163 - ÖLÜYÜ HAYIRLA ANMAK [RİYÂZÜ'S-SÂLİHÎN]

163- باب ثناء الناس على الميت

ÖLÜYÜ HAYIRLA ANMAK 

(163)Chapter: Praising the Deceased

Hadisler

 عن أَنسٍ رضي اللَّه عنه قال : مرُّوا بجَنَازَةٍ ، فَأَثنَوا عَلَيْهَا خَيراً فقال النبيُّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم: « وَجَبَتْ » ، ثم مرُّوا بِأُخْرَى ، فَأَثنَوْا عليها شَرّاً ، فَقَال النَِّبيُّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم : « وَجبَتْ » فَقَال عُمرُ ابنُ الخَطَّاب رَضِيَ اللَّه عَنْهُ : ما وجبَتْ ؟ قَالَ : « هذا أَثنَيتُمْ علَيْهِ خَيراً ، فَوَجبتْ لَهُ الجنَّةُ، وهذا أَثنَيتُم عليه شرّاً، فَوَجبتْ لَهُ النًَّارُ، أنتُم شُهَداءُ اللَّهِ في الأرضِ». متفقٌ عليه.

952. Enes radıyallahu anh şöyle dedi:

Peygamber aleyhisselâm ile bazı sahâbîler birlikte bulunurlarken onların yanından bir cenaze geçti. Ashâptan bazıları o cenazeyi hayırla andı. Bunun üzerine Nebî sallallahu aleyhi ve sellem:

- “Kesinleşti” buyurdu.

Sonra bir cenaze daha geçti. Orada bulunanlar onu da kötülükle andılar. Resûl-i Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem  yine:

- “Kesinleşti” buyurdu.

Bunun üzerine Ömer İbnu’l-Hattâb:

- Ne  kesinleşti Ya Resûlallah? diye sordu. Peygamber aleyhisselâm da şöyle buyurdu:

- “Şu önce geçen cenazeyi hayırla andınız; bu sebeple onun cennete girmesi kesinleşti. Bu berikini kötülükle andınız; onun da cehenneme girmesi kesinleşti. Çünkü siz (mü’minler), yeryüzünde Allah’ın şahitlerisiniz.”

Buhârî, Cenâiz 86, Şehâdât 6; Müslim, Cenâiz 60. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Cenâiz 76; Tirmizî, Cenâiz 63; Nesâî, Cenâiz 50; İbni Mâce, Cenâiz 20, Zühd 25

Anas (May Allah be pleased with him) reported:

Some Companions happened to pass by a funeral procession (bier) and they praised him (the deceased). The Prophet (ﷺ) said, "He will certainly enter it." Then they passed by another funeral procession and they spoke ill of the deceased. The Prophet (ﷺ) said, "He will certainly enter it." `Umar bin Al-Khattab (May Allah be pleased with him) said: "(O Messenger of Allah,) what do you mean by `He will certainly enter it?'' He (ﷺ) replied, "You praised the first person, so he will enter Jannah; and you spoke ill of the second person, so he will enter Hell. You are Allah's witnesses on earth."

[Al-Bukhari and Muslim].

[next]

 وعن أبي الأسود قال : قَدِمْتُ المدِينَةَ ، فَجَلَسْتُ إلى عُمْرَ بن الخَطَّابِ رضي اللَّه عنْهُ فَمرَّتْ بِهِمْ جنَازةٌ ، فأُثنىَ على صَاحِبها خَيْراً فقال عُمَرُ : وجبت ، ثم مُرَّ بأُخْرى ، فَأثنِىَ على صَاحِبِها خَيراً ، فَقَالَ عُمرُ : وجبَت ، ثم مُرَّ بِالثَّالِثَةِ ، فَأُثنِيَ على صاحبها شَرًّا، فَقَال عُمرُ : وجبتْ : قَالَ أَبُو الأسْودِ : فَقُلْتُ : وما وجبَت يا أميرَ المؤمنين ؟ قال : قُلتُ كما قال النَّبيُّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم : « أَيُّمَا مُسلِم شَهِدَ لهُ أَربعةٌ بِخَير ، أَدخَلَهُ اللَّه الجنَّةَ » فَقُلنَا : وثَلاثَةٌ ؟ قال : « وثَلاثَةٌ » فقلنا : واثنانِ ؟ قال : « واثنانِ » ثُمَّ لم نَسأَ لْهُ عَن الواحِدِ . رواه البخاري .

953. Ebü’l-Esved’den rivayet edildiğine göre şöyle dedi: Medine’ye gelmiş Hz. Ömer’in yanında oturuyordum.Yanımızdan bir tabut geçti. İçindeki hayırla anıldı. Bunun üzerine Ömer; “kesinleşti” dedi. Sonra bir başka tabut daha geçti, onun içindeki de hayırla anıldı. Ömer yine “kesinleşti” dedi. Daha sonra üçüncü bir tabut geçti, onun içindeki kötülükle anıldı. Ömer yine; “kesinleşti” dedi.

Bu defa ben kendisine:

- Ne kesinleşti, ey mü’minlerin emiri? dedim. Ömer şöyle cevap verdi:

- Ben, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in buyurduğu gibi söyledim. O:

- “Herhangi bir müslüman hakkında dört kimse hayırla şahitlik ederse, Allah onu cennetine kor” buyurmuştu. Biz kendisine:

- Peki üç kişi şehâdet ederse? dedik.

- “Üç kişi  şehâdet ederse de aynıdır” buyurdu. Biz;

- Ya iki kişi şâhitlik ederse? dedik.

- “İki kişi de şahitlik etse yine aynıdır” buyurdu.

Artık bir kişinin şahitliğini de  sormadık.

Buhârî, Cenâiz 86; Şehâdât 6. Ayrıca bk. Nesâî, Cenâiz 50

Abul-Aswad (May Allah be pleased with him) reported:

I came to Al- Madinah, and while I was sitting beside 'Umar bin Al-Khattab, a funeral procession passed by. The people praised the deceased, and 'Umar bin Al-Khattab said: "He will certainly enter it." Then another funeral procession passed by and the people praised the deceased. 'Umar bin Al-Khattab (May Allah be pleased with him) said: "He will certainly enter it." A third funeral procession passed by and the people spoke ill of the deceased. He said: "He will certainly enter it." I (Abul-Aswad) asked: "O Amir Al-Mu'minin (i.e., Leader of the Believers)! What do you mean by 'He will certainly enter it'?" He replied: "I said the same as was said by the Prophet (ﷺ). He (ﷺ) said, 'If four persons testify the righteousness of a Muslim, Allah will grant him Jannah.' We asked: 'If three persons testify his righteousness?' He (ﷺ) replied, 'Even three'. Then we asked: 'If two?' He (ﷺ) replied, 'Even two.' We did not ask him (regarding the testimony) of one."

[Al-Bukhari].