Hadis Kütüphanesi | مكتبة الحديث

 78. Çocuğu Olmayan Kadına da Künye Verilebilir

4970- Âişe (radıyallahü anhâ)'dan (rivâyet edildiğine göre) kendisi (birgün Hazret-i Peygambere):

Ey Allah'ın Rasulü, benim her arkadaşınım künyesi var. (Ben de bir künye alabilir miyim?) diye sormuş da, (Hazret-i Peygamber: O'nun kızkardeşinin oğlunu kast ederek):

Sen de oğlun (hükmüne olan) Abdullah'la künyelen, buyurmuş.

(Ravi) Müsedded (bu Abdullah kelimesini) " Abdullah İbnü'z-Zübeyr" diye rivâyet etti.

(Ravi Urve hadisinin kalan kısmını şöyle) rivâyet etti:

" Bunun üzerine (Hazret-i Âişe) " Ümmü Abdullah künyesini almıştı." Ebû Dâvûd dedi ki: Bu hadisin benzerini de yine aynı şekilde (yani Hişam İbn Urve'nin, babası Urve yoluyla Hazret-i Âişe'den rivâyet ettiği gibi) Kurrân İbn Temmam ile Ma'mer de Hişam'dan rivâyet ettiler.

Ebû Üsâme ise Hişam ve Abbâd yoluyla Hamza'dan rivâyet etti. Hammâd İbn Seleme ile Mesleme İbn Ka'nab da Ebû Üsame gibi yine Hişam'dan rivâyetti.

٧٨ - بَاب فِي الْمَرْأَة تُكْنَى

٤٩٧٠ - حَدَّثَنَا مُسَدَّد وَسُلَيْمَان بْن حَرْب، الْمَعْنَى قَالَا: ثَنَا حَمَّاد، عَن هِشَام بْن عُرْوَة، عَن أَبِيْه،

عَن عَائِشَة رَضِي الْلَّه عَنْهَا أَنَّهَا قَالَت: يَارَسُوْل الْلَّه، كُل صَوَاحِبِي لَهُن كَنّى قَال: (فَاكْتَنِي بْابِك عَبْد الْلَّه). يَعْنِي ابْن أُخْتِهَا قَال مُسَدَّد: عَبْد الْلَّه بْن الْزُّبَيْر قَال: فَكَانَت تُكَنَّى بِأُم عَبْد الْلَّه.

قَال أَبُو دَاوُد: وَهَكَذَا قَال قُرَّان بْن تَمَّام وَمَعْمَر جَمِيِعَا عَن هِشَام نَحْوَه، وَرَوَاه أَبُو أُسَامَة عَن هِشَام، عَن عَبَّاد بْن حَمْزَة، وَكَذَلِك حَمَّاد بْن سَلَمَة وَمَسْلَمَة بْن قَعْنَب، عَن هِشَام كَمَا قَال أَبُو أُسَامَة.

 77. Çocuğu Olmayan Bir Kimsenin Künye Alması Konusunda Gelen Hadisler

4969- Enes İbn Mâlik'ten demiştir ki: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) (herkes gibi bizim aramıza da girerdi. Bir de benim Ebû Umeyr künyesiyle anılan bir küçük kardeşim vardı. Kırmızı gagalı serçe kuşuna benzeyen kuşuyla oynar dururdu. Bir süre sonra (bu kuş) öldü. Bir gün Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) onun yanına giriverdi de onu üzgün bir halde gördü. Bunun üzerine (Orada bulunanlara):

Bunun hali nedir? diye sordu (onlar da:)

Kuşu öldü, dediler. (Hazret-i Peygamber de:)

Ey Ebû Umeyr, kuşcağız(a) ne oldu? diye Onunla şakalaştı.

Buhâri, edeb 81,112, Müslim, edeb 30, Tirmizî, sala 131, birr 57; İbn Mâce, edeb 24; Ahmed b. Hanbel, IH, 115, 119, 171, 188, 190, 201, 212 ,223, 278, 288.

٧٧ - بَاب [مَا جَاء فِي] الْرَّجُل يَتَكَنَّى وَلَيْس لَه وَلَد

٤٩٦٩ - حَدَّثَنَا مُوْسَى بْن إِسْمَاعِيْل، ثَنَا حَمَّاد، ثَنَا ثَابِت، عَن أَنَس بْن مَالِك قَال:

كَان رَسُوْل الْلَّه صَلَّى الْلَّه عَلَيْه وَسَلَّم يَدْخُل عَلَيْنَا، وَلِي أَخ صَغِيْر يُكْنَى أَبَا عُمَيْر، وَكَان لَه نُغَر يَلْعَب بِه فَمَات، فَدَخَل عَلَيْه الْنَّبِي صَلَّى الْلَّه عَلَيْه وَسَلَّم ذَات يَوْم فَرَآَه حَزِيْنَا فَقَال: (مَا شَأْنُه؟) قَالُوْا: مَات نُغَرُه فَقَال: (يَا أَبَا عُمَيْر، مَا فَعَل الْنُّغَيْر؟).

