06 - AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE [KÜTÜB-İ SİTTE]

• Azad Etme (2.Sayfada 14 Hadis)
• Köle Azad Etmenin Fazileti (3.Sayfada 2 Hadis)
• Köleyle Musahabe Ve Muamele Adabı (4.Sayfada 13 Hadis)
• Müdebber Kılma - Mükatebe Yapma (5.Sayfada 9 Hadis)

[next]

Azad Etme (14 Hadis)

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Azad Etme

Ravi : İbnu Ömer

Hadis : Resulullah (sav) buyurdular ki: "Kim, kendisi ile bir başkası arasında (ortak) olan bir köle(deki kendine mahsus hisse)yi azad ederse, köleye onun malından adilane bir kıymet biçilir, ne eksik nede fazla. Sonra, eğer zenginse, onun malından [ortaklara hisseleri verilerek] köle azad edilir. Değilse köleden azad ettiği kısım azad olmuştur."

HadisNo : 4164

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Azad Etme

Ravi : Ebu`d-Derda

Hadis : Resulullah (sav) buyurdular ki: "Köleyi ölme anında azad edenin misali, doyduğu zaman hediyede bulunan adam gibidir."

HadisNo : 4165

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Azad Etme

Ravi : İmran İbnu Husayn

Hadis : Bir adam, öleceği sıra, kendine ait altı köleyi azad etti. Onlardan başka malı da yoklu. Resulullah (sav) onları çağırdı. Onları üç gruba ayırdı, sonra aralarında kur`a çekti, ikisini azad etti, dördünü köle olarak bıraktı. Adamı da şiddetle azarladı.

HadisNo : 4166

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Azad Etme

Ravi : İbnu Ömer

Hadis : Hangi cariye, efendisinden bir çocuk dünyaya getirirse, artık efendi bu cariyeyi satamaz, hibe edemez, miras da kılamaz. Hayatta oldukça ondan istifade eder, öldü mü artık cariye hür olur.

HadisNo : 4167

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Azad Etme

Ravi : Semüre İbnu Cündeb

Hadis : Resulullah (sav) buyurdular ki: "Kim zü-rahm mahrem birisin malik olursa, o hürdür."

HadisNo : 4168

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Azad Etme

Ravi : Amr İbnu Şu`ayb (an ebihi an ceddihi)

Hadis : Resulullah (sav)`a yardım taleb etmek üzere bir adam gelip: "Ey Allahın Resulü! (Efendim) falana ait şu cariye var ya (onun yüzünden efendim bana sıkıntı veriyor)" dedi. Aleyhissalatu vesselam "Vah! Neyin var?" deyince adam: "Bela hasıl oldu. Köle (ben demek istiyor) efendinin cariyesine bakmıştı, efendi kıskançlıkla erkeklik uzvunu burdu (hadım etti)" dedi. Aleyhissalatu vesselam: "Adamı bana getir!" emretti. Efendi çağırıldı ama getirilemedi. Bunun üzerine Aleyhissalatu vesselam: "Öyleyse git, sen hürsün!" ferman buyurdu. Adam: "Ey Allah`ın Resulü! (Efendimin kölesi olmamda direnmesi halinde) kim bana yardımcı olacak?" dedi. Aleyhissalatu vesselam: "Sana yardımcı olmak bütün müslümanlara terettüp eder" cevabını verdi.

HadisNo : 4169

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Azad Etme

Ravi : Sefine

Hadis : Ben Ümmü Seleme (ra)`nin kölesi idim. Bir gün bana: "Seni azad ediyorum, ancak yaşadığın müddetçe Resulullah (sav)`a hizmet etmeni şart koşuyorum dedi. "Sen bu şartı koşmasan da başka bir şey yapacak değilim!" dedim. Beni azad etti ve bana bu şartı koştu.

HadisNo : 4170

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Azad Etme

Ravi :

Hadis : İmam Malik`e ulaştığına göre, İbnu Ömer (ra)`e azad etme şartıyla satın alınan rakabe-i vacibe`den sorulmuştu. "Hayır, olmaz" cevabını verdi.

HadisNo : 4171

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Azad Etme

Ravi : Fudale İbnu Ubeyd el-Ensari

Hadis : Anlatıldığına göre Fudale`ye, "üzerinde bir köle azad etme borcu bulunan kimsenin veled-i zina`yı azad etmesi caiz olur mu?" diye sorulmuş, o da "Evet" demiştir.

