Hadis Kütüphanesi | مكتبة الحديث

 ﴾8﴿ مَنْ شَهِدَ أَنْ لَا إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَجَبَتْ لَهُ الجَنَّةُ 

“Kim Allah’tan başka İlah olmadığına şahadet getirirse, Cen­net, o kimseye, vacip olur”^[2]

Suyûtî (ö. 911/1505) “el-Ezhâr”da bu hadisi şu yollardan getirmiştir:

1.    Muâz b. Cebel[3]                                                

2.    İtbân b. Mâlik[4]                                     

3.    Ebu Zerr[5]                                           

4.    Osman b. Affân[6]                                  

5.    Ubâde ibnu's-Sâmit[7]      

6.    Ebu Hureyre[8]                            

7.    Ebu Bekr es-Sıddîk[9]                              

8.       Ömer ibnu'l-Hattâb[10]                                                             

9.       Rifâa el-Cühenî[11]                             

10.      Seleme b. Nuaym el-Eşcaî[12]             

11.      Süheyl b. Beyzâ’[13]                           

12.      Şeddâd b. Evs[14]                                           

13.      Abdullah ibn Amr                             

14.      Ebu'd-Derdâ’[15]                                            

15.      Ebu Saîd el-Hudrî[16]                          

16.      Ebu Amre el-Ensârî[17]

17.      Ebu Musa el-Eş’arî[18]

18.      Enes[19]

19.      Bilâl[20]

20.      Cerîr b. Abdullah[21]

21.      Zeyd b. Erkam[22]

22.      Zeyd b. Hâlid[23]

23.      Sa’d b. Ubâde[24]

24.      Abdullah ibn Abbâs[25]

25.      Hureym b. Fâtik[26]

26.      Abdullah ibn Ömer[27]

27.      Ukbe b. Âmir[28]

28.      Umâre b. Ruveybe[29]

29.      İmrân b. Husayn[30]

30.      İyâz el-Ensârî[31]

31.      Nevvâs b. Sem’ân[32]

32.      Ebu Şeybe el-Hudrî[33]

33.      Abdurrahman b. Avf[34]

34.      Câbir b. Abdullah[35]

Toplam, 34 kişi.                                                                   

(Derim ki:) Bu konuda pek çok hadis vardır. Bu hadisler, çeşitli lafızlarla gelmiştir.

Bunların bir kısmında; (biraz önce de) geçtiği üzere ﴿ وَجَبَتْ لَهُ الجَنَّة ﴾ُ “Cennet, o kimseye vacip olur” ibaresi vardır.

Bir kısmında ise; ﴿ دَخَلَ الجَنََّة ﴾َ “Cennete girer” ibaresi vardır.

Bir kısmında ise; ﴿ حَرَّمَ اللهُ عَلَيْهِ النَّارَ ﴾ “Allah, o kimseye Cehennemi ha­ram kılar” ibaresi vardır. Buna benzer daha başka gelen ibareler daha vardır.

Bunlardan bazıları şunlardır:

1. Buhârî ile Müslim’in “Sahîh”lerinde İtbân b. Mâlik’ten rivayet ettikleri hadis şu şekildedir:

﴿ أَنَّ اللَّهَ قَدْ حَرَّمَ عَلَى النَّارِ مَنْ قَالَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ يَبْتَغِي بِذَلِكَ وَجْهَ اللَّهِ ﴾

“Kim Allah’tan başka İlah yoktur (Lâ ilâhe illallâh) deyip de bununla Allah’ın rızasını elde etmek isterse, ‘Allah (o kimseye) Cehennemi haram kılar.’”[36]

2.  Yine Buhârî ile Müslim’in, Enes’ten rivayet ettikleri hadis ise şu şekil­dedir:

﴿ مَا مِنْ أَحَدٍ يَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَأَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللَّهِ صِدْقًا مِنْ قَلْبِهِ إِلَّا حَرَّمَهُ اللَّهُ عَلَى النَّارِ ﴾

“Bir kimse Allah’tan başka İlah olmadığına ve Muhammed’in Al­lah’ın Resulü olduğunu kalbinden tasdik ederek şahadet ederse, ‘Allah o kimseye Cehennemi haram kılar’”[37]

 3. Yine Buhârî ile Müslim’in, Ubâde ibnu's-Sâmit’ten rivayet ettikleri hadis ise şu şekildedir:

﴿ مَنْ شَهِدَ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَأَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللَّهِ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَيْهِ النَّارَ ﴾

“Kim Allah’tan başka İlah olmadığına ve Muhammed’in Allah’ın Re­sulü olduğunu kalbinden tasdik ederek şahadet ederse, ‘Allah o kimseye Cehennemi haram kılar’”[38] (Hadisin metni, Müslim’e aittir.)

