Hadis Kütüphanesi | مكتبة الحديث

 85. Bâb

4981- Adiyy İbn Hatem'den (rivâyet edildiğine göre), bir hatip Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in huzurunda bir hutbe okuyarak:

" Her kim Allah'a ve Resulüne itaat ederse doğru yolu bulur, kim de onlara isyan ederse..." demiş de (Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) (o hatibe):

" Kalk" yahutta " git! Sen ne fena bir hatipsin" buyurmuş.

Müslim, cumua 48: Ebu Dâvûd, hadis no. 1099.

4982- Ebû'l-Melâh'dan (rivâyet edildiğine göre) bir adam şöyle demiştir: Ben (bir gün) Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'in terkisinde idim. Hayvanının ayağı sürçüverdi. Bunun üzerine ben " Hay burnu sürtülesice şeytan" dedim. (Hazret-i Peygamber de:)

Burnu sürtülesice şeytan, deme. Çünkü sen bunu söyleyince o, ev gibi oluncaya kadar büyür ve:

" (Bu iş) benim kuvvetimle (oluyor)" der. Fakat sen " Bismillah (Allah'ın ismiyle) de! Çünkü sen bunu söyleyince, o karasinek gibi kalıncaya kadar küçülür."

Ahmed b. Hanbel, V, 59, 71, 365.

4983- Hazret-i Ebû Hüreyre'den (rivâyet edildiğine göre) Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur:

" Bir adamı:’Artık insanlar helak oldular' derken işittiğinde- (bil ki) onların en çok helakte olanı o adamdır."

Mûsâ (İbn İsmail ise bu cümleyi) şöyle rivâyet etti:

" Bir adam:’Artık insanlar helak oldular' dedi mi (bil ki) insanların en çok helak olanı o adamdır."

Ebû Dâvûd dedi ki: (Bu hadisi hocam el-Ka'nebî'ye rivâyet eden) Mâlik bu konuda şöyle dedi: İnsan bu sözü halkın dinî işlerindeki (gevsek) durumunu görüp de üzüldüğünden dolayı söyleyecek olursa, ben bunda bir sakınca görmem, kendini beğenip de başkalarını küçümseyerek bu sözü söylüyorsa o zaman bu yasaklanmış olan çirkin bir sözden başka birşey değildir.

Müslim, birr 39; Muvatta, kelâm 2; Ahmed b. Hanbel, 11-272, 342, 465, 517.

٨٥ - [بَاب]

٤٩٨١ - حَدَّثَنَا مُسَدَّد، ثَنَا يَحْيَى، عَن سُفْيَان بْن سَعِيْد قَال: حَدَّثَنِي عَبْد الْعَزِيْز بْن رُفَيْع، عَن تَمِيْم الْطَّائِي،  عَن عَدِي بْن حَاتِم أَن خَطِيْبَا خَطَب عِنْد الْنَّبِي صَلَّى الْلَّه عَلَيْه وَسَلَّم فَقَال: ( مِن يُطِع الْلَّه وَرَسُوْلَه فَقَد رَشَد وَمَن يَعْصِهِمَا، فَقَال: "قُم أَو قَال: "اذْهَب فَبَش الْخَطِيْب أْنَنْت).

٤٩٨٢ - حَدَّثَنَا وَهْب بْن بَقِيَّة، عَن خَالِد يَعْنِي ابْن عَبْد الْلَّه عَن خَالِد يَعْنِي الْحَذَّاء عَن أَبِي تَمِيْمَة، عَن أَبِي الْمَلِيح، عَن رَجُل قَال:

كُنْت رَدِيْف الْنَّبِي صَلَّى الْلَّه عَلَيْه وَسَلَّم فَعَثَرَت دَابَّتُه، فَقُلْت: تَعِس الْشَّيْطَان فَقَال: (لَا تَقُل تَعِس الْشَّيْطَان؛ فَإِنَّك إِذَا قُلْت ذَلِك تَعَاظَم حَتَّى يَكُوْن مِثْل الْبَيْت وَيَقُوْل: بِقُوَّتِي، وَلَكِن قُل: بِسْم الْلَّه؛ فَإِنَّك إِذَا قُلْت ذَلِك تَصَاغَر حَتَّى يَكُوْن مِثْل الْذُّبَاب).