HadisNo : 4172

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Azad Etme

Ravi : Abdurrahman İbnu Ebi Amra el-Ensari

Hadis : Anlattığına göre, annesi, bir köle azad etmek istemiş ve bunu sabaha tehir etmiş, köle de bu sırada ölmüştür. Abdurrahman Kasım İbnu Muhammed`e: "Ben anneme bedel bir köle azad etsem, anneme faydası olur mu (sevabı ulaşır mı)?" diye sorar. Kasım: "Sa`d İbnu Ubade (ra) Resulullah (sav)`a gelip: "Annem vefat etti, ben onun adına bir köle azad etsem ona faydası olur mu?" diye sormuştu. "Evet" cevabını aldı" dedi.

HadisNo : 4173

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Azad Etme

Ravi : Yahya İbnu Said

Hadis : Abdurrahman İbnu Ebi Bekr (ra), uyuduğu bir uykuda vefat etti. Kız kardeşi Hz. Aişe (ra) onun adına birçok köle azad etti.

HadisNo : 4174

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Azad Etme

Ravi : İbnu Ömer

Hadis : Resulullah (sav) buyurdular ki: "Kim malı olan bir köle azad ederse, kölenin malı kendisinin olur, yeter ki efendisi bu hususta bir şart koşmamış olsun."

HadisNo : 4175

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Azad Etme

Ravi : Rebia İbnu Ebi Abdirrahman

Hadis : Zübeyr İbnul Avvam (ra) bir köle satın aldı ve onu azad etti. Bu kölenin, hür bir kadından oğulları vardı. Hz. Zübeyr: "Oğulları benim mevalimdir" dedi. Annesinin efendileri: "Hayır, onlar bizim mevalimizdir" dediler. Bunun üzerine davaları Hz. Osman (ra)`a intikal etti. O, vela`nın Hz. Zübeyr`e ait olduğuna hükmetti.

HadisNo : 4176

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Azad Etme

Ravi : Aişe

Hadis : Resulullah (sav)`a "Hangi köleyi azad etmek efdaldir?" diye sorulmuştu. "Fiyatça yüksek olanı ve efendisinin nazarında en nefis olanıdır!" cevabını verdi.

HadisNo : 4177

[next]

Köle Azad Etmenin Fazileti (2 Hadis)

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Köle Azad Etmenin Fazileti

Ravi : Ebu Hüreyre

Hadis : Resulullah (sav) buyurdular ki: "Kim bir müslüman erkeği azad ederse, onun her bir uzvuna mukabil, bunun bir uzvunu Allah ateşten azad eder. (Bir diğer rivayette şu ziyade var: "...hatta fercine mukabil fercini...")

HadisNo : 4149

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Köle Azad Etmenin Fazileti

Ravi : Vasile İbnu`l-Eska`

Hadis : Kendisine -katl sebebiyle ateş- vacib olan bir arkadaşımızla Resulullah (sav)`a gelmiştik. "Ona bedel bir köle azad edin, Allah da onun her bir uzvuna bedel sizden bir uzvu ateşten azad etsin!" buyurdu.

HadisNo : 4150

[next]

Köleyle Musahabe Ve Muamele Adabı (13 Hadis)

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Köleyle Musahabe Ve Muamele Adabı

Ravi : Ebu Bekr

Hadis : Resulullah (sav) buyurdular ki: "Kötü muamele sahibi cennete giremez."

HadisNo : 4151

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Köleyle Musahabe Ve Muamele Adabı

Ravi : Rafi` İbnu Mekis

Hadis : Resulullah (sav) buyurdular ki: "İyi muamele artmadır -veya uğurdur dedi- kötü huyda uğursuzluktur."

HadisNo : 4152

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Köleyle Musahabe Ve Muamele Adabı

Ravi : İbnu Ömer

Hadis : Bir adam Resulullah (sav)`a gelerek: "Hizmetçiyi ne kadar affedeyim?" diye sordu. Aleyhissalatu vesselam susup cevap vermedi. Adam tekrar: "Ey Allah`ın Resulü! Hizmetçimi ne kadar affedeyim?" diye sordu. Bu sefer: "Her gün yetmiş kere affet." cevabını verdi.

HadisNo : 4153

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Köleyle Musahabe Ve Muamele Adabı

Ravi : Ma`rur İbnu Süveyd

Hadis : Ebu Zerr`i gördüm, üzerinde bir takım (hülle) vardı, kölesi de aynı şekilde bir takım giyiyordu. Bunun sebebini sordum. Bana şu cevabı verdi: "Resulullah (sav)`ın şöyle söylediğini işitmiştim: "Onlar sizin kardeşleriniz ve yakın adamlarınızdır. Allah Tedla Hazretleri onları ellerinizin altına (emaneten) koymuştur. Kimin kardeşi eli altında ise, yediğinden yedirsin, giydiğinden giydirsin, yapamayacağı iş buyurmayınız, eğer buyurursanız onlara yardım edin."

