Hadis Kütüphanesi | مكتبة الحديث

 ﴾20﴿ إِنَّ الإِسْلاَمَ بَدَأَ غَرِيبًا وَسَيَعُودُ غَرِيبًا كَمَا بَدَأَ فَطُوبَى لِلْغُرَبَاءِ 

“İslam (eşine rastlanmadık bir şekilde) garib[139] olarak başlamış­tır. Yine ilk başladığı gibi garib olarak (eski) haline döne­cektir. Gariblere müjdeler olsun!”

Suyûtî (ö. 911/1505) “Câmi’”de,[140] bu hadisi, bu lafızla şu yollardan ge­tirmiştir:

1.      Ebu Hureyre[141]

2.      Abdullah ibn Mes’ud[142]

3.      Enes[143]

4.      Selmân el-Fârisî

5.      Sehl b. Sa’d[144]

6.      Abdullah ibn Abbâs[145]

Münâvî (ö. 1031/1622), bunlara, “ve daha bir çokları” sözünü ilave etmiştir.

Sehâvî (ö. 902/1496)’de “Mekâsıd”da bu hadisi, şu lafızla nakletmiştir:

﴿ بَدَأَ الإِسْلاَمُ غَرِيبًا وَسَيَعُودُ ﴾

“İslam, garib olarak başlamıştır ve….. dönecektir”

Müslim (ö. 261/875) ise “Sahîh” adlı eserinde, bu hadisi, Yezîd b. Keysân’dan, o da Ebu Hâzim’den, o da Ebu Hureyre’den merfu’ olarak bu lafızla rivayet etmiştir.

Yine Müslim, bu hadisi, (şu lafızla) Asım b. Muhammed el-Umerî’den, o da babasından, o da

7.  Abdullah ibn Ömer’den[146] merfu’ olarak şöyle rivayet etmiştir:

﴿ إِنَّ الْإِسْلَامَ بَدَأَ غَرِيبًا وَسَيَعُودُ غَرِيبًا كَمَا بَدَأَ وَهُوَ يَأْرِزُ بَيْنَ الْمَسْجِدَيْنِ كَمَا تَأْرِزُ الْحَيَّةُ فِي جُحْرِهَا ﴾

“İslam, garib olarak başlamıştır. Yine ilk başladığı gibi, garib olarak (eski haline) dönecektir. İslam, yılanın, deliğine çekildiği gibi iki mesci­din[147] arasına çekilecektir”[148]

Ayrıca bu hadis, şu yollardan da gelmiştir:

8.  Câbir

9.     Sa’d b. Ebi Vakkâs,[149] Sehl ibn Sa’d, Selmân el-Fârisî ile Abdullah ibn Abbâs

10.     Abdullah ibn Amr[150] ile Abdullah ibn Mes’ud

11.      Abdurrahman b. Seneh[151]

12.     Hz. Ali

13.     Amr b. Avf

14.     Vâsile

15.     Ebu Ümâme

16.     Ebu’d-Derdâ’

17.     Ebu Saîd el-Hudrî

18.     Ebu Musa ve daha bir çokları

Beyhakî (ö. 458/1066)’de “Şuab”da, bu hadisi, şu yoldan (şu lafızla) getirmiştir:

19.  Şüreyh ibn Ubeyd (mürsel olarak)

 ﴿ أَنَّ الإِسْلاَمَ بَدَأَ غَرِيباً وَسَيَعُودُ غَرِيباً فَطُوبَى لِلْغُرَبَاءِ إِلاَّ أَنَّهُ لاَ غُرْبَة عَلَى مُؤْمِنٍ مَنْ مَاتَ فِي أَرْضِ غُرْبَةٍ غَابَتْ عَنْهُ بَوَاكيهِ إِلاَّ بَكَتْ عَلَيْهِ السَّمَاء والأرض ﴾

“İslam, garib olarak başlamıştır. Yine garib olarak (eski haline) dö­necektir. Gariblere müjdeler olsun! Yaşadığı toprak parçası üzerinden ölen mümin kimseye ‘garib’ dir denmez. Gariblik, yaşadığı toprak parça­sından uzakta yaşayan kimse için geçerlidir. Gök ve yer, (işte bu şekilde ölen) bu kimse için yas tutar.” (Sehâvî’nin sözü burada bitmektedir.)

