Hadis Kütüphanesi | مكتبة الحديث

﴾140﴿ أَنَّه عَلَيْهِ الصَّلاَةُ وَالسَّلاَمُ تَزَوُّجُ مَيْمُونَةَ وَهُوَ حَلاَلٌ                   

“Hz Peygamber (s.a.v)’in ihramsız iken Meymûne ile evlenmesi”^[14] ile ilgili hadisler

Zürkânî (ö. 1122/1710) “Şerhu’l-Muvatta”da ‘Kitabu’l-Hacc’ (=Hac Bölümü’n)ün ‘Nikâhu’l-muhrim’ (=İhramlının evlenmesi) bahsinde derki:

“İbn Abdilberr dedi ki: ‘Hz. Peygamber (s.a.v)’in ihramlı iken Meymûne ile evlenmesi ile ilgili rivayet, şu yollardan mütevatir olarak gelmiştir:

1.      Meymûne (nin kendisi)

2.      Ebu Râfi’

3.      Süleymân b. Yesâr

4.      Yezîd el-Esamm. (Bu, Meymûne’nin kız kardeşinin oğludur. Sahabeden biri olduğunu bilmiyorum.)

Rivayet edildiğine göre; Resulullah (s.a.v)’in Meymûne ile evlenmesi, Abdullah ibn Abbâs rivayeti[15] ile yine Yezîd el-Esamm’ın bizzat kendisinin rivayetine çelişik olarak nakledilen rivayet hariç,[16] ihramlı ikendir. Bir topluluğun naklettiği rivayete dayanma, (insanı) daha ümitli yapmaktadır. Çünkü bir kimsenin yanılgıya düşme olasılığı daha kolaydır.”

a.  Meymûne Hadisi.[17]

Bu hadis; Müslim ile bir çok hadis kitabında geçmektedir.

b.  Ebu Râfi’ Hadisi.[18]

Bu hadis; İmam Ahmed, Tirmizî, Nesâî, İbn Huzeyme ile İbn Hibbân’da geçmektedir.

c.  Süleymân b. Yesâr Hadisi.[19]

Bu hadis; İmam Mâlik’in “Muvatta” adlı kitabı ile İmam Şâfiî’nin kitabında geçmektedir.

d.  Yezîd el-Esamm Hadisi.[20]

Bu hadis; Yûnus b. Bükeyr’in “Ziyâdâtu’l-Meğâzi” adlı kitabı ile bir çok kitapta geçmektedir.

Yine bu hadis, şu yoldan da gelmiştir:

5.   Safiye bint. Şeybe

Bu hadisi de, İbn Sa’d (ö. 234/848) rivayet etmiştir.

Yine de doğruyu en iyi bilen Cenab-ı Allah’tır.

* * *

 ﴾139﴿ عُمْرَةٌ فِي رَمَضَانَ تَعْدِلُ حَجَّةً 

“Ramazan ayında yapılan umre, bir hacca bedeldir”^[13]

Suyûtî (ö. 911/1505) “el-Ezhâr”da bu hadisi şu yollardan getirmiştir:

1.     Câbir b. Abdullah

2.     Yusuf b. Abdullah ibn Selâm

3.     Ümmü Ma’kil

4.     Abdullah ibn Abbâs

5.     Vehb b. Hanbeş

6.     Ebu Ma’kil

7.     Hz. Ali

8.     Enes

9.     Abdullah ibnu’z-Zubeyr

10.     Urve el-Bârikî

11.     Ebu Tuleyk

12.     el-Ahmerî

13.     Bekr b. Abdullah el-Müzenî (mürsel olarak)

14.     İkrime (mürsel olarak)

15.     Mücâhid (mürsel olarak)

16.     Fadl b. Abbâs

Toplam, 16 kişi.

* * *

[13]     Umre: Belli zamanda değil de yılın herhangi bir zamanında ihramlı olarak Kabe’yi tavaf etmek ve Safa ile Merve tepeleri arasında sa’y yapmak (=koşmak)tır. Yalnızca Arafe günü ile Kurban bayramının dört günü içinde umre yapmak mekruhtur.

        Hadis; Ramazan ayında yapılan umrenin sevap itibariyle hacca denk olur. Bu yönüyle hacla ortaklık eder. Fakat bu umre, hiçbir şekilde farz olan haccın yerini tutmaz. Ramazan ayının rahmet, bereket ve oruç ayı olması hasebiyle bu ayda yapılan umrenin sevabının fazla olduğu belirtilmektedir.