4.  Yine Buhârî ile Müslim’in, Abdullah ibn Mes’ud’dan[39] rivayet ettik­leri hadis ise şu şekildedir:

﴿ مَنْ مَاتَ لَا يُشْرِكُ بِاللَّهِ شَيْئًا دَخَلَ الْجَنَّةَ ﴾

“Kim Allah’a hiçbir şeyi şirk koşmadan ölürse, ‘Cennete girer’ ”[40]

5.  Buhârî’nin, Ebu Hureyre’den rivayet ettiği hadis ise şöyledir:

﴿ أَسْعَدُ النَّاسِ بِشَفَاعَتِي يَوْمَ الْقِيَامَةِ مَنْ قَالَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ خَالِصًا مِنْ قَلْبِهِ أَوْ نَفْسِهِ ﴾

“Kıyamet günü şefaatıma insanların en layık olanı, samimi bir şe­kilde kalbinden -yada içinden- Allah’tan başka İlah yoktur (=Lâ ilâhe illallâh) sözünü söyleyen kimsedir”

6.  Bezzâr (ö. 292/904)’ın, sahih bir senedle, Hz. Ömer’den merfu’ ola­rak rivayet ettiği hadis ise şu şekildedir:

﴿ مَنْ شَهِدَ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ دَخَلَ الْجَنَّةَ ﴾

“Kim Allah’tan başka İlah olmadığına şahadet ederse, ‘Cennete gi­rer’”[41]

7. Bezzâr (ö. 292/904)’ın, ravileri sika bir senedle, Ebu Saîd el-Hudrî’den rivayet ettiği hadis ise şöyledir:

﴿ مَنْ قَالَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُخْلِصًا دَخَلَ الْجَنَّةَ ﴾

“Kim samimi bir şekilde Allah’tan başka İlah olmadığını söylerse, ‘Cennete girer’”

Bu konu ile ilgili buna benzer daha bir çok hadis vardır.

a. Denildi ki: “Kim Allah’tan başka İlah olmadığını ve Muhammed’in Allah’ın resulü olduğunu söylediği takdirde Cennete gireceği ile ilgili bu du­rum, İslam’ın başlangıcında geçerli idi; çünkü İslam’ın başlangıcında davet, tevhidi, net bir şekilde söyleme şeklindeydi. Fakat farzlar, belirlenip had (ce­zaları)nın sınırları tespit edilince, bu hüküm, nesh edildi.”

Bu görüşü; Dahhâk (ö. 105/720), Zührî (ö. 124/741), Süfyân es-Sevrî (ö. 161/777) ve daha bir çokları ileri sürmüştür.

b. Denildi ki: “Bu şekilde Cennete girme meselesi, farzları yapmakla bir­likte Kelime-i Şahadeti getiriren ve büyük günahlarda kaçınan kimse içindir; çünkü bu, Kelime-i Şahadeti söylemeyi gerektiren hususlardandır.”

c. Yine denildi ki: “Bu şekilde Cennete girme meselesi, Kelime-i Şaha­deti gönülden Allah’a tevbe ederek söyleyen ve bu tevbesi üzerine ölen kimse içindir.”

d. Yine bununla kast edilen husus şudur denildi: (Bu sözü söyleyen kim­seye) Cehennem ateşinin haram kılınması ve Cehennem ateşinde yanıp gü­nahlardan arındıktan sonra veya mutlak şekilde baştan itibaren Allah’ın o kimseyi Cennete koymasıdır. Yine de doğruyu en iyi bilen Allah’tır.

(Münâvî) “Feyzu’l-Kadîr”de (Kelime-i Şahadeti söyleyen kimsenin Cennete girme ile ilgili ortak nokta meselesinde) derki:

“﴿ مَنْ مَاتَ لَا يُشْرِكُ بِاللَّهِ شَيْئًا دَخَلَ الْجَنَّة ﴾َ “Kim Allah’a hiçbir şeyi şirk koş­madan ölürse, Cennete girer” ile ilgili hadislerdeki ortak nokta, tevatür derecesine ulaşmıştır. Buradaki tevatür, lafzî değil de, manevî tevatürü ifade etmektedir. Bunu iyi düşün.”

