Hadis Kütüphanesi | مكتبة الحديث

 13. Bâb—Hastanın Vasiyeti

3279. Bize Ebu'l-Velid rivâyet edip (dedi ki), bize Şerîk, eş-Şeybani'den, (O da) Amir'den (naklen) rivâyet etti ki; O şöyle dedi: "Hastanın alım satımı, nikâhı caizdir ve bunlar, (onun ölmesi halinde) malının üçte birinden (geçerli olur)."

3280. Bize Ebu'l-Velid rivâyet edip (dedi ki), bize Ebû Avâne, Mutarrif’ten, (O da) el-Haris el-Ukli'den (naklen) rivâyet etti ki; O şöyle dedi: "Hastanın, hastalığında yaptığı alım-satımlar, hakça bir değerle onun malının üçte birinden (geçerli olur).

3281. Bize Ebu'n-Nu'man rivâyet edip (dedi ki), bize Hammâd b. Zeyd, Yahya'dan -ki O, İbn Saîd'dir-, rivâyet etti ki; O şöyle demiş: Yakınlarımızdan bir kadın hamile iken (birşeyler) vermişti de, bunun hükmü el-Kasım'a sorulmuş, O da; "o, malının bütününden (geçerli olur)" cevabını vermişti. Biz ise şu görüşü benimsiyoruz: Hamile kadına doğum sancısı vurunca artık verdiği şeyler malının üçte birinden (muteber olur).

3282. Bize Ahmed b. Abdillah rivâyet edip (dedi ki), bize Ebû Şihâb, Amr'dan, (O da) el-Hasan'dan (naklen) rivâyet etti ki; O, kölesine; "ben falanın evine girersem kölem hür olsun" diyen, sonra da hasta iken o eve giren, (ardında da ölen) adam hakkında şöyle dedi: Köle mirasın üçte birinden (itibar edilerek) âzâd olur. Şayet (adam o eve) sağlığında girse, (kölesi) malının üçte birinden (geçerli olarak) âzâd olur.

١٣- باب وَصِيَّةِ الْمَرِيضِ

٣٢٧٩ - حَدَّثَنَا أَبُو الْوَلِيدِ حَدَّثَنَا شَرِيكٌ عَنِ الشَّيْبَانِىِّ عَنْ عَامِرٍ قَالَ : يَجُوزُ بَيْعُ الْمَرِيضِ وَشِرَاؤُهُ وَنِكَاحُهُ وَلاَ يَكُونُ مِنَ الثُّلُثِ.

٣٢٨٠ - حَدَّثَنَا أَبُو الْوَلِيدِ حَدَّثَنَا أَبُو عَوَانَةَ عَنْ مُطَرِّفٍ عَنِ الْحَارِثِ الْعُكْلِىِّ قَالَ : مَا حَابَى بِهِ الْمَرِيضُ فِى مَرَضِهِ مِنْ بَيْعٍ أَوْ شِرَاءٍ فَهُوَ فِى ثُلُثِهِ قِيمَةُ عَدْلٍ.

٣٢٨١ - حَدَّثَنَا أَبُو النُّعْمَانِ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ يَحْيَى بْنِ سَعِيدٍ قَالَ : أَعْطَتِ امْرَأَةٌ مِنْ أَهْلِنَا وَهِىَ حَامِلٌ ، فَسُئِلَ الْقَاسِمُ فَقَالَ : هُوَ مِنْ جَمِيعِ الْمَالِ. قَالَ يَحْيَى : وَنَحْنُ نَقُولُ إِذَا ضَرَبَهَا الْمَخَاضُ فَمَا أَعْطَتْ فَمِنَ الثُّلُثِ.

٣٢٨٢ - حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ حَدَّثَنَا أَبُو شِهَابٍ عَنْ عَمْرٍو عَنِ الْحَسَنِ فِى رَجُلٍ قَالَ لِغُلاَمِهِ : إِنْ دَخَلْتُ دَارَ فُلاَنٍ فَغُلاَمِى حُرٌّ ثُمَّ دَخَلَهَا وَهُوَ مَرِيضٌ قَالَ : يُعْتَقُ مِنَ الثُّلُثِ ، وَإِنْ دَخَلَ فِى صِحَّتِهِ عُتِقَ مِنْ جَمِيعِ الْمَالِ.

 12. Bâb—İtham Edilen Vasi Hakkında

3278. Bize Muhammed İbnu'l-Mübarek haber verip (dedi ki), bize el-Velid, el-Evzai'den, (O da) Yahya'dan (naklen) rivâyet etti ki; O şöyle dedi: "Hakim vâsiyi itham ettiğinden onu vasilik görevinden uzaklaştırmaz, fakat onunla beraber başkasını vekil kılar."

Bu, el-Evzai'nin de görüşüdür.

١٢- باب فِى الْوَصِىِّ الْمُتَّهَمِ

٣٢٧٨ - أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُبَارَكِ حَدَّثَنَا الْوَلِيدُ عَنِ الأَوْزَاعِىِّ عَنْ يَحْيَى قَالَ : إِذَا اتَّهَمَ الْقَاضِى الْوَصِىَّ لَمْ يَعْزِلْهُ وَلَكَنْ يُوَكِّلُ مَعَهُ غَيْرَهُ. وَهُوَ رَأْىُ الأَوْزَاعِىِّ.

 11. Bab—Vasiyetten Vazgeçme

3272. Bize Ebu'l-Velid et-Tayâlisî rivâyet edip (dedi ki), bize Zaide, eş-Şeybani'den, (O da) eş-Şa'bi'den (naklen) rivâyet etti ki; O şöyle dedi: "Vasiyet sahibi vasiyetinden, köle âzâdı dışında, dilediği şeyi değiştirebilir."

