Mütevâtir Hadisler-88

﴾88﴿ صَلاَة الضُّحَى وَالتَّرْغِيب فِيهَا 

“Duha (=Kuşluk) Namazı[513] ve Kuşluk Namazına teşvik etme” ile ilgili hadisler

Bu hadis, şu yollardan gelmiştir:

1.      Ebu Saîd el-Hudrî[514]   

2.      Ebu Zerr[515]    

3.      Zeyd b. Erkam[516]       

4.       Ebu Hureyre[517]        

5.     Büreyde el-Eslemî[518] 

6.     Ebu’d-Derdâ’[519]        

7.     Abdullah ibn Ebi Evfâ[520]        

8.     İtbân b. Mâlik[521]        

9.     Utbe b. Abdussulemî[522]         

10.     Nuaym b. Hemmâr[523]

11.     Ebu Ümâme el-Bâhilî[524]        

12.     Hz. Aişe[525]   

13.     Ümmü Hânî[526]          

14.     Ümmü Seleme[527]      

15.     Cübeyr b. Mut’im[528]  

16.     Enes[529]         

17.     Hz. Ali[530]

18.     Ebu Bekre[531]

19.     Câbir[532]

20.     Abdullah ibn Abbâs[533]

 

21.     Huzeyfe[534]

22.     Âiz b. Amr[535]

23.     Sa’d b. Ebi Vakkâs[536]

24.     Abdullah b. Bişr[537]

25.     Kudâme

26.     Hanzala es-Sakafeyyin

27.     Abdullah ibn Amr[538]

28.     Ukbe b. Âmir el-Cühenî[539]

29.     Ebu Mürre et-Tâifî[540]

30.     Muâz b. Enes el-Cühenî[541]

31.     Abdullah ibn Ömer[542]

32.     Ebu Musa el-Eş’arî[543]

33.     Nevvâs b. Sem’ân[544]

(Görüldüğü üzere konu ile ilgili hadisleri rivayet eden sahabiler, toplam 33 kişidir.)

(Aynî) “Umdetu’l-Kârî”de Ümmü Hânî Hadisini naklettikten sonra aynen şöyle der: “Bu konuda bir grup sahabeden hadis rivayet edilmiştir.”

Daha sonra Aynî (ö. 855/1451),  25 sahabinin ismini saymıştır. Ayrıca bunların naklettiği hadisleri ve bu hadislerin tahricini yapanları da belirtmiştir.

Şihâb el-Heytemî (ö. 1069/1659) “Şerhu’ş-Şemâil”de ve Aliyyu’l-Kârî (ö. 1014/1605) konu ile ilgili olarak aynen şöyle derler:

“Kuşluk Namazı ile ilgili hadisler(in toplamı), nerdeyse mütevatir (derecesine ulaşmış) durumda; çünkü sahabenin ileri gelenlerinden 19 kimse, bu hadisleri, Hz. Peygamber (s.a.v)’den rivayet etmiştir. Bunların hepsi, Hz. Peygamber (s.a.v)’in, Kuşluk Namazı kıldığına tanıklık etmişlerdir.

Nitekim Hz. Peygamber (s.a.v)’in, Kuşluk Namazı kıldığını, Hâkim ve daha bir çok alim belirtmiştir.

Bundan dolayıdır ki  Şeyhulislam Ebu Zür’a dedi ki: ‘Kuşluk Namazı konusunda pek çok sahih-meşhur hadisler gelmiştir. Hatta Muhammed b. Cerîr et-Taberî, bu hadislerin, mütevatir derecesine ulaştığını söylemiştir.’” 

Şeyh Abdurrauf el-Münâvî (ö. 103171622), bu hadislerin şerhinde aynen şöyle der: “Sahabenin ileri gelenlerinden 19 kimsenin tanıklık ettiğine göre; bunlar, Hz. Peygamber (s.a.v)’in, Kuşluk Namazı kıldığını görmüşlerdir. Hatta İbn Cerîr et-Taberî, bu hadislerin, mütevatir derecesine ulaştığını söylemiştir.”

(İbn Hacer) “Fethu’l-Bârî”de derki: “Hâkim, Kuşluk Namazı konusunda gelen hadisleri, müstakil bir cüz’de toplamıştır. Bu hadislerin (mütevatir olduğunu) ispat etme de hadisi nakleden ravilerin sayısı, sahabeden 20 kadar kimseye ulaşmıştır.”

Bazı hadis hafızlarının belirttiğine göre; Kuşluk Namazı ile ilgili hadisler, 20 küsur sahabenin rivayetinden gelmiştir.

Bu sahabilerin naklettiği hadislerin -bir topluluğun mürsel olarak rivayet ettiği hadislerin, sahih olduğuna dair gelen fazlalıkları da dahil- hepsi, sahihtir.”