٤٩٨٣ - حَدَّثَنَا الْقَعْنَبِي، عَن مَالِك، ح وَثَنا مُوْسَى بْن إِسْمَاعِيْل، ثَنَا حَمَّاد، عَن سُهَيْل بْن أَبِي صَالِح، عَن أَبِيْه، عَن أَبِي هُرَيْرَة

أَن رَسُوْل الْلَّه صَلَّى الْلَّه عَلَيْه وَسَلَّم قَال: (إِذَا سَمِعْت) وَقَال مُوْسَى: (إِذَا قَال الْرَّجُل هَلَك الْنَّاس فَهُو أَهْلَكُهُم).

قَال أَبُو دَاوُد: قَال مَالِك: إِذَا قَال ذَلِك تَحْزُّنا لِمَا يَرَى فِي الْنَّاس يَعْنِي فِي أَمْر دِيْنِهِم فَلَا أَرَى بِه بَأْسَا، وَإِذَا قَال ذَلِك عُجْبَا بِنَفْسِه وَتَصَاغُرُا لِلْنَّاس فَهُو الْمَكْرُوْه الَّذِي نُهِي عَنْه.

 84. İnsanın Kendisi İçin "Nefsim Pis Oldu" Demesi Doğru Değildir

4978- (Ebû Ümâme İbn Sehl İbn Huneyf'in) babasından (rivâyet edildiğine göre); Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur:

" Sakın hâ!- Biriniz; nefsim pis oldu, demesin. Fakat; nefsim kötüleşti, desin."

Buharî, edeb 100; Müslim, elfaz 17; Ahmed b. Hanbel, VI, 51, 66,209,231,281.

4979- Âişe (radıyallahü anhâ)'dan (rivâyet edildiğine göre) Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur:

" Sakın biriniz içim bulandı, demesin, fakat nefsim kötüleşti, desin."

Buhari, edeb 100; Müslim, elfaz 17: Ahmed b. Hanbel. VI. 51.66. 209. 231, 281.

4980- Hazret-i Ebû Huzeyfe'den (rivâyet edildiğine göre) Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur:

" Allah ve falan kimse diledi demeyiniz. Fakat (önce) Allah sonra falan diledi, deyiniz."

Ahmed b. Hanbel, V, 384, 394, 398; Nesâî, Amelülyevmi ve'n-Nehâr, 544, hadis no. 985.

٨٤ - بَاب لَا يُقَال خَبُثَت نَنَفْسي

٤٩٧٨ - حَدَّثَنَا أَحْمَد بْن صَالِح، ثَنَا ابْن وَهْب قَال: أَخْبَرَنِي يُوْنُس، عَن ابْن شِهَاب، عَن أَبِي أُمَامَة بْن سَهْل بْن حُنَيْف، عَن أَبِيْه

أَن رَسُوْل الْلَّه صَلَّى الْلَّه عَلَيْه وَسَلَّم قَال: (لَا يَقُوْلَن أَحَدُكُم: خَبُثَت نَفْسِي، وَلْيَقُل: لَقِسَت نَفْسِي).

٤٩٧٩ - حَدَّثَنَا مُوْسَى بْن إِسْمَاعِيْل، ثَنَا حَمَّاد، عَن هِشَام بْن عُرْوَة، عَن أَبِيْه، عَن عَائِشَة رَضِي الْلَّه عَنْهَا،

عَن الْنَّبِي صَلَّى الْلَّه عَلَيْه وَسَلَّم قَال: (لَا يَقُوْلَن أَحَدُكُم: جَاشَت نَفْسِي، وَلَكِن لِيَقُل: لَقِسَت نَفْسِي).

٤٩٨٠ - حَدَّثَنَا أَبُو الْوَلِيّد الطَّيَالِسِي، ثَنَا شُعْبَة، عَن مَنْصُوْر، عَن عَبْد الْلَّه بْن يَسَار، عَن حُذَيْفَة،

عَن الْنَّبِي صَلَّى الْلَّه عَلَيْه وَسَلَّم قَال: (لَاتَقُوْلُوْا مَا شَاء الْلَّه وَشَاء فُلَان، وَلَكِن قُوْلُوْا: مَا شَاء الْلَّه ثُم شَاء فُلَان).