HadisNo : 4154

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Köleyle Musahabe Ve Muamele Adabı

Ravi : Ebu Hüreyre

Hadis : Resulullah (sav) buyurdular ki: "Birinize hizmetçisi yemeğini getirince, onu beraber yemek üzere oturtmayacaksa, hiç olsun bir iki lokma veya bir iki yiyecek yersin. Zira yemeğin hararet (pişirme) ve muamele (zahmeti)ni o çekmiştir."

HadisNo : 4155

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Köleyle Musahabe Ve Muamele Adabı

Ravi : Ebu Saidi`l-Hudri

Hadis : Resulullah (sav) buyurdular ki: "Biriniz hizmetçisini dövünce, hizmetçi Allah`ın ismini zikrede(rek Allah aşkına vurma diye)cek otursa derhal elinizi kaldırın."

HadisNo : 4156

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Köleyle Musahabe Ve Muamele Adabı

Ravi : Muaviye İbnu Süveyd İbni Mukarrin

Hadis : Bizim bir azadlımıza bir tokat attım ve kaçtım. Sonra öğleden az önce döndüm, babamın arkasında namaz kıldım. Babam azadlıyı da beni de çağırdı. Sonra hizmetçiye: "Misilleme (onun sana yaptığının mislini) yap!" dedi. Hizmetçi affetti. Bunun üzerine babam anlattı: "Biz Beni Mukarrin, Resulullah (sav) zamanında tek bir hizmetçiye sahiptik. Ona birimiz bir tokat vurdu. Bu hadise Aleyhissalatu vesselamın kulağına ulaşmıştı: "Onu azad edeceksiniz!" emir buyurdular. Kendisine: "Ondan başka hizmetçileri yok!" dendi. Bunun üzerine: "öyleyse onu hizmetlensinler. Ancak ne zamandan ondan müstağni olurlarsa, derhal yol versinler!" buyurdular.

HadisNo : 4157

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Köleyle Musahabe Ve Muamele Adabı

Ravi : Ebu Mes`ud el-Bedri

Hadis : Ben köleme kamçıyla vuruyordum. Arkamdan bir ses işittim. "Ebu Mes`ud, bil!" diyordu. Öfkeden sesi tanıyamadım. Bana yaklaşınca onun Resulullah (sav) olduğunu gördüm. "Ebu Mes`ud bil! Ebu Mes`ud bil!" diyordu. Kamçıyı elimden attım. "Ebu Mes`ud bil! Allah senin üzerinde senin bunun üzerindekinden daha fazla muktedir" dedi. Ben: "Bundan sonra ebediyen köle dövmeyeceğim" dedim.

HadisNo : 4158

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Köleyle Musahabe Ve Muamele Adabı

Ravi : Ebu Hüreyre

Hadis : Resulullah (sav) buyurdular ki: "Kim kölesine kazifta bulunursa (zina isnadı yaparsa) kölesi bu iftiradan beri ise, Kıyamet günü celde uygulanır. Dediği doğru ise o başka."

HadisNo : 4159

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Köleyle Musahabe Ve Muamele Adabı

Ravi : Ebu Hüreyre

Hadis : Resulullah (sav) buyurdular ki: "Sizden kimse "kölem", "cariyem" demesin. Köle de Rabbi (sahibim), rabbeti (sahibem) demesin. Malik (efendi) "Oğlum" "kızım" desin, Memluk (köle) de Seyyidi (efendim), seyyideti desin. Zira hepiniz memluklersiniz. Rabb de aziz ve celil olan Allah`tır."

HadisNo : 4160

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Köleyle Musahabe Ve Muamele Adabı

Ravi :

Hadis : Bir rivayette şöyle gelmiştir: "Hiç kimse "Rabbini (efendini) doyur; "Rabbine abdest suyu dok"; "Rabbine su ver" demesin. Bilakis "Seyidim"; "efendim" desin. Sizden kimse abdi (kulum), emeti (cariyem) de demesin. Bilakis "oğlum", "kızım", "yavrum" desin."

HadisNo : 4161

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Köleyle Musahabe Ve Muamele Adabı

Ravi :

Hadis : Müslim`in bir diğer rivayetinde: "Sizden kimse "kölem!" "cariyem!" diye söylemesin. Hepiniz Allah`ın kölelerisiniz, bütün kadınlarınız da Allah`ın kullarıdır."