Celâl es-Suyûtî (ö. 911/1505), bu sahabilerin naklettiği hadislerin hepsini, “Salâtu’d-Duha”da nakletmiştir.

(Suyûtî) “Hâvî”de ise bu (konuda gelen hadisleri) özetlemiştir.

* * *

BİR UYARI

Kuşluk Namazının sayısı ve (diğer nafile namazlara nispetle) daha faziletli oluşu hususunda gelen hadisler farklı bir şekilde gelmiştir.

Hz. Peygamber (s.a.v), çoğu kere, Kuşluk Namazını, 4 rek’at olarak kılmıştır. Bu konuda Müslim (ö. 261/875)’in “Sahîh”in de şu yoldan bir hadis gelmiştir:

1.  Hz. Aişe.

﴿ كَانَ يُصَلِّي صَلَاةَ الضُّحَى أَرْبَعَ رَكَعَاتٍ وَيَزِيدُ مَا شَاءَ ﴾

“Hz. Peygamber (s.a.v), Kuşluk Namazını, 4 rek’at olarak kılardı. Bazen de dilediği kadar bu (sayıyı) artırırdı”

İmam Ahmed (ö.241/855) ile Ebu Dâvud (ö. 275/888) ise bu konudaki hadisi şu yoldan rivayet etmiştir:

1.      Nuaym b. Hemmâr.

Taberânî (ö. 360/970) ise “Kebîr”de bu hadisi, merfu’ olarak şu yoldan rivayet etmiştir:

2.      Nevvâs b. Sem’ân.

﴿ قَالَ اللّهُ تَعَالَى: يَا اِبْنَ آدَمَ لاَ تَعْجِزْ عَنْ أَرْبَعِ رَكَعَاتٍ أَوَّلَ النَّهَارِ أَكْفِكَ آخِرَهُ ﴾

“Yüce Allah buyurdu ki: Ey Adem oğlu! Günün başlangıcında 4 rek’at namazı bırakma ki, ben de, sana, günün sonunu garantileyeyim”

Tirmizî (ö. 279/892) ise buhadisin bir benzerini de şu yoldan rivayet etmiştir:

3.      Ebu’d-Derdâ.

4.      Ebu Zer.

İmam Ahmed (ö.241/855) ise bu hadisi şu yoldan rivayet etmiştir:

5.      Ebu Mürre et-Tâifî.

İbn Kayyim (ö. 751/1350)’de “Hedy” adlı eserinde konu ile ilgili olarak şöyle der: “Hâkim, ‘Kitâbu Fadli’d-Duhâ’da dedi ki: ‘En güvenilir hadis hafızı imamlardan bir topluluğa arkadaşlık ettim. Onlar(ın hepsi de), bu konuda gelen sahih haberlerin mütevatire ulaşmasından ötürü bu (4 rek’at ile ilgili) sayıyı tercih ettiklerini ve bu namazı kıldıklarını gördüm. Hz. Peygamber (s.a.v)’den nakledilen haberlere uymak için ve bu konuda hadis üstadlarının izinden gitmek için ben de, bu görüşü benimsiyorum ve (insanları bu görüşü kabul etmeye) çağırıyorum.’”

* * *

[513]    “Duha”, kuşluk demektir. Kuşluk namazı, güneşin doğması üzerinden takriben 45-50 dakika geçmesinden zeval vaktine kadar olan süre içerisinde iki veya dört veya sekiz veya on iki rekat kılınabilirse de, en faziletlisi, sekiz rekat kılmaktır.

[514]    Tirmizî, Salat 346 (475); Müsned, 3/21, 36

[515]    Müslim, Müsafirin 84 (720); Tirmizî, Salat 346 (473); Ebu Dâvud, Salat 301 (1286); Müsned, 5/178

[516]    Müslim, Müsafirin 43 (748)

[517]    Buhârî, Teheccüd 33, Savm 60; Müslim, Müsafirin 85 (721); Ebu Dâvud, Salat 342 (1432); Tirmizî, Salat 346 (474); Nesâî, Kıyamu’l-Leyl 28

[518]    Ebu Dâvud, Edeb 172 (5242);

[519]    Müslim, Müsafirin 86 (722); Tirmizî, Salat (473); Müsned, 6/451

[520]    Taberânî, el-Kebir

[521]    Müsned, 4/43

[522]    Taberânî, el-Kebir

[523]    Ebu Dâvud, Salat 301 (1289); Müsned, 5/286

[524]    Müslim, Müsafirin (719); Ebu Dâvud, Salat 301 (1288); İbn Mâce, İkame (1381); Taberânî, el-Kebir

