﴾
“Sadakanın, Haşim oğullarının kendilerine haram olması gibi, Haşim oğullarının azadlılarına da haram olması”[4] ile ilgili hadisler
Bu hadis, şu yollardan gelmiştir:
1. Abdullah ibn Abbâs
2. Ebu Râfi’[5]
3. Hürmüz yada Keysân[6] ve daha bir çokları[7]
Hâkim (ö.
Tahâvî (ö.
Münâvî (ö.
* * *
[4] Hz. Peygamber (s.a.v)’e, farz olan zekat ile nafile olan sadaka haramdı. Hatta Hz. Peygamber (s.a.v)’in kendisine bir yiyecek gelince, bu hediye mi, yoksa sadaka mı diye sorup “Hediyedir!” denirse, kabul edip, “Sadakadır!” denirse kabul etmediği; kabul etse bile, kendisi faydalanmayıp Ashab-ı Suffe’ye gönderdiği herkesçe bilinen bir husustur.
Bazı alimler, Haşimoğullarına , sadaka almanın haram olduğuna dair icma bulunduğunu söylemişlerdir. Bunun yanı sıra Resulullah (s.a.v)’in, sadaka almasının haram olup olmadığı hususunda alimlerin ihtilaf ettiğini ileri sürenler de olmuştur.
Buradaki ihtilaf, haram olan hususun; zekat mı, yoksa nafile olan sadaka mı olduğu meselesidir. Bu konuda mezhepler arası ve Hanefi mezhebi içinde çeşitli görüşler ileri sürülmüştür. Ebu Yusuf’a göre; Haşim oğullarının, başkalarından zekat almaları haramdır. Fakat birbirlerine zekat vermeleri helaldir.
Haşimoğulları; Hz. Ali, Abbâs, Ca’fer, Akîl, Hâris b. Abdulmuttalib kollarına ayrılmaktadır.
Haşimoğullarına sadakanın haram kılınmasının sebebi; sadakanın, insanların günahlarının karışması sebebiyle bunları b u günahlardan tenzih etmek içindir.
Yalnız bu konu, bugün, teorik bir yapıya sahiptir. Belki bir zamanlar uygulanmış olabilir. Bugün kimin Haşimoğullarından olduğu meselesi, net ve açık değildir. Bir takım spekülatif bilgilere yada iddialara dayanarak bir sonuca gitmek, doğru bir husus olmasa gerek.
Konu ile ilgili hadisler için b.k.z: Ebu Dâvud, Zekat
[5] Ebu Râfi’; Resulullah (s.a.v)’in azadlısıdır.
[6] Hz. Ali’nin kızı Ümmü Gülsüm’ün azadlısıdır.
[7] Bu konuda Ebu Hureyre, Enes, Abdullah ibn Amr, Abdurrahman b. Alkame, Muâviye b. Hayde, Abdulmuttalib b. Rebiâ, Selmân, Hz. Hasan, Hz. Hüseyin’den de rivayetler gelmiştir.
[8] Azad edilmiş olan kölenin, azad eden aileden yada kavimden olması, hukuki bir durumdur. Çünkü azad edilen köle ile efendisi arasında oluşmuş hükmî bir akrabalık sözkonusudur. Bu hükmî akrabalık, tevarüs ve diyete katılma gibi karşılıklı bir kısım hak ve sorumluluklar getirir. Bu görüşe göre; Haşimoğullarının azadlılarına da sadaka haram olmaktadır. Bunun aksine haram olmadığını söyleyen alimler de vardır.
[9] Tahâvî, Şerhu Meâni’l-Âsâr,
Yorum Gönder
Not: Yalnızca bu blogun üyesi yorum gönderebilir.