Hadis Kütüphanesi | مكتبة الحديث

 ﴾59﴿ جُعِلَتْ لِيَ الْأَرْضُ مَسْجِداً وَطَهُوراً 

“Yeryüzü, bana; Mescid ve temiz kılınmıştır”

Suyûtî (ö. 911/1505) “el-Câmi”de[98] bu hadisi bu lafızla şu yollardan getirmiştir:

1.    Ebu Hureyre[99]

2.    Ebu Zerr[100]

3.    Enes. Bu hadisi, şu lafızla bu yoldan getirmiştir:

﴿ جُعِلَتْ لِيَ كُلُّ الْأَرْضِ طَيِّبَةً مَسْجِداً وَطَهُوراً ﴾

“Bütün yeryüzü, bana; güzel, Mescid ve temiz kılınmıştır”

(Münâvî) “Teysîr” de derki: “Bu hadisin senedi, sahihtir.

Müslim (ö. 261/875), bu hadisi, şu yoldan şöyle rivayet etmiştir:

4.    Huzeyfe[101]

﴿ فُضِّلْنَا عَلَى النَّاسِ بِثَلاَثٍ: جُعِلَتْ صُفُوفُنَا كَصُفُوفِ الْمَلاَئِكَةِ وَجُعِلَتْ لَنَا الْأَرْضُ مَسْجِداً وَجُعِلَتْ لَنَا تُرْبَتُهَا طَهُوراً إِذَا لَمْ نَجِدِ الْمَاءَ ﴾

“Diğer insanlara karşı şu üç şeyle üstün kılındık:

1.       Saflarımız, meleklerin safları gibidir.

2.       Yeryüzü, bize; Mescid kılınmıştır.

3.       Su bulamadığımız da yeryüzünün toprağı bize temiz kılınmıştır.”

Yine Müslim, bu hadisi, Ebu Hureyre’den şu lafızla rivayet etmiştir:

﴿ فُضِّلْتُ عَلَى الْأَنْبِيَاءِ بِسِتٍّ: (ثُمَّ ذَكَرَ مِنْهَا) وَجُعِلَتْ لِيَ الْأَرْضُ طَهُوراً وَمَسْجِداً ﴾

“Diğer Peygamberlere karşı şu altı şeyle üstün kılındım: (Bunların bir kısmını anlatıp daha sonra da devamla şöyle buyurdu:) Yeryüzü, bana; Mescid ve temiz kılınmıştır.”

Taberânî (ö. 360/970)’de, bu hadisi, şu yoldan merfu’ olarak şöyle rivayet etmiştir:

5.   Saîb b. Yezîd[102]

﴿ فُضِّلْتُ عَلَى الْأَنْبِيَاءِ بِخَمْسٍ: (ثُمَّ ذَكَرَ مِنْهَا) وَجُعِلَتْ لِيَ الْأَرْضُ مَسْجِداً وَطَهُوراً ﴾

“Diğer Peygamberlere karşı şu beş şeyle üstün kılındım: (Bunların bir kısmını anlatıp daha sonra da devamla şöyle buyurdu:) Yeryüzü, bana; Mescid ve temiz kılınmıştır.”

 Yine Taberânî, bu hadisi, şu yoldan merfu’ olarak şöyle rivayet etmiştir:

6.   Ebu’d-Derdâ’[103]

﴿ فُضِّلْتُ بِأَرْبَعٍ: (ثُمَّ ذَكَرَ مِنْهَا) وَجُعِلَتْ لِيَ الْأَرْضُ مَسْجِداً وَطَهُوراً ﴾

“(Diğer Peygamberlere karşı) dört şeyle üstün kılındım: (Bunların bir kısmını anlatıp daha sonra da devamla şöyle buyurdu:) Yeryüzü, bana; Mescid ve temiz kılınmıştır.”

Beyhakî (ö. 458/1066)’de “Şuab”da bu hadisi, merfu’ olarak şu yoldan rivayet etmiştir:

   7. Ebu Ümâme el-Bâhilî[104]

﴿ فُضِّلْتُ بِأَرْبَعٍ: جُعِلَتْ لِيَ الْأَرْضُ مَسْجِداً وَطَهُوراً ﴾

“(Diğer Peygamberlere karşı) dört şeyle üstün kılındım: 1. Yeryüzü, bana; Mescid ve temiz kılınmıştır.”