3273. Bize Ebu'l-Velid et-Tayâlisî rivâyet edip (dedi ki), bize Hem mâm rivâyet edip (dedi ki), bize Katâde, Amr b. Şuayb'dan, (O da) Abdullah b. Ebi Rebia'dan (naklen) rivâyet etti ki; Hazret-i Ömer İbnu'l-Hattab şöyle demiş: "İnsan, vasiyetinde dilediği şeyi yeniden ortaya koyabilirler. Vasiyetin dayanağı, onun sonucudur!"

3274. Bize Sehl b. Hammâd rivâyet edip (dedi ki), bize Hemmâm rivâyet edip şöyle dedi: Bana Katâde rivâyet edip azad etmeyi uygun görmüş.

3275. Bize Sehl b. Hammâd rivâyet edip (dedi ki), bize Hemmâm, Amr b. Şuayb'dan, (O) Abdullah b. Ebi Rebia'dan, (O da) eş-Şerid b. Suveyd'den (naklen) rivâyet etti ki; O şöyle dedi: Hazret-i Ömer demiş ki: "İnsan, vasiyetinde dilediği şeyi yeniden ortaya koyabilir. Vasiyetin dayanağı, onun sonudur." Ebû Muhammed (ed-Dârimî) şöyle dedi: Hemmâm, Amr'dan hadis işitmemiştir. Aralarında Katâde vardır.

3276. Bize Saîd İbnu'l-Muğîre rivâyet edip (dedi ki), İbnu'l-Mübarek şöyle demiş: Bize Ma'mer, ez-Zühri'den rivâyet etti ki; O, bir vasiyette bulunan, sonra başka bir vasiyet yapan kimse hakkında şöyle demiş: "İkisi de onun malında geçerlidir."

3277. Bize Saîd, İbnul-Mübarek'ten, (O) Ma'mer'den, (O da) Katâde'den (naklen) rivâyet etti ki; O şöyle demiş: Hazret-i Ömer İbnu'l-Hattab demiş ki; "vasiyetin dayanağı, onun sonudur."

١١- باب الرُّجُوعِ عَنِ الْوَصِيَّةِ

٣٢٧٢ - حَدَّثَنَا أَبُو الْوَلِيدِ الطَّيَالِسِىُّ حَدَّثَنَا زَائِدَةُ عَنِ الشَّيْبَانِىِّ عَنِ الشَّعَبِىِّ قَالَ : يُغَيِّرُ صَاحِبُ الْوَصِيَّةِ مِنْهَا مَا شَاءَ غَيْرَ الْعَتَاقَةِ.

٣٢٧٣ - حَدَّثَنَا أَبُو الْوَلِيدِ الطَّيَالِسِىُّ حَدَّثَنَا هَمَّامٌ حَدَّثَنَا قَتَادَةُ عَنْ عَمْرِو بْنِ شُعَيْبٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِى رَبِيعَةَ أَنَّ عُمَرَ بْنَ الْخَطَّابِ قَالَ : يُحْدِثُ الرَّجُلُ فِى وَصِيَّتِهِ مَا شَاءَ ، وَمِلاَكُ الْوَصِيَّةِ آخِرُهَا.

٣٢٧٤ - حَدَّثَنَا سَهْلُ بْنُ حَمَّادٍ حَدَّثَنَا هَمَّامٌ قَالَ حَدَّثَنِى قَتَادَةُ قَالَ حَدَّثَنِى عَمْرُو بْنُ دِينَارٍ : أَنَّ أَبَاهُ أَعْتَقَ رَقِيقاً لَهُ فِى مَرَضِهِ ثُمَّ بَدَا لَهُ أَنْ يَرُدَّهُمْ وَيُعْتِقَ غَيْرَهُمْ - قَالَ - فَخَاصَمُونِى إِلَى عَبْدِ الْمَلِكِ بْنِ مَرْوَانَ فَأَجَازَ عِتْقَ الآخِرِينَ وَأَبْطَلَ عِتْقَ الأَوَّلِينَ.

٣٢٧٥ - حَدَّثَنَا سَهْلُ بْنُ حَمَّادٍ حَدَّثَنَا هَمَّامٌ عَنْ عَمْرِو بْنِ شُعَيْبٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِى رَبِيعَةَ عَنِ الشَّرِيدِ بْنِ سُوَيْدٍ قَالَ قَالَ عُمَرُ : يُحْدِثُ الرَّجُلُ فِى وَصِيَّتِهِ مَا شَاءَ ، وَمِلاَكُ الْوَصِيَّةِ آخِرُهَا. قَالَ أَبُو مُحَمَّدٍ : هَمَّامٌ لَمْ يَسْمَعْ مِنْ عَمْرٍو ، وَبَيْنَهُمَا قَتَادَةُ.

٣٢٧٦ - حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ الْمُغِيرَةِ قَالَ ابْنُ الْمُبَارَكِ حَدَّثَنَا عَنْ مَعْمَرٍ عَنِ الزُّهْرِىِّ فِى الرَّجُلِ يُوصِى بِوَصِيَّةٍ ثُمَّ يُوصِى بِأُخْرَى قَالَ : هُمَا جَائِزَتَانِ فِى مَالِهِ.

٣٢٧٧ - حَدَّثَنَا سَعِيدٌ عَنِ ابْنِ الْمُبَارَكِ عَنْ مَعْمَرٍ عَنْ قَتَادَةَ قَالَ قَالَ عُمَرُ بْنُ الْخَطَّابِ : مِلاَكُ الْوَصِيَّةِ آخِرُهَا.