتُ عِنْدَ عُمَرَ بْنِ عَبْدِ الْعَزِيزِ وَعِنْدَهُ سُلَيْمَانُ بْنُ حَبِيبٍ وَأَبُو قِلاَبَةَ إِذْ دَخَلَ غُلاَمٌ فَقَالَ : أَرْضُنَا بِمَكَانِ كَذَا وَكَذَا ، بَاعَكُمُ الْوَصِىُّ وَنَحْنُ أَطْفَالٌ فَالْتَفَتَ إِلَى سُلَيْمَانَ بْنِ حَبِيبٍ فَقَالَ : مَا تَقُولُ؟ قَالَ : فَأَضْجَعَ فِى الْقَوْلِ ، فَالْتَفَتَ إِلَى أَبِى قِلاَبَةَ فَقَالَ : مَا تَقُولُ؟ قَالَ : رُدَّ عَلَى الْغُلاَمِ أَرْضَهُ. قَالَ : إِذاً يَهْلِكَ مَالُنَا . قَالَ : أَنْتَ أَهْلَكْتَهُ.