        Konu ile ilgili hadisler için b.k.z: Buhârî, Umre 4, Sayd 26; Müslim, Müslim, Hacc 221, 222; Ebu Dâvud, Menasik 79; Tirmizî, Hacc 93, 94; Nesâî, Sıyam 6; İbn Mâce, Menasik  45 (2993); Dârimî, Menaik 40; Muvatta, Hacc 66; Müsned: 3/352, 361, 397, 4/35, 177, 186, 6/375, 405, 406; Taberânî, el-Kebir; Bezzâr     

 ﴾138﴿ أَمْره عَلَيْهِ السَّلاَمُ لِأَصْحَابِهِ حِينَ أَهْلِ هِلاَل ذِي الْقَعْدَةِ مِنْ سَنَة سَبْعِ أَنْ يَعْتَمِرُوا قَضَاءً لِعُمْرَتِهِمْ الَّتِي صَدَّهُمُ الْمُشْرِكُونَ عَنْهَا بِالْحُدَيْبِيَةِ وَأَنْ لاَ يَتَخَلَّف أَحَدٌ مِمَّنْ شَهِدَ الْحُدَيْبِيَةَ 

“Hicretin yedinci yılı Zilkade ayının hilalinin doğuşuna yakın müşriklerin, Hudeybiye’de, Müslümanların (yapmak istedikleri umreden alıkoymaları üzerine) Peygamber (s.a.v)’in, sahabilerine; umrelerini kaza olarak yapmalarını emretmesi ve Hudeybiye’ye gelen sahabilerin hiç birinin bu umreyi yapmaya yanaşmaması”^[12] ile ilgili hadisler

(Kastallânî) “Mevâhibu’l-Ledûniyye”de, Hâkim (ö. 405/1014)’in “İklîl” adlı kitabından naklen anlattığına göre; bu konu ile ilgili haberler, tevatürdür. Fakat Hafız (İbn Hacer), “Tahrîcu Ehâdisi’r-Râfiî”de, bunu, sadece Vâkidî (ö. 206/821 - 209/824)’nin “Meğâzi” adlı kitabında bir topluluğun bir meşayih’ten naklettiği rivayeti aktarmıştır.

Vâkidî (ö. 206/821 - 209/824) dedi ki: “Bu husus, sahih haberlere ve meğazi alanında söz sahibi bir çok musannifin görüşlerine ters düşmemektedir.”

* * *

[12] Hz. Peygamber (s.a.v), hicretin 6. yılı Zilkade ayında umre yapmak amacıyla 1500 kadar sahabisiyle birlikte Mekke’ye doğru yola çıkmıştı.Zulhuleyfe denilen yere geldiklerinde Hz. Peygamber (s.a.v), kurbanını işaretleyip boynuna belleğini takar ve  umre için ihramını giymişti. Müslümanlar, Hudeybiye’ye geldiklerinde, Kureyşliler, onların, oraya gelip konmasından korkmuşlardı. Müslümanların hangi amaçla geldiklerini öğrenmek kastıyla ilk önce Urve b. Mes’ud’u göndermişlerdi. Bundan bir şey elde edememişlerdi. En sonunda Süheyl’i göndermişleri. Yapılan görüşme sonucunda, Müslümanlar ile Kureyşliler arasında  bir sulh anlaşması yapıldı.

        Bu anlaşma gereği; müslümanlar, umrelerini bu yıl değil de gelecek yıl silahsız olmak kaydıyla Mekke’ye 3 gün umre yapmalarına karar verildi. Anlaşma metninin yazılması bitince, Hz. Peygamber (s.a.v); “Kaklın! Kurbanlarınızı kesin, sonra da traş olun” emrini üç kez verdi. Fakat hiç bir kimse yerinden kımıldamadı. Ümmü Seleme’nin tavsiyesi üzerine Hz. Peygamber (s.a.v), hiçbir kimseyle konuşmadan kurbanını kesti ve berberini çağırıp traş oldu. İnsanlar bu dudumu görünce, kalkıp  kurbanlarını kestiler ve birbirlerini traş ettiler.

        Bu umrede, tavaf ve sa’y yapılmamıştı. Ama kurban kesilmiş, traş olunmuş ve ihramdan çıkılmıştı. Yapılan bu umre, kaza umresi değildi. Gelecek yılki umre vacip de değildi. Çünkü ertesi yıl yapılan kaza umresinde sayısı daha da azdı. Ertesi yuıl yapılaması kabul edilen umre, anlaşma gereği, Kaza Umre’sidir. Yalnız bu umrenin, kaza mı olduğu, yoksa başlı başına bir umre mi olduğu konusunda alimler iiki ayrı görüşe ayrılmışlardır.

        Hanefilere göre; bu umre, Kaza Umre’siydi.

        Alimler, Hz. Peygamber (s.a.v)’in hicretten sonra dört defa umre yaptığını belirtmişlerdi. Bunlar;

            1. Hudeybiye yılı yapılan umre.

            2. Kaza Umre’si. Buradaki kaza, sulh yapıldığı yıl niyet edildiği halde yapılamayan umrenin kazası olduğunu ifade etmez. Çünkü Hudeybiye yılı yapılan umre, başlı başına bir umre idi. Buradaki kaza, anlaşma gereği yapılan umre anlamını taşır. Çünkü kaza kelimesi, burada, “anlaşma” anlamına gelen “mukâza”dan gelmektedir. Buna, “Anlaşma Umre”si demek daha uygun olur.

            3. Cirane’de yaptığı umre.

            4. Veda haccı sırasında Haccı Kıran ile yaptığı umre.