Hadis Kütüphanesi | مكتبة الحديث

 ﴾83﴿ لاَ صَلاَةَ بَعْدَ الصُّبْحِ حَتَّى تَطْلُعَ الشَّمْسِ وَلاَ صَلاَةَ بَعْدَ الْعَصْرِ حَتَّى تَغْرُبَ الشَّمْسِ 

“Sabah namazından (sonra) güneş doğuncaya kadar (nafile) bir namaz yoktur. İkindi namazından (sonra da) güneş batıncaya kadar (nafile) bir namaz yoktur”[430]

Suyûtî (ö. 911/1505) “el-Ezhâr”da bu hadisi şu yollardan getirmiştir:

1.      Ebu Saîd el-Hudrî[431]   

2.      Ebu Hureyre[432]          

3.      Hz. Ömer[433]   

4.      Abdullah ibn Ömer[434] 

5.      Amr b. Abese[435]                                

6.      Ukbe b. Âmir[436]         

7.     Hz. Aişe[437]   

8.     Muâviye[438]    

9.     Enes[439]

10.     Abdullah ibn Mes’ud[440]

11.     Zeyd b. Sâbit[441]

12.     Sa’d b. Ebi Vakkâs[442]

13.     Semure b. Fâtik[443]

14.     Ka’b b. Mürre b. Ka’b[444]

15.     Ebu Ümâme[445]

16.     Safvân b. Muattal[446]

17.     Ebu Zerr[447]

Toplam, 17 kişi.

(Derim ki:) Yine bu hadis, şu yollardan da rivayet edilmiştir:

18.  Muâz b. Afrâ[448]        

19.  Abdullah ibn Amr[449]  

20.  Seleme ibnu'l-Ekva’[450]

21.  Cündub[451]

22. Abdullah es-Sunâbihi[452]

İbn Hacer (ö. 852/1447) “Emaliyyu’l-muhrace alâ muhtasarı İbni’l-Hâcib el-Aslî” de kaydettiğine göre; bu hadis, 20’den fazla bir sahabe topluluğundan rivayet edlmiştir.

Sehâvî (ö. 902/1496)’nin “Fethu’l-muğîs” adlı eseri ile Şeyh Abdurrauf el-Münâvî (ö. 1031/1622)’nin “Şerhu’l-Câmi” adlı eserinde geçtiği üzere; İbn Battâl (ö. 449/1057), bu hadisin, mütevatir olduğunu belirtmiştir.

Tahâvî (ö. 321/933) “Şerhu Meâni’l-Âsâr” adlı eserinde ‘Bâbu’r-Rek’ateyni ba’de’l-Asrî’ (=İkindi namazından sonra iki rek’at namaz kılma bâb’ın)da İkindi ve Sabah Namazından sonra namaz kılmanın yasak olduğu hususundaki hadisleri naklettikten sonra aynen şöyle der:

“İkindi Namazından sonra güneş batıncaya kadar namaz kılmanın yasak olduğuna dair Resulullah (s.a.v)’den gelen rivayetler, mütevatir olarak gelmiştir. Resulullah (s.a.v)’in sahabileri de, bu hadisle amel etmişlerdir. Bu nedenle de hiçbir kimsenin bu konuda muhalefet etmesine gerek yoktur.”[453]

Daha sonra Tahâvî, ‘Adam  hayvanın semeri üzerinde namaz kılıyor, sonra da insanlar namaz kıldıkları sırada mescide geliyor bâb’ında “imam olmaksızın her namazdan sonra nafile namaz kılınmaz” diyen  kimsenin sözünü naklettikten sonra şöyle der:

“Alimler, bu konuda güneş batıncaya kadar İkindi Namazından sonra ve güneş doğuncaya kadar da Sabah Namazından sonra namaz kılmanın yasak olduğu hususunda Resulullah (s.a.v)’den gelen rivayetlerin, mütevatir olduğuna dair delil getirmişlerdir.Bu hadisi, bu kitabımızın bir başka yerinde senedleriyle birlikte andık.”[454]

Yine Tahâvî, ‘Bâbu’s-Salât li’t-Tavaf ba’de’s-Subhi ve ba’de’l-Asrî’ (=Sabah Namazından ve İkindi Namazından sonra tavaf için namaz kılma bâb’ın)da aynen şöyle der:

“Resulullah (s.a.v) güneşin doğuşu sırasında, batışı sırasında, gündüzün tam ortasında, güneş doğuncaya kadar Sabah Namazından sonra ve güneş batıncaya kadar da İkindi Namazından sonra namaz kılmayı genel bir şekilde yasaklamıştır. Resulullah (s.a.v)’den bununla ilgili gelen rivayetler, mütevatirdir. Bu hadisi, bu kitabın bir başka yerinde senedleriyle birlikte anlattım.”[455]

* * *

 ﴾82﴿ نَوْمُهُ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَنْ صَلاَةِ الصُّبْحِ بِالْوَادِي 

“Peygamber (s.a.v)’in, bir vadide sabah namazını uyu(yarak geçir)mesi”[414]

Suyûtî (ö. 911/1505) “el-Ezhâr”da bu hadisi şu yollardan getirmiştir:

1.      İmrân b. Husayn[415]

2.      Ebu Katâde[416]

3.      Ebu Hureyre[417]

4.      Zu mihber[418]

5.     Amr b. Ümeyye ed-Damrî[419]

6.     Cübeyr b. Mut’im[420]

7.     Ebu Meryem es-Selûlî[421]

8.     Abdullah ibn Mes’ud[422]

9.     Abdullah ibn Abbâs[423]

10.     Bilâl[424]

11.     Cündub[425]

12.     Abdullah ibn Amr[426]

13.     Ebu Ümâme[427]

14.     Ebu Cuhayfe[428]

15.     Enes[429]

Toplam, 15 kişi

(Bu olayın meydana gelişi ile ilgili olarak şu görüşlere yer verilmiştir:)

(Derim ki:) 1. Denildi ki: Bu olay; Hz. Peygamber (s.a.v)’in, Hayber’den dönüşü sırasında meydana gelmiştir.

İbn Abdilberr (ö. 463/1071), bu görüşün, sahih olduğunu söylemiştir.

2. Denildi ki: Bu olay; Hz. Peygamber (s.a.v)’in, Huneyn’den dönüşü sırasında meydana gelmiştir.

3.  Denildi ki: Bu olay; Hudeybiye yılında meydana gelmiştir.

4.  Denildi ki: Bu olay; Tebük Gazvesi sırasında meydana gelmiştir.

İbn Abdilberr (ö. 463/1071), bu konu ile ilgili olarak şöyle der: “Bunun, bir vehim olduğunu düşünüyorum.”

(Bu olayın kaç defa meydana gelişi ile ilgili olarak ise şu görüşlere yer verilmiştir:)

Ukaylî (ö. 322/934)’de derki: “Bu olay; Hz. Peygamber (s.a.v)’in başına sadece bir defa meydana gelmiştir.”

İbnü’l-Hassâr’da derki: “Bu olay; Hz. Peygamber (s.a.v)’in başına üç kere gelmiştir. Fakat konakladığı yerler, farklıdır.”

Bu konuda daha geniş bilgi için İbn Hacer (ö. 852/1447)’in “Telhîsu tahrîcu ehâdisi’r-Râfiî” adlı eserinin ‘Ezan Bahsi’ne bakabilirsiniz.

* * *