* * *

 ﴾7﴿ مَنْ سُئِلَ عَنْ عِلْمٍ فَكَتَمَهُ أُلْجِمَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ بِلِجَامٍ مِنَ النَّارِ 

“Kim (kendisine) bir bilgiden sorulup ta onu gizleyip söylemez-se kıyamet günü ateşten bir gem ile gemlenir.”^[2]

Münzirî (ö. 656/1268) “Terğîb”de bu hadisi şu yollardan getirmiştir:

1.    Ebu Hureyre.[3] Münzirî derki: "Hâkim en-Nîsâbûrî dedi ki: Bu hadis, Buhârî ile Müslim’in şartlarına göre sahihtir. Fakat bu hadisi (kitaplarında) rivayet etmemişlerdir.”

2.    Abdullah ibn Amr.[4] Münzirî  derki: "Hâkim dedi ki: Bu hadis, sahih­tir. Bu hadisin (sıhhatini bozacak) kapalı bir taraf yoktur.”

3.    Abdullah ibn Abbâs.[5] Münzirî derki: "Bu hadisin ravileri, hadisin sa­hih olması hususunda kendilerine ihtiyaç duyulan sika kimselerdir.”

4.    Ebu Saîd el-Hudrî.[6] Hafız Münzirî derki: Bu hadis, ﴿ مِمَّا يَنْفَعُ اللهُ بِه ﴾ِ “Allah’ın (insanlara) faydalı kılacağı” ibaresi hariç Ebu Saîd el-Hudrî’den başka içlerinde;

5.    Câbir b. Abdullah[7]

6.    Enes b. Mâlik[8]

7.    Abdullah ibn Ömer

8.    Abdullah ibn Mes’ud

9.    Amr b. Abese

10.   Ali b. Talk ve daha bir çoklarının da bulunduğu bir grup sahabeden ri­vayet edilmiştir.” (Münzirî’nin sözü burada bitmektedir.) 

(Sehâvî) “Mekâsıdu’l-Hasene”de derki: “﴿ مَنْ كَتَمَ عِلْمًا أُلْجِمَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ بِلِجُومٍ مِنَ النَّار ﴾ِ “Kim (kendisine) bir bilgiden sorulup ta onu gizleyip söylemezse kıyamet günü ateşten bir gem ile gemlenir” hadisini; Ebu Davud, Tirmizî, İbn Mâce, İbn Hibbân ve Hâkim rivayet etmiştir.[9]

İbn Hibbân ve Hâkim, bu hadisin, Ebu Hureyre yolundan sahih oldu­ğunu söylemişlerdir.

Tirmizî’de derki: “Bu hadis, hasen-sahihtir.”

Derim ki: Bu hadisin pek çok geliş yolları vardır. İbnü’l-Cevzî, bu hadis­lerin çoğunu, “İlelü’l-Mütenâhiye”de getirmiştir.

Bu konuda Enes, Câbir, Talk b. Ali, Hz. Aişe, Abdullah ibn Abbâs, Ab­dullah ibn Ömer, Abdullah ibn Mes’ud ve Amr b. Abese’den gelmiştir.

Zeylaî’de, “Tahricu Al-i İmran”da, bu hadisleri getirmiştir.

(Hadisteki) korkutma, kitaplardan yararlanmak isteyenlerden kitaplarını saklayanları kapsamaktadır. Özellikle de bu, kitapların bir çok nüshaları ol­maması halinde en büyük yasaklama sebebidir. Kitaplara sahip olmak, kişiyi, bu kitaplardan yararlanmaya götürmeyebilir. Üstelik böyle bir şeyle sıkıntıya uğramak, çokça rastlanan bir durumdur.” (Sehâvî’nin sözü burada bitmekte­dir.)

Her ne kadar bu hadisi, şimdi, Mütevatir Hadisler içerisinde sayan kimse bulamadımsa bile, bu hadisin, mütevatir hadisler içerisinde sayılması, işte bu (kadar yoldan gelmesi)nden ötürüdür. Yine de doğruyu en iyi bilen Cenab-ı Allah’tır.

* * *