 83. Köle Efendisine " Rabbim" Diyemez

4975- Hazret-i Ebû Hüreyre'den (rivâyet edildiğine göre) Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur:

" (Sizden) biriniz sahibi olduğu kimseye: Kulum, cariyem demesin, köle olan kimseler de (sahiplerine): Rabbinı, demesin. Sahip olan (sahip olduğu kimseye): Oğlum, kızım diye hitap etsin. Kendisine sahip olunan kimse de (sahibine): Efendim diye hitab etsin. Çünkü sizler kölesiniz Rabb (rızık verip besleyip büyüten) de Aziz ve Celil olan Allah'dır."

Müslim, elfaz 13-15.

4976- (Bir önceki hadisi) Hazret-i Ebû Hüreyre'den Ebû Yunus da (rivâyet etmiştir. Ancak (Hazret-i Ebû Hüreyre) bu haberde Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'i anmadı. (Yani hadisi kendi sözü olarak zikretti)1 ve şöyle dedi: (Fakat köle efendisine) " seyyidi (efendim) ve (yahutta) mevlâya (efendim) desin.

Buharî, ıtk 17; Müslim, elfaz 14-15; Ahmed b. Hanbel, II, 316, 423, 444, 496.

4977- (Abdullah İbn Büreyde'nin) babasından (rivâyet edildiğine göre) Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur:

" Münafığa seyyid (efendi) demeyiniz. Çünkü eğer (siz ona böyle seyyid demeye devam ederken birgün başınıza) seyyid oluverirse aziz ve celil olan Allah'ı öfkelendirmiş olursunuz."

Nesâî, Amelü'l yevmi velleyleti, 248, hadis nu. 244.

٨٣ - بَاب لَا يَقُوْل الْمَمْلُوْك (رَبِّي) و (رَبَّتِي)

٤٩٧٥ - حَدَّثَنَا مُوْسَى بْن إِسْمَاعِيْل، ثَنَا حَمَّاد، عَن أَيُّوْب وَحَبِيْب بْن الْشَّهْد وَهِشَام، عَن مُحَمَّد، عَن أَبِي هُرَيْرَة

أَن رَسُوْل الْلَّه صَلَّى الْلَّه عَلَيْه وَسَلَّم قَال: (لَا يَقُوْلَن أَحَدُكُم عَبْدِي وَأَمَتِي، وَلَا يَقُوْلَن الْمَمْلُوْك رَبِّي وَرَبَّتِي، وَلْيَقُل الْمَالِك فَتَاي وَفَتَاتِي، وَلْيَقُل الْمَمْلُوْك سَيِّدِي وَسَيِّدَتِي فَإِنَّكُم الْمَمْلُوْكُوْن، وَالْرَّب الْلَّه [عَزَّوَجَل]).

٤٩٧٦ - حَدَّثَنَا ابْن الْسَّرْح، أَخْبَرَنَا ابْن وَهْب قَال: أَخْبَرَنِي عَمْرُو بْن الْحَارِث أَن أَبَا يُوْنُس حَدَّثَه عَن أَبِي هُرَيْرَة فِي هَذَا الْخَبَر، وَلَم يَذْكُر الْنَّبِي صَلَّى الْلَّه عَلَيْه وَسَلَّم قَال:

(وَلْيَقُل سَيِّدِي وَمَوْلاي).

٤٩٧٧ - حَدَّثَنَا عُبَيْد الْلَّه بْن عُمَر بْن مَيْسَرَة، ثَنَا مُعَاذ بْن هِشَام قَال: حَدَّثَنِي أَبِي، عَن قَتَادَة، عَن عَبْد الْلَّه بْن بُرَيْدَة، عَن أَبِيْه قَال:

قَال رَسُوْل الْلَّه صَلَّى الْلَّه عَلَيْه وَسَلَّم: (لَا تَقُوْلُوْا لِلْمُنَافِق سَيِّد، فَإِنَّه إِن يَك سَيِّدَا فَقَد أَستَخَطْتم رَّبِّكُم عَز وَجَل).