[525]    Buhârî, Teheccüd 5, 32;  Müslim, Müsafirin 78 (719); Nesâî, Savm 35; Ebu Dâvud, Salat 301 (1292-1293)

[526]    Buhârî, Teheccüd 31; Müslim, Müsafirin 80-83 (336); Ebu Dâvud, Salat 301 (1290-1291); Tirmizî, Salat 346 (472); Nesâî, Taharet 143, Gusl 11

[527]    Hâkim, Salatu’d-Duha

[528]    Taberânî, el-Kebir; Bezzâr

[529]    Tirmizî, Salat 346 (471); İbn Mâce, İkame (1380); Taberânî, el-Evsat

[530]    Müsned, 1/89; Ebu Ya’lâ

[531]    Müsned, 5/45; İbn Adiy, Kamil

[532]    Taberânî, el-Evsat

[533]    Taberânî, el-Evsat, es-Sağir

[534]    İbn Ebi Şeybe, Musannef; Taberânî, el-Kebir

[535]    Müsned, 5/64; Taberânî, el-Kebir

[536]    Taberânî; Bezzâr

[537]    Taberânî, el-Kebir

[538]    Taberânî, el-Kebir

[539]    Müsned, 4/143; Ebu Ya’lâ

[540]    Müsned, 5/286

[541]    Ebu Dâvud, Salat 301 (1287); Aynî, Umdetu’l-Kârî, 6/260

[542]    Buhârî, Teheccüd 31; Taberânî, el-Kebir; Bezzâr

[543]    Taberânî, el-Kebir, el-Evsat

[544]    Taberânî, el-Kebir

MÜTEVÂTİR HADİSLER

01 - 02 - 03 - 04 - 05 - 06 - 07 - 08 - 09 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31 - 32 - 33 - 34 - 35 - 36 - 37 - 38 - 39 - 40 - 41 - 42 - 43 - 44 - 45 - 46 - 47 - 48 - 49 - 50 - 51 - 52 - 53 - 54 - 55 - 56 - 57 - 58 - 59 - 60 - 61 - 62 - 63 - 64 - 65 - 66 - 67 - 68 - 69 - 70 - 71 - 72 - 73 - 74 - 75 - 76 - 77 - 78 - 79 - 80 - 81 - 82 - 83 - 84 - 85 - 86 - 87 - 88 - 89 - 90 - 91 - 92 - 93 - 94 - 95 - 96 - 97 - 98 - 99 - 100 - 101 - 102 - 103 - 104 - 105 - 106 - 107 - 108 - 109 - 110 - 111 - 112 - 113 - 114 - 115 - 116 - 117 - 118 - 119 - 120 - 121 - 122 - 123 - 124 - 125 - 126 - 127 - 128 - 129 - 130 - 131 - 132 - 133 - 134 - 135 - 136 - 137 - 138 - 139 - 140 - 141 - 142 - 143 - 144 - 145 - 146 - 147 - 148 - 149 - 150 - 151 - 152 - 153 - 154 - 155 - 156 - 157 - 158 - 159 - 160 - 161 - 162 - 163 - 164 - 165 - 166 - 167 - 168 - 169 - 170 - 171 - 172 - 173 - 174 - 175 - 176 - 177 - 178 - 179 - 180 - 181 - 182 - 183 - 184 - 185 - 186 - 187 - 188 - 189 - 190 - 191 - 192 - 193 - 194 - 195 - 196 - 197 - 198 - 199 - 200 - 201 - 202 - 203 - 204 - 205 - 206 - 207 - 208 - 209 - 210 - 211 - 212 - 213 - 214 - 215 - 216 - 217 - 218 - 219 - 220 - 221 - 222 - 223 - 224 - 225 - 226 - 227 - 228 - 229 - 230 - 231 - 232 - 233 - 234 - 235 - 236 - 237 - 238 - 239 - 240 - 241 - 242 - 243 - 244 - 245 - 246 - 247 - 248 - 249 - 250 - 251 - 252 - 253 - 254 - 255 - 256 - 257 - 258 - 259 - 260 - 261 - 262 - 263 - 264 - 265 - 266 - 267 - 268 - 269 - 270 - 271 - 272 - 273 - 274 - 275 - 276 - 277 - 278 - 279 - 280 - 281 - 282 - 283 - 284 - 285 - 286 - 287 - 288 - 289 - 290 - 291 - 292 - 293 - 294 - 295 - 296 - 297 - 298 - 299 - 300 - 301 - 302 - 303 - 304 - 305 - 306 - 307 - 308 - 309 - 310 - 311

HADİS KÜTÜPHANESİ

H A D İ S

K Ü T Ü P H A N E S İ