 76. Hazret-i Peygamberin Hem İsmini Hem De Künyesini Bir Adama Vermenin Caiz Olduğunu İfade Eden Hadisler

4967- Muhammed İbn el-Hanefiyye'den (rivâyet edildiğine göre) Hazret-i Ali (radıyallahü anh) şöyle demiştir:

Ben Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'e:

Eğer senden sonra bir çocuğum dünyaya gelirse ona hem senin ismini hem de künyesini vereceğim, dedim de:

Evet (koyabilirsin) buyurdu.

(Ancak bu hadisi Ebû Dâvûd’a nakleden hocalarından biri olan) Ebû Bekir (b. Ebi Şeybe hadisi rivâyet ederken, diğer ravi olan Osman b. Ebi Şeybe'nin rivâyetinde bulunan ve bu hadisi Muhammed İbn el-Hanefiyye'nin bizzat Hazret-i Ali'den aldığına delalet eden):

" Ben Resûlüllah’a dedim (ki, sözünü) rivâyet etmedi. (Bu sebeple Ebû Bekir'in bu rivâyetinde, Osman'ın rivâyetinde bulunan sözü geçen özellik yoktur. Ebû Bekir bu hadisi) Ali (radıyallahü anh):

" Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'e dedi ki..." şeklinde rivâyet etti.

Tirmizî, edeb 68.

4968- Hazret-i Âişe (radıyallahü anhâ)'dan demiştir ki:

Bir kadın Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'e gelerek:

Ey Allah'ın Resulü! Ben gerçekten bir oğlan çocuğu dünyaya getirdim de ona Muhammed ismini ve Ebû'l-Kasım künyesini verdim. Bunun üzerine bana senin bundan hoşlanmayacağın haber verildi. (Ne buyurursun)? diye sordu.

(Hazret-i Peygamber de:) " Benim ismimi (koymayı) helal künyemi (vermeyi de) haram kılan şey nedir?" yahutta:

" Benim künyemi (vermeyi haram, ismimi (koymayı da) helal kılan şey nedir?" cevabını verdi.

٧٦ - بَاب فِي الرُّخْصَة فِي الْجَمْع بَيْنَهُمَا

٤٩٦٧ - حَدَّثَنَا عُثْمَان وَأَبُو بَكْر ابْنَا أَبِي شَيْبَة قَالَا: ثَنَا أَبُو أُسَامَة، عَن فِطْر، عَن مُنْذِر، عَن مُحَمَّد ابْن الْحَنَفِيَّة قَال:

قَال عَلِي رَحِمَه الْلَّه: قُلْت: يَارَسُوْل الْلَّه، إِن وُلِد لِي مِن بَعْدِك وَلَد أُسَمِّيْه بِاسْمِك وَأُكَنِّيه بِكُنْيَتِك؟ قَال: (نَعَم) وَلَم يَقُل أَبُو بَكْر (قُلْت) قَال عَلِي عَلَيْه الْسَّلَام لِلْنَّبِي صَلَّى الْلَّه عَلَيْه وَسَلَّم.

٤٩٦٨ - حَدَّثَنَا الْنُّفَيْلِي، ثَنَا مُحَمَّد بْن عِمْرَان الْحَجَبِي، عَن جَدَّتِه صَفِيَّة بِنْت شَيْبَة، عَن عَائِشَة رَضِي الْلَّه عَنْهَا قَالَت:

جَاءَت امْرَأَة إِلَى رَسُوْل الْلَّه صَلَّى الْلَّه عَلَيْه وَسَلَّم فَقَالَت: يَارَسُوْل الْلَّه، إِنِّي قَد وَلَدْت غُلَاما فَسَمَّيْتُه مُحَمَّدا وَكُنْيَتُه أَبَا الْقَاسِم، فَذُكِر لِي أَنَّك تَكْرَه ذَلِك، فَقَال: (مَا الَّذِي أَحَل اسْمِي وَحَرَّم كُنْيَتِي؟) أَو (مَا الَّذِي حَرَّم كُنْيَتِي وَأَحَل اسْمِي؟).