Tirmizî (ö. 279/892)’de ﴿ اَلْأَرْضُ كُلُّهَا مَسْجِدٌ إِلاَّ الْمَقْبَرَةَ وَالْحَمَامَ ﴾ “Mezarlık ve hamamlar hariç, yeryüzünün hepsi Mescid (kılınmış)tır” hadisini de şu yoldan rivayet etmiştir:

8.   Ebu Saîd el-Hudrî[105]

Tirmizî daha sonra derki: Bu konuda bu hadis, şu yollrdan da gelmiştir:

9.   Hz Ali[106]

10. Abdullah ibn Amr[107] ile Ebu Hureyre

11. Câbir[108]

12. Abdullah ibn Abbâs,[109] Huzeyfe, Enes, Ebu Ümâme el-Bâhilî, Ebu Zerr

Dediler ki: Hz. Peygamber (s.a.v) şöyle buyurmuştur:

﴿ جُعِلَتْ لِيَ الْأَرْضُ مَسْجِداً وَطَهُوراً ﴾

 “Yeryüzü, bana; Mescid ve temiz kılınmıştır”

(Tirmizî’nin sözü burada bitmektedir.)

(Derim ki:) Bu hadis, Buhârî ile Müslim’in "Sahih"leri ile bir çok hadis kitabında Câbir yolundan gelen hadisin bir bölümüdür. Bu hadisin baş tarafı şu şekildedir:

﴿ أُعْطِيتُ خَمْساً ﴾

“(Diğer Peygamberlere karşı) bana beş şey verildi: …”

Suyûtî (ö. 911/1505) “el-Ezhâr” adlı kitabının ‘Kitâbu’l-Menâkib’ (=Menkibeler Bölümün) de bu hadisi, mütevatir hadisler içerisinde saymıştır. Bu bölüm, Allah’ın izniyle ileri de gelecektir.

* * *

﴾58﴿ صَلاَةٌ فِي مَسْجِدِي هَذَا خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ صَلاَةٍ فِيمَا سِوَاهُ مِنَ الْمَسَاجِدِ إِلَّا الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ 

“Benim bu Mescidi (Nebevi)mde kılınan bir namaz, Mescidi Haram hariç diğer mescitlerde kılınan bir namazdan (derece bakımdan) daha üstündür”

Bu hadis, şu yollardan gelmiştir:

1.      Ebu Hureyre[87] (Buhârî – Müslim)

2.      Abdullah ibn Ömer[88] (Müslim)

3.      Meymûne[89] (Müslim)

4.      Cübeyr b. Mut’im[90] (İmam Ahmed)

5.      Sa’d b. Vakkâs[91] (İmam Ahmed)

6.      Erkam b. Ebi’l-Erkam[92] (İmam Ahmed)

7.      Câbir b. Abdullah[93]  (İmam Ahmed)

8.      Abdullah ibnü’z-Zübeyr[94] (İmam Ahmed)

Tirmizî (ö. 279/892)’de geçtiği üzere; bu konuda bu hadis şu yollardan da gelmiştir:

9.      Hz. Ali[95]

10.     Ebu Saîd el-Hudrî[96]

Yine bu hadis, bir çoğunun kitabında şu yollardan da gelmiştir:

11.     Abdurrahman b. Avf

12.     Hz Aişe[97]

13.     Abdullah b. Osmân

(İbn Abdilberr) “İstizkâr”da derki: “Bir topluluk, bu hadisi, Ebu Hureyre’den rivayet etmiştir. Yine bu hadis, bir çok yollardan Hz. Peygamber (s.a.v)’den rivayet edilmiştir. Bunların çoğunu, “Temhîd” adlı kitabımda belirttim.  Hadisçiler, bu hadisin, sıhhati üzerinde birleşmişlerdir.”

(Münâvî’de) “Feyzu’l-Kadîr”de derki: “İbn Abdilberr dedi ki: ‘Bu hadis, Ebu Hureyre’den sağlam, sahih ve mütevatir yollardan rivayet edilmiştir.’

Zeynü’l-Irâkî’de dedi ki: ‘Bu hadis,  kurala uygun bir mütevatirle değil de, aksine meşhur bir yolla gelmiştir.’ (Münâvî’nin sözü burada bitmektedir.)

(Derim ki:) Bu hadisin, Ebu Hureyre’ye özgü yoldan olumsuz olması, gizli olmadığı gibi, hadisin bir aslının olmadığı anlamına gelmez. Çünkü hadisin, Ebu hureyre dışında Sahabenin bir çoğundan geldiğini bilmekteyim.

* * *