HadisNo : 4162

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Köleyle Musahabe Ve Muamele Adabı

Ravi : Cerir

Hadis : Resulullah (sav) buyurdular ki: "Hangi köle kaçarsa, bilsin ki ondan zimmet (garanti) kalkmıştır, dönünceye kadar namazı kabul edilmez."

HadisNo : 4163

[next]

Müdebber Kılma - Mükatebe Yapma (9 Hadis)

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Müdebber Kılma - Mükatebe Yapma

Ravi : Cabir

Hadis : Bir adam, kölesini "benden sonra hür olsun" diye azad etmişti. Sonradan ona ihtiyacı doğdu. Resulullah (sav) köleyi alarak: "Bunu benden kim satın alacak?" dedi. Nuaym İbnu Abdillah İbni`n-Nehham (ra) şu şu miktar fiyata satın aldı. Resulullah o parayı (köle sahibine) verdi.

HadisNo : 4178

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Müdebber Kılma - Mükatebe Yapma

Ravi : Nafi`

Hadis : İbnu Ömer (ra), kendine ait iki cariyeyi müdebber kıldı. Onlar müdebber oldukları halde İbnu Ömer onlara temasta bulunuyordu.

HadisNo : 4179

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Müdebber Kılma - Mükatebe Yapma

Ravi : Amr İbnu Şuayb (an ebihi an ceddihi)

Hadis : Resulullah (sav) buyurdular ki: "Kim kölesi ile yüz okiyye üzerinden mükatebe yapsa da, kölesi bunun on okiyyesi hariç hepsini ödese, yine de köledir."

HadisNo : 4180

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Müdebber Kılma - Mükatebe Yapma

Ravi :

Hadis : Ebu Davud`un bir rivayetinde şöyle buyurulur: "Mükateb, üzerinde bir dirhemlik borç kaldığı müddetçe köledir."

HadisNo : 4181

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Müdebber Kılma - Mükatebe Yapma

Ravi : İbnu Abbas

Hadis : Resulullah (sav) buyurdular ki: "Mükatebe karşı bir hadd işlenir (diyet almaya hak kazanırsa) veya mirasa mazhar olursa, (borcunu ödeyerek) hürriyetinden kazandığı miktarca onlara varis olur." Resulullah (sav) şöyle buyurdular: "Mükateb, ödediği hisse nisbetinde hür diyeti öder, geri kalanı köle diyetinden öder."

adisNo : 4182

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Müdebber Kılma - Mükatebe Yapma

Ravi : Ümmü Seleme

Hadis : Resulullah (sav) bize buyurdular ki: "Sizden birinin mükatebetinin size hala ödeyeceği borcu varsa da, ona karşı örtünsün."

HadisNo : 4183

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Müdebber Kılma - Mükatebe Yapma

Ravi : Musa İbnu Enes İbn-i Malik

Hadis : Şirin, Hz. Enes`e mükatebe yapma talebinde bulundu. Hz. Enes çok zengindi, mükatebe yapmayı reddetti. Şirin Hz. Ömer (ra)`e başvurdu. Hz. Ömer, Enes (ra)`i çağırarak: "Şirinle mükatebe yap!" emretti. Enes (ra) yine kabul etmedi. Hz. Ömer, çubuğuyla Enes`e vurdu. Ve şu ayeti okudu: "Kölelerinizden hür olmak için bedel vermek (mukatebe yapmak) isteyenlerin, -onlardan bir iyilik görürseniz- bedel vermesini kabul edin" (Nur 33). Bunun üzerine Hz. Enes mukatebe yaptı.

HadisNo : 4184

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Müdebber Kılma - Mükatebe Yapma

Ravi : Aişe

Hadis : Berire mükatebe bedelini ödemede yardım istemeye geldi..."

HadisNo : 4185

Fasil : AZAD MÜDEBBER KILMA; MUKATEBE VE KÖLE İLE MUSAHABE

Konu : Müdebber Kılma - Mükatebe Yapma

Ravi : Aişe

Hadis : Nesai`nin rivayetinde şu ziyade mevcuttur: "Berire (ra) kendi nefsinin hürriyete kavuşması için dokuz okiyye üzerine mükatebe yaptı. Her sene bir okiyye ödeyecekti. Resulullah (sav) onu, (hürriyetine kavuştuğu zaman) kocası ile beraberliğe devam etme veya boşanma hususunda muhayyer bıraktı, Kocası köle idi. Berire kendini (kocadan ayrılmayı) tercih etti. Urve der ki: "Kocası hür olsaydı, Aleyhissalatu vesselam Berire`yi muhayyer bırakmazdı."

HadisNo : 4186