Suyûtî (ö. 911/1505), “Şerhu’t-Takrîb”de, bu hadisi, mütevatir hadisler içerisinde saymıştır. Fakat bu hadisi, (Suyûtî’nin) “el-Ezhâr” adlı eserinde göremedim.

Bu konuda daha geniş bilgi için Suyûtî (ö. 911/1505)’nin “Cem’u’l-Cevâmi’” adlı eseri ile (Zebîdî’nin) “Şerhu’l-İhyâ’” adlı kitabının ‘İlim Bö­lümü’nün üçüncü babına bakabilirsiniz. 

* * *

 ﴾19﴿ ذَمّ الْخَوَارِجِ وَالْأَمْر بِقِتَالِهِمْ 

“Haricileri[135] kötüleme ve onlarla savaşmayı emretme”[136] ile il­gili hadisler

Şeyhülislam İbn Teymiyye (ö. 728/1327) “Nasîhatu’l-Kübrâ” adlı ese­rinde konu ile ilgili olarak olarak aynen şöyle der: “Haricileri kötüleme ve onlarla savaşmayı emreden hadisler, sahih ve bir çok hadis kitaplarında merfu’ olarak şu yollardan gelmiştir:

1.        Müminlerin Hz. Ali                               

2.        Ebu Saîd el-Hudrî                             

3.        Sehl b. Huneyf                                               

4.        Ebu Zerr el-Gıfârî

5.        Sa’d b. Eb. Vakkâs

6.      Abdullah ibn Ömer

7.      Abdullah ibn Mes’ud ve daha bir çokları

Hz. Peygamber (s.a.v), Haricileri şöyle anlatmaktadır:

﴿ يَحْقِرُ أَحَدُكُمْ صَلاَتَهُ مَعَ صَلاَتِهِمْ وَصِيَامِهِ مَعَ صِيَامِهِمْ وَقِرَاءَتِهِ مَعَ قِرَاءَتِهِمْ يَقْرَءُونَ الْقُرْآنَ لاَ يُجَاوِزُ حَنَاجِرَهُمْ يَمْرُقُونَ مِنَ الإِسْلاَمِ كَمَا يَمْرُقُ السَّهْمُ مِنَ الرَّمِيَّةِ أَيْنَمَا لَقِيتُمُوهُمْ فَاقْتُلُوهُمْ - أَوْ قَالَ- فَقَاتِلُوهُمْ فَإِنَّ فِي قَتْلِهِمْ أَجْراً عِنْدَ اللّهِ لِمَنْ قَتَلَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ لَئِنْ أَدْرَكْتَهُمْ لَاَقْتُلَنَّهُمْ قَتْلُ عَادٍ ﴾

“Sizin içinizden bir topluluk çıkar ki, onlar, sizden birisinin kıldığı namazı, kendilerinin kıldığı namaz; tuttuğunuz orucu, kendilerinin tuttuğu oruc ve okuduğunuz kıratı, kendi okudukları kıraat karşısında küçümser­ler. Onlar, Kur’an-ı okurlar, fakat okudukları Kur’an, boğazlarını geçmez. Onlar, okun yaydan çıkması gibi İslam’dan çıkarlar. Onlarla nerede karşı­laşırsanız, hemen onları öldürün. -yada şöyle buyurdu:- Onlarla savaşın; çünkü onları öldüren kimseye Kıyamet gününde Allah’ın vereceği bir ücret vardır. Eğer onlara yetişecek olursam, (Vallahi) Âd kavminin öldürülmesi gibi[137] onları öldürürüm.”[138] (İbn Teymiyye’nin sözü burada bitmektedir.)

(Yine İbn Teymiyye) “Risâletü’l-Furkân” adlı eserinde konu ile ilgili ola­rak aynen şöyle der: “Haricileri kötüleme ve onlarla savaşmayı emretme hu­susunda gerçekten pek çok hadis vardır. Hadis otoriterlerine göre, bu hadis­ler; (Kıyamet günü) Allah’ın görülmesi, Kabir azabı ile fitnesi, Şefaat ve Havz ile ilgili hadisler gibi mütevatirdir.”

* * *